Onimaki, Kaantaninga, ao Aro n Reitaki
Tangiria, kakoaua, ao kaantaninga a riai ni kaumakiira ni karikirakei reitaki ake a na kairiko nakon te mare.
Ko bon karaoa raoi te riti ni baika a na manena ao aika a aki?” Te titiraki are natiu te mwaane ae tebwi tabun ana ririki e titiraki ma te bwanaa ae mimii are kaineti nakon te riti are e kunea n teuana au tienoro. Bon tiaki te riti ae e aki kakaawaki ibukin baika a na manena ao aika a aki; bon te riti ae I a tia ni karaoia 30 te ririki n nako, imwaain are I kabuta au man nakon tinana. I aki ataia bwa mwaitira mwaane aika a karaoa aron au riti, ma ngke I a iangoa raoi taekan te mare n au ririki ae 24 n aron ae ataein te reirei, e taraa n ae bon te bwai ae tamaroa karaoakina.
I aki uringii titiraki riki tabeua n te bong anne mai iroun natiu te mwaane ibukin ara kareketangira; ana taratara e a bon katuruturua iaon te riti. I kona n teimatoa n uringnga n taraia, n takarua nakoia tarina ma mwaanena, “Tamara e karaoa ana riti ibukin Tinara! Nakomai nooria!” E ngae n anne, ngkai I tarai taai aika tia n nako, I kona n iangoi titiraki aika bati are e kona n tia n titiraki iai.
Ko aki tangira neienne? Te titiraki aio e riai n tia n riki bwa ana moan. Au kaeka e na riai n eng; anne bon bukina ae I karaoa te riti. I rangin tangiria raoi, ao I tangiria riki nakon bwaai ni kabane bwa e na kukurei. Te riti bon ibukin taraakina riki ngkana I kona ni kakukureia nakon are ibukin are tao I tangiria ke I aki.
Kam aki unga ni bobotaki? Riki, au kaeka e na riai n eng; anne bon bukina are I karaoa te riti. Bon te kawai n noria ngkana au kaantaninga e na kona ni kukurei ma ngai n taainako ae e na riki bwa te bwai ae koro bukina.
Ko aki iangoia bwa bon ngaia ae tau ibukim? Tao bon aio te kabanea n titiraki mai ibuakoia ni kabane aika a kamwaamwane. N na riai n tia ni kaeka eng; I bon kakoaua bon ngaia “te kabanea n tamaroa n aomata are I kona n iein ma ngaia,” ma I tangiria ni kakoaua raoi au onimaki bwa e na kairai iaon au mwakuri ni karaoan bwaai nakon aroia.
Au beretitenti n te mition e a tia n reireinai bwaai aika bati ibukin te onimaki ao raonaki n tangira, kakoaua ao te kaantaninga ake I karekei n au tai ni kareketangira. N aron te tai ae a tia n nako ao I a tia n ururing rikaaki ma te oota ae boou, I bon kakaaitau nakon Beretitenti F. Ray Hawkins ibukin ana anainano nakoiu. Bon iai irou taian koroboki are I korei ngke te mitinare ngai n au ririki ae 20 ngke au mition ni beretitenti ae kairake e kauki booki aika tabu ao ni kabwarabwarai bwaai ibukin te onimaki are rimwi a na mwakuri irou ngke I a karaoa te babaire ae te kabanea ni kakaawaki ni maiu.
Ana Anga Reirei Aramwa iaon te Onimaki
Ibuakon bwaai ake e tibwauai Beretitenti Hawkins ibukin te onimaki bon ana anga reirei Aramwa nakoia ake a kainnano ibuakoia Tioramwaite. Aramwa e kaota te kainnano ni karekea teutana te onimaki, are e kabwarabwaraa bwa tangiria (taraa Aramwa 32:27). Tangiran te bwai teuana bwa e na riki bon te anainano ae korakora n touakin mwaneka aika riai nakon kakorakoraakin ara onimaki.
Te kauoua ni mwakoron te onimaki bon te bwai are e anga reirei iai Aramwa e roko man te bwai are ko tangiria: kakoaua. E anga kaetieti nakoia Tioromwaite bwa a na kariaia are a tangiriia ni kammwakura te nano aio inanomi ni karokoa ae kam kakoaua ae a kona n reke nnen teutana au taeka (taraa kibu 27). Bootakin te bwai are ko tangiria ao te kakoua e moanna ni bubura inanora, ao ti kinaa bwa e tamaroa. E moanna ni kabuburaa tamneira ao ni kaota riki ootau. E moanna ni kangkang irou. (Taraa te kibu 28.)
Kaantaninga bon teuana mwakoron te onimaki ae boongana. Aramwa e tuangiia Tioromwaite aika nanorinano bwa te onimaki bon tiaki karekean te ataibwai ae kororaoi ibukin bwaai nako. Bon te “kaantaninga ibukin bwaai aika aki nooraki, aika koaua” Aramwa 32:21; e kairaki karawawataan te iango). Ai aron naba Moomon e anga reirei bwa te kaantaninga bon teutana bwain te onimaki ae riai ngke e taku nakon Moronaai, “Kam kangaa ni kona ni karekea te onimaki, ma ti ngkana iai te kaantaninga iroumi?” Moronaai 7:40. Kaantaninga e kona ni kabwarabwaraaki bwa te kona n norii raoi bwaai tabeua n taai aika a na roko.1 Au riti bon kawaiu n tarai taai aika a na roko ma taraan te onimaki ao, n aron Aberaam, n nanomatoaia bwa “bon iai te kakukurei ao te rau ae korakora riki” Abraham 1:2 ibukiu ni mareaki ma buu te aine.
Karekean tangiran teutana te onimaki, I kainnanoa te kakoaua ao te kaantaninga ni kabwanina au oniimaki, ao I kainnanoa karaoan te mwakuri man titirakinan Rosalie ni mare ma ngai. Te riti—kaotan au tangira, kakoaua, ao kaantaninga—e bon kakaawaki n anganakiu te ninikoria ni karaoa te mwakuri ae riai ni kabwanina au onimaki. Iakobo e anga reirei bwa te onimaki n akea te mwakuri e bon mate (taraa Iakobo 2:17). Akea mwaitin te tangira, kakoaua, ke te kaantaninga ae e na kona ni buokai ni kakaea te kakukurei ao te rau ae korakora are I a tia ni kunea n te marei ngke bwaai akanne aki kairai n titiraki te titiraki ae bubura. (E kananokawaaki, te moan tai are I tuangnga au rongorongo, ana kaeka Rosalie bon tiaki, ma anne bon te karaki ibukin te tai teuana. Inanon aekaki akanne—ngkana bwaai aki iira te babaire ke taina—te onimaki e teimatoa ni karaoa ana mwakuri ae boongana inanon maiura.) E tangira te matoatoa ao te taotaonannano ibukira ngaira uoman, ao ti bon mareaki rimwi n te bong ae tinoo inanon Ritembwa 1982.
Te onimaki e bon kakaawaki ni bwaai ni kabane ake ti karaoi, n ikotaki ma te maroroo ao te kareketangira. Tangira, kakoaua, ao kaantaninga bwa bon iai ni koaua te kakukurei ao te rau ae korakora riki are a tataningaira ni kaungaira bwa ti na karaoa te mwakuri ni karikirakea te reitaki are e na kairiira nakon te mare. Ko tangiria n iira te babaire ni kakukurei? Ko kakoaua bwa iirakin te babaire e na kairiko nakon te kakukurei ao te rau ae korakora riki? (Kakoauaai ngkana I tuangko bwa iirakin te babaire ao te mare n te tembora e na kairiko nakon te kakukurei ao te rau ae korakora riki.) Ko kaantaninga ibukin te mare ae kakukurei? E koaua bwa am kaantaninga e butimwaiko n nooriko n te tabo ae tamaroa riki n taai aika a na roko? Ngkana am kaeka nakon titiraki aikai eng, ngkanne ko riai ni kabwanina am onimaki man karaoan te mwakuri. Tuanga temanna bwa kona maroroo ma ngaia! Kariniko inanon taabo ake e na kona kairiko ni kaitibooko ma kairake n aomata aika titebo am iango ma ngaiia. Ni kakimototoa, karaoa te kawai are e na kairiko nakon te kakukurei ao te rau ae korakora riki.
Ana Katotoo n te Onimaki Iotebwa Timiti
Ti a iangoa ana katotoo Iotebwa Timiti n te onimaki ao ni kaota mwakoron te tangira, te kakoaua, ao te kaantaninga.
Iotebwa e tangiria ni kakaea ana Ekaretia Iesu Kristo ae koaua. Ana tangira e bon rangi ni korakora n te aro are e a kairia nakon te koroboki ae tabu, are e warekia, “Ngkana akea ana rabakau temanna i buakomi, ao e na butia te Atua” (Iakobo 1:5). E iangoa te koroboki ae tabu aio. E tangiria ni karekea te rabakau, ao e kakoaua bwa e na karekea ngkana e butiia te Atua. E karaoa are e bon riai ni karaoia: e tataro ao ni butiia te Atua. Ngkanne iangoa aio inanon teuana te miniti. Iotebwa iai irouna tangiran ataakin te koaua. E kakoaua ana taeka Iakobo. E kantaning te kaeka. Ma ngke arona bwa e a toki naba ikekei, a na bon akea ngaira n te bong aei. Kammwakuran te onimaki nanona bwa e na rinnako n te buakonikai ao n tataro. I kakoaua bwa Iotebwa e nako n rinnanko n te buakonikai n tataro, e kaantaningaia bwa e na otinako ma te kaeka. E kona n aki kaantaningaia bwa e na noora te Tama are i Karawa ao Iesu Kristo, ma e bon kaantaninga te kaeka. Ai korakorara te katotoo n te onimaki aio! Iai irouna te tangira, te kakoaua, te kaantaningaia, ao e karaoa te mwakuri.
Ana onimaki te ataeinimwaane ae 14 ana ririki e bita te aonaaba. Ibukin ana tataro Iotebwa n te Buakonikai ae Tabu, e uki karawa ao te Atua e taetae riki nakoia Natina rinanon te burabeti.
Teuana ibuakon am Tai ni Kaota te Onimaki
Te Uea e reitinako n taetae rinanon Ana burabeti n te bong aio. N aki maan iaon teuana ao te itera te ririki n nako, Beretitienti Thomas S. Monson e taku:
“Bon iai te tai are ti riai n iangoa raoi te mare ao ni kakaaea raom are ko tangiria ni maeka ma ngaia n aki toki. Ngkana ko rinerine ma te wanawana ao ngkana ko kabaeko nakon nakoraoin am mare, a na bon akea riki te bwai teuana n te maiu aio ae e na anganiko te kakukurei ae bati riki.
“Ngkana ko mare, … ko na tangiria ni mare n ana auti te Uea. Ibukimi ngkami ake kam taua te nakoanibonga, e na riai n akea riki am iango tabeua. Tararuaiko raoi bwa kona aki kabuaa taum ni mare. Ko kona ni kawakina am kareketangira inanon tiia aika riai ao n teimatoa ni karekea te tai ae tamaroa.”2
Am tangira, kakoaua, ao kaantaninga e na kona n aki kaotaki n tein te riti, n aron are irou, ma e ngae n anne kona kaoti anua aikai, a na buokiko ni kabwanina am onimaki n iirakin ana burabeti te Uea ni kakaea raom are ko na kona ni kakaea te kakukurei ae korakora riki. Am tangira, kakoaua, ao kaantaninga e na buokiko naba n rinerine ma te wanawana.
Te kakabwaia n rineakin iirakin ao ni kawakinan te mare are akea tokina e na kairiira nakon ataakin uaan te euangkerio, are e kabwarabwara Aramwa bwa “moan te kakawaki, … karewerewe riki nakon bwaai aika a karewerewe, ao … man itiaki riki iaon bwaai kabane aika itiaki.” E reitia, “Kam na amarake n te uaa aei ni karokoa ae kam a nuai, bwa kam aonga n aki baki, man aki taka naba” (Aramwa 32:42). N onea mwiin maakakin taai aika ana roko, kammwakura te onimaki are e na butimwaiko ni karekea ana berita te Uea.