icon sang panghunahuna

Mga Dapat Tandaan

Pagbasa sang Daan nga Katipan

Magpangita sang Personal nga Kahulugan

Kon pamensaron mo ang imo oportunidad sa pagtuon sang Daan nga Katipan sini ng tuig, ano ang imo nabatyagan? Nalangkag? Indi sigurado? Nahadlok? Maintiendihan ina tanan nga emosyon. Ang Daan nga Katipan isa sa pinakadaan nga koleksyon sang mga sinulatan sa kalibutan, kag amo ina nga pareho ini nga makalalangkag kag makahalangkat. Ining mga sinulatan naghalin sa dumaan nga kultura nga daw lain kag kon kaisa daw indi kinaandan ukon bisan pa gani masaw-a. Pero sa sining mga sinulatan makita naton ang mga tawo nga ang mga eksperiyensya daw pamilyar, kag makilala naton ang mga tema sang ebanghelyo nga nagasaksi sang pagkadiosnon ni Jesucristo kag sang Iya ebanghelyo.

Huo, ang mga tawo nga pareho ni Abraham, Sara, Ana, kag Daniel nagkabuhi sang mga kabuhi nga, sa pila ka aspeto, lain kaayo sangsa aton. Pero naeksperiyensyahan man nila ang kalipay sa pamilya kag kagamo sa pamilya, mga tinion sang pagtuo kag tinion sang wala kasigurohan, kag mga kadalag-an kag kapaslawan—pareho sa aton tanan. Ang mas importante, nagpakita sila sang pagtuo, naghinulsol, naghimo sang mga kasugtanan, nag-angkon sang espirituhanon nga mga eksperiyensya, kag wala nag-untat sa ila pagpaninguha sa pagtuman sa Dios.

Kon nagapanumdom ka kon bala ikaw kag ang imo pamilya makakita sang personal nga kahulugan sa Daan nga Katipan sini nga tuig, tandai nga sila ni Lehi kag Saria nakakita. Nagpaambit si Nefi sang mga istorya parte kay Moises kag sang mga pinanudlo halin kay Isaias kon kinahanglan sang iya mga utod nga lalaki sang pagpaisog ukon pagtadlong ukon perspektibo. Sang nagsiling si Nefi nga, “Ang akon kalag nagakalipay sa balaan nga mga kasulatan” (2 Nefi 4:15), ginatumod niya ang balaan nga mga kasulatan nga kabahin na karon sang Daan nga Katipan.

Pangitaa ang Manluluwas

Kon nagapanumdom ka kon bala ikaw kag ang imo pamilya sarang nga mangin mas malapit kay Jesucristo paagi sa pagtuon sang Daan nga Katipan, tandai nga ang Manluluwas Mismo ang nagaimbitar sa aton nga himuon ini. Sang ginsilingan Niya ang mga lider sang mga Judio, “Ang mga kasulatan … nagasaksi nahanungod sa akon” (Juan 5:39), ginatumod Niya ang mga kasulatan nga ginatawag naton nga Daan nga Katipan. Agud makita ang Manluluwas sa imo ginabasa, mahimo nga kinahanglan mo magbinagbinag nga may pasensya kag magpangayo sang espirituhanon nga giya. Kon kaisa direkta ang mga pagtumod sa Iya, pareho sa pahayag ni Isaias “Sa aton natawo ang isa ka bata, sa aton ginhatag ang isa ka anak nga lalaki: … kag tawgon ang iya ngalan … Prinsipe sang Paghidaet” (Isaias 9:6). Sa iban nga mga bahin, indi gawa hilmunon ang pagrepresentar sa Manluluwas, paagi sa mga simbolo kag paanggid—halimbawa, paagi sa paglaragway sang halad nga mga sapat (tan-awa sa Levitico 1:3–4) ukon sa kasaysayan ni Joseph nga ginapatawad ang iya kauturan kag ginaluwas sila sa tiggulutom.

Kon nagapangita ka sang mas dako nga pagtuo sa Manluluwas samtang ginatun-an mo ang Daan nga Katipan, makita mo ini. Basi pwede nga amo ini ang imo lalab-uton sa imo pagtuon sini nga tuig. Magpangamuyo nga giyahan ka sang Espiritu sa pagpangita kag pagtutok sa mga dinalan, mga istorya, kag mga propesiya nga magapalapit pa gid sa imo kay Jesucristo.

dumaan nga propeta nga nagasulat

Old Testament Prophet [Propeta sa Daan nga Katipan], Judith A. Mehr

Gintipigan sang Dios

Indi ka magpaabot nga ang Daan nga Katipan magapresentar sang maid-id kag detalyado nga kasaysayan sang katawhan. Indi ina ang ginatinguhaan nga obrahon sang orihinal nga mga manunulat kag mga nagtipon. Ang mas dako nila nga tuyo amo ang magtudlo parte sa Dios—parte sa Iya plano para sa Iya mga anak, kon anong kahulugan sang mangin Iya katawhan sa kasugtanan, kag kon paano pangitaon ang pagtubos kon indi naton pagtumanon ang aton mga kasugtanan. Kon kaisa ginahimo nila ini paagi sa pagsaysay sang mga hitabo sa kasaysayan suno sa ila pag-intiendi—dala na ang mga istorya sa kabuhi sang dungganon nga mga propeta. Ang Genesis isa ka halimbawa sini, amo man ang mga libro nga Josue, Mga Hukom, kag 1 kag 2 Mga Hari. Pero ang iban nga mga manunulat sa Daan nga Katipan wala gid magtutok sa kasaysayan. Kundi, nagtudlo sila paagi sa arte pareho sang binalaybay kag literatura. Ang Mga Salmo kag Mga Hulubaton igo sa sining kategorya. Kag dayon may bilidhon nga mga pulong sang mga propeta, halin kay Isaias pakadto kay Malaquias, nga naghambal sang pulong sang Dios sa dumaan nga Israel—kag, paagi sa milagro sang Biblia, nagahambal sa aton sa gihapon sa karon.

Nakahibalo bala ining tanan nga mga propeta, mamalaybay, kag manugtipon nga ang ila mga pulong mabasahan sang mga tawo sa bilog nga kalibutan linibo ka tuig sa ulihi? Wala kita makahibalo. Pero nagadayaw kita nga amo gid ina ang natabo. Ang mga nasyon nagbangon kag napugday, ang mga siyudad ginsakop, ang mga hari nabuhi kag napatay; pero ang Daan nga Katipan padayon nga nagapabilin, henerasyon sa henerasyon, eskriba sa eskriba, paglubad sa paglubad. Siyempre may pila nga nadula ukon naliwat, pero bisan paano madamo kaayo ang milagroso nga natipigan.¹

Pila lang ini sa mga dapat tandaan samtang imo ginabasa ang Daan nga Katipan sini nga tuig. Mahimo nga ginhalungan sang Dios ining dumaan nga mga sinulatan bangud kilala ka Niya kag nahibal-an ang imo ginaagyan. Mahimo nga may ginhanda Sia nga espirituhanon nga mensahe para sa imo sa sining mga pulong, butang nga mas magapalapit sa imo sa Iya kag magpatubo sang imo pagtuo sa Iya plano kag sa Iya Hinigugma nga Anak. Ayhan giyahan ka Niya sa isa ka dinalan ukon paghangop nga magabugay sang imo kilala—mensahe nga pwede mo ipaambit sa isa ka abyan, miyembro sang pamilya, ukon sa isigka-Santos. Kadamo sang mga posibilidad. Indi bala ina makakulunyag hunahunaon?

Mga Libro sa Daan nga Katipan

Sa kalabanan nga Kristiyano nga bersyon sang Daan nga Katipan, ang mga libro gin-organisar sa lain nga pasunod sangsa primero ini nga ginplastar sa isa ka koleksyon. Gani kon gingrupo sang Hebreo nga Biblia ang mga libro sa tatlo ka mga kategorya—layi, mga propeta, kag mga sinulatan—ang kalabanan sa Kristiyano nga mga Biblia nagpasunod sang mga libro sa apat ka kategorya: layi (Genesis–Deuteronomio), kasaysayan (Josue–Ester), mga libro sang binalaybay (Job–Ang Ambahanon ni Solomon), kag mga propeta (Isaias–Malaquias).

Ngaa importante ining mga kategorya? Tungod ang paghibalo kon ano nga klase sang libro ang imo ginatun-an makabulig sa imo nga maintiendihan kon paano ini tun-an.

Ari ang dapat tandaan sa imo pagsugod basa sang “layi,” ukon ang una nga lima ka libro sa Daan nga Katipan. Ining mga libro, nga ginapatihan ginsulat ni Moises, mahimo nga nag-agi sa madamo nga mga eskriba kag manugtipon sa kalawigon sang panahon. Sa gihapon, ang mga libro ni Moises inspirado nga pulong sang Dios, bisan pa nga—pareho sang bisan ano nga buhat sang Dios nga ginpaagi sa mga mortal—nagpaidalom ini sa mga kahuyang sang tawo (tan-awa sa Moises 1:41; Mga Artikulo sang Pagtuo 1:8). Ang mga pulong ni Moroni, nga nagatumod sa sagrado nga kasulatan nga Libro ni Mormon nga ginbuligan niya tipon, makabulig sa sini: “Kon may mga kasaypanan, ini mga sayop sang tawo; gani, indi pagpakalaina ang mga butang nga iya sang Dios” (tig-ulo nga pahina sang Libro ni Mormon). Sa iban nga pulong, ang libro sang balaan nga kasulatan indi kinahanglan nga wala sing tawhanon nga sayop para makabig nga pulong sang Dios.

Tanda

1. Si Pangulong M. Russell Ballard nagsiling: “Indi tsamba ukon natabuan lang nga may Biblia kita karon. Ang matarong nga mga indibidwal gintandog sang Espiritu nga isulat pareho ang sagrado nga mga butang nga ila nakita kag ang inspirado nga mga pulong nga ila nabatian kag ginhambal. Ang iban nga debotado nga mga tawo gintandog sa pagpangapin kag pagtipig sining mga sinulatan” (“The Miracle of the Holy Bible,” Liahona, Mayo 2007, 80).