10—16 nō Māti : « Te tupuraʼa o te ’Ēkālesia a te Mesia »

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20–22

I teienei, ’ua oti te ’ohipa a te Fa’aora nō te fa’ataera’a mai i te Buka a Moromona. Tera rā, nō ha’amata noa atu ra tāna ’ohipa nō te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai. Hau atu i te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai i te ha’api’ira’a tumu ’e te ha’amanara’a o te autahu’ara’a, ’ua fa’a’ite māramarama maita’i te Fatu i roto i te mau heheura’a nā mua atu ē, ’ua hina’aro ato’a ’oia e fa’aho’i fa’ahou mai i te hō’ē fa’anahonahora’a pāpū—Tāna ’Ēkālesia (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 10:53 ; 18:5). I te 6 nō ’Ēperēra 1830, ’ua hau i te 40 feiā fa’aro’o tei putuputu mai i te fare rā’au o te ’utuāfare o Whitmer mā i Fayette, New York, nō te ’āmui atu i roto te ha’amaura’ahia te ’Ēkālesia a Iesu Mesia.

Tē uiui nei te tahi mau ta’ata, nō te aha e mea faufa’a ’ia ha’amauhia te hō’ē ’Ēkālesia. E nehenehe e ’itehia mai te pāhonora’a, te hō’ē rā tuha’a, i roto i te mau heheura’a e tū’ati i teie rurura’a mātāmua a te ’Ēkālesia i te matahiti 1830. Tē fa’ata’a nei te reira i te mau ha’amaita’ira’a e’ita roa atu e roa’a ’āhiri ’aita te ’Ēkālesia mau a Iesu Mesia i « fa’ati’ahia ’e i fa’atumuhia » i te mau mahana hope’a nei (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:1).

Hi’o ato’a Te feiā mo’a, 1:84–86 ; « Build Up My Church, » i roto Revelations in Context [Mau heheura’a i roto i te heitupura’a], 29–32.

Mana’o nō te ’apo te ha’api’ira’a i te ’utuāfare ’e i te fare purera’a

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20–21

’Ua fa’aho’i fa’ahou mai Iesu Mesia i tāna ’Ēkālesia.

Nō te aha e ’Ēkālesia tei fa’anahohia tā tātou ? Penei a’e te pāhonora’a maita’i a’e ’oia ho’i « Nō te mea ’ua fa’anaho na Iesu Mesia i te hō’ē ». ’A ’imi maita’i ai ’oe Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20–21, e ’ite mai paha ’oe i te mau tū’atira’a i rotopū i te ’Ēkālesia tāna i ha’amau i tahito ra ’e tāna i fa’aho’i fa’ahou mai i teie mahana. ’A fa’a’ohipa i te mau ’īrava i muri nei nō te ha’api’i mai nō ni’a i te ’Ēkālesia a te Fa’aora i te ’anotau tahito ra : Mataio 16:15–19 ; Ioane 7:16–17 ; Ephesia 2:19–22 ; 3 Nephi 11:23–26 ; Moroni 4–5. ’A fa’a’ohipa i teie mau ’īrava nō te ha’api’i mai nō ni’a i te ’Ēkālesia tei fa’aho’i-fa’ahou-hia mai : Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:17–25, 60, 72–79 ; 21:1–2. E nehenehe ’oe e pāpa’i i te mea tā ’oe i ’ite mai i roto i te hō’ē tāpura mai teie i muri nei :

	Ha’api’ira’a tumu	Mau ’ōro’a	Ha’amanara’a o te autahu’ara’a	Mau peropheta
Te ’Ēkālesia a te Mesia i tahito ra	Ha’api’ira’a tumu	Mau ’ōro’a	Ha’amanara’a o te autahu’ara’a	Mau peropheta
Te ’Ēkālesia a te Mesia tei fa’aho’i-fa’ahou-hia mai	Ha’api’ira’a tumu	Mau ’ōro’a	Ha’amanara’a o te autahu’ara’a	Mau peropheta

E aha tā ’oe i ’apo mai nā roto mai i teie ’ohipa ri’i nō ni’a i te tumu ’o Iesu Mesia i ha’amau ai—’e i fa’aho’i fa’ahou mai ai—i tāna ’Ēkālesia ?

Hi’o ato’a Dallin H. Oaks, « E mea hina’arohia te hō’ē ’Ēkālesia », Liahona, Novema 2021, 24–26.

Tītau i te mana’o ’Ia ani ana’e ’oe i te mau ta’ata ’ia fa’a’ite mai i te mea tā rātou i ha’api’i mai nā roto mai ia rātou iho, e ’ite rātou te fa’aitoitohia ra rātou ’ia tāmau noa i tā rātou iho ’imira’a maita’i o te ta’ata iho. E aha tā ’oe e nehenehe e ani ia vetahi ’ē ’ia fa’a’ite mai ?

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:37, 75–79 ; 22

E tauturu te mau ’ōro’a mo’a iā’u ’ia riro mai te Fa’aora te huru.

I te fa’anahora’ahia te ’Ēkālesia, ’ua ha’api’i te Fatu i tōna feiā mo’a nō ni’a i te mau ’ōro’a mo’a, te bāpetizora’a ’e te ’ōro’a mo’a iho ā ra. ’A tai’o ai ’oe nō ni’a i teie mau ’ōro’a, ’a feruri nāhea te reira i te tauturu ia ’oe ’ia ’ite ’ua honohia ’oe i te Fa’aora. ’Ei hi’ora’a, nāhea teie mau ’ōro’a i te tauturu ia ’oe ’ia tāpe’a noa i tō ’oe « hina’aro mau ’ia tāvini [ia Iesu Mesia] ē tae noa atu i te hope’a » ? (’īrava 37). E nehenehe ato’a ’oe e tai’o i te mau pure nō te ’ōro’a mo’a (mau ’īrava 77, 79) ’e ’ia feruri ē tē fa’aro’o ra ’oe i te reira nō te taime mātāmua roa. E aha te mau mana’o tā ’oe e fāri’i ra ?

Hi’o ato’a D. Todd Christofferson, « Nō te aha te ’ē’a nō te fafaura’a », Liahona, Mē 2021, 116–19.

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:38–60

E ha’amaita’i te tāvinira’a a te autahu’ara’a i te mau melo o te ’Ēkālesia ’e i tō rātou ’utuāfare.

’Ua feruri na ānei ’oe nō te aha e mea faufa’a nō te Fa’aora ’ia fa’aho’i fa’ahou mai i te autahu’ara’a i roto i tāna ’Ēkālesia ? E nehenehe te tai’ora’a i te mea tāna i ani i te mau taea’e e mau nei i te autahu’ara’a ’ia rave i roto Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:38–60, e hōro’a mai ia ’oe te tahi mau mana’o. Nāhea tō te Fa’aora ha’amaita’ira’a ia ’oe ’e i tō ’oe ’utuāfare, maoti te ’ohipa tei fa’ata’ahia i roto i teie mau ’īrava ?

Hau atu te feiā tei fa’atōro’ahia i te autahu’ara’a, te fa’ata’ara’ahia te mau vahine nō te tāvini i roto i te ’Ēkālesia e ’ohipa ato’a nei i te ha’amanara’a o te Atua, ma te ’āmuira’a mai i roto i tāna ’ohipa. Nō te ha’api’i mai nāhea, ’a hi’o te a’ora’a a te peresideni Dallin H. Oaks « Te mau tāviri ’e te mana o te autahu’ara’a » (Liahona, Mē 2014, 49–52).

Hi’o ato’a Topics and questions [Mau tumu parau ’e mau uira’a], « Joseph Smith’s Teachings about Priesthood, Temple, and Women [Mau ha’api’ira’a a Iosepha Semita nō ni’a te autahu’ara’a, te hiero ’e te mau vahine] », Vaira’a buka ’evanelia.

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 21

E hōro’a mai te ha’apa’ora’a i te parau a te Atua nā roto mai i tāna mau peropheta i te pārurura’a hanahana iā’u.

Tei roto Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 21:4–9 te mau anira’a manihini ’ia pe’e i te peropheta a te Fatu ’e te mau fafaura’a pūai nō te mau ta’ata e nā reira. E nehenehe te mau mana’o i muri nei e tauturu ia ’oe ’ia feruri i teie mau ’īrava :

• E aha te mau ta’o i roto te mau ’īrava 4–5 e fa’ata’a nei i te mea tā te Fa’aora e hina’aro nei ’ia rave ’oe ’e te mau parau a tāna peropheta ora ? Nō te aha tē mana’o nei ’oe e mea tītauhia « te fa’a’oroma’i ’e te fa’aro’o » nō te rave i te reira ?

• ’A feruri na i te mau fa’ahōho’ara’a tā te Fa’aora i fa’a’ohipa i roto te ’īrava 6 nō te fa’ata’a i te mau ha’amaita’ira’a nō te pe’era’a i tāna peropheta. I tō ’oe mana’o, e aha te aura’a nā « te mau ’ūputa o hade » ? Nāhea te Fatu i te « ha’apurara ’ē atu i te mau mana nō te pōuri » mai mua atu ia ’oe ? E aha te aura’a « ’ia fa’a’āueue i te mau ra’i ’ei maita’i nō ’outou na » ?

• E aha tā te Fatu e ani nei ia ’oe ’ia rave nā roto mai i te peresideni o te ’Ēkālesia i teie tau ? Nāhea tō te Fatu fa’atupura’a i tāna mau fafaura’a ’a pe’e ai ’oe i tāna parau a’o ?

’A tāpura i te mau mana’o hau atu e noa’a mai ia ’oe nā roto mai i te mau tuha’a i muri nei nō te a’ora’a a Elder Neil L. Andersen « Te peropheta a te Atua » (Liahona, Mē 2018, 24–27) :

• Nō te aha tātou e pe’e ai i te peropheta :

• Te ta’ata tīa’i i ni’a i te pare :

• ’Eiaha e māere :

Hi’o atoa « Watchman on the Tower [Te ta’ata tīa’i i ni’a i te pare] » (video), ChurchofJesusChrist.org ; Topics and Questions [Mau tumu parau ’e mau uira’a], « Prophets [Mau peropheta] », Vaira’a buka ’evanelia ; « We Listen to a Prophet’s Voice », Hymns, N 22.

Watchman on the Tower

(Ezekiel 33:1-7) The Lord calls prophets to be the "watchmen" on the tower.

Nō te tahi atu mau mana’o, ’a hi’o te mau ve’a Liahona ’e Nō te pūai o te feiā ’āpī nō teie ’āva’e.

Mana’o nō te ha’api’i i te tamari’i

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20–21

’Ua fa’aho’i-fa’ahou-hia mai te ’Ēkālesia a Iesu Mesia.

• ’A feruri i te fa’a’ohipa i te tuha’a upo’o parau nō Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 21, pene 9 o Te mau ’ā’amu nō roto mai i Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a ’aore rā, te video « Organization of the Church » (ChurchofJesusChrist.org) nō te tauturu i tā ’outou mau tamari’i ’ia māramarama i te mea i tupu i te mahana ’a fa’anahohia mai ai te ’Ēkālesia.

  Chapter 9: Organization of the Church of Jesus Christ: 6•April 1830

• Penei a’e e nehenehe tā ’outou mau tamari’i e fa’atū’ati i te mau hōho’a nō Iesu Mesia, nō te hō’ē ta’ata e aupuru ra, nō te hō’ē bāpetizora’a, ’e nō te ’ōro’a mo’a i roto te tuha’a 20 (hi’o te mau ’īrava 21–23, 47, 72–74, 75–79). ’A fa’a’ohipa i teie mau hōho’a ’e te mau ’īrava nō te ’āparau i te mau ha’amaita’ira’a tā tātou i fāri’i, nō te mea ’ua fa’aho’i fa’ahou mai Iesu Mesia i tāna ’Ēkālesia.

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:37, 41, 71–74

I tō’u bāpetizora’ahia ’e i te ha’amaura’ahia, ’ua fafau vau e pe’e ia Iesu Mesia.

• E au paha tā ’outou mau tamari’i ’ia hi’o i te hō’ē hōho’a nō te hō’ē tamari’i e bāpetizohia ra ’e e ha’amauhia ra. E nehenehe rātou e fa’a’ite mai nāhea te reira e tano ai i te mau arata’ira’a i roto Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:41, 71–74. E aha tā tātou e ’apo mai nā roto mai Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:37 nō ni’a i te mau ta’ata e hina’aro nei ’ia bāpetizohia ? E nehenehe ato’a ’outou e hīmene ’āmui « ’Ia bāpetizohia vau » (Buka Hīmene nā te mau tamari’i, 53) ’aore rā, e māta’ita’i i te video « The Baptism of Jesus » (Gospel Library).

  The Baptism of Jesus

  Jesus seeks out John the Baptist and is baptized in order to fulfill all righteousness.

  

• Mai te mea ’ua bāpetizo-a’ena-hia ’e ’ua ha’amau-a’ena-hia tā ’outou mau tamari’i, ’a ani ia rātou e fa’ati’a mai i te mea i tupu nō rātou. E hōho’a ānei tā rātou nō te fa’a’ite mai ? ’A paraparau ia rātou nō ni’a i te mea tā rātou e rave ra nō te pe’e ia Iesu Mesia ’e e nāhea ’oia i te ha’amaita’i ia rātou.

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:75–79

E nehenehe au e rave i te i’oa o Iesu i ni’a iā’u ’e e ha’amana’o noa iāna.

• E nehenehe tā ’outou mau tamari’i e hi’o i te ta’o « hina’aro » i roto Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:37 (nō ni’a i te bāpetizora’a) ’e te ’īrava 77 (te pure nō te ’ōro’a mo’a). E aha tā Iesu Mesia e tīa’i nei ’ia hina’aro tātou i te rave ? Peneia’e e nehenehe tā ’outou mau tamari’i e ’imi i te hō’ē tao’a e i’oa tō ni’a iho (mai te hō’ē i’oa tāpa’o ’aore rā, tō rātou iho i’oa). E aha tā te i’oa e parau nei ia tātou nō ni’a i te tao’a ? E aha te aura’a ’ia rave i te i’oa o Iesu Mesia i ni’a iho ia tātou ?

• ’A feruri i te tai’o ’āmui Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:77, ’e e ani i tā ’outou mau tamari’i ’ia ’ite mai i te mau fafaura’a tā tātou e rave i roto i te ’ōro’a mo’a. E nehenehe paha rātou e ’aparima mai te tahi i muri mai i te tahi i te mea tā rātou e nehenehe e rave nō te « ha’amana’o ā » i te Fa’aora ’e ’ia ’imi mai e aha te ravera’a a te ta’ata tata’itahi. Mai te au i te ’īrava 77, nāhea tātou i te ha’amaita’ihia ’ia ha’amana’o tāmau āna’e tātou i te Fa’aora ?

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 21:4–6

E ha’amaita’i Iesu iā’u ’a pe’e ai au i tāna peropheta.

• I muri a’e i te ’itera’ahia te mau anira’a ’e te mau fafaura’a i roto Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 21:4–6, e nehenehe tā ’outou mau tamari’i e hi’o i te hō’ē hōho’a o te peropheta ora i teie mahana, ’e ’ia fa’a’ite mai i te mea tā rātou i ’apo mai ’aore rā i fa’aro’o nā roto mai iāna. ’A fa’a’ite mai i te tahi ’e te tahi i te mau rāve’a ’a ha’amaita’i ai Iesu Mesia ia ’outou nō te pe’era’a i tāna peropheta.

Nō te tahi atu mau mana’o, ’a hi’o te ve’a Hoa nō teie ’āva’e.

Oliver Cowdery Ordains Joseph Smith [Oliver Cowdery e fa’atōro’a ra ia Iosepha Semita], nā Walter Rane