Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
4–10 Sānuali. Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:1–26: “Naʻá ku Mamata ki ha Pou Maama”


“4–10 Sānuali. Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:1–26: ‘Naʻá ku Mamata ki ha Pou Maama,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021 (2020)

“4–10 Sānuali. Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:1–26,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2021

ʻĪmisi
ko e Vaoʻakau Tapú

Vaoʻakau Tapú, fai ʻe Greg K. Olsen

4–10 Sānuali

Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:1–26

“Naʻá ku Mamata ki ha Pou Maama”

ʻI hoʻo ako ʻa e folofolá, fakakaukau ki he fānau ʻokú ke akoʻí. ʻE lava ke ueʻi koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní, ʻo fakafou ʻi he ngaahi fakakaukau te ke maʻú, ke ke ʻiloʻi ʻa e meʻa ke tokanga taha ki ai ʻi he kalasí.

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi ha fānau ʻe niʻihi ke nau vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo Siosefa Sāmita mo ʻene lotu ʻi he Vaoʻakau Tapú (ʻe ala tokoni ke ke fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e ʻUluaki Mata-Meʻa-Hā-Maí). Fehuʻi ange pe ko e hā ʻenau ongo ʻi heʻenau fanongo ne ʻaʻahi ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi kia Siosefa Sāmitá. Kapau ʻe ʻaʻahi mai ʻa Siosefa Sāmita ki heʻetau kalasí, ko e hā te tau fehuʻi kiate ia fekauʻaki mo ʻene aʻusiá?

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:3–20

Naʻe mateuteu ʻa Siosefa Sāmita ke ne hoko ko ha palōfita ʻa e ʻOtuá.

ʻE ala tokoni ʻa e ako fekauʻaki mo e kei siʻi ʻa Siosefa Sāmitá ke fakafekauʻaki ʻe he fānaú ʻa kinautolu kiate ia mo teuteuʻi kinautolu ke nau ako mei heʻene ngaahi aʻusiá. Mahalo te ke lava ʻo tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻa e founga ne teuteuʻi ai ʻa Siosefa ʻe heʻene ngaahi aʻusia ʻi heʻene kei siʻí ke ne hoko ko ha palōfita ʻa e ʻOtuá.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Kole ki ha tamasiʻi ke ne pukepuke ha fakatātā ʻo Siosefa Sāmita (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 87) lolotonga iá ʻokú ke vahevahe ha ngaahi moʻoniʻi meʻa fekauʻaki mo Siosefa ʻa ia ʻoku maʻu ʻi he Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:3–14 (vakai foki, “Vahe 1: Ko Siosefa Sāmita mo Hono Fāmilí,” Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, 6–8, pe ko e vitiō ʻoku fekauʻaki mo iá ʻi he ChurchofJesusChrist.org). Tokoni ke nau fakafehoanaki ʻa e ngaahi fakaikiiki fekauʻaki mo hono fāmilí pea mo ʻene moʻuí ki haʻanautolú. Vahevahe hoʻo fakamoʻoní naʻe fili ʻa Siosefa ʻe he ʻOtuá pea naʻe teuteuʻi ia ke ne hoko ko ha palōfita (vakai, “Ngaahi Leʻo ʻo e Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí: Fāmili ʻo Siosefa Sāmitá,” ʻi he Haʻu ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí). Kapau ʻe fie maʻu, akoʻi ange ki he fānaú ko e palōfitá ko ha taha ia ʻoku lea maʻá e ʻOtuá.

  • Fakaafeʻi ha talavou ʻi he uōtí ke ʻaʻahi mai ki hoʻo kalasí, ʻo pehē pē ko Siosefa Sāmita ia. Teuteuʻi ha ngaahi fehuʻi maʻá e fānaú ke nau fehuʻi kiate ia ʻa ia ʻoku maʻu hono ngaahi talí ʻi he Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:3–20 (te ke ala fie maʻu ke tomuʻa vahevahe ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení mo e talavoú). Hili iá peá ke fakaafeʻi leva ʻa e talavoú ke ne lau ha niʻihi ʻo e ngaahi lea ʻa Siosefa Sāmita fekauʻaki mo e ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Maí (hangē ko ʻení, Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:25).

Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:10–17

ʻOku fanongo mai ʻa e Tamai Hēvaní mo tali ʻeku ngaahi lotú.

ʻE lava ke ueʻi fakalaumālie ʻa e fānaú ʻe he aʻusia ʻa Siosefa Sāmitá ke nau lotu ʻi he tui ʻe ongona kinautolu ʻe he ʻOtuá.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakamatalaʻi ki he fānaú ʻa e ngaahi fehuʻi naʻe maʻu ʻe Siosefa Sāmitá (vakai, Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:10). Ko e hā te tau lava ʻo fai ʻi he taimi ʻoku tau maʻu ai ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e ʻOtuá? Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha tatau ʻo e Tohi Tapú, pea fakamatalaʻi ange ko e taimi naʻe lau ai ʻe Siosefa ʻa e Tohi Tapú, naʻá ne ʻiloʻi ai ʻe lava ke ne “kole ki he ʻOtuá” (Sēmisi 1:5; vakai foki, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 89). Fai hoʻo fakamoʻoni ʻe lava ke tau fai ki he ʻOtuá ha ngaahi fehuʻi ʻo fakafou ʻi he lotú.

  • Fakamatala kau ki haʻo aʻusia ʻi he taimi naʻá ke puputuʻu ai, peá ke kole tokoni ki he ʻOtuá, pea maʻu ha tali. Tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki ha taimi ne tali ai ʻenau lotú. Te ke lava foki ʻo vahevahe ha ngaahi talanoa mei he ʻū makasini ʻa e Siasí fekauʻaki mo hono tali ʻo e lotu ʻa ha fānau.

Hisitōlia—Siosefa Sāmita 1:17–19

Naʻe mamata ʻa Siosefa Sāmita ki he Tamai Hēvaní mo Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí.

Te ke lava ʻo tokoni ki he fānaú ke nau fokotuʻu ha fakavaʻe ki ha fakamoʻoni mālohi ki he ʻUluaki Mata-Meʻa-Hā-Mai ʻa Siosefa Sāmitá. Vahevahe mo kinautolu ʻa e founga naʻá ke maʻu ai hoʻo fakamoʻoni ki he meʻa mahuʻinga ko ʻení.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ʻo e ʻUluaki Mata-Meʻa-Hā-Maí ʻi he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí, pea vahevahe ʻi hoʻo ngaahi lea pē ʻaʻau ʻa e meʻa naʻe hoko he taimi naʻe lotu ai ʻa Siosefá. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau tā haʻanau fakatātā pē ʻanautolu ki he talanoá.

  • Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau valivali ʻa e peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní pea fakaʻaongaʻi ia ke fakahoko ʻa e talanoa ʻo e ʻUluaki Mata-Meʻa-Hā-Maí (vakai foki, “Vahe 2: Ko e ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Mai ʻa Siosefa Sāmitá,” Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, 9–12, pe ko e vitiō ʻoku fekauʻaki mo iá ʻi he ChurchofJesusChrist.org).

  • Lau ʻa e Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:17, pea fakahinohino ki he fānaú ʻa e ngaahi lea ne folofola ʻaki ʻe he Tamai Hēvaní kia Siosefa Sāmitá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:10–13

ʻE lava ke tali ʻe he ʻOtuá ʻeku ngaahi fehuʻí ʻo fakafou ʻi he folofolá.

Naʻe ueʻi fakalaumālie ʻa Siosefa Sāmita ʻe ha potufolofola naʻá ne lau ʻi he Tohi Tapú, pea naʻe iku ʻeni ki he ʻUluaki Mata-Meʻa-Hā-Maí mo hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Siasi ʻo Kalaisí. Tokoni ke ʻiloʻi ʻe he fānaú ʻa e founga ʻe ala tokoni ai ʻa hono ako ʻo e folofolá, ke nau ʻilo e tali ki heʻenau ngaahi fehuʻi fakalaumālié.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha ʻū tohi kehekehe (hangē ko e ʻenisaikolopītiá pe ko ha tohi feimeʻatokoni), pea tokoni ke nau fakakaukau ki ha ngaahi fehuʻi ʻe lava ke tali ʻe he ʻū tohí ni. Pea ke toki fakaʻaliʻali leva kiate kinautolu ha tatau ʻo e tohi folofolá. Ko e hā ha ngaahi fehuʻi ʻe lava ke tali ʻe he ʻū tohí ni? Te ke lava ke ʻomi ha sīpinga ʻo ha fehuʻi ʻoku tali ʻe he folofolá. Lau fakataha ʻa e Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:10–11 ke ʻiloʻi pe ko e hā ʻa e ngaahi fehuʻi ne maʻu ʻe Siosefa Sāmitá pea mo e ngaahi tali naʻá ne maʻu ʻi he folofolá.

  • Tokoni ke ʻiloʻi ʻe he fānaú ʻa e ngaahi lea ʻi he veesi 12 ʻoku nau fakamatalaʻi ʻa e ongo ne maʻu ʻe Siosefa Sāmita ʻi heʻene lau e Sēmisi 1:5. Vahevahe ha meʻa kuó ke aʻusia ʻi he folofolá—hangē ko ʻení, ko e taimi naʻá ke maʻu ai ha tali ki he taha ʻo hoʻo ngaahi fehuʻí ʻo fakafou ʻi hono lau ʻa e folofolá. Hivaʻi fakataha ʻa e “Fekumi, Fifili, pea mo Lotu” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 66).

Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:10–19

ʻOku fanongo mai ʻa e Tamai Hēvaní mo tali ʻeku ngaahi lotú.

Naʻe ʻafioʻi ʻe he ʻOtuá ʻa Siosefa Sāmita, pea ko e taimi naʻe lotu ai ʻa Siosefá, naʻe ongona ia ʻe he ʻOtuá. Neongo ʻe kehekehe ʻa e ngaahi aʻusia ʻa e fānau ʻokú ke akoʻí mei he aʻusia ʻa Siosefá, te ke lava ʻo tokoni ke nau ongoʻi ʻoku ʻafioʻi mo ongona kinautolu ʻe he ʻOtuá ʻi he taimi ʻoku nau lotu aí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi ha mātuʻa ʻa ha taha ʻo e fānaú ke ne tuʻu ʻi tuʻa he loki akó ʻo ne tali e ngaahi fehuʻi mei he fānaú ʻo ngāue ʻaki ʻa e ngaahi founga hangē ko e pōpoaki text, tā telefoni, fai ha kiʻi tohi, pe ko e fekauʻi ha talafekau. Ko e hā ha ngaahi founga ʻe niʻihi ʻoku fetuʻutaki ai ʻa e Tamai Hēvaní mo kitautolú? (vakai, “Fakahaá,” Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Fakatatau ki he Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:16–19, naʻe tali fēfē ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e lotu ʻa Siosefa Sāmitá? Kuó Ne tali fēfē nai ʻetau ngaahi lotú?

  • Hivaʻi fakataha ʻa e “Lotu ʻa ha Kiʻi Tamasiʻi” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 6–7).

    ʻĪmisi
    finemui ʻoku lotu

    ʻOku fanongo mai e ʻOtuá mo tali ʻetau ngaahi lotú.

Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:14–19, 25

Naʻe hā ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi kia Siosefa Sāmita.

ʻOku fie maʻu ʻe he fānau takitaha ʻokú ke akoʻí ha fakamoʻoni ki he aʻusia ʻa Siosefa Sāmita ʻi he Vaoʻakau Tapú. Te ke tokoniʻi fēfē kinautolu ke nau fakatupulaki pe fakamālohia ʻenau fakamoʻoní?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Ke toe vakaiʻi ʻa e fakamatala ki he ʻUluaki Mata-Meʻa-Hā-Maí, hiki ha ngaahi fakamatala nounou ki he veesi takitaha mei he Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:14–19 ʻi ha ʻū laʻipepa kehekehe. Faʻo ʻa e ʻū laʻipepá ʻi ha foʻi hina, pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau fili taki taha ia pea fokotuʻutuʻu ia ʻi he palakipoé ʻi hono hokohoko totonú.

  • Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke kuikui honau matá pea fakakaukauloto pe ʻe fēfē nai kapau ko Siosefa kinautolu lolotonga hoʻo lau ʻa e ngaahi konga kuo fili ʻi he Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:14–17. Kole ange ke nau vahevahe ʻenau fakakaukaú mo e ongo ʻoku nau maʻú fekauʻaki mo e aʻusia ʻa Siosefá.

  • Fakaʻaliʻali ʻa e vitiō “Kole ki he ʻOtuá: Ko e ʻUluaki Mata-Meʻa-Hā-Mai ʻa Siosefa Sāmitá” (ChurchofJesusChrist.org), pea kole ki he fānaú ke nau vahevahe ha meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo e mata-meʻa-hā-mai ʻa Siosefa ki he Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisí.

  • Lau fakataha ʻa e fakamoʻoni ʻa Siosefá ʻi he Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:25. Kole ki he fānaú ke nau fekumi ki he ngaahi lea mo e ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau fakahaaʻi mai ai ʻa e tui ʻa Siosefá. Te tau lava fēfē ʻo tuʻu faivelenga ki he ʻOtuá mo ʻetau ngaahi fakamoʻoní ʻi heʻetau fetōkehekeheʻaki mo e niʻihi kehé?

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau vahevahe mo ha taha kehe ʻa e talanoa ki he ʻUluaki Mata-Meʻa-Hā-Mai ʻa Siosefa Sāmitá—kapau ʻe lava, vahevahe mo ha taha ʻoku teʻeki ke ne fanongo ai kimuʻa. ʻE lava ke nau fakaʻaongaʻi ʻa e peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní ke tokoni kiate kinautolu ki hono fai ʻo e talanoá.

Fakatupulaki ʻo ʻEtau Founga Akoʻí

Poupouʻi ʻa e ʻapasiá. Ke fakamanatu ki he fanaú ke nau loto ʻapasia, te ke lava ʻo hivaʻi pe ngūngū ha foʻi hiva, fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo Sīsū, pe fakaʻaongaʻi ha fakaʻilonga ʻaki ho nimá ʻa ia ʻoku ʻiloʻi ʻe he fānaú.

Paaki