“23–29 septiembre. Galatas: “Chexb’eeq rub’el xwankil li Musiq’ej” ” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Ak’ Chaq’rab’ 2019 (2019)
“23–29 septiembre. Galatas,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2019
23–29 septiembre
Galatas
“Chexb’eeq rub’el xwankil li Musiq’ej”
Naq nakawil ru li hu Galatas, tz’iib’aheb’ li musiq’anb’il na’leb’ nakak’ul. Li xb’aanunkil a’in tatxtenq’a re taajultiko’q aawe, ut re tatruuq chixk’oxlankil sa’ li kutan chalel.
Xtz’iib’ankil li nakak’oxla
Lix evangelio li Jesukristo naxyeechi’i qach’ab’ankil chiru li musiq’ejil preexil. A’ut wan naq eb’ li ak xe’xk’ul li ach’ab’aak xb’aan li evangelio neke’risi rib’ rik’in, ut neke’raj “sutq’iik wi’chik rub’el xwankil” li preexil (Galatas 4:9). A’in li yookeb’ chixb’aanunkil junjunq reheb’ laj paab’anel aj Galacia—yookeb’ chaq chirisinkil rib’ rik’in li ach’ab’aak li kixyeechi’i li Kristo reheb’ (chi’ilmanq Galatas 1:6). Chi jo’kan, sa’ lix hu laj Pablo reheb’ laj Galacia, a’an yoo chixk’eeb’al xb’oqb’aleb’ chi sutq’iik sa’ li ach’ab’aak xb’aan li Kristo, a’an li “ach’ab’anb’ilaqo wi’ chi yaal” (Galatas 5:1). Aajel ru naq taqab’i ut too’ab’inq chiru li b’oqok a’in, xb’aan naq us ta naru najalman li wanko wi’, junelik te’wanq li ach’ab’aak ut li preexil chi ka’pak’al chiqu. Jo’ kixye laj Pablo, moko tz’aqal ta naq “xoob’oqe’k re wank chi ach’ab’anb’il” (Galatas 5:13); tento ajwi’ “toowanq chi kaw qach’ool” sa’ li ach’ab’aak (Galatas 5:1) rik’in xkanab’ankil qib’ chiru li Kristo.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Lix chaq’rab’ li Kristo nikinrach’ab’.
Laj Pablo kixtz’iib’a li hu rik’ineb’ laj santil paab’anel aj Galacia naq kirab’i resil naq yookeb’ chi jalb’ehiik xb’aan li b’alaq’il na’leb’. Jun reheb’ li na’leb’ a’in, a’an naq re te’kole’q, eb’ laj Gentil li xe’paab’ank re li evangelio tento te’xk’ul li circuncision, ut te’xpaab’ chixjunil li jar paay chik chi na’leb’ re lix chaq’rab’ laj Moises. Laj Pablo kixye naq eb’ li na’leb’ a’in a’aneb’ li “wank chi b’ak’b’o (Galatas 5:1), xb’aan naq neke’xrameb’ ru laj santil paab’anel chiru xyu’aminkil lix chaq’rab’ li Kristo, li naxk’am chaq li tz’aqal ach’ab’aak. K’a’ru nakataw sa’ li raatin laj Pablo reheb’ laj Galatas, li tatxtenq’a chixtawb’al ru k’a’ru li tz’aqal ach’ab’aak? Naru ajwi’ taak’oxla k’a’ru paay chi b’ak’leb’ wan sa’ laa yu’am. Ma wan k’a’ru yoo chixramb’al chawu li ach’ab’aak li yeechi’inb’il sa’ li evangelio? Chan ru naq “xat-ach’ab’aak” xb’aan li Kristo ut lix evangelio? (Galatas 5:1).
Chi’ilmanq ajwi’ 2 Nefi 2:27; 9:10–12.
Laa’in xweechani li osob’tesink li yeechi’inb’il re laj Abraham.
Wankeb’ laj santil paab’anel aj Galacia li wankeb’ xk’a’uxl naq rik’in naq maawa’eb’ tz’aqal ralal xk’ajol (malaj “riyajil”) laj Abraham, ink’a’ te’xk’ul li osob’tesink li yeechi’inb’il re laj Abraham, jo’ li taqenaqil loq’al. Jo’ chanru yeeb’il sa’ Galatas 3:7–9, 13–14, 27–29, chan ru naq na’ok junaq choq’ “ralal xk’ajol laj Abraham”? Re tzolok chirixeb’ li osob’tesink yeechi’inb’il re laj Abraham, ut eb’ li osob’tesink naru naqak’ul jo’ riyajil a’an, chi’ilmanq li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Sumwank re laj Abraham.”.
Ma kixk’ul laj Abraham lix evangelio li Jesukristo?
Li Profeet aj Jose Smith kixye, “Ink’a’ naru naqapaab’ naq eb’ li najteril winq chalen chaq xtiklajik maak’a’eb’ chaq xna’leb’ chirix li k’a’ru re choxa jo’ k’oxlanb’il, xb’aan naq chixjunileb’ li kolb’ileb’ xe’kole’ rik’in xwankil li nimla k’uub’anb’il na’leb’ a’in re li tojok-ix, rub’elaj xchalik li Kristo jo’ ajwi’ chirix. ... Laj Abraham kixmayejaheb’ li mayej, a’ut us ta kixb’aanu a’in, kijultikaman ajwi’ li evangelio chiru” (“The Elders of the Church in Kirtland to Their Brethren Abroad,” The Evening and Morning Star, marzo 1834, 143, josephsmithpapers.org). Eb’ li raqal a’in sa’eb’ li loq’laj hu neke’xk’ut naq lix evangelio li Jesukristo kiwan chi jultikanb’il rub’elaj naq kichal li Kolonel sa’ li yu’am a’in: Helaman 8:13–14; Moises 6:50–66.
Wi “ninb’eek rub’el xwankil li Musiq’ej,” tink’ul “li naruuchin li Musiq’ej.”
Rik’in xtzolb’aleb’ li raqal a’in, naru taak’e reetal chan ru naq yookat chi b’eek sa’ li Musiq’ej. Ma yookat chixk’ulb’al li ruuchinihom li Musiq’ej li yeeb’il resil sa’eb’ li raqal 22–23? K’a’ru chik li ruuchinihom xawil, malaj li k’a’ru nachal rik’in li musiq’ejil wank? K’oxla k’a’ru tento taab’aanu re xk’ulb’al chi k’a’jo’ wi’chik li uuchinihom a’in. Chan ru naq xsik’b’al li uuchinihom a’in tatxtenq’a sa’ laa wanjik rik’ineb’ li raab’ileb’ aab’aan sa’ li yu’am a’in?
Tento tinsik’ “li naruuchin li Musiq’ej” sa’ lin yu’am.
Maare yookat chixyalb’al aaq’e chi b’eek rub’el xwankil li Musiq’ej, a’ut chanchan naq li k’a’ru xab’aanu ink’a’ xk’am chaq li uuchink li yeechi’inb’il. Il ru Galatas 6:7–10 (a’an li chaq’rab’ re li q’olok yeeb’il re). K’a’ru li na’leb’ nakak’oxla naq li Qaawa’ yoo chixyeeb’al aawe sa’eb’ li raqal a’in? Chan ru naq tatruuq chiroksinkileb’ li raqal a’in re xwaklesinkil xch’ool li ani ch’a’aj chiru xyu’aminkil li evangelio?
Chi’ilmanq ajwi’ Alma 32:28, 41–43; Tzol’leb’ ut Sumwank 64:32–34.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li Q’ojyin re Junkab’al
Naq nakawileb’ xsa’ li loq’laj hu rik’in laa junkab’al, li Musiq’ej naru nakatxtenq’a chixnawb’al k’a’ru li na’leb’ taak’e xwankil ut tex’aatinaq wi’ re taak’anjelaq choq’ re laa junkab’al. Aʼin junjunq li naʼlebʼ naru taabʼaanu:
K’a’ru xyaalalil li “wank xyu’am xb’aan li paab’aal”? K’a’ru yookeb’ chixb’aanunkil li ani wankeb’ sa’ laa junkab’al re te’wanq xyu’am xb’aan lix paab’aaleb’?
Re xk’utb’al Galatas 4, maare us aatinak chirix chan ru naq eb’ lix moos jun li rey jalaneb’ xwankil rik’ineb’ li ralal xk’ajol li rey. K’a’ru naru naxk’ul jun li ralal li rey li ink’a’ naru chixk’ulb’al jun lix moos? K’oxlahomaq a’in naq nekeril ru sa’ komonil eb’ li raqal 1–7. K’a’ru neke’xk’ut li raqal a’in chirix li qawanjik rik’in li qaChoxahil Yuwa’?
Re rajsinkil b’ayaq eeru sa’ aatinak chirix Galatas 22–23, jo’ junkab’al naru teek’e li kok’ hu chiru junjunq ki’il q’een, wankeb’ wi’ li aatin kiroksi laj Pablo sa’ xyeeb’al resil li k’a’ru “naruuchin li Musiq’ej.” Chirix a’an, li junjunq komon sa’ li junkab’al taaruuq chixsik’b’al ru jun ki’il q’een, naru tixch’olob’ xyaalal, ut taa’aatinaq chirix ani naxk’ut li uuchinihom a’an. Rik’in a’an, naru tex’ok chi aatinak sa’ junkab’al chirix chan ru naq texruuq chixk’eeb’al xb’oqb’al li Musiq’ej sa’ lee rochoch, re taa’uuchinq li uuchinihom a’an. Chirix aatinak, naru teetzekaheb’ li ki’il q’een sa’ komonil.
Maare wan naq wan jun komon sa’ laa junkab’al li “taat’ane’q sa’ junaq maak.” K’a’ru li na’leb’ nakataw sa’ Galatas 6:1 chirix k’a’ru xb’aanunkil naq nak’ulman chi jo’kan?
Wi wan k’a’ru xeraw jun sutaq jo’ junkab’al, naru teeroksi a’an re xk’utb’al xyaalal li na’leb’ naq “li k’a’ru naraw li winq, a’an ajwi’ li tixq’ol” (raqal 7). Malaj ut taaruuq taapatz’ reheb’ li komon sa’ li junkab’al k’a’ru li ru che’ li nawulak chiruheb’, ut tex’aatinaq chirix k’a’ru nab’aanuman re taanimanq li che’ ut taaruuchini li ru che’ a’an. (Naru taawoksi li jalam-uuch li narochb’eeni li tusleb’ aatin a’in re xk’utb’al.) Chirix a’an, naru tex’aatinaq chirixeb’ li osob’tesink li teeraj xk’ulb’al jo’ junkab’al, ut chan ru “xq’olb’al” li osob’tesink a’an.
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Xchaab’ilob’resinkil li qak’utum
Tenq’aheb’ laa junkab’al chixjuntaq’eetankileb’ li loq’laj hu rik’ineb’ a’an. Laj Nefi kixye, “Kinjuntaq’eeta chixjunileb’ li loq’laj hu qik’in, re naq taawanq choq’ re qachaab’ilal ut qatzolb’al” (1 Nefi 19:23). Re xtenq’ankileb’ li wankeb’ sa’ laa junkab’al chixb’aanunkil a’in, naru taaye reheb’ naq te’xk’oxla jo’q’e xe’xk’ul li ruuchinihom li Musiq’ej li yeeb’il resil sa’ Galatas 5:22–23. (Chi’ilmanq Li k’utuk jo’ li Kolonel, 21.)
Laj Pablo kixk’ut naq wi nokob’eek rub’el xwankil li Musiq’ej, taqak’ul li ruuchinihom li Musiq’ej sa’ li qayu’am.