2–8 enero

Mateo 1; Lukas 1

“Chi’uxq we jo’ laa waatin”

Naq nakawil ut nakak’oxla Mateo 1 ut Lukas 1, tz’iib’a li na’leb’ musiq’anb’il aawe. K’a’ru li tzol’leb’ nakataw? K’a’ru li na’leb’ li mas taak’anjelaq choq’ aawe ut choq’ re laa junkab’al? Li na’leb’ chirix li tzolok sa’ li tusleb’ aatin a’in naru nakatxtenq’a chixtawb’al chik li na’leb’.

Tz’iib’a li nakak’oxla

Jo’ k’oxlanb’il sa’ li ruchich’och’, ink’a’ kiru naq kik’ulman a’in. Jun ixq maji’ nawan rik’in winq ink’a’ naru chi wank xkok’al—chi moko jun ixq li ak xnume’ xhoonal re k’iresink. A’b’anan li Dios kixk’uub’ jun li na’leb’ re naq taayo’laaq li Ralal jo’ ajwi’ laj Jwan aj Kub’sihom Ha’, ut xb’aan a’in li xMaria ut jo’kan ajwi’ li xElisabet, rik’in li kiyeeman, ke’ok choq’ na’b’ej. Us naq taqak’oxla li sachb’a-ch’oolej ke’xk’ul a’an naq wan chiqu li k’a’ru chanchan ink’a’ naru xb’aanunkil. Ma naru taqaq’axeb’ ru li qamajelal? Ma naru taqatoch’eb’ xch’ool li komon sa’ li qajunkab’al li ink’a’ neke’raj ab’ink? Kiru raj naq laj Gabriel yoo chaq chiqaatinankil naq kixye re li xMaria, “Maak’a’ ch’a’aj chiru li Dios” (Lukas 1:37). Ut li raatin li xMaria naq kichaq’ok naru nawan choq’ li qaatin naq li Dios naxk’ut li rajom: “Chi’uxq we jo’ laa waatin” (Lukas 1:38).

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes

Aniheb’ laj Mateo ut laj Lukas?

Laj Mateo a’an jun aj Judio, aj titz’ol toj, li kib’oqe’ xb’aan li Jesus jo’ jun reheb’ lix apostol (chi’ilmanq Mateo 10:3; chi’ilmanq ajwi’ K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Aj titz’ol toj (Publicano)”). Laj Mateo kixtz’iib’a lix hu xb’een wa choq’ reheb’ li rech aj Judio; chi jo’kan, kireetaliheb’ li profeetil aatin sa’ li Najter Chaq’rab’ chirix li Mesias li ke’tz’aqlok ru rik’in lix yu’am ut lix k’anjel li Jesus.

Laj Lukas a’an jun aj b’anonel aj Gentil (moko aj Judio ta) li kib’eek chirix li apostol aj Pablo. A’an kixtz’iib’a lix hu chirix naq ak kikam li Kolonel, ut kixtz’iib’a xb’een wa choq’ reheb’ li maawa’eb’ aj Judio. A’an kixch’olob’ xyaalal li Jesukristo jo’ aj Kolol reheb’ laj Gentil jo’eb’ ajwi’ laj Judio. Kixtz’iib’a li esil yeeb’il xb’aaneb’ li ke’ilok re lix yu’am li Kolonel, ut mas wi’chik kixtz’iib’a resileb’ li ixq chiru xkomoneb’ chik li hu chirix lix yu’am li Jesus.

Chi’ilmanq ajwi’ K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Evangelio (li kaahib’ chi),” “Mateo,” “Lukas (Lucas).”

Mateo 1:18–25; Lukas 1:26–35

Li Jesukristo kiyo’la rik’in jun ruchich’och’il na’b’ej ut jun choxahil Yuwa’b’ej.

Sa’ Mateo 1:18–25 ut Lukas 1:26–35, k’e reetal chan ru naq laj Mateo ut laj Lukas ke’xtz’iib’a resil li sachb’a-ch’oolej chirix lix yo’lajik li Jesus. Chan ru naq lix tz’iib’ahomeb’ naxkawob’resi laa paab’aal chirix li Kolonel? K’a’ut naq aajel ru taanaw naq li Jesus a’an ralal li Dios ut ajwi’ li xMaria?

Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixch’olob’ naq re taa’uxq lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo “tento taamayejamanq li ani maak’a’ li kamk sa’ xb’een. Tento taakamq, ut tixk’ul wi’chik lix tib’el. Ka’ajwi’ li Kolonel kiru chixb’aanunkil a’in. Rik’in lix na’, kireechani li wankilal re kamk. Rik’in lix Yuwa’, kireechani li wankilal sa’ xb’een li kamk” (“La constancia en medio del cambio,” Liahona, enero 1994, 39).

Lukas 1:5–25, 57–80

Li rosob’tesihom li Dios nachal sa’ li kutan k’oxlanb’il xb’aan a’an.

Wi nakak’am naab’al hoonal chiroyb’eninkil jun li osob’tesink, malaj chanchan naq li Dios ink’a’ narab’i laa tij, rik’in li ke’xk’ul li xElisabet ut laj Sakarias naru taanaw naq ink’a’ sachsookat sa’ xch’ool a’an. Jo’ kixye li Elder Jeffrey R. Holland: “Chi jo’kan, naq toj yooko chixyalb’al qaq’e ut chiroyb’eninkil xsumenkil li qatij, jo’ apostol ninye eere naq ab’inb’ilaqeb’ ut sumenb’ilaqeb’ li qatij, a’ut maare ink’a’ jo’q’e malaj jo’ chanru naqaj. A’b’anan, junelik sumenb’ilaqeb’ sa’ xhoonalil ut jo’ chanru naraj li nimajwal yuwa’b’ej aj uxtaan li taasumenq reheb’ ” (“Royb’eninkil li Qaawa’,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2020). Chan ru naq ke’kana chi tiik xch’ool laj Sakarias ut li xElisabet? (chi’ilmanq Lukas 1:5–25, 57–80). Ma wankat laa’at chiroyb’eninkil junaq li osob’tesink? K’a’ru nakak’oxla naq li Qaawa’ naraj taab’aanu naq yookat chiroyb’eninkil?

Chirix oyb’enink chi tiikeb’ xch’ool, li xElisabet ut laj Sakarias ke’osob’tesiik rik’in jun alalb’ej.

Mateo 1:18–25; Lukas 1:26–38

Eb’ li tiikeb’ chi paab’ank neke’xq’axtesi rib’ chiru li rajom xch’ool li Dios.

Jo’ li xMaria, wan naq naqak’e reetal naq li k’a’ru xk’uub’ li Dios choq’ re li qayu’am jalan wi’ chiru li xqak’uub’ laa’o. K’a’ru nakatzol rik’in naq li xMaria kixk’ulub’a li rajom xch’ool li Dios? Sa’eb’ li kaaxukuut a’in, tz’iib’a li raatin li anjel ut li raatin xMaria (chi’ilmanq Lukas 1:26–38), ut jo’kan ajwi’ li na’leb’ nakatzol rik’in li raatineb’:

Li raatin li anjel re li xMaria	Li na’leb’ choq’ we
Li raatin li anjel re li xMaria “Li Qaawa’ wank aawik’in” (raqal 28).	Li na’leb’ choq’ we Li Qaawa’ naxnaw li wankin wi’ ut eb’ lin ch’a’ajkilal.
Li raatin li anjel re li xMaria	Li na’leb’ choq’ we
Li raatin li anjel re li xMaria	Li na’leb’ choq’ we

Li kixye li xMaria	Li na’leb’ choq’ we
Li kixye li xMaria “Chan put ru naq taawanq a’in?” (raqal 34).	Li na’leb’ choq’ we Us li patz’ok re xtawb’al ru li rajom xch’ool li Dios.
Li kixye li xMaria	Li na’leb’ choq’ we
Li kixye li xMaria	Li na’leb’ choq’ we

Naq nakawil lix tiikilal laj Jose sa’ Mateo 1:18–25, k’a’ru nakatzol chirix xk’ulub’ankil li rajom xch’ool li Dios? K’a’ chik ru li na’leb’ nakatzol rik’in li xk’ulumeb’ laj Sakarias ut li xElisabet? (chi’ilmanq Lukas 1).

Chi’ilmanq ajwi’ Lukas 22:42; K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Gabriel.”

Lukas 1:46–55

Li xMaria kixch’olob’ xyaalal lix taqlanb’il k’anjel li Jesukristo.

Li raatin li xMaria sa’ Lukas 1:46–55 naxye junjunq li na’leb’ chirix lix taqlanb’il k’anjel li Kolonel. K’a’ru nakatzol chirix li Jesukristo rik’in li raatin li xMaria? Naru nakajuntaq’eetaheb’ li raqal a’in rik’in li raatin li xAna sa’ 1 Samuel 2:1–10 ut rik’in lix chaab’il b’aanuhom li Jesus sa’ Mateo 5:3–12. K’a’ru naxk’ut chawu li Musiq’ej naq nakak’oxlaheb’ li raqal a’an?

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al

Mateo 1:1–17.Naq yooqex chirilb’al li resilaleb’ lix xe’toonil li Jesus jo’ junkab’al, naru nekek’e reetal li resilal lee junkab’al ut xwotzb’al junqaq li seraq’ chirixeb’ lee xe’toon. Chan ru naq na’osob’tesiik laa junkab’al rik’in xnawb’al resileb’ lix xe’toonaleb’? Re xkomon chik li k’anjel chirix li resilal li junkab’al, chi’ilmanq FamilySearch.org/discovery.

Mateo 1:20; Lukas 1:11–13, 30.K’a’ut naq ke’wan xxiw li kristiaan sa’eb’ li raqal a’in? K’a’ru naxk’e qaxiw laa’o? Chan ru naq li Dios nokoxb’oq chi “ink’a’ xuwak”?

Lukas 1:37.Re xtenq’ankileb’ li komon sa’ laa junkab’al chi wank xpaab’aal naq “maak’a’ ch’a’aj chiru li Dios,” naru teeril Lukas 1 sa’ komonil ut teeril li k’a’aq re ru kixb’aanu li Dios li naru naqak’oxla naq ink’a’ naru. K’a’ chik ru chi esilal naru taqawotz—mare sa’eb’ li loq’laj hu malaj re li qayu’am—sa’ li kixb’aanu wi’ li Dios li k’a’ru chanchan ink’a’ naru xb’aanunkil? Rilb’aleb’ li jalam-uuch sa’ li Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio naru tixk’e eena’leb’.

Lukas 1:46–55.B’arwan junjunq reheb’ li “ninqi k’anjel” li xb’aanuhom li Kolonel choq’ qe? K’a’ru naraj naxye naq li qaam “chixnima ru li Qaawa’ ”?

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.

Jun b’ich naru xb’ichankil: “Kixtaqla li Ralal,” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 20–21.

Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel

Junta’qeetaheb’ li loq’laj hu rik’in laa yu’am. Chirix rilb’al jun raqal sa’eb’ li loq’laj hu, b’oqeb’ li komon sa’ laa junkab’al naq te’xyu’ami sa’ lix yu’ameb’ (chi’ilmanq Li k’utuk jo’ li Kolonel, 21). Qayehaq, chan ru naru neke’xyu’ami li komon re laa junkab’al li neke’xtzol sa’ Mateo 1 ut Lukas 1 rik’in xsumenkil lix b’oqom li Kolonel?

Nujenaqat chi santil usilal, xb’aan laj Walter Rane