Dinata Sara Nomu iTavi
Mai na dua na yasanibuka ni iVakarau ni Vuli ni Lotu baleti ira na itabagone qasecake ka a caka mai Brigham Young University–Idaho ena ika 4 ni Maji, 2012. Me baleta na kena vakavalagi taucoko rai kina lds.org/broadcasts/archive/ces-devotionals/2012/01?lang=eng.
Mo buladodonu. Taracake e dua na matavuvale. Vaqara e dua na sala veiganiti mo rawa ni veivuke kina. Veiqaravi ni o sa kacivi. Vakarau mo sotava na Kalou.
E dau tukuna wasoma o Peresitedi David O. McKay (1873–1970) na veika e a sotava ni a se kaulotu voli kina mai Sikoteladi. E vakanananu lesu i vale ni se qai laki tekivu kaulotu ka laki sarasara voli ena vica na aua ena Stirling Castle. Ni rau sa lesu mai kei nona itokani na sarasara, erau qai lako sivia e dua na vale ka volai toka ena ulu ni kena katuba e dua na vosa ka dau kilai levu kina o Shakespeare, ka vakaoqo na kena voqa, “Na Vanua ga o Veiqaravi Kina, Qarava Nomu iTavi ena Yalodina.”
Ni nanuma lesu o Peresitedi McKay e qai kaya: “Au qai kaya vakaoqo e vuniyaloqu se kina yalo beka e tiko e lomaqu, ‘O iko o lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Niu tosoya cake tale, o iko o lako mai eke mo mai matataka na Turaga o Jisu Karisito. O sa ciqoma na itavi mo mai matataka na Lotu.’ Au sa qai vakasamataka na ka keirau a cakava ena yakavi ni siga o ya. Keirau a lako i sarasara, ka keirau sa kila e levu sara na idusidusi kei na itukutuku makawa, ka keirau marautaka sara. … Ia, o ya e sega ni cakacaka ni kaulotu. Au a ciqoma na itukutuku e volai toka ena uluni katuba, ka tekivu ena gauna o ya, keirau sa tovolea sara ga me keirau cakava na cakacaka ni kaulotu e Sikoteladi.”1
Sa bibi dina na ibalebale ni itukutuku o ya ka sa tarai Peresitedi McKay dina ni a qai vakayagataka wasoma me tiki ni nona dau veivakauqeti ena nona bula. Sa qai vakadeitaka ni veitavi kece ena cakava ena solia kina na nona yalodina.
Lako tani mai na nomu Bulataka Vakarairai e dua na iVakarau ni bula
Ni raici na veika lelevu ka vivinaka o rawa ni cakava ena Lotu vei ira na itabagone, na cava meu namaka baleti kemuni ena veisiga ni mataka? Na ivakasala cava e rawa niu solia vei kemuni? Ai matai ni ko ni na sotava e levu na sasaga mo ni cakava e so na ka e sega ni dau matau vei kemuni—me vaka sara ga na daramaki ni matavulo—ka qai vaka na irairai ni dua e sega sara ga ni drau tautauvata vakalailai.
Ni a se qai tekivu na Lotu, eratou a dau vakaitikotiko na Parofita Josefa, Emma kei rau na luvedrau drua o Josefa kei Julia ena nodrau vale o John kei Alice Johnson mai Hiram, Ohio. Erau a qai tauvi misila kina na gone. Erau a moce tiko o Josefa kei na luvena gonetagane lailai ena dua na imocemoce qiqi e yasa ni katuba e liu.
Era a qai mai yarataka na parofita e so na tamata boro loaloa tu na matadra ena bogi ka ra laki mokuti koya ka boroi koya ena kuluta vata kei Sidney Rigdon.
Na ka vakaloloma duadua ena veibuturaki o ya ni a biu laivi tu mai na o Josefa lailai ena batabata ni cagi ni bogi ka qai curumi liliwa ena gauna sa yarataki yani kina o tamana. Na ka e qai yaco ni a qai mate ena vica na siga e muri.2
O ira na a vakaitavi ena Vakamatei ni Parofita kei na tacina o Hyrum era a boroya loaloa talega na matadra mera vunitaka na kedra i tuvaki dina.3
Ena gauna oqo, ni sa rawarawa sara na noda vakalecalecavi keda, sa tu e so na ivakavuvuli bibi sara meda kakua ni dau vakamatavulo kina ka “dina ena vakabauta” … ni ra sa mate kina ka yali.”4
E dua na nomu isasabai vinaka mai na vakayaco inaki ca sa ikoya mo kakua ni dau vakamatavulo. Kevaka me dua na gauna o raica ni na vinakata. Yalovinaka sara ka kila ni oya sa itekitekivu ni veika rerevaki e dau vakayaco ka kina o vuni ca me rawai iko mo cakava e dua na ka e sega ni dodonu mo cakava.
Sa ka e kilai levu tu nikua me dua e vunitaki koya ni vola na veika e veivakacudrui, na lomaca, kei na sega ni vakarorogo ni ra veitaratara ke sega ni kilai ena initaneti. E so era kaya ni oya na vakamakama.
E a vola vakaoqo o Paula na iApositolo:
“Dou kakua ni vakaisini kemudou: sa vakacala na ivalavala vinaka na tiko vata kei ira era sa ca.
“Dou yadra mai me vaka sa dodonu, ka mo dou kakua ni ivalavala ca ni sa tiko e so era sa sega ni kila na Kalou” (1 Korinica 15:33–34).
Sa matata ni veivosacataki e sega walega ni i valavala sega ni vinaka. Kevaka me bulataka na Yalododonu Edaidai, ena rawa ni ra vakacacani ira na sega tu ni kila na Kalou se na ivakadinadina ni iVakabula.
Ni vakayagataki na initaneti me veivakatagici, veivakarogorogocataki, se mo biuta e dua me tuvaki ca sa ganita me beitaki. Na ka eda sa raica tu oqo ena keda maliwa ni kena daramaki na matavulo ni vakalecaleca sa na rawarawa sara na rawai ni vakaitavi ena mataqali ivalavala vakaoqo ka sa bau veivakacacani sara ga. Sa na vakacacana talega na ivakavuvuli sa vakavulica tu na iVakabula.
Sa tukuna oti tu na iVakabula ni o Koya e lako mai me vakabulai vuravura ka sega ni vakacacani vuravura. Sa qai vakamacalataka na cava na ibalebale ni veivakacacani:
“Ia, ko koya oqo era sa cudruvi kina, ni sa lako mai na rarama ki vuravura, era sa vinakata na butobuto ko ira na tamata ka cata na rarama, ni sa ca na nodra ivalavala.
“Ni sa cata na rarama ko koya yadua sa ivalavala ca, a sa sega ni lako mai kina rarama de kunei na nona ivalavala.
“Ia, ko koya sa muria na ivalavala dina sa na lako kina rarama, me vakaraitaka na nona ivalavala ni sa vinaka vua naKalou” (Joni 3:19–21; raica talega na tikina 17–18).
E sega ni ganita mera vakamatavulo o ira sa ivalavala dodonu.
Veiqaravi ena iVakarau ni Nomu Vakabauta Dina
Veiqaravi ena ivakarau ni nomu vakabauta dina ena nomu vakayagataka na nomu gauna ena veika ena tara cake na kemu ituvaki ka vukei iko mo tosocake ena nomu ivakarau va-Karisito. Au nuitaka niko na sega ni raica ni bula oqo me gauna ni marau ka vaqitoqito, ia sa dodonu mo “vakarau ka veitata kei na Kalou” (Alama 34:32).
E dua na ivakaraitaki vinaka ni veiqaravi ka vakayagataka vakavinaka na gauna e lako mai na bula nei Elder L. Tom Perry ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua, ni ena gauna e a sotia tu kina e wai e a laki tu vata kei ira na mataivalu ni Amerika mai Japani ena gauna sa mai oti kina na iKarua ni iValu Levu kei Vuravura. E wasea na ka oqo o Elder Perry ni vakaraitaka na nona ivakadinadina ni iVakabula.
“Au a dua vei ira na imatai ni sotia e wai au a lako ki vanua mai Japani ena gauna sa sainitaki oti kina na veiyalayalati ni veisaututaki ni sa cava na iKarua ni iValu Levu kei Vuravura. Ni keimami curuma yani na koro levu o Nagasaki, ena kena sa vakacacani tu sa dua dina na ka vakaloloma na kena irairai. Dua na wase levu ni koro sa vakacacani sara ga vakadua. E so ka ra sa mate era se bera tu ga ni bulu. Ni keimami matailawalawa ni vakacoko, keimami sa tauyavutaka sara na neimami itikotiko liu ka tekivu cakacaka sara.
“Sa vakaloloma sara ga na ituvaki ni vanua, ka lewe vica vei keimami e gadreva me keimami solia vakalevu. Keimami lako vua na neimami italatala ni iwasewase ka kereya vua me keimami veivuke na tara na nodra valenilotu va-Karisito. Ni tiko na vakatatabu ni matanitu ena gauna ni ivalu, sa mai tagutuvi sara ga na qaravi ni lotu. Era sa vakacacani ga vakatikina e so na vale. E so vei keitou sa qai yalovata me keitou vakavinakataka e so na veivale ni lotu oqori ena gauna ni neimami galala me rawa ni ra na vakayagataki tale ena qaravi ni lotu.
“… Keimami qai kunei ira na italatala ka ra sa sega ni rawa ni veiqaravi ena gauna ni ivalu ka vakauqeti ira mera lesu tale kina nodra tevali. Totoka dina na ka keimami a sotava vei ira na tamata oqo, ni sa rawa tale vei ira mera bulataka tale na nodra dui vakabauta va-Karisito.
“Dua na ka e a yaco ena neimami sa biuti Nagasaki me keimami sa lesu ki vale au na sega ni guilecava rawa. Ni keimami sa vodo ena sitima ni vanua me kauti keimami ki waqa ena ilakolako ki vale, keimami a qai vakasesei mai vei ira e so na sotia. Era a tiko vata kei nodra itau goneyalewa ka ra a vakamoce tiko vei ira. Era a dredrevaki keimami ni keimami sa calata na totoka ni bula tu mai Japani. Keimami a vakaotia wale tu ga na neimami gauna ena vakavinakataki vale ka palasitataki lalaga.
“Ni se qai tosocake sara ga na nodra veivakasesei era sa basika e so na ilawalawa 200 na lewe ni lotu va Karisito ni Japani mai na veivalenilotu ka keimami a ripeataka tiko ni ra lagata voli mai na sere ‘Cavu Tu Nai Valu.’ Era lako mai ka soli ka ni loloma mai vei keimami. Era sa qai mai yatu dua ena bati ni sala ni sitima ni vanua. Ni sa tekivu toso yani na sitima, keimami sa qai dodoliga yani ka tara walega na mua ni nodra iqaqalo ni keimami sa biubiu. Keimami sa sega ni vosa rawa ni keimami sa rui luluvu vakalevu. Ia, keimami sa vakavinavinaka ga ni keimami sa veivuke rawa ena tauyavutaki ni Lotu va-Karisito ena dua na vanua ni sa oti na ivalu.”5
Kerea mo vakasamataka na nomu vakayagataka na nomu gauna. Me vaka o sa raica mai na ivakaraitaki ni bula nei Elder Perry, au sega ni tukuna mo tokara na nomu Lotu e na taba ni nomu sote se mo gugumatua vakarairai. O ya e rawa ni veivakamaduataki vei iko kei na Lotu. Au tukuna tiko oqo na ka baleti iko mo bula sara ga me vakataki iko.
Me Vakarauta na Vakatutu
Na ikatolu ni noqu ivakasala e baleta na vakatutu mo na vakasamataka. Ena gauna vata sara ga e tiko kina o Elder Perry mai Japani vata kei ira na sotia, e a tiko kina o Peresitedi Boyd K. Packer, na Peresitedi ni Kuoramu ni iAposaitolo Le Tinikarua vata kei na mataivalu vuka mai Japani ni oti na iKarua ni iValulevu e Vuravura.
Au a tomani Peresitedi Packer kei na so tale ki Japani ena 2004. E a dua kina vua na madigi ni nona muria lesu tale na weni yavana ka nanuma lesu e so na ka e a sotava kei na vakatutu e a cakava ena gauna o ya. Au wasea e so na nona vakasama kei na ka e a vakila ena nona veivakadonui.
Ea vakamacalataka o Peresitedi Packer na ka e a sotava ena dua na yanuyanu ena baravi kei Okinawa. E vakatoka ni oqo na nona ulunivanua ena vanua liwalala. Na nona vakavakarau vakaikoya kei na nona dau sotavi ira na lewenilotu e sa titobu sara kina na nona vakabauta na ivakavuvuli ni kosipeli. Na ka e sega ni tu vua na veivakadeitaki—ni kila ni veika e sa vakila oti tu era sa ka dina kece.
E vola vakaoqo na ka e a yaco na dauvolaitukutuku ni bula nei Peresitedi Packer: “me veicoqacoqa kei na vakacegu ni veika e vaqara, e sa qai mai sotava na eli ni ivalu ni tamata tawa cala. Ni vaqara tiko na vakacegu kei na gauna me vakasama kina sa qai cabeta ena dua na siga e dua na vanua e cecere cake mai na wasawasa. E kea e raica kina na ivovo ni vale ni dauteitei, kei na loga ni pateta ka sa sega tu ni samaki. Davo matemate koto ena loga ni iteitei na yago ni dua na marama tina kei na rua na luvena. Na ka e raica oqo e vakasinaiti koya sara ga ena yalo rarawa kei na nona sa vakasamataki iratou na nona matavuvale vakakina na veimatavuvale kecega.”6
E a curu yani kina dua na idrodro ni ivalu ka laki dabe, vakasama, ka sa qai mai masu yani. Ni vakasamataka lesu o Peresitedi Packer na ka e yaco o ya, e qai vakamacalataka na ka au rawa ni vakatoka me vakadeitaka na veika e vakilai vakayalo. E a vakauqeti ena veika me vakayacora ena nona bula. O koya e a sega tu ni kila ni dua na siga ena mai kacivi kina itutu dokai sa mai tu kina nikua. Na nona vakanananu me a qasenivuli me na dau vakavulica na na ivakavuvuli ni iVakabula. Sa qai vakadeitaka ena nona vakasama ni na bulataka na buladodonu.
E a lako mai vua ena sala veivakauqeti ni dodonu me na sotava e dua na marama yalododonu me watina ka me rau bucina cake e dua na matavuvale levu. Na sotia gone oqo sa raica rawa ni cakacaka o ya ena sau vinaka ka na rawata kina na veika ena gadrevi me sotava kina na gagadre ni matavuvale kei na watina me tu vakarau ka me na bula vata kei na so na veika vakavuravura erau na sega ni rawata. Sa ganiti Sisita Donna Packer sara ga na vakatutu oya me mai nona daulomani o Peresitedi Packer. E sega ni dau levu vei rau na ilavo, ia erau sega vakadua na vakila me rau vakuwai ena so na ka erau gadreva. Erau susuga e 10 na luvedrau ka rau sa bau yalosolisoli sara ga. Ena gauna oqo sa 60 na makubudrau ka sa sivia na 80 na makubudrau vakarua.
Au wasea na veika dina oqo baleta ni levu na gauna e dau vakararavitaki tu ena veika vaka-vuravura na noda dau vakamareqeta. Na veikadina e gadrevi sa ikoya na veika rawarawa vei ira na lewe ni lotu ka ra sa ciqoma oti ena cakacaka vakalotu. Mo Yalododonu. Mo taracake na matavuvale. Vakaraica na sala mo rawa ni veisusugi kina. Veiqaravi ni ko sa kacivi. Vakarau mo sotava na Kalou.
Vakavulica na iVakabula ni “sa sega ni kalougata na tamata ena vuku ni sa levu na ka sa tu vua” (Luke 12:15).
Taracake na Nomu Vanua kei na Nomu iTikotiko
Me ikuri ni kemu ituvaki, nomu ivakarau ni bula, kei na vakataulewa, kevaka mo na yaco mo itabatamata e dodonu mo yaco mo vakakina, ko na taracake na nomu vanua kei na nomu itikotiko. Na nomu itabatamata ena ganita me maroroya na yalododonu kei na galala ni lotu. Na iyau ni Jiutia Va-Karisito ka sa mai noda e sega walega ni talei ia e ganiti keda vinaka ni tiki ni iTuvatuva ni Tamada Vakalomalagi. E dodonu meda na maroroya me baleti ira na noda kawa mai muri. E dodonu meda semati keda vei ira na tamata vinaka wili kina o ira na matalotu tale e so—vakabibi o ira era vakila ni ra na saumi taro vua na Kalou baleta na nodra ivalavala. Oqo o ira na tamata era na kila vinaka na ivakasala o ya, “na vanua ga o veiqaravi kina, qarava ena yalodina.” Na kena na lako vinaka na ivakavuvuli ni Jiutia Va-Karisito kei na galala ni digidigi ena makataka na nomu itabatamata me dua na itabatamata gugumatua ka sa na ganita me vaka oya.
Ena vuku ni bolebole e sotava tu o vuravura nikua, era sa kauwaitaka tiko na Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua na moni na vakaitavi ena veiliutaki ni bula vakapolitiki ena vanua o ni vakaitikotiko kina. Na Lotu e tu taudua ena veika vakapolitiki ka na sega ni tokona e dua na daunipolitiki e mata se na isoqosoqo. Eda sega ni namaka ni o ira na lewe ni lotu era na vakaitavi sara kina ena veitokoni vua na mata vakaturi kei na isoqosoqo era veitokoni kina yavutaki ena kena yavu ni vunau ka na veimaroroi ka veiliutaki vinaka. Na noda ivunau sa matata tu; o ira era “dina … ka vuku… mera na vaqarai sara vakamatua” (V&V 98:10).
Keitou sa solia na neitou veitokoni taucoko vei kemuni. Na veiliutaki ni Lotu sa solia na nona veitokoni ka vakabauta ni ko ni na rawa ni taracake na matanitu me vaka e se bera vakadua ni bau vakayacori mai vua e dua tale. E sega walega ni ko ni lomani ka tokoni ia ko ni sa masulaki talega ka vakalougatataki. Keitou kila ni nomuni rawa-ka na itabatamata oqo ena ganita me tiko baleta na tauyavutaki ni Lotu kei na tubucake ni matanitu. Keitou masulaka niko ni dinata sara na nomu itavi ena nomuni na sega ni vakamatavulo ka dinata na nomuni itavi, vakatututaka na veika ena rawati, ka tara cake na nomuni vanua kei na itikotiko.