O Jona ena Matasawa e Ninive, mai vei DanielA. Lewis

21–27 ni Noveba

Jona; Maika

“Ni Sa Vinakata Ko Koya Na Yalololoma”

Vakasaqara na ivakavuvuli bibi mai vei Jona kei Maika ka na vakalougatataki ira na gone o vakavulica. Vakasamataka vakatitobu na sala o na vukei ira kina na gone me ra vulica na dina oqo. Na vakasama ena ituvatuva oqo sa rawa ni veivuke.

Vola na Veika o Vakauqeti Kina

Sureta na Veiwasei

Me vukei ira na gone me ra nanuma na italanoa kei Jona se na dina tale eso era sa vulica mai vale, lagata vata e dua na sere, me vaka na qaqana e 7 ni “Vakamuria na Parofita” (Nodra iVolanisere na Lalai, 58).

Vakavulica na iVunau: Gone Sobu

Jona 1:4–17; 3:3–5

E dau vakalougatataki au na Turaga niu talairawarawa Vua.

Ena gauna a kerei Jona kina na Turaga me vunau vei ira na tamata i Ninive, a talaidredre kina o Jona. Vukei ira na gone me ra kila vinaka ni da na vakalougatataki ena noda talairawarawa vua na Turaga.

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Vakaraitaka na iyaloyalo ni italanoa kei Jona, ka sureti ira na gone me ra tukuna na veika era kila me baleta na italanoa (raica “Jona na Parofita” ena iTalanoa ni Veiyalayalati Makawa; tabana ni itaviqaravi ena macawa oqo; se na ituvatuva ni macawa oqo ena Lako Mai, Mo Muri Au—Baleti Ira na Tamata Yadua kei na Matavuvale). Taroga na taro vakaoqo: Na cava a yaco ni a talaidredre vua na Turaga o Jona? (raica na Jona 1:4–17). Na cava a yaco ni sa talairawarawa o koya? (raica na Jona 3:3–5). Wasea na nomu ivakadinadina ni na veivakalougatataki na Turaga ni da talairawarawa vua.

• Lagata vata e dua na sere baleta na talairawarawa vua na Turaga, me vaka na “Meu sa Totolo” (Nodra iVolanisere na Lalai,71). Veivosakitaka ni a rawa me vinaka sara vei Jona me a talairawarawa ga ena imatai ni gauna. Vukei ira na gone mera vakasamataka na veika e vinakata na Kalou me ra cakava ka qai matanataka ena sala e rawa ni ra talairawarawa kina vakatotolo.

E vinakata na tamata kece na Tamada Vakalomalagi me rogoca na kosipeli.

Jona3

Na kosipeli sa noda kece.

Era a veivutuni na tamata i Ninive ni sa wasea na itukutuku ni Turaga vei ira o Jona. Na madigi cava e tiko vei ira na gone mera wasea kina na kosipeli?

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Dramataka na veitiki ni Jona 3:3–8 vei ira na gone, me vaka na taubale ki na siti o Ninive, wasea na itukutuku ni Turaga, ka vola e dua na ivakaro mai vua na tui vei ira na nona tamata. Vakaraitaka e dua na kedra itaba na daukaulotu (raica na iVola ni iYaloyalo ni Kosipeli, naba 109, 110). Na cava era dau cakava na daukaulotu? A dua vakacava na daukaulotu o Jona? Vukei ira na gone me ra vakasamataka na veisala eso e rawa wasei kina na kosipeli vei ira eso, na kena wasei e dua na yavu ni vakabauta se soli ivakadinadina me baleti Jisu Karisito.

• Talaucaka na veika o sotava ena nomu wasea na kosipeli i Jisu Karisito. Se, ni vo e vica na siga me tekivu na kalasi, sureta e dua me sikova na kalasi ka wasea vei ira na gone ena dua na gauna a wasea kina na kosipeli se ni dua e wasea na kosipeli kivua. Vakayaloqaqataka na tamata o ya me vakaraitaka na iyaloyalo, ke rawa. Vukei ira na gone mera vakasamataka na sala eso e rawa ni ra sa daukaulotu ena gauna oqo.

Maika 5:2

O Jisu Karisito a sucu mai Peceliema.

E a parofisaitaka o Maika ni dua na “daunilewa e Isireli” ena sucu mai Peceliema. E rawa ni o vukei ira na gone me ra kila ni sa mai vakavotukana na parofisai oqo ni sa mai sucu i Jisu Karisito.

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Vakaraitaka na iyaloyalo ni veika a yaco a vakavolivolita na sucu i Jisu Karisito (raica na iVola ni iYaloyalo Vakosipeli, naba. 28, 29, 30, 31). Sureti ira na gone me ra veivosakitaka na ka e yaco tiko ena iyaloyalo yadua. Wilika na Maika 5:2, ka sureti ira na gone me ra tucake ni ra rogoca na vosa “Peceliema.” Vakadinadinataka ni sa rui bibi sara na sucu i Jisu ni ra kila na parofita ni se bera ni sucu mai o Koya.

• Sureti ira na gone me ra droinitaka na iyaloyalo ni sucu i Jisu. Ni ra vakaraitaka na nodra droini, kerei ira mera wasea na vuna era sa vakavinavinaka kina vei Jisu Karisito.

Vakavulica na iVunau: Gone Qase Cake

Jona 1:10–12; 2:1– 4, 9; 3:1–5

Na veivutuni e oka kina ni’u sa kila na noqu ivalavala ca ka kerea na veivosoti.

Na ivakaraitaki nei Jona e rawa ni vakauqeti ira na gone mera gole vua na Turaga ni ra sa ivalavala ca.

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Vukei ira na gone me ra vola ena papa ni volavola eso na itekitekivu ni ivakarau ni veivutuni (raica na iDusidusi ki na iVolanikalou, “Veivutuni, Veivutuni,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Ni railesuva vata na italanoa kei Jona, ka sureti ira na gone me ra raica na ivakatakilakila ni sa veivutuni o Jona (raica, me kena ivakaraitaki, Jona 1:10–12; 2:1–4, 9; 3:1–5). E rawa vakacava meda vakaraitaka vua na Turaga ni noda veivutuni e sa dina?

• Lagata e dua na sere baleta na veivutuni, me vaka na “Repentance” (Nodra iVolanisere na Lalai,98). Tarogi ira na gone na vosa se malanivosa cava mai na sere era na wasea vei Jona me vukei koya me veivutuni.

Jona 2:7–10; 3:10; 4:2; Maika 7:18–19

Sa yalololoma na Turaga vei ira kece sa gole Vua.

Ena gauna era sa kila vinaka kina na gone ni sa dau yalololoma ka yalovinaka na Turaga, era na gole Vua ni ra gadreva na loloma veivueti.

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Sureti ira na gone me ra raica e dua na ibalebale ni vosa mercy ena dua na dikisenari se ena iDusidusi ki na iVolanikalou (scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Na cava e gadreva kina o Jona na loloma veivueti? Na cava era gadreva kina na tamata Ninive na loloma veivueti? (raica na Jona 1:1–3). Kerei ira na gone me ra raitayalotaka ni ra rawa ni vakatarogi Jona. Na ivakadinadina cava beka e rawa ni vakaraitaka o Jona ni sa dau loloma veivueti na Turaga? (raica, me ivakaraitaki, Jona 2:7–10; 3:10; 4:2). E sa vakaraitaka vakacava ni sa loloma veivueti vei keda na Turaga?

• Kerei ira na gone mera vola ena vava ni volavola na veika era “sa rekitaka” ena veicakacaka talei, veivakalougatataki mai vua na Turaga, kei na so tale. Sureti ira me ra wilika na Maika 7:18–19 me ra raica e dua na ka e taleitaka na Turaga. Na dina cava ena veitikina oqo ena vukea e dua e rerevaka me veivutuni?

• Vukei ira na gone me ra vakasamataka na ivakaraitaki ni nona vakaraitaka na loloma veivueti na iVakabula vei ira na tamata, me vaka ena Marika 2:3–12; Luke 23:33–34; kei na Joni 8:1–11. Vakaraitaka na iyaloyalo ni veika oqo, ke rawa. Vukei ira na gone me ra vakasamataka na madigi eso e tu vei ira me ra dau yalololoma veivueti ka dau yalovinaka kina vei ira na tamata.

Maika 6:8

E vinakata na Turaga me’u kitaka na caka dodonu, vinakata na yalololoma, ka lako vata kei Koya ena yalomalumalumu.

NaMaika 6:8 e vakarautaka e dua na ivakarau ni bula dodonu. O na vukei ira vakacava na gone mera na raica ka bulataka na ivakavuvuli ena tikina oqo?

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Wilika vata na Maika 6:8, ka vukei ira na gone me ra kila vinaka na ibalebale ni malanivosa oqo: “caka dodonu ga,” “vinakata na yalololoma,” ka “lako ena yalomalumalumu vata kei na nomu Kalou.” Sureti ira na gone me ra droinitaka e dua na kedra iyaloyalo ni ra vakayacora tiko e dua na ka e sema ki na dua vei ira na malanivosa oqo.

• Vola ena papa ni volavola “Ka cava tale sa taroga maivei iko ko Jiova?” Sureti ira me ra raica na kena isau ena Maika 6:8. Ena vukei keda vakacava na talairawarawa ki na ivakaro ni Turaga ni da vakayacora rawa na veika e gadreva vei keda na Turaga ena tikina oqo?

Vakauqeta na Vuli e Vale

Vola ena dua na tiki ni pepa me baleti ira yadua na gone e dua na malanivosa bibi mai na dua vei ira na ivolanikalou a veivosakitaka ena kalasi. Sureti ira na gone me ra tovolea me ra cavuqaqataka na malanivosa ka kerea e dua na lewe ni matavuvale me wasea kina na nona nanuma.

Vakatorocaketaki Noda Veivakavulici

Dau vakarorogo vei ira na gone. Era sa vakaitavi tiko vakacava na gone ni nomu kalasi ena vulica na itaviqaravi? Kevaka era sega ni malele, sa rawa me gauna ni kena tovolei e dua tale na mataqali itaviqaravi. Ena dua tale na yasana, kevaka o raica ni ra vakaitavi tiko na gone ena dua na itaviqaravi, mo kakua ni lomaleqa nomu via toso ki liu baleta ni ko se bera ni kovuta taucoko na lesoni.