Ko e Fetuiaki ʻo e Moʻui ko e Faifekaú mo e Taʻe-faifekaú

Ko e taha ‘o e ngaahi taumuʻa ‘a ha faifekau tokoni ke “tokoni ki he faifekau tokoni kotoa ke teuteu ki ha moʻui ʻo e tokoni he moʻuí kotoa” (“Ngāue Fakafaifekau Tokoni ki he Kau Faifekau kei Talavoú,” tānaki ki he tohi ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí, 16 ʻo Nōvema 2018). Te ke lava ʻo ngāue ki he taumuʻá ni ʻi hoʻo fakahoko hoʻo ngāue tokoní, lolotonga ʻokú ke kei nofo pē ʻi ʻapi. ‘E lava ke faingataʻa hano fakahoko taimi taha ʻa e ngaahi meʻá ni. ‘E fiema‘u ke ke fokotuʻutuʻu lelei ho taimí. ʻI hoʻo fakahoko ko ia hoʻo ngāue fakafaifekaú, te ke toe ako foki ai ke fai e ngaahi meʻa ʻe fie maʻu ke ke fai ʻi he ʻosi hoʻo ngāué. ‘E fie maʻu ke ke fakapalanisi hoʻo ngāué, fāmilí, akó, lotú, ngāue kehé, mo e taimi ʻataá.

Ko hoʻo ngāue fakafaifekau tokoní, ko e taimi mo e ʻātakai lelei taha ia ke fakatupulaki ai e ngaahi potoʻi ki hono fakaʻaongaʻi ʻo e taimí. Te ke maʻu ha faʻunga faingofua mo tokoni ke ʻiloʻi mo fakatupulaki ho ngaahi talēniti makehé. Pea te ke lava leva ke fakaʻaongaʻi ia ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé.

Talanoa mo ho taki faifekau tokoní pea mo e palesiteni fakaesiteikí fekauʻaki mo e fokotuʻu ʻo e ngaahi taumuʻá. ʻE tokoni foki ho kau takí ke ke ʻilo ho ngaahi talēnití. ʻOku totonu ke fakakau hono fakatupulaki ho ngaahi talēnití ʻi hoʻo ngaahi taumuʻá. Ko e ngaahi taumuʻá ni ko ha konga ia ʻo hoʻo palani kuo fakafeʻungaʻi ki hoʻo ngāue fakafaifekaú ke tokoni atu ke ke fakapalanisi hoʻo ngaahi meʻa ʻoku mahuʻingá. Ko koe ʻa e pule fokotuʻutuʻu ʻi hoʻo palaní. ʻE hoko ʻeni ko hoʻo palani. ‘Oku fakafeʻungaʻi ia ki ho mālohingá, talēnití, meʻa ʻokú ke lava he taimi ní, mo hoʻo ngaahi ʻamanaki mo e fakaʻānaua ki he kahaʻú. ‘E lava hoʻo timi tokoní ʻo faleʻi mo fakalotolahiʻi koe, ka ko e filí ʻoku ʻaʻau.

Te ke fokotuʻu mo hoʻo timi tokoní ha ngaahi taumuʻa ʻe malava ʻi he ʻosi ʻo e ngāue fakafaifekaú pea mo ha palani ke lavaʻi ai kinautolu. ʻE tāpuekina koe mo ha niʻihi kehe ʻe he ngaahi pōtoʻi ngāue te ke fakatupulakí, ʻi he toenga hoʻo moʻuí. Te ke lava ʻo aʻusia ʻa e meʻa ʻoku fie maʻu ʻe hoʻo Tamai Hēvaní ke ke aʻusiá. ʻE tokoniʻi foki koe ʻe he ʻEikí ʻi he fononga fakafiefiá ni.

ʻI hoʻo ako ke fakaʻaongaʻi fakapotopoto ho taimí, te ke teuteu ai ki ha moʻui tokoni ʻi he kotoa hoʻo moʻuí. Te ke lava ai ke moʻui ʻaki e ongo fekau maʻongoʻongá. Ko ʻeni ia “ke ke ʻofa ki he ʻEiki ko ho ʻOtuá ʻaki ho laumālié kotoa, mo hoʻo moʻuí kotoa” pea mo “ʻofa ki ho kaungāʻapí ʻo hangē pē ko koé” (Mātiu 22:37–39).