“Vuli ni Bula-Rawati-Koya: Semati ni Veika Vakailavo ki na Dina ni Kosipeli,” Liaona, Janu. 2024.
Vuli ni Bula-Rawati-Koya: Semati ni Veika Vakailavo ki na Dina ni Kosipeli
Na vuli ni bula-rawati-koya ena vukei ira na vakaitavi me ra kauta mai na rai momona vakayalo ki na nodra gagadre vakailavo.
Eso na idusidusi taumada ni Turaga vei ira na Luvena e a baleta na cakacaka kei na bula-rawati-koya. Ena Veiyalayalati Makawa, a vakasalataki Atama kei Ivi o Koya, “Ena buno ni matamu ko na kania kina na kemu kakana” (Nai Vakatekivu 3:19). A kaya o Koya vei ira na Isireli, “E ono na siga mo dou cakacaka kina” (Na Lako Yani 20:9).
Nikua, na mata ilawalawa ni bula-rawati-koya ni Lotu e vuravura raraba era sa vukei ira tiko na luve ni Kalou me ra vakatorocaketaka na nodra vuli, ka yaco me ra loma qaqaco, kunea na cakacaka e vinaka cake, tekivutaki bisinisi, ka—me vaka e vakaraitaki ena veika e sotavi e ra—dauniyautaka vakavinaka cake na nodra ilavo.
Saumi iKatini ni Lailai na iLavo e Rawati
Ena gauna ni vakamau nei Tepora, mai Michigan, e Amerika, e a sega ni bau leqa ena vakatulewataki ni nona ilavo. Ia ni rau sere kei watina, sa dredre mai na saumi na bili. E dina ga ni a dau taleitaka o Tepora me lako wasoma ki valetabu, sa tekivu dredre mai na nona sauma na nona ikatini ka sa mani muduka na nona lako ki valetabu.
A vakasaqara na veivuke mai vua na nona bisopi, o koya ka a qai tukuna vua me baleta na kalasi ni bula-rawati-koya ni Lotu ena vakatulewataki ni ilavo ni tamata yadua, ka a vakayacori tiko ena nona iteki. A vakadonuya o Tepora me lako, ia taumada a sega ni raica o koya na vuna me tiko kina: “Me‘u tukuna na ka dina, au kaya vakai au, ‘Au sega ni kila se cava au tiko kina eke. Au kila na iwalewale ni kena wasewasei na noqu ilavo. Sa dau tiko na noqui tuvatuva vakailavo ena noqu bula taucoko.’”
A sota o Tepora kei na ilawalawa oya kei na dua na dauveivakarautaki. Ena veiya rua na auwa e veimacawa, era vulica ruarua kina me baleta na ituvaki vakavuravura ni tudei vakailavo (me vaka na kena tauyavutaki e dua na ilavovakarau) kei na ituvaki vakayalo ni tudei vakailavo (me vaka e dua na dauniyau yalodina ni ilavo). “Au sega ni semati rau vata na rua oqo me vaka na sala e semati rau kina na kalasi oqo,” a kaya lo o Tepora.
A vakila o Tepora ni nona isema ni veiyalayalati kei na Tamada Vakalomalagi a vukei koya me vulica na sala me okati Koya kina ena nona vakatulewa vakailavo. “Sa dau tu vakarau tu ga na Tamaqu Vakalomalagi me vukei au. … E dodonu me‘u na okati Koya ena veika kecega.”
Ena gauna a cakacakataka kina o Tepora na veivakauqeti kei na veidusimaki ka ciqoma mai na nona ilawalawa ni bula-rawati koya, a rawa vua me biuta vakatikitiki na ilavo ni ikatini, sauma na nona bili, ka maroroi ilavo sara mada ga, ka sega ni gadrevi me tosoi cake na ilavo e rawata.
E vakadinadinataka o Peresitedi Heber J. Grant (1856–1945) ni levu na ka e rawa ni caka ena vo ni ilavo e rawati ni saumi oti na ikatini mai na kena e rawa ni caka ena levu taucoko ni ilavo ni sega ni saumi na ikatini: “Au vakadinadinataka … ni o ira na turaga kei na marama era sa yalodina vua na Kalou, era sauma na nodra ikatini … era vakadinadinataka … ni Kalou e solia vei ira na vuku me ra vakayagataka kina na vo ni ciwa na ikatini, ka sa yaga vakalevu sara vei ira, ka ra sa rawata e levu na ka ena ilavo oya mai na ka era rawa ni rawata ke ra a sega ni yalodina vua na Turaga.1
A ciqoma o Tepora na veivakalougatataki ruarua “vakayago ka vakayalo” talega (Mosaia 2:41) ena nona muria na lawa ni ikatini ka bulataka na ivakavuvuli ni kosipeli ki na nona tuvailavo. Na veidusimaki mai na nona ilawalawa ni bula-rawati-koya kei na veivakauqeti ni Yalo Tabu e a vakarautaka e dua na sala me rawata kina e dua na ivolatara ni valetabu ka lesu tale ki na valetabu. “Na veika kece au kaya ni‘u sega ni rawa ni cakava, a vakaraitaka vei au o Koya ni‘u rawa ni cakava kei na vuqa tale na veika eso,” e vakadinadinataka o koya. “Na veika o cakava nikua ena vakadeitaka na nomu veisiga ni mataka, ka‘u vinakata na noqu veisiga ni mataka me‘u curuma na Valetabu e Detroit ka tekivu cakava tale na cakacaka me baleti ira na noqu qase e liu.”
iTaba iloloma nei Berry kei Light Chu
Bokoci ni Dinau
O Berry Chu e dua na marama mai na iteki na Middle Taipei Stake e Taiwan a gadreva na vuku ka uasivita na nona kila-ka ni oti na nona cakava e dua na vakatubuilavo e a sega ni lako vakavinaka, ka biuta tu mai vua e dua na dinau levu. Na ituvaki o ya a vakataotaki Berry ena nona toso ki liu. Ia a vakayalomalumalumutaki koya o Berry ka vakasaqara na Tamada Vakalomalagi ena masu. Mai na masu o ya, a rawata kina o koya na yaloqaqa me tukuna vei watina na veika sa yaco. Ena yalomalua kei na yalomalumalumu, o wati Berry, o Light Tsai, a vakadeitaka vua ni rau na vakaqara na kena iwali ka bokoca na dinau. E rau a masu vata, o Light kei Berry me rau vakasaqara na veidusimaki ni Turaga.
E rau a vakila o Berry kei Light ni rawa ni yaga vei rau na vuli ni bula-rawati-koya ni Lotu me baleta na veika vakailavo ni tamata yadua. Dina ni a tiko na dinau levu, e rau a tuva e dua na ituvatuva ni sausaumi lesu. Ena veivuke mai na vuli, e rau a vulica me rau “vakaliuca na ikatini kei na … vakatulewataki ni veika vakailavo ena sala vakalou,” e kaya o Berry. “Keirau vulica talega na tuvailavo ka vakaliuca na vakayagataki ilavo ena veika ga e gadrevi dina.”
E sega walega ni rau vulica o Berry kei Light me rau wasea vakavuku na ilavo e rau rawata, ia o nodrau daunivakasala ena veika vakailavo e a vakauqeti Berry talega me veisautaka na nona cakacaka. Na veisau e a veimuataki ki na dua na isau e levu cake, ka rawa ni sauma kina na nona dinau.
Ni rau duavata ena nodrau takete, e rau a vakayagataka o Berry kei Light na nodrau bonisi, vakatubuilavo, kei na ilavo tale eso e rawa mai na nodrau cakacaka tudei kei na cakacaka vakagauna me saumi kina na dinau nei Berry. Ena veivuke ni Turaga, e rau a sotava kina na bula ni veisiga, ka bibi duadua, e rau se saumi ikatini tikoga kei na isolisoli tale eso.
Na Turaga e sa vakaraitaka, “Ka sa noqu inaki me’u vakarautaka me yaga vei ira na noqu yalododonu. … Ia sa dodonu me caka ena noqu sala ga” (Vunau kei na Veiyalayalati 104:15–16). Na tamata yadua kei na veimatavuvale ena veiyasai vuravura era sa kunea na sala e sotavi ira kina o Koya ni ra bulataka na ivakavuvuli ni bula-rawati-koya vakayalo ka vakailavo talega.
Vakavulica “Na Sala,” Sega Walega ni “Na Cava”
O Curtis kei Pshaunda Scott, mai Texas, Amerika, rau a vinakata ruarua me rau yalomatuataka na nodrau ilavo, ia e rau a sega ni duavata se me caka vakacava. A kila o Pshaunda ni rau gadreva na inisua vakavuniwai, ia a kila o Curtis ni rau sega ni rawa ni sauma. E dina ga ni rau veilomani vakai rau, ia na duidui ni nodrau rai me baleta na veika vakailavo e a vakavu leqa ki na nodrau vakamau. “Ni veitalanoataki na veika vakailavo,” e nanuma lesu o Pshaunda, “Na neirau rai kei na vakasama me baleta na veika vakailavo e a duidui sara ga.”
Ka duavata kina o Curtis. “Na ilavo e a dua na ulutaga dau veivakacudrui, ka keirau a sega ni vakayacora na veivosaki bibi e a dodonu me keirau cakava.”
A vakatura na nodrau bisopi vei Pshaunda kei Curtis me rau tiko ena vuli ni bula-rawati-koya vakailavo ni tamata yadua ka vakarautaki tu ena nodrau iteki.
E a kurabui o Curtis ena vinaka ni ituvatuva ni veivosaki-dola raraba ni nodrau kalasi ka yaga vua. A rawa vua me vakamacalataka na nona vakasama ka rogoca na veivakararamataki mai vei ira na tani ka ra kila tu na ituvaki ni bula e lako curuma tiko na nona matavuvale. Na veitalanoa vakailawalawa a vukei Curtis me sega walega ni kunea na ivakavuvuli ni kosipeli, ia na sala rawarawa talega me ra bulataki kina. Ena ono na yabaki mai na gauna a papitaiso kina, sa dau vakavulici wasoma o Curtis me vakalevutaka na nona vakabauta, vakavinakataka cake na nona masu, ka toro voleka vua na iVakabula, ia a vakila o koya ni vuli ni bula-rawati-koya a vakavulica vua na sala me cakava kina na veika oqori.
Ni vulica o Curtis na ivakarau me vakayagataka kina na ivakavuvuli ni kosipeli ena veika vakailavo e vale kei na nona bisinisi, a kunea vakatitobu cake na loloma ni Turaga vua. “E sa vaqaqacotaka dina na noqu vakabauta kei na noqu kila vakavinaka na veimaroroi kei na kauwai e tiko vua na Tamada Vakalomalagi me baleti keda,” e kaya o koya.
A vakila o Pshaunda ni yasana vakayalo ni vuli ni bula-rawati-koya a vukei koya me kila vakavinaka kina na sala e rawa ni tiki kina ni ituvatuva ni Kalou na veika vakailavo. “Sa vaqaqacotaka na noqu ivakadinadina … ena ikalawa yadudua, kei na vosa ena vosa.”
Na okati ni ivakavuvuli ni Turaga ena nodrau vakatulewataki ilavo e a qai kauti rau vata mai o Curtis kei Pshaunda me rau veiyaloni. “A sa yaco mai me keirau sa dua na timi,” e kaya o Pshaunda. “Au sega ni kaya ni keirau sa vutuniyau se levu cake na neirau ilavo, ia keirau sa mua donu tiko.”