Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
11–17 ʻOkatopa. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115–120: “ʻE Toputapu Ange Kiate Au ʻa ʻEne Feilaulaú ʻi Heʻene Tupulakí”


“11–17 ʻOkatopa. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115–120: ‘ʻE Toputapu Ange Kiate Au ʻa ʻEne Feilaulaú ʻi Heʻene Tupulakí,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021 (2020)

“11–17 ʻOkatopa. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115–120,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2021

ʻĪmisi
Hihifo Mamaʻó

Hihifo Mamaʻo, tā fakatātaaʻi ʻe Al Rounds

11–17 ʻOkatopa

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115–120

“ʻE Toputapu Ange Kiate Au ʻa ʻEne Feilaulaú ʻi Heʻene Tupulakí”

Tuku ke tataki koe ʻe he Laumālié ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku fie maʻu taha ʻe he fānaú. Mahalo te ke maʻu ha ngaahi fakakaukau ʻaonga ʻi he ngaahi ʻekitivitií maʻá e fānau iiki angé pe fānau lalahi angé.

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

ʻE ʻi ai ha ngaahi taimi ʻe niʻihi ʻe lelei ke ke tomuʻa talanoa ki he mātuʻa ʻa ha taha ʻo e fānaú pea fokotuʻu ange ke haʻu mateuteu e kiʻi tamasiʻí/taʻahiné ki he kalasí ke vahevahe ha meʻa kuó ne ako ʻi ʻapi. Mahalo ʻe fiefia e kiʻi tamasiʻí/taʻahiné ʻi haʻane tataki ʻi he kalasí ha ʻekitivitī kuó ne fakahoko mo ha kau mēmipa ʻo hono fāmilí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115:4–5

ʻOku ou kau ki he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní.

Te ke lava fēfē ʻo tokoniʻi e fānaú ke nau ʻiloʻi e ngaahi tāpuaki ʻo e kau ki he Siasi ʻo Sīsū Kalaisí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • ʻEke ki he fānaú pe ʻe lava ʻe hanau taha ʻo puʻaki kakato e hingoa ʻo e Siasí. Fakaʻaliʻali ange kiate kinautolu e fakaʻilonga ʻo e Siasí (ʻi ha pulusinga ʻa e Siasí pe ko ha pine hingoa faifekau), hiki e hingoá ʻi he palakipoé, pe lau ia kiate kinautolu mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115:4. Kole ki he fānaú ke nau puʻaki e hingoá mo koe ʻi hoʻo tuhu ki he foʻi lea takitaha. Fakamahinoʻi ange e ngaahi foʻi lea mahuʻinga ʻi he hingoá, pea tokoni ke mahino ki he fānaú e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai e ngaahi foʻi lea ko ʻení (vakai, “Vahe 43: Fakahingoa ʻe Sīsū Kalaisi ʻa Hono Siasí,” Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, 164).

  • Hivaʻi fakataha e “Ko e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú 48), pea vahevahe mo e fānaú e ongo ʻokú ke maʻu ʻi hoʻo hoko ko ha mēmipa ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí. Tuku ke nau vahevahe ʻenau ongo fekauʻaki mo e Siasí.

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau tuʻu hake ʻi hoʻo lau e foʻi lea “tuʻu haké” ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115:5. Fakaafeʻi kinautolu ke fakaloloa atu honau louhiʻi nimá ʻo hangē ha ngaahi huelo ʻo e laʻaá ʻi hoʻo lau ʻa e “ulo atú.” Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e hoko ko ha maama ki he niʻihi kehé, hangē ko e “Ko ha Foʻi Fetuʻu Au” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 84). Fakamanatu ki he fānaú ʻoku maʻu ʻetau māmá meia Sīsū Kalaisi, pea tokoni kiate kinautolu ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻe lava ke nau “ulo atu” ai.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 117:6

Naʻe ngaohi ʻe Sīsū Kalaisi e māmaní mo e meʻa kotoa pē ʻoku ʻi aí.

Ke poupouʻi ʻa Uiliami Mākisi mo Niueli K. Uitenī ke feilaulauʻi ʻena koloá peá na hiki ki Mīsulí, naʻe fakamanatu ange ʻe he ʻEikí kiate kinaua naʻá Ne fakatupu e meʻa kotoa pē ʻi he māmaní. ʻE tāpuekina fēfē nai e fānaú ʻi heʻenau ʻiloʻi e moʻoni ko ʻení?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • ʻOmi pe tā ha ngaahi fakatātā ʻo e ngaahi fakatupu ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 117:6 ʻa ia naʻe folofola e ʻEikí naʻá Ne ngaohí (pe fakaafeʻi e fānaú ke nau tā ha ngaahi fakatātā pē ʻanautolu). Fakaafeʻi e fānaú ke puke hake pe tuhu ki he ngaahi fakatātaá ʻi hoʻo lau e vēsí. Talaange ki he fānaú e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai kiate koe ke ke ʻilo naʻe fakatupu ʻe Sīsū Kalaisi e ngaahi meʻa ko ʻení.

  • Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e ngaahi fakatupu ʻa e ʻEikí, hangē ko e “ ʻOku ʻOfa ʻEku Tamai Hēvaní ʻIate Au” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú 16). Tuku ke talanoa e fānaú fekauʻaki mo e niʻihi ʻo e ngaahi meʻa kuo fakatupu ʻe he ʻOtuá ʻa ia ʻoku tokoni kiate kinautolu ke nau ongoʻi ʻEne ʻofá.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 119–20

ʻOku tokoni e vahehongofulú ki hono fakahoko ʻe he Siasí e ngāue ʻa e ʻOtuá.

Mahalo ko e tokolahi ʻo e fānau ʻokú ke akoʻí ʻoku nau fuʻu kei iiki ke ngāue paʻanga mo totongi vahehongofulu, ka ʻoku lelei ke mahino kiate kinautolu e founga ʻoku tokoni ai e vahehongofulú ki he ngāue maʻongoʻonga ʻoku fakahoko ʻe he Siasí ʻi he funga ʻo e māmaní.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakamatalaʻi e founga ʻoku tau totongi vahehongofulu aí pea mo e meʻa ʻoku fakaʻaongaʻi ki aí (vakai, “Vahe 44: Ko e Vahehongofulu,” Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, 165–66, pe ko e vitiō fekauʻaki mo iá ʻi he ChurchofJesusChrist.org). Tā ha silini maka ʻe 10 ʻi he palakipoé, pea kole ki he fānaú ke nau tokoni atu hono lau kinautolú. Fakapapauʻi e lahi ke foaki maʻá e ʻEikí ki he vahehongofulú.

  • Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e vahehongofulú, hangē ko e “Totongi ʻEku Vahe Hongofulú” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 147), pea talaange ki he fānaú e ʻuhinga ʻokú ke fili ai ke totongi vahehongofulú. Kapau ʻe lava, vahevahe haʻo talanoa fakataautaha.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115:4–6

ʻE lava ke tokoniʻi ʻe heʻeku sīpingá ʻa e niʻihi kehé, ke nau omi kia Kalaisi pea malu.

Mahalo ʻoku ʻilo ʻe he fānau ʻokú ke akoʻí ha kakai ʻoku uesia kinautolu ʻe he ngaahi faingataʻa ʻo e moʻuí pea ʻoku nau fie maʻu ʻa e “ungaʻanga” (veesi 6) ʻoku ʻi he Siasí. Fakakaukau ki he founga te ke ueʻi ai e fānaú ke nau “tuʻu hake pea ulo atu” (veesi 5) pea vahevahe ʻenau māmá mo e kakai ko ʻení.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Paasi takai ha kiʻi kasa, ha fakatātā ʻo e laʻaá, pe ko ha meʻa kehe ke ne fakafofongaʻi e maama ʻo e ongoongolelei ʻa e Fakamoʻuí. ʻI heʻene aʻu ki he taimi ke nau pukepuke ai e māmá, fakaafeʻi e fānaú ke nau lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115:4–5 pea talaatu ha meʻa te nau lava ʻo fai ke nau “ulo atu” ai ʻo hangē ha maama ki he niʻihi kehé (vakai, 3 Nīfai 18:24).

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau tā ha fakatātā ʻokú ne fakamatalaʻi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115:6. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke nau tā ha matangi, mo ha kakai ʻoku nau kumi hūfanga ki ha fale ʻo e Siasí. Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻe niʻihi ʻe lava ke fakafofongaʻi ʻe he matangí? ʻOku hoko fēfē e Siasí ko ha ungaʻanga mei he ngaahi meʻá ni?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 117

ʻOku toputapu ʻeku ngaahi feilaulaú ki he ʻEikí.

ʻI he vahe 117, naʻe folofola e ʻEikí kia Uiliami Mākisi mo Niueli K. Uitenī ke feilaulauʻi ʻena ngaahi koloa ʻi Ketilaní koeʻuhi ko ha ngaahi tāpuaki maʻongoʻonga ange ʻi Mīsuli. Naʻá Ne fakalangilangiʻi foki ʻa ʻŌliva Kulenisā he ngaahi feilaulau naʻá ne fakahokó. Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ʻe lava ke ako ʻe he fānaú mei heʻenau ngaahi sīpingá?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakakaukauloto ne nau hoko ko ha pule falekoloa lavameʻa ʻi Ketilani, hangē ko Niueli K. Uitenií. Te nau ongoʻi fēfē nai kapau ne kole ange ʻe he ʻEikí ke liʻaki honau falekoloá pea hiki ki ha feituʻu foʻou? Lau ki he fānaú e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 117:1–11, pea kole ange ki he fānaú ke nau taʻofi atu koe ʻi he taimi te nau fanongo ai ki ha meʻa ʻe tokoni kiate kinautolu ke nau maʻu ha tui ke fakahoko ha ngaahi feilaulau mo talangofua ki he ʻEikí. Ko e hā ʻoku tau feilaulauʻi he ʻahó ni ke talangofua ai ki he ʻEikí?

  • Fakamatala nounou ki he fānaú e ʻuhinga naʻe fie maʻu ke mavahe ai e Kāingalotú mei Ketilaní, pe tuku ke fakahoko ia ʻe ha taha ʻo e fānaú (vakai, “Vahe 41: Ko e Palopelema Naʻe Hoko ʻi Ketilaní,” Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava, 158–60). Fakamatalaʻi ange naʻe kole ʻe he ʻEikí kia ʻŌliva Kulenisā ke nofo ʻi Ketilani mo totongi e ngaahi moʻua ʻa e Siasí. Ko e hā ka hoko ai ia ko ha ngāue faingataʻá? Ko e hā ne folofola ʻaki ʻe he ʻEikí ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 117:13 ʻe lava ʻo tokoni kia ʻŌliva—pe hatau taha pē—ke fakahoko ha ngaahi feilaulau ke talangofua ki he ʻEikí?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 119–20

ʻOku tokoni e vahehongofulú ke fakahoko ʻe he Siasí ʻa e ngāue ʻa e ʻOtuá.

Fakalaulauloto ki he founga te ke tokoni ai ke mahino ki he fānaú e founga ʻoku tokoni ai e vahehongofulú—naʻa mo e paʻanga siʻisiʻi ʻe lava ke nau totongí—ki hono langa hake e puleʻanga ʻo e ʻEikí (vakai, Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí, 205–07).

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakakaukauloto ʻoku sio hanau kaungāmeʻa ki ha fale ʻo e Siasí pea nau fehuʻi, “ʻOku founga fēfē hono totongi ʻe homou Siasí e fale ko ʻeé?” Te tau fakamatalaʻi fēfē nai e vahehongofulú ki he kaungāmeʻa ko ʻení? Fokotuʻu ange ke vakai e fānaú ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 119:4; 120:1 ʻi heʻenau fakakaukau ki he fehuʻi ko ʻení.

  • Tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki he ngaahi meʻa ʻoku lava ke fakahoko ʻe he Siasí koeʻuhí ko e vahehongofulú. ʻOku tāpuekina fēfē ʻe he ngaahi meʻá ni ʻetau moʻuí? Vahevahe hoʻo ngaahi ongo fekauʻaki mo e fono ʻo e vahehongofulú mo e founga kuó ne tāpuekina ai koé.

    ʻĪmisi
    kiʻi tamasiʻi ʻoku totongi vahehongofulu

    ʻI heʻetau totongi vahehongofulú, te tau lava ʻo fakahaaʻi ʻetau ʻofa ki he ʻOtuá mo tokoni ʻi Heʻene ngāué.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akó

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakatokangaʻi e meʻa ne nau ongoʻi ʻi honau lotó pe ngaahi fakakaukaú ʻa ia ne nau maʻu lolotonga e Palaimelí ʻo e ʻaho ní. Poupouʻi kinautolu ke vahevahe mo honau ngaahi fāmilí e ngaahi ongo mo e ngaahi fakakaukau ko iá.

Fakatupulaki ʻo ʻEtau Founga Akoʻí

Poupouʻi e Mātuʻá Kumi ha ngaahi founga ke vahevahe mo e mātuʻá e meʻa ʻoku ako ʻe heʻenau fānaú ʻi he Palaimelí, pea ʻeke ange pe ko e hā ha founga te ke lava ai ʻo tokoniʻi ʻenau feinga ko e mātuʻá (vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 25).

Paaki