Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au 2024
1–7 Sānuali: Ko ha Fakamoʻoni ʻe Taha ʻo Sīsū Kalaisi. Ngaahi Peesi Talateu ʻo e Tohi ʻa Molomoná


“1–7 Sānuali: Ko ha Fakamoʻoni ʻe Taha ʻo Sīsū Kalaisi. Ngaahi peesi Talateu ʻo e Tohi ʻa Molomonái,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: Tohi ʻa Molomoná 2024 (2024)

“1–7 Sānuali. Ngaahi Peesi Talateu ʻo e Tohi ʻa Molomoná,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: 2024 (2024)

ʻĪmisi
Ko Molomona ʻi heʻene tohi ʻi he ʻū lauʻi peleti koulá

1–7 Sānuali: Ko ha Fakamoʻoni ʻe Taha ʻo Sīsū Kalaisi

Ngaahi Peesi Talateu ʻo e Tohi ʻa Molomoná

Kimuʻa peá ke toki aʻu ki he 1 Nīfai vahe 1, te ke fakatokangaʻi ko e Tohi ʻa Molomoná ʻoku ʻikai ko ha tohi angamaheni pē. ʻOku fakamatalaʻi ʻe hono ngaahi peesi talamuʻakí ha puipuituʻa ʻoku ʻikai hano tatau—kau ai ha ngaahi ʻaʻahi mai ʻa ha kau ʻāngelo, ko ha lekooti fakakuonga-muʻa naʻe laui-senituli hono tanu ʻi ha tafaʻaki moʻunga, pea mo ha talavou naʻá ne liliu e lekōtí ʻaki e mālohi ʻo e ʻOtuá. Ko e Tohi ʻa Molomoná ʻoku ʻikai ko ha hisitōlia pē ia ʻo e kakai ʻo ʻAmelika he kuonga muʻá. ʻOkú ne feinga ke fakalotoʻi ʻa e tokotaha kotoa “ko Sīsū ʻa e Kalaisí” (peesi talateu ʻo e Tohi ʻa Molomoná), pea naʻe tataki ʻe he ʻOtuá tonu ʻa e founga hono hikí, fakatolongá, pea mo hono fakaʻatā mai ke tau maʻú. ʻI hoʻo lau e Tohi ʻa Molomoná he taʻu ní, lotua, pea fakaʻaongaʻi hono ngaahi akonakí, te ke fakaafeʻi ai e mālohi ʻo e Fakamoʻuí ki hoʻo moʻuí. Pea te ke ala ongoʻi ʻoku ueʻi koe ke ke lea ʻo hangē ko ia ne fai ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Tolú ʻi heʻenau fakamoʻoní, “ʻOku fakaofo ia ki [heʻeku] vakaí.”

Ngaahi Fakakaukau ki he Ako ʻi ʻApí mo e Lotú

Peesi Talateu ʻo e Tohi ʻa Molomoná

ʻE lava ke fakamālohia ʻe he ako ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻa ʻeku tui kia Sīsū Kalaisí.

ʻOku ʻomai ʻe he peesi talateu ʻo e Tohi ʻa Molomoná ha meʻa lahi ange ʻi he hingoá pē. ʻOku kau ʻi he ngaahi meʻa ʻokú ne fakahaaʻi maí ha lisi ʻo ha ngaahi taumuʻa ʻo e lekooti toputapú ni. Kumi ʻa e ngaahi taumuʻa ko ʻení ʻi he peesi talamuʻakí. ʻE lava ke tokoni atu e ngaahi fehuʻi pehení ʻi hoʻo fakalaulaulotoa: Ko e hā ʻoku tau maʻu ai e Tohi ʻa Molomoná? ʻOku kehe fēfē ʻa e Tohi ʻa Molomoná mei he ngaahi tohi kehé?

Mahalo ko ha taimi lelei ʻeni ke faʻu ai ha palani fakataautaha pe fakafāmili ki hono lau ʻo e Tohi ʻa Molomoná he taʻu ní. Ko e fē taimi mo e feituʻu te ke lau aí? Te ke fakaafeʻi fēfeeʻi ʻa e Laumālié ki hoʻo akó? ʻOku ʻi ai nai ha meʻa pau te ke fekumi ki ai ʻi hoʻo akó? Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo kumi ha ngaahi potufolofola ʻokú ne fakahoko e ngaahi taumuʻa naʻá ke maʻu ʻi he peesi talamuʻakí. Te ke lava ʻo tauhi ha lisi ʻo e ngaahi veesi ʻokú ne langaki hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí.

Vakai foki, 2 Nīfai 25:26; Mōsaia 3:5–8; ʻAlamā 5:48; 7:10–13; Hilamani 5:12; 3 Nīfai 9:13–18; 11:6–14; Molonai 10:32–33.

Ko ha talaʻofa fakapalōfita. Naʻe pehē ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni, “ʻOku ou palōmesi atu ʻi hoʻo fakalaulauloto ki he meʻa ʻokú ke ako [ʻi he Tohi ʻa Molomoná], ʻe fakaava mai ʻa e ngaahi matapā ʻo e langí, pea te ke maʻu e tali ki hoʻo ngaahi fehuʻí mo e tataki ki hoʻo moʻuí” (“Ko e Tohi ʻa Molomoná: Ne Mei Fēfē Nai Hoʻo Moʻuí Ka Ne ʻIkai Ia?,” Liahona, Nōvema 2017, 63).

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e seminelí

Talateu ki he Tohi ʻa Molomoná; “Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Tolú”; “Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Valú

Te u lava ʻo hoko ko ha fakamoʻoni ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

ʻE lava ke fakamoʻoniʻi atu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní kiate koe ʻoku moʻoni e Tohi ʻa Molomoná, neongo ʻoku teʻeki ke ke mamata ʻi he ʻū lauʻi peleti koulá ʻo hangē ko e Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Tolú mo e Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Valú. ʻI hoʻo lau ʻenau ngaahi leá, fakakaukau ki he founga ʻoku fakamālohia ai ʻe heʻenau ngaahi fakamoʻoní hoʻo fakamoʻoní.

Ko e hā ʻokú ne ueʻi fakalaumālie koe fekauʻaki mo e founga naʻe vahevahe ai ʻe he kau fakamoʻoni ko ʻení ʻenau fakamoʻoni ki he Tohi ʻa Molomoná? Fakakaukau ki ha founga te ke lava ai ʻo vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he Tohi ʻa Molomoná—tautautefito ki heʻene fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí. Hangē ko ʻení, fakakaukauloto ʻokú ke talanoa ki hao kaungāmeʻa kuo teʻeki fanongo ʻi he Tohi ʻa Molomoná kimuʻa. Ko e hā te ke talaange ki ai fekauʻaki mo iá? Te ke feinga fēfē ke ueʻi fakalaumālie ho kaungāmeʻá ke ne lau iá? Fakakaukau ke toe vakaiʻi ‘a e Talateu ki he Tohi ʻa Molomoná. Te ke ala maʻu ha ngaahi fakaikiiki ‘e ‘aonga ke ke vahevahe mo ho kaungāmeʻá.

Fakakaukau ke ʻai ha lisi ʻo e ngaahi meʻa te ke vahevahe mo hao kaungāmeʻa fekauʻaki mo e Tohi ʻa Molomoná. Feinga ke vahevahe e Tohi ʻa Molomoná ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e polokalama (app) ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

Vakai foki, Ronald A. Rasband, “ʻI he ʻAho Ní,” Liahona, Nōvema 2022, 25–28; Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí, “Tohi ʻa Molomoná,” Gospel Library; “Kuo Puna ʻa e ʻĀngelo,” Ngaahi Himi, fika 8.

ʻĪmisi
Ko e lotu fakataha ʻa Siosefa Sāmita mo e Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Tolú

Naʻe fakamoʻoniʻi ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Tolú ʻa e Tohi ʻa Molomoná.

Ko e Fakamoʻoni ʻa e Palōfita ko Siosefa Sāmitá

Ko hono ʻomai ʻo e Tohi ʻa Molomoná ko ha mana.

Ko e hā haʻo tali kapau ʻe ʻeke atu ʻe ha taha pe naʻe maʻu ʻa e Tohi ʻa Molomoná mei fē? Te ke fakamatalaʻi fēfē ʻa e kau e toʻukupu ʻo e ʻEikí ʻi hono ʻomi e Tohi ʻa Molomoná? ʻI hoʻo lau e fakamoʻoni ʻa Siosefa Sāmitá, tokanga ki he founga ʻo ʻene fakamatalaʻi iá. Fakatatau mo e meʻa naʻá ke laú, ko e hā hoʻo fakakaukau ki he finangalo ʻo e ʻOtuá ki he mahuʻinga ʻo e Tohi ʻa Molomoná?

Vakai foki, Ulisses Soares, “Ko Hono ʻOmi ʻo e Tohi ʻa Molomoná,” Liahona, Mē 2020, 32–35; Kau Māʻoniʻoní, voliume 1, Ko e Fuka ʻo e Moʻoní, 21–30.

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau ʻoku lahi angé, vakai ki he makasini Liahona mo e Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ʻo e māhina ní.

Ngaahi Fakakaukau ki hono Akoʻi ʻo e Fānaú

Peesi talamuʻaki ʻo e Tohi ʻa Molomoná

ʻOku tokoniʻi au ʻe hono lau ʻo e Tohi ʻa Molomoná ke u tui kia Sīsū Kalaisi.

  • Tuku ki hoʻo fānaú ke nau sio mo pukepuke ha tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná. Tokoniʻi kinautolu ke nau tuhu ki he konga, Ko ha Fakamoʻoni ʻe Taha ʻo Sīsū Kalaisí. Te ke lava foki ʻo tokoni ke nau ʻiloʻi, ʻi he peesi talamuʻakí, ʻa e kupuʻi lea “Ko Sīsū ko e Kalaisí, ko e ʻOtua Taʻengata, ʻokú Ne fakahā Ia ʻe Ia ki he ngaahi puleʻanga kotoa peé.” Tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻoku ʻuhinga ʻeni ʻoku akoʻi kitautolu ʻe he Tohi ʻa Molomoná kau kia Sīsū Kalaisi. Fakamatalaʻi nounou ange kiate kinautolu ʻa e founga kuo fakamālohia ai ʻe he Tohi ʻa Molomoná hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí. Te ke lava foki ʻo fehuʻi ange fekauʻaki mo e ngaahi talanoa ʻoku nau saiʻia taha ai ʻi he Tohi ʻa Molomoná. ʻE lava ʻe hano hivaʻi ʻo e “Ngaahi Talanoa ʻo e Tohi ʻa Molomoná” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 62–63) ʻo fakamanatu ange ha niʻihi ʻo e ngaahi talanoa ko ʻení.

Talateu ki he Tohi ʻa Molomoná

Ko e Tohi ʻa Molomoná ko e maka-tuʻu-loto ia ʻo ʻetau tui fakalotú.

  • ʻE lava ke tokoni ʻa e peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní mo e fakatātā ʻi laló ke mahino ki hoʻo fānaú ʻa e ngaahi lea ko ʻeni ʻa Siosefa Sāmita ʻi he talateu ki he Tohi ʻa Molomoná; “Ko e Tohi ʻa Molomoná … ko e maka-tuʻu-loto ia ʻo ʻetau tui fakalotú.” ʻE fakafiefia foki ke foʻu pe tā ha ʻaleso ʻoku ʻi ai ha maka-tuʻu-loto ʻi ʻolunga. Ko e hā ʻe hoko kapau ʻe toʻo ʻa e maka-tuʻu-lotó? Ko e ha ʻe hoko kapau naʻe ʻikai ke tau maʻu e Tohi ʻa Molomoná? Te mou lava ʻo lau fakataha ʻa e palakalafi fakaʻosi ʻo e talateú ke ʻiloʻi pe ko e hā mo ha toe meʻa ʻoku tau ako ʻi he taimi ʻoku tau tali ai ʻa e moʻoni ʻo e Tohi ʻa Molomoná. Te tau lava fēfē ʻo ʻai e Tohi ʻa Molomoná ko e maka-tuʻu-loto ʻo ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí?

ʻĪmisi
ko ha ʻaleso maka mo ha maka-tuʻu-loto ʻokú ne puke ke tuʻu maʻu

Ko e Tohi ʻa Molomoná ko e maka-tuʻu-loto ia ʻo ʻetau tui fakalotú.

Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Tolú”; “Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻe Toko Valú

Te u lava ʻo hoko ko ha fakamoʻoni ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

  • Ke tokoni ke mahino ki hoʻo fānaú ʻa e ʻuhinga ʻo e hoko ko ha fakamoʻoní, te ke lava ʻo fakamatalaʻi kiate kinautolu ha meʻa kuó ke mamata ai ka ʻoku teʻeki ke nau mamata ai. Tuku leva ke nau fai ʻa e meʻa tatau maʻau. ʻE lava ke iku ʻeni ki ha pōtalanoa fekauʻaki mo e kakai ʻe toko 11 naʻe mamata ki he ʻū lauʻi peleti koula naʻe liliu mei ai e Tohi ʻa Molomoná. ʻI hoʻomou lau fakataha e ngaahi fakamoʻoní, te mou lava ʻo talanoa ki he ʻuhinga naʻe fiemaʻu ai ʻe he kau fakamoʻoni ko ʻení ha kakai kehe ke ʻilo fekauʻaki mo ʻenau ngaahi fakamoʻoní. Ko hai ʻoku tau fie fakamatala ki ai fekauʻaki mo e Tohi ʻa Molomoná?

Ko e Fakamoʻoni ʻa e Palōfita ko Siosefa Sāmitá

Naʻe foaki mai e Tohi ʻa Molomoná ʻi he mālohi ʻo e ʻOtuá.

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange, vakai ki he tatau ʻo e makasini Ko e Kaumeʻa he māhina ní.

ʻĪmisi
Ko hono maʻu ʻe Siosefa ʻa e ʻū lauʻi peleti koulá meia Molonaí

Ko e Foaki ʻe Molonai ʻa e ʻŪ Lauʻi Peleti Koulá, tā fakatātaʻi ʻe Gary L. Kapp

Paaki