O Jona ena Matasawa e Ninive, mai vei Daniel A. Lewis

21–27 ni Noveba

Jona; Maika

“Sa Taleitaka o Koya na Yalololoma”

Ni o vola na veika o vakauqeti kina, vakasamataka na sala e semati iko kina na ivakavuvuli ena Jona kei Maika ki na veika o sa vulica tiko ena ivolanikalou.

Vola na Veika o Vakauqeti kina

A tiko o Jona ena dua na waqa ka gole tiko ki Tasisi. E sega ni dua na cala me baleta na soko oqo ki Tasisi, ia e sa rui yawa sara mai Ninive, na vanua a dodonu me a gole kina o Jona me lak‘i vakadewa taka kina na itukutuku ni Kalou. Ia ni sa sotava na waqa e dua na cagi levu, sa qai kila ko Jona ni sa baleta na nona talaidredre. Ena cike nei Jona, era a qai biuti koya ki wasawasa titobu o ira era soko vata tiko me tarovi kina na cagi levu. Sa vaka me sa na oti e kea o Jona kei na nona cakacaka va kaulotu. Ia a sega ni biuti Jona na Turaga—me vaka ga na Nona a sega ni biuti ira na lewenivanua o Ninive ka me vaka talega na Nona sega ni dau biuta e dua vei keda. Me vaka ga e vakavulica o Maika, e sega ni taleitaka na Turaga me vakacacani keda, ia “sa taleitaka o koya me yalololoma.” Ni da vuki yani Vua, “ena mai lomani keda tale ko koya; ena butuka sobu na noda caka cala; ena biuta [ko Koya] ki na wasa titobu na [noda] ivalavala ca kecega” (Maika 7:18 – 19).

Me baleta na kena railesuvi na ivola nei Jona kei Maika, raica na “Jonah” kei na “Micah” ena Bible Dictionary.

Vakasama ni Vuli iVolanikalou ni Tamata Yadua

Jona 1–4; Maika 7:18–19

Sa yalololoma na Turaga ki vei ira era sa vuki yani Vua.

E vakaraitaka na ivola i Jona, ena maliwa ni veika tale eso, na yalololoma dina ni Turaga ni da sa veivutuni. Ni o wilika na Jona, raica na ivakaraitaki eso ni Nona loloma veivueti. Vakasamataka vakatitobu na nomu sa sotava rawa na loloma veivueti o ya ena nomu bula. Na cava o sa vulica ena rawa ni vukei iko mo dau loloma veivueti vakalevu cake vei ira na tani?

Na vakadinadinataki ni loloma veivueti ni Turaga e dau vakauqeta na yalo ni loloma kei na vakavinavinaka. Ia, o Jona a “cata vakalevu” ka “cudru sara” (Jona 4:1) ena gauna e a dulaka yani kina na Turaga na Nona loloma veivueti vei ira na tamata mai Ninive, ni ra meca tiko kei Isireli. Na cava beka na vuna a rairai vakakina oqo na yalo i Jona? Sa bau yaco beka vei iko na yalo vakaoqo? Na cava beka o nanuma ni saga tiko na Turaga me veivuke kina vei Jona me kila vakamatata ena wase4?

Vakasamataka vakatitobu na ivakavuvuli ena Maika 7:18–19. E a vukei Jona vakacava na vei dina oqo me veisautaka kina na nona rai ni bula me baleta na Turaga kei ira na tamata mai Ninive?

Raica talega na Luke 15:11–32; Jeffrey R. Holland, “Na Lewa Dodonu kei na Yalololoma Cecere ni Kalou,” Ensign, Sepi. 2013, 16–21.

Eda sa rawa ni wasea na kosipeli vei ira na luve ni Kalou.

Jona1; 3–4

O ira kece na luve ni Kalou e gadrevi me ra rogoca na kosipeli.

O Ninive e a tiki ni matanitu o Asiria, era meca kei Isireli ka ra kilai tu ni ra dau vakacaca ka tamata ca. Vei Jona, e vaka me ka ni tadra ni ra sa tu vakarau o ira na lewe ni vanua e Ninive me ra ciqoma na vosa ni Kalou ka veivutuni. Ia, me vaka ga ni o Peresitedi Dallin H. Oaks a vakavulica: “E sega ni dodonu me da vakatulewataka se o cei esa vakarau tu kei cei e sa bera. Sa kila tu na Turaga na lomadra taucoko na Luvena, kevaka eda masuta na veivakauqeti, ena vukei keda o Koya me da kunei ira na tamata e kila o Koya ni ra sa ‘vakarau tu me ra rogoca na vosa’ (Alama 32:6)” (“Wasei ni Kosipeli Vakalesuimai,” Ensign se Liaona, Nove. 2016, 58–59). Na cava o vulica mai na Jona 3 e vakauqeti iko mo wasea na kosipeli ki vei ira mada ga era sega ni vakarau tu me ra veisau?

Ena rairai veivuke me vakatauvatataki na ivakarau nei Jona (raica na Jona 1; 3–4) ki na nodrau nanuma o Alama kei iratou na luvei Mosaia (raica na Mosaia 28:1–5; Alama 17:23–25).

Raica talega na 3 Nifai 18:32.

Maika 4:11–13; 5:8–15; 7:5–7

A cavuta o Jisu Karisito na veika a vola o Maika.

E sa kilai vakavinaka tu ni a cavuta na iVakabula na vosa i Aisea kei na Same. O kila beka ni a cavuta vakavica talega o Koya na vosa nei Maikai? Vakasamataka na ivakaraitaki oqo, ka vakasamataka vakatitobu na vuna a rairai bibi kina na vei malanivosa oqo vua na iVakabula. Na cava era sa rui bibi kina vei iko?

Maika 4:11–13 (raica na 3 Nifai 20:18–20). A vakatauvatana na Turaga na vakasokomuni ena siga edaidai ki na dua na tatamusuki ni witi (raica talega na Alama 26:5–7; Vunau kei na Veiyalayalati 11:3–4). Na cava e vakatura vei iko na veivakatauvatani oqo me baleta na nodra vakasokomuni na Isireli?

Maika 5:8–15 (raica na 3 Nifai 21:12–21). Na cava e vakatura vei iko na vei tikina oqo me baleti ira na tamata ni Kalou (“o ira na kawa i Jekope”) ena veisiga mai muri?

Maika 7:5–7 (raica na Maciu 10:35–36). Me vaka na vei tikina oqo, na cava na vuna e bibi kina me liu ga na noda “rai vua na Turaga”? Na cava na vuna e bibi kina na ivakasala oqo nikua?

Maika 6:1–8

“Na cava tale sa taroga mai vei iko ko Jiova?”

Sa sureti keda o Maika me da raitayalotaka ena vakacava tu beka na noda “toro rawa kina vei Jiova, ka cuva … e na matai koya na Kalou cecere”(Maika 6:6). Na cava e vakatura tiko vei iko na tikina e 6–8 me baleta na veika e bibi vua na Turaga ena Nona dikeva tiko na nomu bula?

Raica talega na Maciu 7:21–23; 25:31–40; Dale G. Renlund, “Caka Dodonu, Vinakata na Yalololoma, ka Lako Vata kaya na Kalou ena Yalomalumalumu,” Ensign se Liaona, Nove. 2020, 109–12.

Vakasama Eso Me Baleta na Vuli iVolanikalou Vakamatavuvale kei na Lotu Vakamatavuvale

Jona 1–4.Era na rairai taleitaka na luvemuni me ra dramataka na itovo eso e tukuna tiko na italanoa kei Jona, me vaka beka me ra dro vakayawa, me ra cakava na rorogo ni dua na cava e wasawasa, se me ra matanataka ni ra sa tilomi mai na dua na ika levu (raica na “Jona the Parofita” ena iTalanoa ni Veiyalayalati Makawa). Tarogi iratou na lewe ni matavuvale ena veika eratou sa vulica mai na veika a sotava o Jona. Mai na dua na ivakavuvuli mai vei Jona, raica na 7 ni qaqa ni “Vakamuria na Parofita” (Nodra iVolanisere na Lalai, 58).

Jona 3.Na cava a vulica o Jona me baleta na wasei ni kosipeli? O cei beka eda kila ni na vakalougatataki ena nona rogoca na itukutuku ni kosipeli vakalesuimai i Jisu Karisito?

Maika 4:1–5.Me vaka na vei tikina oqo, na cava ena kauta mai na vakacegu kei na bula sautu vei ira na tamata ni Turaga? Na cava e rawa ni da vakayacora me vukea na kena vakavotukana na parofisai oqo ena noda itikotiko?

Maika 5:2.Sa rawa mo vakaraitaka e dua na iyaloyalo ni gone kei Jisu kei tinana (raica na iVola ni iYaloyalo Vakosipeli, naba 33) ena dua na yasa ni rumu kei na kedratou iyaloyalo na Tamata Vuku ena dua tale na yasana. Wilika vata na Maika 5:2 kei na Maciu 2:1–6. A vukei iratou vakacava na Tamata Vuku me ratou kunei Jisu na parofisai nei Maika? E rawa ni ratou tosoya na matavuvale na kedratou iyaloyalo na Tamata Vuku ki na yasa ni iyaloyalo i Jisu. E ratou na rairai taleitaka talega na nomu matavuvale me ratou sarava na vidio “The Christ Child: A Nativity Story” (ChurchofJesusChrist.org).

Me ikuri ni vakasama ni nodra vakavulici na gone, raica na idusidusi ni macawa oqo ena Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na Lalai.

Sere vakaturi: “Au Lako Ke Ko Ni Lewa,” Sere ni Lotu, naba 164.

Vakatoroicaketaki ni Vuli ni Tamata Yadua

Kunea na loloma ni Kalou. Ni o wilika na ivolanikalou, nanuma mo vola na ivakadinadina ni nona loloma na Kalou e cecere vei iko. Me vakataka, mo vakaraica na sala e vakaraitaka kina na Kalou na Nona loloma vei ira na Luvena ena italanoa kei Jona.

Droini mai vei Kevin Carden