“20–26 enero. 1 Nefi 11–15: “Kawresinb’il rik’in tiikilal, ut rik’in lix wankil li Dios,” “ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Lix Hu laj Mormon 2020 (2020)
“20–26 enero. 1 Nefi 11–15,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2020
Q’axal wi’chik ki’ chiru chixjunil, xb’aan laj Miguel Angel González Romero
20–26 enero
1 Nefi 11–15
“Kawresinb’il rik’in tiikilal, ut rik’in lix wankil li Dios”
Ma naru nakawil aawib’ sa’ 1 Nefi 11–15? K’a’ruheb’ li raqal li mas te’k’anjelaq choq’ aawe ut choq’ re laa junkab’al?
Xtz’iib’ankil li nakak’oxla
Naq wan jun xnimal ru k’anjel tixk’e li Dios re lix profeet, chi kok’ aj xsa’ a’an naxk’e jun xnimal ru k’utb’esinb’il matk’ re li profeet a’an li natenq’ank re chixtawb’al ru li rajom li Dios choq’ reheb’ li ralal xk’ajol. Laj Moises kiril jun k’utb’esinb’il matk’ chirix “li ruchich’och’ a’in, ut eb’ li ani wankeb’ chi sa’, ut jo’kan ajwi’ chirix li choxa” (Moises 1:36). Li apostol aj Jwan kiril li resilal li ruchich’och’ ut li xkab’ xk’ulunik li Kolonel (chi’ilmanq li hu Apokalipsis). Laj Jose Smith kiril li Yuwa’b’ej ut li K’ajolb’ej (chi’ilmanq Jose Smith—Resilal 1:17–18). Laj Lehi kiril jun k’utb’esinb’il matk’ li kireetali li b’e tento taqak’am re wulak rik’in li Kolonel ut lix rahom.
Jo’ tz’iib’anb’il sa’ 1 Nefi 11–14, laj Nefi kiril lix k’anjel li Qaawa’, li k’a’ru te’xk’ul li ralal xk’ajol laj Lehi sa’ li yeechi’inb’il ch’och’, ut li k’a’ru taak’ulmanq rik’in lix k’anjel li Dios sa’ roso’jikeb’ li kutan. Li k’utb’esinb’il matk’ a’an kixtenq’a laj Nefi chixkawresinkil rib’ choq’ reheb’ li k’anjel li ok re chixb’aanunkil, ut naru ajwi’ tatxkawresi laa’at—xb’aan naq li Dios wan jun li k’anjel choq’ aawe sa’ lix awa’b’ejihom. Laa’at wankat sa’ xyanqeb’ “laj santil paab’anel sa’ lix iglees li Karneer” li ke’ile’ xb’aan laj Nefi, “li jek’inb’ileb’ chaq chiru chixjunil lix b’een li ruchich’och’; ut eb’ a’an ke’wan chi kawresinb’il rik’in tiikilal, ut rik’in lix wankil li Dios sa’ nimla loq’alil” (1 Nefi 14:14).
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Li Dios kixtaqla li Jesukristo jo’ jun xk’utb’esihom lix rahom.
Re xtenq’ankil laj Nefi chixtawb’al ru lix yaalalil li ru li che’ li kiril lix yuwa’, jun li anjel kixk’ut chiru “li Ralal li Junelik Yuwa’b’ej” (1 Nefi 11:21). A’an kixtenq’a laj Nefi chixtawb’al ru naq li che’ a’an reetalil lix rahom li Dios. A’b’an, maji’ naraqe’ li k’utb’esinb’il matk’. Naq nakawil ru ut nakak’oxla 1 Nefi 11, k’a’ru nakataw li nakatxtenq’a chixtawb’al ru k’a’ut naq li Jesukristo a’an li tz’aqal xk’utb’esihom lix rahom li Dios?
Re xtawb’al xkomon chik aana’leb’ chirix lix komoneb’ li eetalil sa’ lix matk’ laj Lehi, chi’ilmanq 1 Nefi 11:35–36; 12:16–18; ut 15:21–30.
Chi’ilmanq ajwi’ Jwan 3:16.
Li Qaawa’ kixkawresi li b’e re taak’ojob’amanq wi’chik lix evangelio.
Laj Nefi ak kamenaqaq rub’elaj naq taak’ulmanq lix k’ihal li k’a’ru kiril sa’ lix k’utb’esinb’il matk’. K’a’ut naq nim xwankil choq’ re laj Nefi xnawb’aleb’ li k’a’aq re ru a’in? K’a’ut naq nim xwankil choq’ aawe xnawb’aleb’ li k’a’aq re ru a’in? Maare us taak’oxla li patz’om a’an rajlal sut nakawil ru k’a’ruhaq li kiril laj Nefi sa’ lix k’utb’esinb’il matk’.
Arin wankeb’ junjunq li k’a’aq re ru kiril laj Nefi: li k’a’ru te’xk’ul lix tenamit sa’eb’ li kutan chalel (chi’ilmanq ch’ol 12), naq te’tamq li tenamit sa’ America ut naq te’pleetiq re te’ach’ab’aaq chiru li preexil (chi’ilmanq ch’ol 13:12–19), li Nimla Q’etok Paab’ank (chi’ilmanq ch’ol 13:20–29), ut lix k’ojob’ankil wi’chik li evangelio (chi’ilmanq ch’ol 13:32–42).
K’a’ru li “nimla tz’eqb’eetal iglees” li kiril laj Nefi?
Li Elder Dallin H. Oaks kixch’olob’ naq li “nimla tz’eqb’eetal iglees” yeeb’il resil xb’aan laj Nefi nareetali “yalaq na’leb’ malaj ch’uut li naxka’pak’alin li paab’ank chirix li Dios. Ut li “preexil” li naxsik’ li “iglees” a’in chixk’eeb’al sa’ xb’eeneb’ laj santil paab’anel maawa’ jun preexil re tz’ejwalej, a’an b’an jun preexil re li b’alaq’il na’leb’ ” (“Ser Testigos de Dios,” Liahona, marzo 2015, 20–21).
Ani li winq li kiril laj Nefi, li kiril naq “kik’anjelak li Musiq’ej sa’ xb’een” re taaxik “chiru li k’iila ha’ ”?
Laj Nefi kiril naq li Santil Musiq’ej tixmusiq’a laj Cristobal Colon chi xik chiru li palaw toj sa’ li ch’och’ America. Sa’ li 14 marzo, 1493, laj Colon kixtz’iib’a a’in chirix lix xikik: “Li xninqal ru ut chaq’al ru b’aanuhom a’in moko uxb’il ta inb’aan laa’in … ; xb’aan naq li k’a’ru ink’a’ naru chiru junes lix na’leb’ li winq, k’eeb’il xb’aan lix Musiq’ li Dios reheb’ li winq, xb’aan naq li Dios na’ab’ink reheb’ lix tijeb’ lix moos li neke’xra lix na’leb’ a’an toj reetal naxk’e chi uxmank li k’a’ru chanchan ink’a’ naru chi uxmank” (chi’ilmanq “Colección de los viages y descubrimientos, que hicieron por mar los españoles desde el siglo XV,” 1825, tomo I, 193).
Eb’ li loq’laj hu re roso’jikeb’ li kutan neke’xk’ojob’eb’ wi’chik li “na’leb’ saqen ru ut loq’eb’.”
Laj Nefi kiril sa’ k’utb’esinb’il matk’ naq sa’ li Santil Hu—“jun tz’iib’anb’il esil reheb’ laj Judio” kixye re—“wan k’iila na’leb’ saqen ru ut loq’eb’ li isinb’ileb’ chaq” (1 Nefi 13:23, 28). A’b’anan, a’an kiril ajwi’ naq li Dios tixk’ojob’eb’ wi’chik li k’a’aq re ru a’in sa’ “jalan chik li hu”—lix Hu laj Mormon ut xkomoneb’ chik li loq’laj hu re roso’jikeb’ li kutan (chi’ilmanq 1 Nefi 13:39–40). K’a’ruheb’ junjunq li yaalil na’leb’ loq’eb’ ru li naqataw ru chi us wi’chik chi tenq’anb’il xb’aan lix Hu laj Mormon? Chan ru naq jalan laa yu’am sa’ xk’ab’a’eb’ li na’leb’ saqen ru ut loq’eb’ li k’ojob’anb’ileb’ wi’chik?
Lix Hu laj Mormon naxk’ut li yaalil na’leb’ re li evangelio li ke’sachman sa’ xq’ehil li Nimla Q’etok Paab’ank.
Chi’ilmanq ajwi’ “Verdades claras y preciosas,” Liahona, marzo 2008, 68–73; Russell M. Nelson, “Lix Hu laj Mormon: K’a’ru raj xjalanil laa yu’am chi maak’a’ li hu a’an?” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2017.
Li Qaawa’ tinixsume wi tintz’amaanq chi q’un li waam.
Ma aaweek’ahom jun sutaq naq ink’a’ yookat chixk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ aawe aajunes—naq li Dios ink’a’ yoo chi aatinak aawik’in? K’a’ru li na’leb’ kixk’e laj Nefi reheb’ li ras naq ke’reek’a chi jo’kan? Chan ru naq naru taawoksi lix na’leb’ laj Nefi sa’ laa yu’am, ut chan ru naru taawoksi lix na’leb’ re xtenq’ankileb’ laa was aawiitz’in?
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al
Naq nakawileb’ xsa’ li loq’laj hu rik’in laa junkab’al, li Musiq’ej naru nakatxtenq’a chixnawb’al k’a’ru li na’leb’ taak’e xwankil ut tex’aatinaq wi’ re taak’anjelaq choq’ re laa junkab’al. Aʼin junjunq li naʼlebʼ naru taabʼaanu.
1 Nefi 11–14
Naq yookex chirilb’aleb’ ru li ch’ol a’in jo’ junkab’al, us naq chi jo’q’ehaq texxaqliiq chiru jun k’amok ut teepatz’eb’ li patz’om jo’ a’in: K’a’ru kiril laj Nefi sa’ lix k’utb’esinb’il matk’ li maare kixk’e chi saho’k sa’ xch’ool? K’a’ru li maare kixk’e chi raho’k sa’ xch’ool? K’a’ut?
1 Nefi 13:20–42
Re xtenq’ankileb’ li komon sa’ laa junkab’al chixtawb’al ru lix loq’aleb’ li yaalil na’leb’ “saqen ru ut loq’eb’ ” sa’ lix Hu laj Mormon, junta’qeetahomaq jun esil tz’iib’anb’il chi chaab’il rik’in jun li esil moko chaab’il ta xtz’iib’ankil. K’a’ut naq li qaChoxahil Yuwa’ naraj naq eb’ lix yaalil na’leb’ neke’k’utman chi saqen ru? Eb’ li komon sa’ laa junkab’al maare te’xch’olob’ xyaalal junjunq reheb’ li yaalil na’leb’ “saqen ru ut loq’eb’ ” li xe’xtzol sa’ lix Hu laj Mormon.
1 Nefi 14:12–15
K’a’ut naq wanko chi “kawresinb’il rik’in tiikilal, ut rik’in lix wankil li Dios sa’ nimla loq’alil” naq tiiko chi paab’ank chiru li qasumwank rik’in li Dios?
1 Nefi 15:8–11
K’a’ruheb’ li numsihom naru te’xwotz laa junkab’al naq “xe’patz’ok chiru li Qaawa’ ”? K’a’ru naqatzol rik’in li k’a’ru kixk’ul laj Nefi?
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Xchaab’ilob’resinkil li tzolok aajunes
Oksiheb’ li tenq’anel k’anjeleb’aal. Eb’ li tzoleb’aal aatin chiroq li perel, li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, ut xkomoneb’ chik li k’anjeleb’aal neke’xk’e li na’leb’ chirixeb’ li loq’laj hu. Qayehaq, k’a’ru neke’xye li tzoleb’aal aatin chiroq li perel re aatenq’ankil chixtawb’al ru chi us 1 Nefi 14:20–21?
Lix k’utb’esinb’il matk’ laj Nefi chirix li xMaria, xb’aan laj James Johnson