Te mau mana’o e tāpe’a noa i roto i te ferurira’a

Te tai’ora’a i te Faufa’a Tahito

’A ʼimi i te aura’a nō te ta’ata iho

’Ia feruri ana’e ’outou i te rāve’a nō te tuatāpapa i te Faufa’a Tahito i teie matahiti, e aha tā ’outou e fāri’i ? Hina’aro ? Pāpū ore ? Fa’ataiā ? E’ita e māerehia terā mau mana’o tā’āto’a. Te Faufa’a Tahito ’o te hō’ē ïa o te ’āpapara’a pāpa’ira’a tahito a’e i te ao nei, ’e nā te reira e fa’ariro iāna ’ei mea fa’ahiahia ’e te taiā ato’a. Nō roto mai teie mau pāpa’ira’a i te hō’ē hīro’a tumu tahito ’o tē nehenehe e riro ’ei mea ta’a ’ē roa, ’e i te tahi taime, e mea huru ’ē ’e te au ’ore ho’i. Noa atu rā te reira, tē ’ite nei tātou i roto i teie mau pāpa’ira’a i te mau ta’ata e mau ’itera’a mātarohia tō rātou, ’e tē ’ite ato’a nei tātou i te mau tumu parau o te ’evanelia ’o tē fa’a’ite nei i te hanahana o Iesu Mesia ’e tāna ’evanelia.

’Oia ïa, te mau ta’ata mai Aberahama, Sara, Hana ’e ’o Daniela, ’ua ora rātou i te hō’ē orara’a ta’a ’ē roa i tō tātou. Terā rā, ’ua fāri’i ato’a rātou i te ’oa’oa ’utuāfare ’e te pe’ape’a ’utuāfare, te mau taime fa’aro’o ’e te mau taime pāpū ’ore, ’e te mau taime manuia ’e te mau taime manuia ’ore—mai ia tātou pā’āto’a. Te mea faufa’a roa a’e, ’ua fa’a’ohipa rātou i te fa’aro’o, ’ua tātarahapa, ’ua rave i te mau fafaura’a, ’ua fāri’i i te mau ’itera’a pae vārua, ’e ’aita i fa’aru’e i tā rātou mau tauto’ora’a nō te ha’apa’o i te parau a te Atua.

Mai te mea e uiui outou ē, e ’itehia ānei ia ’outou ’e i tō ’outou ’utuāfare te hō’ē aura’a nō ’outou iho i roto i te Faufa’a Tahito i teie matahiti, e ha’amana’o ē, ’ua ’itehia i te ’utuāfare o Lehi ’e o Sara. ’Ua fa’a’ite ’o Nephi i te mau ’ā’amu nō ni’a ia Mose ’e te mau ha’api’ira’a i roto ia Isaia ’a hina’aro ai tōna mau taea’e i te fa’aitoitora’a ’aore rā te fa’atītī’aifarora’a ’aore rā te hi’ora’a ātea. ’Ua parau ’o Nephi, « ’Ua au tō’u vārua i te parau mo’a i pāpa’ihia ra » (2 Nephi 4:15), tē parau ra ’oia nō ni’a i te mau pāpa’ira’a mo’a tei riro i teienei ’ei tuha’a nō te Faufa’a Tahito.

’Imi i te Fa’aora

Mai te mea tē uiui ra ’outou ē, e nehenehe ānei ’outou ’e tō ’outou ’utuāfare e ha’afātata mai ia Iesu Mesia nā roto i te tuatāpapara’a i te Faufa’a Tahito, ’a ha’amana’o ē, tē ani manihini mai nei te Fa’aora iho ia tātou ’ia nā reira. ’A parau ai ’oia i te feiā fa’atere o te ’āti Iuda ē, « ’o te fa’a’ite ïa iā’u o taua mau parau ra » (Ioane 5:39), te parau ra ’oia nō ni’a i te mau pāpa’ira’a tā tātou e pi’i nei ē, te Faufa’a Tahito. Nō te ’ite mai i te Fa’aora i roto i te mau mea tā ’outou e tai’o ra, e tītauhia ia ’outou ’ia feruri hōhonu ma te fa’a’oroma’i ’e ’ia ’imi i te arata’ira’a a te Vārua. I te tahi mau taime, e mea ’āfaro ti’a te mau fa’ahorora’a i ni’a iāna, mai te fa’ahitira’a a Isaia «’ua fānau mai ho’i te hō’ē tama nā tātou, ’ua hōro’ahia mai te hō’ē tamaiti nā tātou… e ma’irihia tōna i’oa… te tamaiti hui ari’i nō te hau » (Isaia 9:6). I te tahi atu mau vāhi, e mea huru marū ri’i te fa’a’itera’ahia te Fa’aora, nā roto ānei i te mau tāpa’o ’e te mau fa’ahōho’ara’a—’ei hi’ora’a, nā roto i te mau tātarara’a o te mau fa’atusiara’a ’ānimara (hi’o Levitiko 1:3–4) ’e ’aore rā, i te ’ā’amu o Iosepha i te fa’a’orera’a i te hapa a tōna mau taea’e ’e te fa’aorara’a ia rātou i te o’e.

Mai te mea e ’imi ’outou i te fa’aro’o rahi a’e i roto i te Fa’aora ’a tuatāpapa ai ’outou i te Faufa’a Tahito, ’e ’itehia ïa ia ’outou. Penei a’e e nehenehe teie e riro ’ei tītaura’a nō tā ’outou tuatāpapara’a i teie matahiti. ’A pure ’ia arata’i mai te Vārua ia ’outou nō te ’ite mai ’e nō te rōtahi i ni’a i te mau tuha’a pāpa’ira’a, te mau ’ā’amu, ’e te mau parau tohu o te ha’afātata atu ia ’outou ia Iesu Mesia.

Peropheta nō te Faufa’a Tahito Judith A. Mehr

Fa’ahereherehia nā tō te ra’i

’Eiaha ’outou e mana’o ē, e vauvau mai te Faufa’a Tahito i te hō’ē ’ā’amu tā’āto’a ’e te pāpū maita’i o te ta’ata nei. E ’ere te reira tā te mau ta’ata pāpa’i mātāmua ’e te mau ta’ata ha’aputu i tāmata i te fa’atupu. Tā rātou māna’ona’ora’a rahi a’e o te ha’api’ira’a ïa i te hō’ē mea nō ni’a i te Atua—nō ni’a i tāna fa’anahora’a nō tāna mau tamari’i, nō ni’a i te ’imira’a i te fa’aorara’a ’ia ’ore ana’e tātou e ha’apa’o i tā tātou mau fafaura’a. I te tahi taime ’ua rave rātou i te reira nā roto i te fa’ati’ara’a i te mau ’ohipa i tupu mai tā rātou i māramarama—tae noa atu i te mau ’ā’amu nō roto mai i te orara’a o te mau peropheta rahi. ’Ua riro te Genese ’ei hi’ora’a nō te reira, e tae noa atu i te buka a Iosua, te mau Tāvana ’e te mau Ari’i 1 ’e te 2. Terā rā, ’aita roa atu te tahi atu mau ta’ata pāpa’i o te Faufa’a Tahito i feruri ’ia riro ’ei pāpa’i ’ā’amu. ’Ua ha’api’i rā rātou nā roto i te mau ’ohipa anoihi mai te pehepehe ’e te pāpa’ira’a. Te huru ïa o te buka Salamo ’e te buka Maseli. ’E i muri iho tē vai nei te mau parau faufa’a rahi a te mau peropheta, mai ia Isaia e tae atu ia Malaki, tei parau i te parau a te Atua i tō ’Īsera’ela i tahito ra—’e, nā roto i te temeio o te Bibilia, tē paraparau noa mai nei ā ia tātou i teie mahana.

Teie mau peropheta tā’āto’a, te mau ta’ata pehepehe ’e te feiā ha’aputu parau, ’ua ’ite ānei rātou ē, e tai’ohia tā rātou mau parau nā te ao ato’a nei, e tauatini matahiti i muri a’e ? ’Aita tātou i ’ite. Terā rā, tē māere nei tātou i te mea ē, tē tupu mau nei te reira. ’Ua ti’a mai te mau nūna’a ’e ’ua topa, ’ua haruhia te mau ’oire, ’ua ora te mau ari’i ’e ’ua pohe ; ’ua fa’aora rā te Faufa’a Tahito ia rātou pā’āto’a, mai terā u’i ’e terā u’i, mai terā ta’ata pāpa’i ’e terā ta’ata pāpa’i, mai terā hurira’a parau ’e terā hurira’a parau. ’Oia mau, ’ua mo’e te tahi mau mea ’aore rā ’ua tāuiuihia, terā rā, e rave rahi tei fa’ahereherehia nā roto i te rāve’a temeio.¹

Teie noa te tahi mau mea e ha’amana’o ’a tai’o ai ’outou i te Faufa’a Tahito i teie matahiti. Penei a’e ’ua fa’aherehere te Atua i teie mau pāpa’ira’a tahito nō te mea ’ua ’ite ’oia ia ’outou ’e i te mau mea tā ’outou e fa’aruru nei. Penei a’e ’ua fa’aineine ’oia i te hō’ē parau poro’i vārua nā ’outou i roto i teie mau parau, hō’ē mea ’o tē ha’afātata ia ’outou iāna ’e ’o tē patu i tō ’outou fa’aro’o i roto i tāna fa’anahora’a ’e i tāna tamaiti here. Penei a’e e arata’i ’oia ia ’outou i roto i te hō’ē tuha’a pāpa’ira’a ’aore rā i te hō’ē ’itera’a ’o tē ha’amaita’i i te hō’ē ta’ata tā ’outou i mātau—hō’ē parau poro’i e nehenehe ’outou e fa’a’ite i te hō’ē hoa, i te hō’ē melo ’utuāfare, ’aore rā i te hō’ē feiā mo’a. ’Ua rau te mau rāve’a. E ’ere ānei i te mea fa’ahiahia ’ia feruri i te reira ?

Te mau buka i roto i te Faufa’a Tahito

I roto i te rahira’a pāpa’ira’a keresetiano o te Faufa’a Tahito, ’ua fa’anaho-ta’a-’ē-hia te mau buka mai te au i tō rātou fa’anahora’ahia i te taime ’a ’āpapahia ai rātou nō te taime mātāmua i roto hō’ē buka. Nō reira, ’ua ha’aputuputu te Bibilia Hebera i te mau buka i roto e toru tuha’a—te ture, te mau peropheta, ‘e te mau pāpa’ira’a—’āre’a te rahira’a Bibilia keretetiano, ’ua fa’anaho rātou i te mau buka i roto e maha tuha’a : te ture (Genese–Deuteronomi), te ’ā’amu (Iosua–Esetera), te mau buka pehepehe (Ioba–Hīmene a Solomona), ’e te mau peropheta (Isaia–Malaki).

Nō te aha e mea faufa’a teie mau tuha’a ? Nō te mea, e nehenehe te ’itera’a ē, e aha te huru o te buka tā ’outou e tuatāpapa ra, e tauturu ia ’outou ’ia māramarama e nāhea ’ia tuatāpapa i te reira.

Teie te hō’ē mea e ha’amana’o noa ’ia ha’amata ’outou i te tai’o i « te ture », ’aore rā nā buka mātāmua e pae o te Faufa’a Tahito. Teie mau buka, tei parauhia ē, nā Mose, ’ua rātere paha rātou nā roto i te rima o te feiā pāpa’i ’e te feiā ’āpapa e rave rahi i te roara’a o te tau. Noa atu rā, te mau buka a Mose, e mau parau fa’auru ïa nā te Atua, noa atu ē,—mai te mau ’ohipa ato’a a te Atua tei hōro’ahia mai nā roto i te ta’ata tāhuti nei—tei raro a’e rātou i te mau paruparu o te ta’ata nei (hi’o Mose 1:41 ; Te mau Hīro’a Fa’aro’o 1:8). E mea faufa’a te mau parau a Moroni, nō ni’a i te mau pāpa’ira’a mo’a o te Buka a Moromona tāna i tauturu e ’āpapa : « Mai te mea ē, tē vai ra te mau hape, e hape ïa nō te ta’ata ; nō reira, ’eiaha e fa’ahapa i te mau mea a te Atua » (‘api upo’o parau o te Buka a Moromona). ’Oia ho’i, ’aita e tītauhia i te hō’ē buka pāpa’ira’a mo’a ’ia ti’amā i te mau hape a te ta’ata nō te riro ’ei parau nā te Atua.

Fa’ata’ara’a

1. ’Ua parau te peresideni M. Russell Ballard : « E ’ere nā roto i te fāna’ora’a ’e ’aore rā, te hape-noa-ra’a i fāri’i ai tātou i te Bibilia i teie mahana. ’Ua fa’auruhia te mau ta’ata parauti’a nā te Vārua ’ia pāpa’i i te mau mea mo’a tā rātou i ’ite ’e te mau parau fa’auru tā rātou i fa’aro’o ’e i paraparau. ’Ua fa’auruhia te tahi atu mau ta’ata ha’apa’o ’ia pāruru ’e ’ia fa’aherehere i teie mau pāpa’a parau » (« Te temeio nō te Bibilia Mo’a », Liahona, Mē 2007, 80).