Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
22–28 Nōvema. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135–136: “Kuó Ne Fakamaʻu Hono Tufakangá mo ʻEne Ngaahi Ngāué ʻAki Hono Toto ʻOʻoná”


“22–28 Nōvema. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135–136: ‘“Kuó Ne Fakamaʻu Hono Tufakangá mo ʻEne Ngaahi Ngāué ʻAki Hono Toto ʻOʻoná’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021 (2020)

“22–28 Nōvema. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135–136,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2021

ʻĪmisi
tafaʻaki ki tuʻa ʻo e Fale Fakapōpula Kātesí

Fale Fakapōpula Kātesí

22–28 Nōvema

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135–136

“Kuó Ne Fakamaʻu Hono Tufakangá mo ʻEne Ngaahi Ngāué ʻAki Hono Toto ʻOʻoná”

ʻI hoʻo teuteu ke akoʻi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135–36, kumi e ngaahi tefitoʻi moʻoni kuó ne tākiekina hoʻo moʻuí. Fakakaukau ki he founga ʻe malava ke tokoni ai e ngaahi fakakaukau ʻi he lēsoni ko ʻení ki he fānaú ke nau ako mo moʻui ʻaki e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení.

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe ha meʻa ʻoku nau manatuʻi ne nau ako he taʻú ni fekauʻaki mo Siosefa Sāmita pea mo e meʻa naʻá ne lavaʻí. Fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā mei he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí ʻo e taʻu ní pe mei he ngaahi peesi ʻekitivitī kimuʻá, ke tokoni kiate kinautolu.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135:1–2

Naʻe foaki ʻe Siosefa Sāmita mo Hailame Sāmita ʻena moʻuí maʻá e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.

ʻE lava e talanoa ʻo hono fakapoongi ʻo Siosefa mo Hailame Sāmitá ʻo tokoni ke ongoʻi houngaʻia e fānaú he ngaahi fakamoʻoni mo e ngaahi feilaulau ʻa e ongo tangata maʻongoʻongá ni.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaongaʻi e “Vahe 56: Ko e Fakapoongi ʻo e Palōfitá” (Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava, 201–5) ke talanoaʻi ki he fānaú e founga naʻe mālōlō ai ʻa e Palōfita ko Siosefa Sāmitá mo hono tokoua ko Hailame Sāmitá. Pe tuku ke fakahoko ʻe ha taha ʻo e fānaú e talanoá. Fakahoko hoʻo fakamoʻoní ko e palōfita moʻoni ʻa Siosefa Sāmita pea naʻá ne foaki ʻene moʻuí maʻá e ʻEikí mo ʻEne ongoongoleleí.

  • Vahevahe mo e fānaú ha ngaahi kupuʻi lea ʻe niʻihi mei he veesi naʻe lau ʻe Hailame Sāmita ʻi he Tohi ʻa Molomoná kimuʻa peá ne ʻalu ki he Fale Fakapōpula Kātesí, ʻoku lekooti ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135:5. Talanoa fekauʻaki mo e founga ne ala fakafiemālieʻi ai ʻe he vēsí ni ʻa Hailamé. Vahevahe ha ngaahi veesi folofola ʻokú ne fakafiemālieʻi koe ʻi he taimi ʻokú ke hohaʻa pe mamahi aí.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá 135:3

Ko Siosefa Sāmitá ko ha Palōfita ia ʻa e ʻOtuá.

Kuo ako ʻe he fānaú he taʻú kotoa e meʻa naʻe fakahā ʻe he ʻEikí ʻo fakafou ʻi he Palōfita ko Siosefa Sāmitá. ʻE lava ke ke tokoniʻi kinautolu ke nau manatuʻi mo houngaʻia he founga ʻoku tāpuekina ai ʻenau moʻuí ʻi he ngāue ʻa Siosefa Sāmitá.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ha ngaahi meʻa ʻokú ne fakafofongaʻi e ngāue ʻa e Palōfita ko Siosefa Sāmitá, hangē ko e Tohi ʻa Molomoná, ko e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, pe ko ha fakatātā ʻo ha kau faifekau pe ko ha temipale. Fakaʻaongaʻi ha ngaahi kupuʻi lea mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135:3, vahevahe mo e fānaú ha ngaahi meʻa ʻe niʻihi naʻe fakahoko ʻe he ʻEikí ʻo fakafou ʻia Siosefa Sāmita maʻa hotau fakamoʻuí. Fakaafeʻi e fānaú ke nau fili ha taha ʻo e ngaahi meʻa ko ʻení pea vahevahe e ʻuhinga ʻoku nau houngaʻia ai aí.

  • ʻI hono valivali ʻe he fānaú e peesi ʻekitivitī ki he uike ní, hivaʻi pe tā ha ngaahi hiva fekauʻaki mo Siosefa Sāmita, hangē ko e “ ʻOku Mau Fakamālō” (Ngaahi Himi, fika 16). Vahevahe hoʻo ngaahi ongo kau ki he Palōfitá.

    ʻĪmisi
    Siosefa Sāmita

    Ko e Palōfita ʻAmeliká, tā fakatātaaʻi ʻe Del Parson

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 136

ʻOku ʻomi ʻe he ʻOtuá ha ngaahi fekau ke tokoni kiate kitautolu.

Naʻe fehangahangai e Kāingalotú mo ha ngaahi faingataʻa lahi ʻi he ngaahi taʻu hili e mālōlō ʻa Siosefa Sāmitá. ʻE tokoni fēfē ki he fānau ʻokú ke akoʻí e faleʻi naʻe ʻoange ʻe he ʻEikí ki he Kāingalotú?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Vahevahe mo e fānaú ha niʻihi ʻo e ngaahi faingataʻa naʻe fehangahangai mo e Kāingalotú ʻi heʻenau mavahe mei Nāvuú pea fakatahataha ki he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó (vakai, vahe 60 mo e 62 ʻi he Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava, 211–16, 222–24). Fokotuʻu ha fakatātā ʻo e Temipale Nāvuú ʻi ha tafaʻaki ʻe taha ʻo e lokí, pea fokotuʻu ha kiʻi nofoʻanga faingofua ʻi he tafaʻaki ʻe tahá—mahalo pē ko ha kiʻi kafu mo ha fanga kiʻi sea pe tēpile. Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakataha ʻo ofi ki he fakatātaá, pea talaange kiate kinautolu ne hili ha taʻu ʻe taha mo e konga mei he mālōlō ʻa Siosefa Sāmitá, naʻe fakamālohiʻi e Kāingalotú ke nau mavahe mei Nāvū. Fakaafeʻi e fānaú ke nau lue mei he temipalé ʻo fakatahataha ʻi he nofoʻangá ke fakafofongaʻi e fononga ki he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó.

  • Fakamatalaʻi ange naʻe ʻoange ʻe he ʻEikí ha fakahā kia Pilikihami ʻIongi, ʻa ia ʻoku maʻu ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 136, ke tokoni ki he Kāingalotú ʻi heʻenau fononga ki he Teleʻa Sōlekí. Lau ha ngaahi kupuʻi lea ʻe niʻihi mei he vahe 136 ʻa ia ʻoku ʻi ai ha faleʻi ʻe malava ke mahino ki he fānau īkí, pea fakaafeʻi kinautolu ke nau fakatātaaʻi pe tā fakatātaaʻi e meʻa naʻe kole ʻe he ʻEikí ke fai ʻe he Kāingalotú ʻi heʻenau fonongá. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke tā ʻe he fānaú kinautolu ʻoku nau fakafoki ha meʻa ne nau kole mei hanau kaungāmeʻa, pe te nau hivaʻi ha foʻi hiva Palaimeli mo pehē pē ʻoku nau hulohula takai ʻi ha tafuʻanga afi ʻi ha faiʻanga kemi (vakai, veesi 25, 28).

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135

Naʻe foaki ʻe Siosefa Sāmita mo Hailame Sāmita ʻena moʻuí maʻá e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.

ʻE lava ke fakamālohia ʻe he fanongo ko ia ki he feilaulau ʻa Siosefa Sāmita mo Hailame Sāmitá, ʻa e tui ʻa e fānaú mo ʻenau holi ko ia ke tauhi pau ki heʻenau ngaahi fakamoʻoní.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Kole ki he fānaú ke vahevahe e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e founga naʻe fakapoongi ai ʻa Siosefa mo Hailame Sāmitá. Kapau ʻoku nau fie maʻu tokoni, mou vakai ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135:1 pe “Vahe 56: Ko e Fakapoongi ʻo e Palōfitá” (Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, 201–5). Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakakaukauloto ne nau nofo ʻi Nāvū ʻi he taimi ne mālōlō ai e Palōfitá. Kole ange ke ke vahevahe e ongo ne nau mei maʻú. Fakahoko hoʻo fakamoʻoni kia Siosefa Sāmitá, pea fakaafeʻi e fānaú ke fakahoko e meʻa tatau.

  • Fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā ʻo e kau palōfitá (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 14, 1867). Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻoku kole ʻe he ʻOtuá ki he kau palōfitá ke nau fai? Fakamatalaʻi ange ʻoku talaʻofa ʻe he ʻEikí ke tāpuekina ʻEne kau palōfitá ʻi he ngaahi feilaulau ʻoku nau fakahoko ʻi Heʻene ngāué (vakai, Mātiu 10:39).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá 135:3

Ko Siosefa Sāmitá ko ha Palōfita ia ʻa e ʻOtuá.

Hangē ko e kau palōfita kotoa pē, naʻe fakamoʻoni ʻa Siosefa Sāmita kia Sīsū Kalaisi peá ne akoʻi mai e founga ke tau haʻu ai kiate Iá. Tokoni ki he fānaú ke nau vakai ki he founga naʻe fakahoko ai ʻe Siosefa Sāmita hono misioná.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Lau fakataha ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 135:3, pea kole ki he fānaú ke nau feinga ke ʻiloʻi e meʻa naʻe fakahoko ʻe Siosefa Sāmitá. Hiki ʻi he palakipoé ʻa e meʻa ʻoku nau maʻú. Fakaafeʻi e fānaú ke nau fili ha taha ʻo e ngaahi meʻa ko ʻení pea vahevahe e ʻuhinga ʻoku nau houngaʻia ai aí.

  • Poupouʻi e fānaú ke nau takitaha fakakaukau ki hanau kaungāmeʻa pe kakai ʻoku nau ʻofa ai, ʻoku ʻikai lahi ʻenau ʻilo fekauʻaki mo Siosefa Sāmita. Ko e hā te nau lea ʻaki kapau ʻe ʻeke ange ʻe he tokotaha ko iá, “Ko e hā ʻoku fuʻu mahuʻinga ai ʻa Siosefa Sāmita kiate koé?” Fakaafeʻi e fānaú ke nau akoako e tali te nau fai ki he tokotaha ko ʻení.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 136:4, 10–11, 18–30

ʻE lava ke tāpuekina au ʻe he ʻEikí ʻi heʻeku faingataʻaʻiá.

Hili hono fakapoongi ʻo Siosefa Sāmitá, naʻe tuli e Kāingalotú mei Nāvū. Naʻe tataki kinautolu ʻe Pilikihami ʻIongi ki he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó, ʻa ia ne nau teuteu ai ki ha fononga lōloa ange ki he Teleʻa Sōlekí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakamatalaʻi fakanounou e ngaahi aʻusia ʻa e Kāingalotú hili hono fakapoongi e Palōfita ko Siosefa Sāmitá (vakai, vahe 5860, mo e 62 ʻi he Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava, peesi 206–8, 215–17, 224 –29). Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakakaukauloto ki he ongo te nau maʻu kapau naʻe fie maʻu ke nau mavahe mei honau ngaahi ʻapí pea kumi ha feituʻu foʻou ke nau nofo ai ʻi he maomaonganoá. Fakamatalaʻi ange ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 136, naʻe fakahoko ʻe he ʻEikí ha faleʻi ki he Kāingalotú ʻi heʻenau fonongá. ʻOange ki he kiʻi tamasiʻi/taʻahine takitaha ha ngaahi veesi mei he fakahaá, hangē ko e veesi 4, 10–11, 18–30, pea kole ki he fānaú ke nau takitaha kumi ha meʻa ʻe ala tokoni kiate kinautolu ʻi heʻenau ngaahi hohaʻá pe manavasiʻí.

  • Tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki he ngaahi faingataʻa ʻoku fehangahangai mo e kakaí he ʻaho ní. Fakaafeʻi kinautolu ke nau kumi ha meʻa ʻi he vahe 136 ʻe lava ke nau vahevahe ke poupouʻi ha taha ʻokú ne foua ha faingataʻa pehē. ʻE lava foki ke maʻu ʻe he fānaú ha ngaahi pōpoaki fakalotolahi ʻi he “Haʻu Kāinga ʻOua ʻe Manavahē” (Ngaahi Himi, fika 18), ko ha himi ne hiva ʻe he Kāingalotú ʻi heʻenau fonongá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akó

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi e fānaú ke nau vahevahe mo honau fāmilí pe ko ha kaungāmeʻa e ʻuhinga ʻoku nau houngaʻia ai he Palōfita ko Siosefa Sāmitá.

Fakatupulaki ʻEtau Akoʻí

ʻOku longomoʻui ʻa e fānaú. Te ke ongoʻi ʻi ha ngaahi taimi ʻoku hoko e longomoʻui ʻa e fānaú ko ha meʻa ke tohoakiʻi ʻenau tokangá mei he akó. Ka te ke lava ʻo fakatupulaki honau ngaahi natula longomoʻuí ʻaki hano fakaafeʻi kinautolu ke nau tā fakatātā, hivaʻi pe fakatātaaʻi ha tefitoʻi moʻoni (ʻo e ongoongoleleí) (vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 25–26).

Paaki