“Iango Aika a na Ururingaki ao n Iangoaki: Te Tabaenako ao Anga karea,” Nakomai, Iriirai—Ibukiia Aomata n Tatabemaniia ao Utu: Te O Tetemanti 2022 (2021)
“Iango Aika a na Ururingaki ao n Iangoaki: Te Tabaenako ao Anga karea,” Nakomai, Iriirai—Ibukiia Aomata n Tatabemaniia ao Utu: 2022
Iango aika Ana Ururingaki ao ni Iangoaki
Te Tabaenako ao Anga karea
Ngkai ti wareka te O Tetemanti, n tabetai ti kunei karaki aika a abwabwaki ibukin bwaai aika a ataaki bwa a kakawaki iroun te Uea ma kanga ti aki namakina bonganana nakoira n te bong aei. Te Otinako 25–30; 35–40; Nakoaia Ibonga 1–9; 16–17 bon katooto. Mwakoro aikai a kabwarabwara raoi umwan Iteraera inanon te rereua ao maan ibukin te anga karea aika a na kabuokaki ikekei.1 Te tabaenako bon te tembora ae kona ni uouotaki, ana tabo ni maeka te Uea ibuakoia Ana aomata.
Ara tembora aika ngkai a ti te arona ma ana tabaenako Iteraera, ma a aki bootau aron kabwarabwaraakina inanon Te Otinako. Ao ti aki tiringiia maan inanon ara tembora—ma ana Mwakuri ni Kamaiu te Tia Kamaiu e katoka te anga karea iaoia maan aika kabuokaki n ae riaon 1,000 ririki n nako. Ma n aki tabe ma kakaokoro aikai, iai kakawakiia ae korakora n te bong aei ni wareka aron ana nebonebo Iteraera n taai ake ngkoa, ai moarara riki ngkana ti nooria n te anga are a karaoia ana aomata te Atua n ana boki Moomon—bwa te kawai “ni kakorakora aia onimaki iroun Kristo” (Aramwa 25:16; taraa naba Iakobwa 4:5; Iarom 1:11). Ngkana ti oota ni kanikina ibukin te umwa ao anga karea ibukiia maan aika kabuokaki, ti kona ni karekeia te atatai n tamnei are a na kakorakora naba ara onimaki iroun Kristo.
Tamneia Iteraera ngke a uota te tiibu te teei nakon te tabaenako, iroun Robert T. Barrett
Te Tabaenako e Kakorakora te Onimaki iroun Kristo
Ngke e tua te Atua nakon Mote bwa e na katea te tabaenako n aia tabo ni kaembwa tibun Iteraera, E kaota oin ana kantaninga: “bwa I aonga ni maeka i buakoia” (Te Otinako 25:8). Inanon te tabaenako, maekan te Atua ikekei e oneaki mwiina n atin te berita—te bwaoki te kai, niniraki n te koora, ae kanoana te reekoti ae koreaki ae taekan ana berita te Atua ma Ana aomata (taraa Te Otinako 25:10–22). E kawakinaki te ati n te ruu, ae te kabanea n tabu, ae kaokoroaki man nikiran ni kabane te tabaenako man te rabuna. Te rabuna aei e tei ibukin kaokoroara man mweengan te Atua ibukin te bwaka.
Irarikin Mote, ti bon tii ataa temanna te aomata are e kona n rin n te “tabo ae moanibaan te tabu” (Te Otinako 26:34)—te ibonga ae rietaata. N aroia ibonga ake tabeman, e riai moa n tebokaki ao ni kabiraki (taraa Te Otinako 40:12–13) ao ni kunnikainna n ae tabu ae kanikinaean nakoana (taraa Te Otinako 28). Tetaina n te ririki, n te bong are e aranaki bwa Bongin te Mwakuri ni Kamaiu, e na anga karea te ibonga ae rietaata n tei ibukiia aomata imwaain rinna n tii ngaia inanon te tabaenako. N te rabuna, e kabuoki karea aika boiarara (taraa Nakoaia Ibonga 16:12). Te bubu ae boiarara ae waerake nako karawa e tei ibukin aia tataro aomata ae waerake nakon te Atua (taraa Taian Areru 141:2). Ngkanne te ibonga ae rietaata, e uota raraan te man are te bwai n anga karea, e na mwananga rinanon te rabuna ao n roko n ana kaintokanuea te Atua, ae te kanikina ibukin atin te berita (taraa Nakoaia Ibonga 16:14–15).
N ataakina bwa tera am atatai ibukin Kristo ao tabena n ana babaire Tamana are i Karawa, ko kona nooria bwa e kanga te tabaenako ni kainetiira nakon te Tia Kamaiu? N aron te tabaenako ao te ati inanona, e tei ibukin maekan te Atua i buakoia Ana aomata, Iesu Kristo bon maekan te Atua i buakoia Ana aomata (taraa Ioane 1:14). N aron te ibonga ae rietaata, Iesu Kristo bon te Tia Raoi imarenara ma te Atua te Tama. E rinanon te rabuna bwa e na karekea te raoi ibukira man raoiroin raraana ae bon oin Ana anga karea (taraa Ebera 8–10).
Ko na bae ni kinai tabeua aron taraan ana tabaenako Iteraera, ai moarara riki ngkana ko a tia n roko n te tembora ni karekei oin am otenanti. N aron te tabaenako ae te tabo ae te kabanea n tabu, te ruu ae te tiretio inanon te tembora e tei ibukin maekan te Atua. N rin inanona, ti riai moa n tebokaki ao ni kabiraki. Ti kabonganai kunnikai aika tabu. Ti tataro n te baonikarea are a waerake ara tataro mai iai nakon te Atua. Ao n te kabane ti a rin rinanon te rabuna nakon mweengan te Atua.
Tao te kabanea ni kakawaki n titebo imarenan tembora aika ngkai ao te tabaenako n taai ake ngkoa bwa ni kauoua, ngkana e oota raoi te aba iai, e kakorakora ara onimaki iroun Iesu Kristo ao ni kaoniira n te kakaitau ibukin Ana anga karea ni kamaiu. Te Atua e tangiriia natina ni kabane bwa a na rin inanon Ana maeka; E tangira “te abanuea ibukia ibonga” ao ibong aine (Te Otinako 19:6). Ma ara bure a tukiira man reken te kakabwaia anne, bwa “bon akea te bwai ae bareka ae kona ni maeka ma te Atua” (1 Nibwaai 10:21). Ngaia te Atua te Tama e kanakomaia Iesu Kristo, “mataniwia ibonga i bukini bwai aika raraoi aika nangi roko” (Ebera 9:11). E bwenaua te rabuna ibukira ao ni kakorakoraia ni kabne ana aomata te Atua “n aki maku ni kania te kaintokanuea are e akoaki te aba iai, ti aonga ni karekea te akoaki” (Ebera 4:16).
N te bong aei, oin te kantaninga ibukin te tembora e riaon riki karekean te karietataaki i bon ibukira. Imwiin rekean oin ara otenanti, ti kona n tei bwa taan bonomwii ibukiia ara bakatibu, ni karekei otenanti ibukiia. N te namakin, ti kona n riki bwa aekan te ibonga ae rietaata are ngkoa—ao te Kabanea n Rietaata n Ibonga man Korakora—kaukan te kawai nakon ana maeka te Atua ibukiia tabemwaang.
Te Anga karea e Kakorakora te Onimaki iroun Iesu Kristo
Te reirei ibukin te mwakuri ni kamaiu ao te raoiakinaki a reiakinaki ma te mwaaka n te mwakuri n anga karea ibukiia maan, are e kakaraoaki mai imwaaina n ana tua Mote. Ibukin te euangkerio ae e a tia ni kaokaki, ti ataia bwa Atam ao Ewa a anga aia karea, n oota n te kanikina ae taekan ana anga karea te Tia Kamaiu, ao reiakina aei nakoia natiia (taraa Mote 5:4–12; taraa naba Karikani Bwai 4:4).
Kanikinaean te anga karea ibukin te man e taraa ni karekea te namakin ae e kamaraki n ana Bong ni Kamaiu Iteraera n taai ake ngkoa (“Yom Kippur” n te taetae n Ebera). Kainnanoan te bukamaru aei ni katoa ririki e kabwarabwaraaki n Nakoaia Ibonga 16:30: “Bwa e na karaoaki kabwaran ami bure n te bongi naba aei, ni kaitiakingkami, kam na itiaki man ami bure ni kabane i matan Iehova.” Maekan te Atua ae ai aron aei e na teimatoa i buakoia aomata. E korobukin te mwakuri ni kamaiu aei rinanon kakaokoron te bukamaru. N teuana mai buakon aikai, e tiringaki te kooti ibukin aia bure aomata, ao te ibonga ae rietaata e anaa raraan te kooti nakon te tabo ae te kabanea n tabu. Imwiina, e katokaa baina te ibonga iaon te kooti ae maiu ao ni kaoti aia bure tibun Iteraera—kanikinaean ae a kamwaingaki buure akanne nakon te kooti. Imwiina ao e kanakoaki te kooti man ana kaembwa Iteraera.
Inanon te bukamaru n taromauri aei, te kooti e tei ibukin Iesu Kristo, n anaa te tabo ibukin aia bure aomata. Akea te bure ae kariaiakaki n ana maeka te Atua. Ma irarikin are a na kamaunaaki ke ni kakionakoaki taan bure, e a tia te Atua ni katauraoa te kawai riki teuana—e na tiringaki te kooti ke ni kanakoaki n oneanmwiina. “Ao te kooti e na uoti nako aia buakaka ni kabane i aona” (Nakoaia Ibonga 16:22).
Kanikina ibukin bukamaru aikai a kotea te kawai are e a tia ni katauraoia te Uea ni kaokira nakon mweengana—Iesu Kristo ao Ana Mwakuri ni Kamaiu. Te Tia Kamaiu e “anai rawawatara, ao e uouoti nanokawakira,” riki “ara bure ni kabaneira” (Itaia 53:4, 6). E tei n ara tabo, e anga maiuna ibukin kabwaraan buure, ao imwiina e tokanikai iaon te mate rinanon Mangautina (taraa Motiaea 15:8–9). Ana anga karea te Tia Kamaiu bon “te kabanea n anga karea ae kakannato; eng, ae tiaki te karea ae te aomata, ao tiaki naba te man, ao tiaki naba aekaia maan ni kiba nako; ba e na riai n tiaki te anga karea n aomata ma e na riai n te anga karea ae akea tiana ao akea tokina” (Aramwa 34:10). Bon Ngaia kakoroan bukin bwaai ni kabane n te anga karea n taai ake ngkoa are kainetaki nakoina.
Ibukin aei, imwiin bwaninin ana anga karea, E taku, “Kam na aki manga oki n uota kawawaean te raraa nakoiu; eng, ami karea … a riai n toki. … Ao kam na anganai bwa ami karea te nano ae uruaki ao te tamnei ae raraoma” (3 Nibwaai 9:19–20).
Ngaia ngkana ko kunei karaki n te O Tetemanti ibukin te anga karea ao te umwa (ke imwiina, te tembora)—ao e na rangi ni mwaiti ae ko na kunea— bwa moan te kantaninga ibukina ni kabane bon kakorakorakin am onimaki iroun te Mesia, Iesu Kristo. Kariaia bwa kona bita nanom ao am iango Nakoina. Iangoa te bwai ae E a tia ni karaoia ni uotiko ni kaokiko nakon mweengan te Atua—ao tera ae ko na karaoia bwa kona Iriiria.