« 24–30 nō Māti : ‘E mea ti’a roa ho’i i te mau mea ato’a ’ia rave-’āfaro-hia’ : Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27–28 », Mai, pe’e mai—nō te ’utuāfare ’e te fare purera’a : Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 2025 (2025)
« Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27–28 », Mai, pe’e mai—nō te ’utuāfare ’e te fare purera’a : 2025
24–30 nō Māti : « E mea ti’a roa ho’i i te mau mea ato’a ’ia rave-’āfaro-hia »
Te Ha’api’ira’a Tumu ʼe te mau Fafaura’a 27–28
E mea ’āpī ā te parau o te heheura’a nō te feiā mo’a, ’a tāmau noa ai te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai i te tupu. ’Ua ’ite te mau melo mātāmua o te ’Ēkālesia ē, e nehenehe te peropheta Iosepha Semita e fāri’i i te heheura’a nō te ’Ēkālesia. E vetahi ïa e nehenehe ānei ? ’Ua riro mai te mau uira’a mai teie te huru ’ei mea faufa’a rahi i te taime ’a ti’aturi ai Hiram Page, te hō’ē o nā ’ite to’ova’u nō te pāpa’a parau ’auro, ’ua fāri’i ’oia i te mau heheura’a nō te ’Ēkālesia. ’Ua ti’aturi e rave rahi feiā mo’a ha’apa’o maita’i ē, nō ō mai teie mau heheura’a i te Atua. ’Ua pāhono mai te Fatu ma te ha’api’ira’a ē, i roto i tāna ’Ēkālesia « e mea ti’a roa ho’i i te mau mea ato’a ’ia rave-’āfaro-hia » (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 28:13). Tōna aura’a ra ’o te hō’ē ana’e ta’ata tei « mā’itihia ’ia fāri’i i te mau fa’auera’a ’e te mau heheura’a » nō te tā’āto’ara’a o te ’Ēkālesia (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 28:2). Teie rā, vetahi, e nehenehe rātou e fāri’i i te hō’ē heheura’a o te ta’ata iho nō tā rātou tuha’a i roto i te ’ohipa a te Fatu. ’Oia mau, tē fa’aha’amana’o mai nei te mau parau a te Fatu ia Oliver Cowdery ia tātou pā’āto’a : « E hōro’ahia atu ia ’oe […] te ’ohipa tā ’oe e rave » (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 28:15).
Mana’o nō te ’apo i te ha’api’ira’a i te ’utuāfare ’e i te fare purera’a
Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27:1–4
Tē rave nei au i te ’ōro’a mo’a ’ei ha’amana’ora’a ia Iesu Mesia.
’Ua bāpetizohia Sally Knight ’e Emma Smith i te ’āva’e Tiunu 1830, ’ua ha’ape’ape’ahia rā tō rāua ha’amaura’a e te hō’ē pupu ta’ata ’ī’ino. Piti ’āva’e i muri mai, ’ua haere atu Sally ’e tōna hoa fa’aipoipo, ’o Newel, e fārerei ia Emma ’e ia Iosepha, ’e ’ua fa’aotihia ē e ha’amauhia rāua i teienei ’e e rave te pupu i te ’ōro’a mo’a. ’A haere ai Iosepha e ti’i i te uaina nō te ’ōro’a mo’a, ’ua tāpe’ahia ’oia e te hō’ē melahi.
’A tai’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27:1–4 nō te ’ite mai e aha tā te melahi i ha’api’i iāna nō ni’a i te ’ōro’a mo’a. E aha tā teie mau ’īrava e parau nei nō ni’a e mea nāhea te Fa’aora e hina’aro ai ’ia ha’amana’o ’oe i te ’ōro’a mo’a ? I tō ’oe mana’o, e aha te aura’a ’ia rave i te reira « ma te mata rōtahi i [tōna] hanahana » ? ’A feruri i te reira—’e ’a mā’imi i te tahi atu mau mana’o nō ni’a i te ’ōro’a mo’a—’a tai’o ai ’oe te Luka 22:19–20 ’e te 3 Nephi 18:1–11.
Nō te ha’api’i mai nō ni’a te fa’arirora’a i te ’ōro’a mo’a ’ei ’itera’a nō te ha’amorira’a, ’a feruri i te ’imi-maita’i-ra’a i te parau poro’i a Elder D. Todd Christofferson « Te pane ora tei pou mai nā te ra’i mai » (Liahona, Novema 2017, 36–39). E aha tā Elder Christofferson i ha’api’i ’o tē nehenehe e tauturu ia ’oe ’ia putapū i te hō’ē tū’atira’a rahi a’e ’e te Fa’aora nā roto i te ’ōro’a mo’a ? ’A feruri e aha tā ’oe e nehenehe e rave nō te fa’aineine maita’i a’e nō te rave i te mau tāpa’o o te tāra’ehara a te Fa’aora ’e ’ia rave i te reira ma te fa’atura ’aore rā ma te aura’a mau.
’A feruri e hīmene, e fa’aro’o, ’aore rā, e tai’o i te hō’ē hīmene nō te ’ōro’a mo’a, mai te « I tō tātou ravera’a i nā tāpa’o » (Te mau hīmene, N°92) ’e ’a pāpa’i i tō ’oe mau nino’a mana’o nō ni’a i te ’āmuira’a atu i roto i teie ’ōro’a mo’a.
Hi’o ato’a Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 20:77, 79 ; 59:9–13 ; « Te noa’ara’a ’e te vai-matara-ra’a te mau hara nā roto i te mau ’ōro’a », David A. Bednar, « ’Ia vai matara noa tā ’outou mau hara », Liahona, Mē 2016, 60–62.
Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27:5–14
E hōro’a te Fatu i tāna mau tāvini i te mau tāviri o te autahu’ara’a nō te arata’i i tāna ’ohipa.
E aha tā ’oe i ’ite nō ni’a i te mau peropheta tei fa’ahitihia i roto i teie mau ’īrava ? E nehenehe ’oe e mā’imi i te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a ia rātou i roto te Arata’i nō te mau pāpa’ira’a mo’a. E aha te mau ha’amaita’ira’a tei matara mai nō ’outou, nā roto mai teie mau tāviri tei mauhia e teie mau peropheta ?
Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27:15–18
E tauturu te ha’ana tama’i a te Atua iā’u ’ia pāto’i i te ’ino.
’Ua parau te peresideni M. Russell Ballard : « ’Aita hō’ē ana’e ’ohipa rahi ’o tā ’outou e nehenehe e rave nō te ha’ana ia tātou i te pae vārua. Tei roto te mana pae vārua mau i te mau ha’ara’a na’ina’i tei rara’a-’āmui-hia i roto i te hō’ē ’ahu o te pūai pae vārua e pāruru nei i mua i te mau ’ino ato’a » (« Be Strong in the Lord », Ensign,, Tiurai 2004, 8).
’A ha’api’i mai ai ’oe nō ni’a i te ha’ana tama’i a te Atua i roto Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27:15–18, e nehenehe ’oe e hāmani i te hō’ē tāpura mai teie. E aha tā ’oe e rave nei nō te ’ō’omo mai i te mau tuha’a tāta’itahi o te ha’ana tama’i a te Atua ?
Tuha’a ha’ana tama’i |
Tuha’a o te tino e pāruruhia |
Te mea tā teie tuha’a o te tino e nehenehe e fa’ahōho’a |
---|---|---|
Tuha’a ha’ana tama’i Te pāruru ’ōuma nō te parauti’a | Tuha’a o te tino e pāruruhia Te māfatu | Te mea tā teie tuha’a o te tino e nehenehe e fa’ahōho’a Tō’u mau hina’aro ’e te aumanava |
Tuha’a ha’ana tama’i Te tāupo’o pāruru o te ora | Tuha’a o te tino e pāruruhia Te upo’o ’aore rā te ferurira’a | Te mea tā teie tuha’a o te tino e nehenehe e fa’ahōho’a |
Tuha’a ha’ana tama’i | Tuha’a o te tino e pāruruhia | Te mea tā teie tuha’a o te tino e nehenehe e fa’ahōho’a |
Tuha’a ha’ana tama’i | Tuha’a o te tino e pāruruhia | Te mea tā teie tuha’a o te tino e nehenehe e fa’ahōho’a |
Hi’o ato’a Ephesia 6:11–18 ; Jorge F. Zeballos, « Patura’a i te hō’ē orara’a e ’aroti’a i te ’ati », Liahona, Novema 2022, 50–52.
Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 28
Tē arata’i nei Iesu Mesia i tāna ’Ēkālesia nā roto i tāna peropheta ora.
E feruri na e aha te huru ’ahiri e ti’a i te ta’ata ato’a e fāri’i i te mau fa’auera’a ’e te heheura’a nō te ’Ēkālesia tā’āto’a. I te paraura’a Hiram Page ē ’ua fāri’i ’oia i teie huru heheura’a, e rave rahi melo o te ’Ēkālesia tei ta’a ’ore. I roto Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 28, ’ua heheu mai te Fatu i te hō’ē fa’anahora’a nō te heheura’a i roto i tāna ’Ēkālesia. E aha tā ’oe i ’apo mai nā roto mai i teie tuha’a nō ni’a i te ti’ara’a ta’a ’ē o te peresideni o te ’Ēkālesia ? E aha tā ’oe i ’apo mai nō ni’a i te huru te Atua e arata’i ai ia ’oe ?
Hi’o ato’a Dale G. Renlund « E pu’e ture nō te heheura’a ta’ata hō’ē », Liahona, Novema 2022, 16–19).
Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 28:8–9
Nō te aha e mea faufa’a te misiōni i rotopū i te mau ’āti Lamana ?
Hō’ē fā o te Buka a Moromona, ’oia ho’i, « ’ia noa’a i te mau ’āti Lamana te ’ite nō ni’a i tō rātou ra mau metua, ’e ’ia ’ite ho’i rātou i te mau fafaura’a a te Fatu » (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 3:20). ’Ua tū’ati te reira i te mau fafaura’a ’o tā te Fatu i rave i te rahira’a mau peropheta nō te Buka a Moromona (hi’o, ’ei hi’ora’a, 1 Nephi 13:34–41 ; Enosa 1:11–18 ; Helamana 15:12–13). ’Ua mana’o te mau melo mātāmua o te ’Ēkālesia i te mau Initia nō Amerika ’ei hua’ai nō te nūna’a o te Buka a Moromona. (Te ti’ara’a mana o te ’Ēkālesia i teie mahana, ’oia ho’i te mau ’āti Lamana ’o « te tahi o te mau tupuna nō te mau Initia nō Amerika » [’Ōmuara’a o te Buka a Moromona].)
Nō te tai’o hau atu nō ni’a te misiōni a Oliver Cowdery i pīha’i iho i te mau Initia nō Amerika tāpiri mai, ’a hi’o, « A Mission to the Lamanites », Revelations in Context [Mau heheura’a i roto i te heitupura’a], 45–49. E aha tā teie misiōni e ha’api’i nei ia ’oe nō ni’a i te Fatu ’e tāna ’ohipa ?
Mana’o nō te ha’api’i i te tamari’i
Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27:1–2
E tauturu te ’ōro’a mo’a iā’u ’ia ha’amana’o ia Iesu Mesia.
-
E uiui paha te mau tamari’i ē, nō te aha tātou e fa’a’ohipa ai i te pape nō te ’ōro’a mo’a, ’ua fa’a’ohipa ho’i Iesu i te uaina (hi’o Luka 22:19–20 ; 3 Nephi 18:1–11). E nehenehe ’outou e tai’o ’āmui Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27:1–2 ’e ’ia ’āparau e aha te aura’a ’ia rave i te ’ōro’a mo’a « ma te mata rōtahi i te hanahana [o te Atua] » (’īrava 2). E aha tā tātou e nehenehe e rave nō te rōtahi tō tātou mana’o i ni’a i te Fa’aora ’a rave ai tātou i te ’ōro’a mo’a ?
-
Penei a’e e nehenehe te mau hōho’a, te mau ’īrava pāpa’ira’a mo’a, ’aore rā, te mau parau o te hīmene nō ni’a i te Fa’aora e tauturu i tā ’outou mau tamari’i ’ia ha’amana’o iāna ’ia rave ana’e rātou i te ’ōro’a mo’a. E au paha rātou e hāmani i te hō’ē buka iti ’e te tahi o teie mau hōho’a, mau ’īrava ’e mau parau o te hīmene. E nehenehe rātou e pāpa’i i tā rātou iho mau hōho’a ’aore rā e ’ite mai i te tahi i roto i te ve’a Hoa.
Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 27:15–18
E pāruru te ha’ana tama’i a te Atua iā’u.
-
E nehenehe ’outou e fa’a’ite i tā ’outou mau tamari’i i te hō’ē hōho’a nō te ha’ana tama’i mai tera i roto i teie arata’i ha’api’ira’a ’aore rā, i ni’a i te ’api fa’a’ana’anataera’a i roto te arata’i nō Ephesia i roto te Mai, pe’e mai—nō te Paraimere : Faufa’a ’Āpī 2023. ’A tai’o ai ’outou Te Ha’api’ira’a Tumu ʼe te mau Fafaura’a 27:15–18, ’a tauturu ia rātou ’ia ’ite mai i te mau tuha’a o te ha’ana tāma’i i roto te hōho’a. Nāhea te ha’ana tama’i a te Atua i te tauturu ia tātou ’ia « pāto’i atu i te mahana ’ino » ? (’īrava 15).
Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 28:2, 6–7
E fāri’i te peropheta i te heheura’a nō te ’Ēkālesia ; e nehenehe au e fāri’i i te heheura’a nō tō’u iho orara’a.
-
Mai te mea e mea rahi tā ’outou tamari’i, e nehenehe ’outou e ani ia rātou ’ia ha’uti « ’ia pe’e i te ta’ata arata’i », e ani rā e piti ’aore rā hau atu mau tamari’i ’ia riro ’ei ta’ata arata’i i te hō’ē ā taime. E aha tē tupu mai ’ia hau atu i te hō’ē noa ta’ata arata’i ? I muri iho e nehenehe ’outou e ha’api’i mai nō ni’a ia Hiram Page (hi’o « Pene 14 : Te peropheta ’e te mau heheura’a nō te ’Ēkālesia », i roto Te mau ’ā’amu nō roto mai i Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a, 56–57. Nāhea tō te Metua i te ao ra fa’atītī’aifarora’a i te ta’a-’ore-ra’a o te mau melo mātāmua o te ’Ēkālesia ? Nāhea ’oia i te arata’i i te ’Ēkālesia i teie mahana ? (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 28:2). ’A fa’a’ite i tō ’outou ’itera’a pāpū ē, ’ua pi’ihia te peropheta i teie mahana e te Fatu ’ia arata’i i tāna ’Ēkālesia i tō tātou nei ’anotau.
-
Noa atu ē, e hōro’a-noa-hia mai te heheura’a nō te ’Ēkālesia nā roto mai i te peropheta, e nehenehe tātou pā’āto’a e arata’ihia e te Vārua Maita’i. E nehenehe ’outou e tauturu i tā ’outou mau tamari’i ’ia ’imi mai te tahi o teie mau pāpa’ira’a mo’a i muri nei, ’e ’ia hāmani i te hō’ē tāpura nō te mau rāve’a e nehenehe ai te Vārua Maita’i e arata’i ia tātou : Te Ha’api’ira’a Tumu ʼe te mau Fafaura’a 28:1, 4, 15 ; Ioane 14:26 ; Moroni 8:26 ; 10:4–5. ’Ia fa’a’ite mai te tahi ’e te tahi nāhea ’outou i te arata’ira’ahia e te Vārua Maita’i.