Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
23–29 ʻAokosi. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93: “Maʻu Mei Hono Fonú”


“23–29 ʻAokosi. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93: ‘Maʻu Mei Hono Fonú,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021 (2020)

“23–29 ʻAokosi. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí

ʻĪmisi
Ko e mamata ʻa Sitīveni ki he ʻOtuá mo Sīsū Kalaisi

ʻOku Ou Mamata ki he Foha ʻo e Tangatá ʻOku Tuʻu ʻi he Toʻukupu Toʻomataʻu ʻo e ʻOtuá, tā fakatātaaʻi ʻe Walter Rane

23–29 ʻAokosi

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93

“Maʻu Mei Hono Fonú”

Ko e fānau ʻokú ke akoʻí ko ha ngaahi foha mo ha ngaahi ʻofefine fakalaumālie pelepelengesi ia ʻo ha Mātuʻa Fakalangi, ne nau nofo mo Kinaua kimuʻa pea nau omi ki he māmaní. Hili hoʻo ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93, ko e hā ʻokú ke ongoʻi ʻoku ueʻi fakalaumālie koe ke ke fai ke tokoni ki he fānau ko ʻení ke nau tupulaki ʻi he “māmá mo e moʻoní”? (veesi 40).

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā ʻo e Fakamoʻuí (hangē ko e ngaahi fakatātā ʻi he Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí pe ngaahi makasini ʻa e Siasí), pea kole ange ki he fānaú ke vahevahe e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo Iá. ʻE lava ke vahevahe ʻe he fānau lalahi angé ha veesi folofola mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93 ʻa ia ne tokoni kiate kinautolu ke nau ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:2–21

Ko Sīsū Kalaisi ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá.

ʻOku mahuʻinga ke ako ʻe he fānau ʻokú ke akoʻí, ko hai ʻa Sīsū Kalaisi pea mo e ʻuhinga ʻoku totonu ke nau muimui ai ʻiate Iá. ʻE malava ke tokoni e ngaahi moʻoni fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi ʻoku maʻu ʻi he vahe 93.

ʻĪmisi
matapā sioʻata

ʻOku tau maʻu e maama ʻo Sīsū Kalaisí ʻi he taimi ʻoku tau tauhi ai ʻEne ngaahi fekaú.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fili ha ngaahi moʻoni naʻá ke ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí ʻi he vahe 93 ʻoku ongo fakalaumālie kiate koe. ʻI he foʻi moʻoni kotoa pē te ke filí, lau ki he fānaú e veesi ʻoku maʻu aí, pea ʻoange ha foʻi lea mahuʻinga ke nau fakafanongo ki ai lolotonga hoʻo laú. Vahevahe ha fakamoʻoni nounou kau ki he Fakamoʻuí, pea tuku ke vahevahe ʻe he fānaú ʻenau fakamoʻoní. ʻE lava ke ʻoatu ʻe he lisi ko ʻeni ʻo e ngaahi moʻoní ha ngaahi fakakaukau kiate koe.

    Naʻe fakahoko ʻe Sīsū Kalaisi e ngaahi ngāue ʻa e Tamaí (veesi 5).

    Ko Sīsū Kalaisi ʻa e Maama ʻo e Māmaní (veesi 9).

    Ko Sīsū Kalaisi ʻa e Fakatupu ʻo e māmaní (veesi 10).

    Naʻe maʻu ʻe Sīsū Kalaisi e mālohi kotoa ʻi he langí pea mo e māmaní (veesi 17).

    Naʻe ʻi he kamataʻangá ʻa Sīsū Kalaisi mo e ʻOtuá (veesi 21).

  • Kole ki he fānaú ke nau fakafanongo ki ha meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí, ʻi hoʻo fakanounouʻi he lea pē ʻaʻau ha niʻihi ʻo e ngaahi moʻoni ne akoʻi ʻi he vahe 93. (Te ke lava foki ʻo fakaʻaongaʻi e “Vahe 33: Ko e Fakahā Kau kia Sīsū Kalaisi” [Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, 126–27].)

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:23, 29

Naʻá ku nofo mo e Tamai Hēvaní kimuʻa peá u haʻu ki he māmaní.

Ko e hā ka mahuʻinga ai ke tokoniʻi e fānau ʻokú ke akoʻí ke mahino kiate kinautolu ne nau tomuʻa nofo mo e Tamai Hēvaní kimuʻa pea toki fānauʻi kinautolú? Kuo tāpuekina fēfē nai koe ʻe ha ʻilo fekauʻaki mo e foʻi moʻoni ko ʻení?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Mou toutou lau fakataha mo e fānaú e ngaahi lea ko ʻení “Naʻa mou ʻi he kamataʻangá foki mo e Tamaí” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:23). Fakamatalaʻi ange kimuʻa pea fānauʻi kitautolu ki he māmaní, ne tau nofo fakataha mo e Tamai Hēvaní ʻi he langí. Hivaʻi fakataha e “Fānau Au ʻa e ʻOtua ” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 2–3).

  • Fakaafeʻi e fānaú ke valivali e peesi ʻekitivitií pea tā ha ngaahi fakatātā ʻo kinautolu mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi he maama fakalaumālié. Fai hoʻo fakamoʻoní ʻoku ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻiate kitautolu hono kotoa pea ko ʻEne fānau kotoa kitautolu.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:2–21

Ko Sīsū Kalaisi ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá.

Ko e lahi ange e mahino ʻoku tau maʻu fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí, ko e loloto mo e fakamātoato ange ia ʻetau fie moihū kiate Ia mo haʻu ki he Tamaí ʻo fakafou ʻiate Iá (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:19).

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e Fakamoʻuí, pea fehuʻi ange ki he fānaú e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ke tau ʻilo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí. Fakaafeʻi kinautolu ke nau fekumi ki ha ngaahi tali kehe ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:19. Fakaafeʻi kinautolu ke nau fakakaukau ki ha founga ʻe taha te nau lava ai ʻo ako lahi ange fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi lolotonga e uike ka hoko maí, pea ʻoange kiate kinautolu ha faingamālie ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú.

  • Fakakaukau ki ha founga lelei ke poupouʻi ai e fānaú ke nau laukonga fekauʻaki mo e Fakamoʻuí ʻi he vahe 93. Te ke lava ʻo hiki ʻi ha ʻū laʻipepa ha ngaahi potufolofola mei he vahe 93 ʻoku nau akoʻi ha ngaahi moʻoni fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi (hangē ko ʻení, vakai, veesi 5, 9–10, 17, 21). Faʻo e ʻū laʻipepá ʻi ha foʻi hina, pea kole ki he fānaú ke nau taufetongi hono fili mo hono lau ha taha ʻo e ngaahi potufolofolá ki he kalasí. Ko e hā ʻoku tau ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mei he ngaahi potufolofola ko ʻení?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:23, 29, 38

Naʻá ku nofo mo e Tamai Hēvaní kimuʻa peá u haʻu ki he māmaní.

Naʻe fakamamafaʻi tuʻo tolu ʻe he Fakamoʻuí ʻi he vahe 93 ne tau nofo mo e ʻOtuá “ʻi he kamataʻangá” (veesi 23, 29, 38). Ko e hā ka Ne finangalo ai ke tau ʻilo ʻení? ʻE tāpuekina fēfē ʻe he ʻilo ki he foʻi moʻoni ko ʻení ʻa e fānau ʻokú ke akoʻí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Lau fakataha e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:23, 29, 38, pea fakaafeʻi e fānaú ke nau kumi ha moʻoni fekauʻaki mo kinautolu, ʻa ia ʻoku toe ʻasi mai ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Kole ki he fānaú ke vahevahe ha faʻahinga meʻa pē ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo ʻetau moʻui mo e Tamai Hēvaní kimuʻa pea fānauʻi kitautolú. ʻOange ki he fānau takitaha ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení, pea tokoni ke nau lava ʻo kumi ha meʻa ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi potufolofola ko ʻení fekauʻaki mo e moʻui kimuʻa pea tau omi ki he māmaní: Selemaia 1:5; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:53–56; Mōsese 3:5; ʻĒpalahame 3:22–26.

  • Hivaʻi fakataha ʻa e “Fānau Au ʻa e ʻOtua” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 2–3). Ko e hā ha ngaahi moʻoni ʻoku tau ʻilo mei he foʻi hiva ko ʻení fekauʻaki mo e taumuʻa ʻo ʻetau omi ki he māmaní?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:24

Ko e moʻoní ʻa e ʻilo fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ʻi he kuohilí, lolotongá mo e kahaʻú.

ʻOku lahi ha ngaahi fakakaukau ʻa e māmaní fekauʻaki mo e moʻoní pea mo e founga ke maʻu ai iá. Te ke tokoni fēfē nai ki he fānau ʻokú ke akoʻí ke mahino kiate kinautolu ʻe kei moʻoni ai pē ʻa e moʻoní neongo pe ko e hā e fakakaukau ʻa e niʻihi kehé pea ʻoku ʻafioʻi ʻe he Tamai Hēvaní e moʻoni kotoa pē?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tohiʻi e foʻi lea moʻoní ʻi he palakipoé, pea kole ki he fānaú ke nau hiki hano ʻuhinga ʻi he tafaʻakí. Lau fakataha e founga naʻe fakaʻuhingaʻi ai ʻe he ʻEikí e moʻoní ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:24. Hivaʻi ha foʻi himi fekauʻaki mo e moʻoní, hangē ko e “Ko e Faitotonu ʻo Faka-ʻOtua” (Ngaahi Himí, fika 169), pea fakaafeʻi e fānaú ke nau kumi ʻi he himí ha ngaahi founga kehe ke fakamatalaʻi ʻaki e moʻoní.

  • Ke tokoni ki he fānaú ke moʻui ʻaki e ngaahi moʻoni ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93, hiki ha ngaahi potufolofola ʻe niʻihi mei he konga ko ʻení ʻi ha laʻipepa. ʻI ha ʻū laʻipepa kehe, hiki ha ngaahi moʻoni ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi veesi ko ʻení takitaha. Fakaafeʻi e fānaú ke nau ngāue fakataha ke lau e ngaahi vēsí mo fakahoa e ngaahi moʻoní ki he ngaahi veesi ʻoku nau laú. Ko e hā ʻoku tau monūʻia ai ke maʻu ha ʻilo ʻo e moʻoní?

ʻĪmisi
fakaʻilonga akó

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi e fānaú ke nau hiki hifo pe tā ha meʻa ne nau ako ʻi he kalasí pea ke vahevahe ia mo honau ngaahi fāmilí ʻi heʻenau aʻu ki ʻapí.

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Tokoniʻi e fānaú ke nau ʻiloʻi ʻa e Laumālié. ʻI hoʻo maʻu ha ngaahi aʻusia fakalaumālie mo e fānaú (hangē ko hoʻo lau e folofolá mo kinautolú, fanongo ki heʻenau ngaahi fakamoʻoní, pe hiva fakatahá), tokoniʻi kinautolu ke nau ʻiloʻi e tākiekina ʻa e Laumālie Māʻonioní.

Paaki