Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
25–31 Sānuali. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6–9: “Ko e Laumālie ʻEni ʻo e Fakahaá”


“25–31 Sānuali. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6–9: ‘Ko e Laumālie ʻEni ʻo e Fakahaá,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021 (2020)

“25–31 Sānuali. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6–9,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2021

ʻĪmisi
tangata tohi ʻoku tohi ʻi he pepa

25–31 Sānuali

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6–9

“Ko e Laumālie ʻEni ʻo e Fakahaá”

Kamata hoʻo teuteu ke faiakó ʻaki ʻa hono lau ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6–9. ʻE lava ke ueʻi ʻe he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí pea mo e fokotuʻutuʻu fakanounou ko ʻení, ha ngaahi fakakaukau ki he founga ke akoʻi ai ʻa e fānau ʻi hoʻo kalasí.

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

ʻOku ʻiloʻi nai ʻe he fānaú ʻa e talanoa ʻa ʻŌliva Kautele fekauʻaki mo e maʻu ha tali ki he lotú? (vakai, Kau Māʻoniʻoní, 1:58–60). Mahalo ne nau maʻu foki mo kinautolu ha aʻusia ʻi he lotú ʻe lava ke nau vahevahe.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:5; 8:2; 9:7–9

ʻOku lava ke folofola mai ʻa e Tamai Hēvaní kiate kitautolu ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní.

Tokoniʻi e fānaú ke mahino kiate kinautolu ʻoku ʻi ai haʻanau Tamai ʻofa ʻi Hēvani ʻokú Ne fakafanongo ki he ʻenau ngaahi lotú mo tali mai ʻo fakafou ʻi Hono Laumālié.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaongaʻi ʻa e “Vahe 5: Siosefa Sāmita mo ʻŌliva Kautele” (Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, 22–25, pe ko e vitiō ʻoku fekauʻaki mo iá ʻi he ChurchofJesusChrist.org) ke fakamatala ki he fānaú fekauʻaki mo ʻŌliva Kautele pea mo e meʻa naʻá ne ako fekauʻaki mo e founga ʻoku folofola mai ai ʻa e Tamai Hēvaní kiate kitautolú. Kole ki he fānaú ke nau talanoa atu ʻa e konga ʻoku nau saiʻia taha ai ʻi he talanoá, pea tuku ke nau taufetongi ʻi he talanoa atu kau kia ʻŌliva Kautelé.

  • Talaange ki he fānaú naʻe feinga ʻa ʻŌliva Kautele ke ne liliu e Tohi ʻa Molomoná ka naʻe ʻikai ke ne lava, ko ia naʻe fehuʻi leva ʻe Siosefa ki he ʻEikí ʻa e ʻuhingá. Lau ki he fānaú ʻa e tali ʻa e ʻEikí: “Kuo pau ke ke fakakaukauʻi ia ʻi ho ʻatamaí; pea kuo pau ke ke toki fehuʻi mai kiate au pe ʻoku totonu ia” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 9:8). Fakaafeʻi ke nau fakangalingali pē ʻoku nau ako mo lotu. Tokoni ke mahino ki he fānaú ko e founga ʻeni te tau lava ai foki mo kitautolu ke maʻu ʻa e ngaahi tali mei he ʻEikí—ʻi he ako mo e kolea ʻEne tokoní.

    ʻĪmisi
    ʻŌliva Kautele

    ʻŌliva Kautele, tā ʻe Lewis A. Ramsey

  • Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau ala ki honau ʻulú mo e fatafatá ʻi hoʻo puʻaki ʻa e ongo foʻi lea ko e “ʻatamai” mo e “loto” ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 8:2. Tokoniʻi kinautolu ke nau ʻiloʻi ʻoku folofola mai ʻa e Tamai Hēvaní kiate kitautolu ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní, ʻa ia ʻokú ne ʻomi ʻa e ngaahi fakakaukaú mo e ongó. Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e Laumālie Māʻoniʻoní, hangē ko e “Ko e Laumālie Māʻoniʻoní” ( Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 56). Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he foʻi hivá fekauʻaki mo e founga ʻoku folofola mai ai ʻa e Laumālié kiate kitautolú? Vahevahe haʻo aʻusia ki ha taimi naʻá ke ongoʻi ai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi ho ʻatamaí mo e lotó.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:33–36

ʻI he tokoni ʻa e Fakamoʻuí, ʻoku ʻikai fie maʻu ia ke u manavahē.

Naʻe lahi e ngaahi ʻuhinga ke manavahē ai ʻa Siosefa Sāmita mo ʻŌliva Kautelé—ko e fakatangá mo e masivá ko ha niʻihi pē ia ʻo e ngaahi faingataʻa ne na fehangahangai mo iá. ʻE malava foki ke fakalotolahiʻi ʻa e fānaú ʻi he taimi ʻoku nau manavahē aí, ʻe he pōpoaki ʻa e ʻEikí kia Siosefa mo ʻŌlivá.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Kole ki he fānaú ke nau toutou lea ʻaki tuʻo lahi ʻa e kupuʻi lea “ʻoua ʻe manavahē, ʻe kiʻi tākanga tokosiʻi” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:34). Fakamatalaʻi ange ko e tākangá ko e kulupu ʻo ha fanga monumanu, hangē ko e fanga sipí. Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e Fakamoʻuí ʻi Heʻene hoko ko ha tauhisipí (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 64), pea fakamoʻoni ʻokú Ne tauhi kitautolu ʻo hangē ko hono tauhi ʻe ha tauhisipi ʻa ʻEne fanga sipí. Koeʻuhí ʻokú Ne ʻofa ʻiate kitautolú, ʻoku ʻikai fie maʻu ia ke tau manavahē.

  • Tuku ʻa e fānaú ke nau fakangalingali ko ha tākanga sipi ilifia kinautolu. Ko e hā nai ha meʻa ʻe ala ke manavahē ki ai ʻa e fanga sipí? Tuku ki ha tamasiʻi/taʻahine ʻe taha ke ne fakangalingali ko e tauhisipi ia ʻokú ne tauhi ke malu ʻa e fanga sipí. Ko e hā ha meʻa ʻoku tau faʻa manavahē ki ai? Fai haʻo fakamoʻoni ʻoku hangē ʻa Sīsū Kalaisi ko hatau tauhisipí pea ʻokú Ne malava ʻo fakanonga hotau ngaahi loto manavaheé. Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e Fakamoʻuí, hangē ko e “Fanga Kiʻi Lami Lelei” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 143a).

  • Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:36 ki he fānaú, pea fakaafeʻi ke nau toutou lea ʻaki ʻa e kupuʻi lea “ʻoua ʻe tālaʻa, ʻoua ʻe manavahē.” Tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻe lava ke nau “sio atu ai,” pe manatuʻi ʻa e Fakamoʻuí lolotonga ʻa e uike ka hoko maí (vakai foki ki he peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní).

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:5, 15–16, 22–23; 8:2; 9:7–9

ʻOku lea ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ki hoku ʻatamaí mo hoku lotó.

Mahalo kuo ʻosi maʻu ʻe he fānau ʻokú ke akoʻí ʻa e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. ʻOku mahino nai kiate kinautolu ʻa e founga ke nau fakatokangaʻi ai ʻa e fakahā fakatāutaha mei he Laumālié?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tā ʻi he palakipoé ha foʻi ʻulu mo ha foʻi haati. Tokoni ki he fānaú ke nau lau ʻa e ngaahi veesi ko ʻení pea fakapapauʻi pe ko e veesi fē ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e lea ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ki hotau ʻatamaí, ki hotau lotó, pe kiate kinaua fakatouʻosi pē: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:15, 23; 8:2; 9:89:9. Talanoa ki he fānaú, ʻa e founga mei hoʻo aʻusiá ʻoku lea ai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ki ho ʻatamaí mo ho lotó.

  • Lau fakataha ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:5, pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau vahevahe ha meʻa ne nau aʻusia ʻi heʻenau lotú mo e maʻu ʻo e ngaahi talí. Tokoni ke nau fakakaukau ki ha ngaahi sīpinga ʻo ha taha ʻi he folofolá ʻa ia naʻá ne lotu peá ne maʻu ha tali ki ha fehuʻi (vakai, 1 Nīfai 2:16; ʻĪnosi 1:1–6; ʻEta 2:18–3:6).

  • Hiki ʻi he palakipoé ʻOku lea fēfē mai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní kiate kitautolú? Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau fekumi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:15–16, 22–23; 8:2; 9:7–9 ki he ngaahi tali ki he fehuʻí. Vahevahe ha ngaahi aʻusia ʻa ia naʻá ke ongoʻi ai e lea atu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní kiate koé.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:33–37

“ʻOua ʻe manavahē ke failelei.”

ʻE malava pē ke ongoʻi manavahē ʻa e fānau ʻokú ke akoʻí he taimi ʻe niʻihi ke nau poupouʻi ʻa e totonú. ʻE malava ke fakalotoʻi kinautolu ʻe he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:33–37 ke nau loto-toʻa, neongo ʻa ʻenau ʻi ha ngaahi tūkunga faingataʻá.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Lau fakataha ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:33, pea aleaʻi ʻa e ʻuhinga ʻe ngali manavasiʻi ai ha taha ke faileleí (vakai foki, veesi 28–29). Tokoni ki he fānaú ke nau fekumi ki he ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻi he veesi 33–37 ʻa ia ʻoku tokoni ke nau maʻu ai ʻa e loto-toʻa ke faileleí.

  • Tokoni ki he fānaú ke nau tā ha ngaahi fakatātā ʻe lava ke nau fakaʻaliʻali ʻi honau tukui ʻapí ke fakamanatu ange kiate kinautolu ke nau “sio pē [kia Sīsū Kalaisi] ʻi he fakakaukau kotoa pē” (veesi 36). ʻI heʻenau tā ʻenau ngaahi fakatātaá, aleaʻi ʻa e ʻuhinga ʻo e sio ki he Fakamoʻuí mo e founga ʻe lava ke ne maluʻi ai kinautolú.

  • Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e loto-toʻá, hangē ko e “Feinga Faitotonu” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 80) pe “Tuku Ke Tau Faimālohí” (Ngaahi Himí, fika 149). Kole ki he fānaú ke nau kumi ʻi he foʻi hivá ʻa e ngaahi ʻuhinga ʻoku totonu ai ke “ʻoua naʻa tau manavaheé” (veesi 36

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 8:10

Te u lava ʻo kole ʻi he tuí.

ʻOku fakamanatu ʻe he ʻEikí kiate kitautolu, ʻi he kotoa ʻo e folofolá, ke tau tui kiate Ia. Te ke tokoniʻi fēfē ʻa e fānau ʻokú ke akoʻí ke nau maʻu ʻa e tui lahi ange kia Sīsū Kalaisí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Hiki ʻi he palakipoé, Ka ʻikai ke ʻi ai ʻa e ʻe ʻikai te ke malava ke fai ha meʻa; ko ia ai ke kole ʻi he . Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau fakakaukau ki ha foʻi lea ʻe feʻunga mo e ongo konga ʻoku ʻataá. Hili iá pea lau fakataha leva ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 8:10 ke ʻiloʻi ʻa e talí. Ko e hā ha ngaahi meʻa te tau lava ʻo fai kapau ʻoku tau maʻu ʻa e tuí?

  • Hili hono lau fakataha ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 8:10, tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi meʻa ʻe lava ke nau kole tokoni ai ki he ʻEikí. Fakaafeʻi ke nau tā ha fakatātā ʻokú ne fakafofongaʻi e meʻa ʻoku totonu ke nau kolé. Lolotonga ʻenau fakaʻaliʻali ki he kalasí ʻenau fakatātaá, tuku ke mateʻi ʻe he toenga ʻo e fānaú ʻa e meʻa ʻoku fakafofongaʻi ʻe he fakatātaá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akó

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Tokoni ki he fānaú ke nau fili ha kupuʻi lea nounou mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6–9 ʻa ia te nau fie vahevahe mo ha taha ʻi ʻapi, hangē ko e “ʻoua ʻe manavahē ke failelei” (6:33), “ʻoua ʻe tālaʻa, ʻoua ʻe manavahē” (6:36), pe “ʻoku ʻikai te ke lava ke fai ha meʻa taʻe ʻi ai ʻa e tuí” (8:10).

Fakatupulaki ʻo ʻEtau Founga Akoʻí

Fakaʻaongaʻi ha ngaahi talanoa. ʻOku tokoni ʻa e ngaahi talanoá ke mahino ki he fānaú ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí koeʻuhí he ʻoku nau fakahaaʻi e founga ʻoku moʻui ʻaki ai ʻe he niʻihi kehé ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko iá. ʻI hoʻo faiakó, fekumi ki ha ngaahi founga ke ke fakakau ai ʻa e ngaahi talanoa—mei he folofolá, mei he hisitōlia ʻo e Siasí, pe mei hoʻo moʻuí—ʻa ia ʻoku nau fakatātaaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he folofolá.

Paaki