1 Nefia 17–18

“Nitodika tamin’ Andriamanitra aho”

Samy handalo fitsapana sy fijaliana avokoa isika rehetra eo amin’ny fiainantsika. Ny sasany amin’izany dia ho tonga vokatr’ireo zavatra tsy mety nataontsika na amin’ny alalan’ny fiainantsika eo amina tontolo lavo sy tsy lavorary fotsiny. Araka ny niainan’i Nefia nandritra ny diany ho any amin’ilay tany nampanantenaina, ny fitsapana sy fijaliana sasany dia tonga rehefa tsy mety ny fomba ampiasan’ireo manodidina antsika ny fahafahan’izy ireo misafidy. Na inona na inona loharanon’ny fijaliantsika, dia manome tanjaka sy fanasitranana ireo izay mikatsaka Azy i Jesoa Kristy. Afaka manampy anao hahatsapa fitiavana sy fankasitrahana ny Tompo ity lesona ity, na inona na inona toe-java-misy atrehinao.

Takaro ny zavatra ilain’ny mpianatra amin’ny fianarana. Katsaho ny hahatakatra ny zavatra ilain’ny olona tsirairay ao amin’ny kilasinao ara-pianarana. Izany dia hanampy anao hanome traikefam-pianarana izay manome ny zavatra ilain’izy ireo ary mamela ny tsirairay hianatra amina fomba isan-karazany. Izany dia mety hahitana fampiasana fanohanana amin’ny alalana zavatra jerena, asa atao anaty vondrona, na fandalinana manokana ataon’ny tsirairay. Jereo manokana ny mpianatra izay manana fahasarotana manokana amin’ny fianarana.

Fiomanan’ ny mpianatra: Asao hiomana hizara zavatra niainan’izy ireo ka nanampy azy ireo hahatsapa fitiavana sy fankasitrahana lehibe kokoa an’ Andriamanitra ny mpianatra.

Sahanasa fianarana azo atao

Toy ny ahoana no ho fihetsika?

Efa voamarikao ve ny fomba samy hafa anaovan’ny olona fihetsika amina toe-javatra mitovitovy indraindray? Vakio ireto rafi-tantara manaraka ireto ary eritrereto ny sasany amin’ireo fihetsika isan-karazany azon’ny olona ao amin’ilay rafi-tantara hasetry izany.

Ampiasao ity manaraka ity na mamoròna vetivety rafi-tantara hafa mba hanampiana ny mpianatra hiresaka fihetsika isan-karazany entina miatrika zava-tsarotra na fitsapana.

Nankany amina mpitsabo maso i Guillermo fa nanjavona ny masony. Nilaza taminy ny dokotera fa tratran’aretina tsy dia fahita firy izay hahajamba azy tanteraka ao anatin’ny herintaona izy.

Tezitra mafy ny anadahin’i Layla ka nanosika azy, nahatonga azy naratra teo amin’ny kitrokeliny. Tokony ho nilalao tamin’ny lalao fiadiana ny ho tompon-daka nataon’ny ekipany izy, saingy tsy afaka mihazakazaka izy amin’izao fotoana izao.

• Inona avy ireo fihetsika samihafa mety hasetrin’ireo olona ao amin’ireo rafi-tantara ireo ny toe-java-tsarotra lalovan’izy ireo?

• Inona no heverinao ho antony maromaro mahatonga ny olona haneho fihetsika tsara na ratsy manoloana ny fitsapana iainan’izy ireo?

Fomba fijerin’i Nefia

Satria nandalina ny Bokin’i Môrmôna ianao, dia mety nahatsikaritra fahasamihafana teo amin’ny zavatra nataon’i Nefia sy ny fihetsiny raha mitaha amin’ny an’i Lamàna sy i Lemoela, na dia tao anatin’ny fotoana niaretan’izy ireo ny maro tamin’ireo fahoriana mitovy aza. Jereo tsara io fahasamihafana io rehefa mandalina ireto andininy manaraka ireto ianao.

Ho an’ity sahanasa fandalinana manaraka ity dia azon’ny mpianatra atao ny mamaky ny fampitahana voalohany miaraka amina namana iray, avy eo dia miova namana ao amin’ny vondrona manana andininy hafa. Mitovitovy amin’izany, azon’ny mpianatra atao ny mifanakalo hevitra amin’ireto fanontaniana manaraka ireto tsiroaroa na anatina vondrona kely na miaraka amin’ny iray kilasy alohan’ny handalinana ireo zava-nitranga ao amin’ny 1 Nefia 18.

Nandeha tany an-tany foana:Ampitahao ny fitantaran’i Nefia ao amin’ny 1 Nefia 17:1–3 sy ny zavatra lazain’i Lamàna sy i Lemoela ao amin’ny 1 Nefia 17:20–22.

Manamboatra sambo:Ampitahao ny fihetsika nasehon’i Nefia ao amin’ny 1 Nefia 17:8–9, 15 sy ny fihetsika nasehon’i Lamàna sy i Lemoela ao amin’ny 1 Nefia 17:17–18.

Tapaho ny fomba tsara indrindra hampandraisana anjara ny mpianatra hifanakalo hevitra amin’ny zavatra novakin’izy ireo. Mety hanampy amin’izany fifanakalozan-kevitra izany ireto fanontaniana manaraka ireto.

• Inona no eritreritra na fahatsapana nanananao rehefa nampitaha ny teny sy ny fihetsik’i Nefia tamin’ny an’i Lamàna sy i Lemoela ianao?

• Inona no tsikaritrao momba ny fifandraisana nananan’ireo olona tsirairay ireo tamin’ Andriamanitra?

Misy fotoana isika rehetra maneho fihetsika tsara amina toe-javatra sarotra ary misy fotoana tsy dia tsara loatra. Eritrereto raha toa ka manao fihetsika mitovy amin’ny an’i Nefia ianao amin’ny ankapobeny na mitovy kokoa amin’ny an’i Lamàna sy i Lemoela rehefa miatrika toe-java-tsarotra. Rehefa manohy mandalina ianao, dia mitadiava fampianarana izay afaka hanampy anao haneho fihetsika tsara kokoa rehefa miatrika zava-tsarotra na fitsapana ianao.

Nandeha sambo nankany amin’ilay tany nampanantenaina i Lehia sy ny fianakaviany

Rehefa vitan’i Nefia sy ireo rahalahiny ny fanamboarana ny sambo, dia nandidy an’i Lehia sy ny fianakaviany hanomboka handeha an-tsambo ho any amin’ny tany nampanantenaina ny Tompo (jereo ny 1 Nefia 18:1–8).

Vakio ny 1 Nefia 18:9–21, hitadiavana ny sasany tamin’ireo zava-tsarotra niainana nandritra io dia io. Rehefa mandalina ianao, dia manohiza mampitaha ny zavatra nataon’i Nefia sy ny fihetsiny amin’ny an’i Lamàna sy i Lemoela.

• Inona no hitanao fa nisongadina tamin’io fitantarana io?

• Mariho ny zavatra noraketin’i Nefia ao amin’ny andininy 16. Raha manana fahafahana hametraka fanontaniana aminy momba ny fihetsiny ao amin’io andininy io ianao, inona no mety hanontanianao azy?

• Ahoana araka ny hevitrao no mety hamaliany ny fanontanianao?

Ny Loholona Dale G. Renlund ao amin’ny Kôlejin’ny Apôstôly Roambinifolo dia nizara antony iray nahavitan’i Nefia naneho ny fihetsika izay nasehony tao anatin’ny zava-tsarotra nolalovany.

Koa satria lavitry ny Mpamonjy i Lamàna sy i Lemoela dia nimonomonona, ka lasa be fifandirana ary tsy nanam-pinoana. Nahatsapa izy ireo fa tsy rariny ny fiainana ka tokony hahazo ny fahasoavan’ Andriamanitra izy ireo. I Nefia kosa, noho izy nanakaiky an’ Andriamanitra hatrany, dia tsy maintsy nahafantatra fa ny fiainan’i Jesoa Kristy no nahitana tsy rariny indrindra. Na dia tsy nanan-tsiny mihitsy aza ny Mpamonjy dia Izy no nijaly indrindra.

Arakaraka ny maha-akaiky antsika amin’i Jesoa Kristy eo amin’ny eritreritra sy ny fikasan’ny fo no hankasitrahantsika kokoa ny fijaliana tsy rariny nianjady taminy, sy ny hankasitrahantsika kokoa noho ny fahasoavana sy ny famelan-keloka, ary haniriantsika bebe kokoa ny hibebaka ka ho lasa tahaka Azy. (Dale G. Renlund, “Mba hahazoako misintona ny olon-drehetra atỳ Amiko,” Liahona, mey 2016, 40)

• Inona no fahamarinana nianaranao avy amin’ny teny nambaran’ny Loholona Renlund ka afaka manampy anao amin’ny fitsapana lalovanao?

Hevero ny hizara ity fahamarinana manaraka ity raha tsy nahita zavatra mitovitovy amin’izy io samirery ny mpianatra.

Fahamarinana iray mety ho hitanao ny hoe rehefa akaiky an’i Jesoa Kristy isika, dia afaka mahatsapa fitiavana sy fankasitrahana Azy na dia mandritra ny fotoan-tsarotra aza.

• Nahoana araka ny eritreritrao no mety hahatsapa fitiavana sy fankasitrahana an’i Jesoa Kristy kokoa isika rehefa akaiky Azy kokoa?

Raha afaka mampiasa fanampiana amin’ny famaliana ny fanontaniana teo aloha ny mpianatra, dia hevero ny hametraka fanontaniana fanampiny toy ny hoe “Inona no nataon’ny Tompo ho anao ka mahatonga anao mankasitraka Azy?” na “Oviana ianao no nahatsapa ho tena nankasitraka ny Mpamonjy?”

Hevero ny hampiseho ireto fanontaniana manaraka ireto ary hanasa ny mpianatra hanoratra ny valintenin’izy ireo amin’ny iray na ny maromaro amin’izany ao amin’ny diary fandalinany. Avy eo dia manasà mpianatra manolo-tena hizara ny sasany amin’ny eitreritr’izy ireo.

• Ahoana no ahafahanao mahafantatra rehefa lasa manalavitra ny Tompo ianao? Inona no azonao atao hampihenana izany fifanalavirana izany?

• Inona no nanampy anao ho tonga akaiky kokoa an’i Jesoa Kristy?

Hevero ny hanome fotoana ny mpianatra hisaintsainany sy hivavahany mangina momba ny fahatsapan’izy ireo ny fanakaikezan’izy ireo ny Ray any An-danitra sy i Jesoa Kristy ary hirakitra an-tsoratra izay rehetra mety ho eritreritra na fahatsapana tsapan’izy ireo nandritra ity lesona ity ao amin’ny diary fandalinan’izy ireo. fomba iray ahafahanao manao izany ity andiam-pehezan-teny manaraka ity.

Fanamarihana sy fampahalalana voarakitra

1 Nefia 18:11, 17–19. Nahoana no navelan’ Andriamanitra nahatonga fijaliana toy izany i Lamàna sy i Lemoela?

Ny Filoha Dallin H. Oaks ao amin’ny Fiadidiana Voalohany dia nampianatra hoe:

Mahalana Andriamanitra no mametra ny fahafahan’ny zanany tsirairay misafidy amin’ny alalan’ny fanakanana ny sasany mba ho fanavotana ny hafa. Saingy tena manamaivana ny entan’ny fahoriantsika Izy ary mampatanjaka antsika hahazaka izany. … Tsy misakana ny loza rehetra Izy fa tena mamaly ny vavaka ataontsika mba hamiliana izany … na hanalefahana ny vokany. …

Ao anatin’ny fifanoherana misy eo amin’ny fiainana an-tany dia manana ny fanomezan-toky avy amin’ Andriamanitra isika fa “hanokana ny fahorian[tsika] ho tombontsoan[tsika]” Izy (2 Nefia 2:2). (Dallin H. Oaks, “Fifanoherana amin’ny zava-drehetra,” Liahona, mey 2016, 117)

Izany dia tsy tokony hadika ho tsy firaharahan’ny Ray any An-danitra mihitsyny fijaliantsika, indrindra fa rehefa herisetra no resahina.

Manantena antsika hanao izay rehetra azontsika atao ny Tompo mba hisorohana ny herisetra sy hiarovana ary hanampiana ireo izay iharan’izany. Tsy misy olona natao hiaritra ny fihetsika feno herisetra.

Tsy tokony havela fotsiny amin’izao mihitsy ny tatitra mombana herisetra. Tokony hamaly amin’ny fangoraham-po sy fahamorana voakasika amin’ny olona iharan-javatra sy ny fianakaviany ny rehetra. Mila henoina sy tohanana ireo izay niharana herisetra. (Lohahevitra ara-pilazantsara, “Abuse,” [Herisetra] topics.ChurchofJesusChrist.org)

Hidika ve ny fananana finoana an’ Andriamanitra fa afaka misoroka toe-java-tsarotra aho?

Nampianatra toy izao ny Loholona Jeffrey R. Holland ao amin’ny Kôlejin’ny Apôstôly Roambinifolo:

Ny finoana dia midika fatokisana an’ Andriamanitra na amin’ny fotoana tsara na ratsy na dia midika aza izany fa hisy fijaliana mandra-pahitantsika ny fanehoany ny sandriny hamonjy antsika. Mety ho sarotra izany eto amin’izao tontolontsika maoderina izao izay ahitana olona maro lasa mino fa ny zavatra tsara indrindra eto amin’ity fiainana ity dia ny fialana amin’ny fijaliana rehetra ka tsy hisy intsony ny olona hijaly na amin’inona na amin’inona. Saingy izany finoana izany dia tsy hitondra antsika velively amin’ny “refin’ ny halehiben’ny fahafenoan’i Kristy” [Efesiana 4:13]. (Jeffrey R. Holland, “Eo am-piandrasana ny Tompo,” Liahona, nôv. 2020, 116)

Mbola afaka miaina fifaliana ve aho rehefa mandalo toe-java-tsarotra?

Nanazava toy izao ny Filoha Russell M. Nelson:

Ry rahalahy sy anabaviko malala, misy ifandraisany amin’ny toe-javatra mitranga eo amin’ny fiainantsika ilay fifaliana tsapantsika ary tena mifandray amin’ny fifantohan’ny fiainantsika izany.

Rehefa ny drafitry ny famonjen’Andriamanitra … sy i Jesoa Kristy ary ny filazantsarany no ifantohan’ny fiainantsika dia afaka mahatsapa fifaliana isika na inona na inona zava-mitranga—na tsy mitranga—eo amin’ny fiainantsika. (Russell M. Nelson, “Fifaliana sy fahavelomana ara-panahy,” Liahona, nôv. 2016, 82)

Sahanasa fianarana fanampiny

Fanombohana ny lesona hafa: Tsara sa ratsy?

Hevero ny hitondra na hampiseho sarin-javatra mety hananan’ny mpianatra hevitra mifanohitra, toy ny ekipa mpanao fanatanjahantena mpifanandrina eo an-toerana, sakafo, mozika, sns. Angataho ny mpianatra hiady hevitra amim-panajana raha toa ka tsara na ratsy ireo zavatra ireo ary nahoana. Anontanio ny iray kilasy hoe nahoana no afaka manana hevitra samihafa momba ana zavatra mitovy ny olona, ary raha toa ka marina amin’ny zavatra iainana izany. Avy amin’io fifanakalozan-kevitra io, ampidiro ny fampitahana an’i Nefia amin’i Làmana sy i Lemoela.

1 Nefia 18:9. “Nanomboka nandihy sy nihira ary nanao teny kivalavala be izy ireo”

Hazavao fa nampitandrina antsika momba ny zavatra tenenintsika sy ny karazan-kira henointsika ary ny fomba fandihintsika ireo mpitarika ao amin’ny Fiangonana. Hevero ny hamaky andiam-pehezan-teny mifandraika amin’izany manomboka ao amin’ny pejy 20–23 ao amin’ny Ho zatovo mahery! (kiboky, 2011).

Ifanakalozy hevitra amin’ny iray kilasy ny fomba iantraikan’ny mozika, fandihy ary teny tsy mety amin’ny fiainan’ny olona iray.

1 Nefia 18:8–23. I Nefia amin’ny maha-fanehoana an’ohatra an’i Kristy azy

Ampio hahita ny Mpamonjy ao amin’io tantara io ny mpianatra, amin’ny alalan’ny fanasana azy ireo hieritreritra ireo fomba ahafahan’i Nefia maneho an’i Jesoa Kristy Mpamonjy. Hevero ireto manaraka ireto:

Fitovitoviana	Nefia	Jesoa Kristy
Fitovitoviana Zanakalahy mahita sitraka	Nefia 1 Nefia 3:6, 8	Jesoa Kristy Matio 3:17
Fitovitoviana Nankahalaina sy nolavin’ireo rahalahiny	Nefia 1 Nefia 18:10	Jesoa Kristy Jaona 7:5; 15:24–25
Fitovitoviana Nafatotr’ireo ratsy fanahy	Nefia 1 Nefia 18:11	Jesoa Kristy Matio 27:2
Fitovitoviana Nolavina tsy ho mpifehy ara-drariny	Nefia 1 Nefia 18:10	Jesoa Kristy Jaona 19:15
Fitovitoviana Nijaly an-tsitrapo	Nefia 1 Nefia 18:11, 16	Jesoa Kristy Lioka 22:42
Fitovitoviana Nanome voninahitra an’ Andriamanitra tao amin’ny fijaliany	Nefia 1 Nefia 18:16	Jesoa Kristy Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 19:19
Fitovitoviana Fianakaviana niankina tamin’ny fandreseny	Nefia 1 Nefia 18:20–22	Jesoa Kristy 2 Nefia 9:6–9
Fitovitoviana Namonjy ny rehetra tamin’ny fahafatesana	Nefia 1 Nefia 18:22–23	Jesoa Kristy 1 Korintiana 15:22