Fuakava Foʻoú 2023
19–25 Sune. Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19: “Ko Hono Ngatá Ia”


“19–25 Sune. Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19: ‘Ko Hono Ngatá Ia,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Fuakava Foʻoú 2023 (2022)

“19–25 Sune. Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2023

ʻĪmisi
Ko Kalaisi ʻi he ʻao ʻo Pailató

Ecce Homo (Vakai ki he Tangatá), tā ʻa Antonio Ciseri

19–25 Sune

Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19

“Ko Hono Ngatá Ia”

Kamata hoʻo teuteú ʻaki hano lau e Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; mo e Sione 19. Fekumi ʻi he faʻa lotu ke mahino e ngaahi fiemaʻu ʻa e fānaú.

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Tuku ki he fānau takitaha ke nau taufetongi ʻi hono puke ha fakatātā mei he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí. Lolotonga hono puke e fakatātaá, ʻe lava ke vahevahe ʻe he tokotaha kotoa ha meʻa ʻokú ne sio ki ai ʻi he fakatātaá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Mātiu 27:11–66; Luke 23; Sione 19

Koeʻuhí naʻe pekia ʻa Sīsū maʻaku, ʻe malava ke u toetuʻu.

Mahalo ʻe loto-mamahi e fānau īkí ʻi he talanoa ʻo hono Tutuki ʻo Sīsuú. ʻOku ʻomi ʻe he “Vahe 52: Ko e Ngaahi Fakamāuʻi ʻo Sīsuú” mo e “Vahe 53: Ko Hono Tutuki ʻo Sīsuú” (ʻi he Ngaahi Talanoa ʻo e Fuakava Foʻoú, 133–38, pe ko e vitiō fekauʻaki mo iá ʻi he ChurchofJesusChrist.org) ha fakatātā mahino ki he founga te ke ala vahevahe lelei ai e talanoa ko ʻení kiate kinautolú.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali e fakatātā ʻi he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí ʻi hoʻo talanoa fekauʻaki mo e fakamaauʻi, Tutuki, mo hono telio ʻo Sīsuú (vakai foki, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 57–58). Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ko ʻeni ne hokó. Fakamamafaʻi ange naʻe toetuʻu ʻa Sīsū ʻi he ʻaho hono tolú. ʻI hono fakalea ʻe tahá, naʻá Ne toe moʻui.

  • Kole ki he fānaú ke nau fakahingoa ha ngaahi meʻa ʻoku fai ʻe heʻenau mātuʻá, ʻa ia ʻoku ʻikai ke nau lava ʻo fai maʻanautolu. Fakaʻaliʻali ha tā ʻo e Fakamoʻuí. Fakamatalaʻi ange ʻoku lava ke tau toetuʻu koeʻuhí ko Sīsū—ko ha meʻa ʻoku ʻikai ke tau lava ʻo fai maʻatautolu.

  • Fakaʻaliʻali ha laʻitā ʻo ha taha ʻokú ke ʻiloʻi, ka kuo mate. Vahevahe ange hoʻo fakamoʻoni ʻe toe moʻui e tokotaha ko iá koeʻuhí ko Sīsū.

ʻĪmisi
telio ʻo Kalaisí

Ko e Telió, tā ʻa Carl Heinrich Bloch

Mātiu 27:26–37; Luke 23:34

Te u lava ʻo fakamolemoleʻi e niʻihi kehé ʻo hangē ko Sīsuú.

Te ke tokoniʻi fēfē ʻa e fānaú ke mahino e founga ke fakamolemoleʻi ʻaki ʻa kinautolu ʻoku nau taʻeʻofá, hangē ko ia ne fai ʻe Sīsuú?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakamatalaʻi ange e angakovi naʻe fai ʻe he kau sōtiá kia Sīsuú (vakai Mātiu 27:26–37), pea lau leva e Luke 23:34. Fakamatalaʻi ange ko e taimi ʻoku tau fakamolemoleʻi ai e niʻihi kehé, ʻoku ʻikai ke tau toe ʻita kiate kinautolu pea ʻoku tau fakahaaʻi ʻetau ʻofa kiate kinautolu.

  • Vahevahe ha tūkunga ʻoku taʻeʻofa ai ha lea pe ko ha tōʻonga ha tokotaha. Fakaafeʻi e fānaú ke nau talanoa ki he founga te nau ala fakahaaʻi ai ʻa e fakamolemolé ʻi he ngaahi tūkunga ko ʻení.

  • Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e fakamolemolé, hangē ko e “Tokoniʻi Au Tamai” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 52). Fai ha ngaahi fehuʻi ʻoku ʻomi e talí ʻi he hivá, hangē ko e “Ko hai ʻoku totonu ke tau fakamolemoleʻí?” pe “Ko hai te ne lava ʻo tokoniʻi kitautolu ʻi he taimi ʻoku faingataʻa ai ʻa e fakamolemolé?”

  • Kumi ha makasini kimuí ni ʻo e Ko e Kaumeʻá ke maʻu ha talanoa fekauʻaki mo ha kiʻi tamasiʻi pe taʻahine naʻá ne fakamolemoleʻi ha taha. Vahevahe ʻa e talanoa ko ʻení mo e fānaú.

Luke 23:32–33, 39–43

Koeʻuhí ko e mamahi mo e pekia ʻa Sīsū koeʻuhí ko aú, te u lava ʻo fakatomala pea ʻe fakamolemoleʻi au.

Neongo ko e fānaú ʻoku nau siʻi hifo he taʻu valú pea ʻoku teʻeki ʻekea meiate kinautolu ʻenau ngaahi meʻa ʻoku faí, ka ʻoku mahuʻinga kiate kinautolu ke nau kamata ako he taimí ni e founga ke nau fakatomala ai mei he ngaahi fili hala ʻoku nau faí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e Luke 23:32–33, 39–43, pea tokoni ki he fānaú ke nau maʻu ʻa e ongo kaihaʻa ʻi he fakatātā 57 ʻi he Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí. Fakamatalaʻi ange, naʻe fakahuaʻaki ʻe he ʻuluaki kaihaʻá ʻa Sīsū, naʻe fakahā ʻe he tangata kaihaʻa hono uá kuó ne fai ha meʻa naʻe hala—naʻe kamata ke ne fakatomala.

  • Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:16 ki he fānaú. Ko e hā e ʻuhinga naʻe mamahi ai ʻa Sīsū maʻatautolú?

  •   Fakamatalaʻi ange te tau lava ʻo lotu ki he Tamai Hēvaní pea te Ne lava ʻo tokoniʻi kitautolu ke fakaleleiʻi ʻetau ngaahi angahalá mo e fehalākí pea maʻu ʻa e fakamolemolé.

  • Tuku ki he fānaú ke nau ʻai ha ngaahi fakaʻilonga sioka ʻi he palakipoé ke fakafofongaʻi e ngaahi fili halá. Pea kole ange leva ke nau tamateʻi e palakipoé ke fakafofongaʻi e fakatomalá. Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e Fakamoʻuí, pea fakamoʻoniʻi ange ʻoku lava ke tau fakatomala koeʻuhí ko Ia.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Mātiu 27:11–66; Luke 23; Sione 19

Naʻe pekia ʻa Sīsū maʻaku koeʻuhí ʻokú Ne ʻofa ʻiate au.

Ko e hā ʻokú ke houngaʻia ai naʻe pekia ʻa Sīsū Kalaisi maʻaú? Fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo tokoni ki he fānaú ke mahino ʻa e mahuʻinga ʻo e feilaulau ʻa e Fakamoʻuí maʻanautolú.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tohi e ngaahi meʻa mahuʻinga ne hoko ʻi he Mātiu 27:11–66 ʻi ha laʻipepa mavahe (ki ha tokoni ke fai ʻeni, vakai ki he “Vahe 52: Ko e Ngaahi Fakamāuʻi ʻo Sīsuú” mo e “Vahe 53: Ko Hono Tutuki ʻo Sīsuú,” ʻi he Ngaahi Talanoa ʻo e Fuakava Foʻoú, 133–38, pe ngaahi vitiō fekauʻaki mo iá ʻi he ChurchofJesusChrist.org). Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau ako ʻa e ngaahi veesi ko ʻení pea fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi meʻa naʻe hokó ʻi hono hokohoko totonú.

  • Kole ki ha tokotaha ke ne lau e Mātiu 27:54, pea fakaafeʻi e fānaú ke nau vahevahe ha ngaahi meʻa kau kia Sīsū ʻa ia ʻe tokoni ai ke nau ʻiloʻi ko Ia ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá.

  • Fehuʻi ki he fānaú ko e hā ʻoku nau ako fekauʻaki mo e Tutukí mei he “ʻE Vakai Naʻe Pekia” (Ngaahi Himí, fika 100) pe ko ha himi sākalamēniti ʻe taha. Ko e hā e ʻuhinga naʻe loto-fiemālie ai ʻa Sīsū ke mamahi maʻatautolú? (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10–11; 19:16).

Mātiu 27:26–37; Luke 23:34

Te u lava ʻo fakamolemoleʻi e niʻihi kehé ʻo hangē ko Sīsuú.

ʻE ala faingataʻa ke fakamolemoleʻi e niʻihi kehé. ʻE tāpuekina e fānau ʻokú ke akoʻí ʻi heʻenau muimui ki he sīpinga ʻo e Fakamoʻuí mo ako ke fakamolemolé.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau taufetongi hono lau fekauʻaki mo e kau sōtia ne nau angakovi kia Sīsū ʻi he Mātiu 27:26–37 mo hono fakamolemoleʻi ʻe Sīsū kinautolu ʻi he Luke 23:34. Ko e hā ʻoku tau ako mei he tā sīpinga ʻa Sīsuú?

  • Hiki ʻi he palakipoé Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakamolemoleʻi ha taha ʻoku angakovi atu kiate koe? Tuku ki he fānaú ke nau taufetongi hono hiki ha ngaahi fakakaukau ʻi he palakipoé, hangē ko e Lotua ke maʻu ha ongo ʻofa ki he tokotahá pe Fakakaukau ki ha meʻa lelei fekauʻaki mo e tokotahá.

Luke 23:32–33, 39–43

Koeʻuhí ko e mamahi mo e pekia ʻa Sīsū koeʻuhí ko aú, te u lava ʻo fakatomala pea ʻe fakamolemoleʻi au.

Ko e lēsoni ko ʻení ko ha taimi lelei ia ke fakamoʻoni ai, ʻoku tau lava ke fakatomala mei heʻetau ngaahi angahalá pea mo fakamolemoleʻi kitautolu koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi ha tokotaha ke ne lau leʻolahi ʻa e Luke 23:32–33, 39–43. Fakamatalaʻi ange ko e toko ua naʻe tutuki fakataha mo Sīsuú ko ha ongo kaihaʻa. Naʻe fakahaaʻi fēfē ʻe ha taha ʻo e ongo kaihaʻá ʻa e kamata ke ne fakatomalá? Ko e hā ʻe lava ke tau fai ke fakahā ʻaki ʻoku tau fakatomalá? (Vakai ki he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Fakatomalá, Fakatomalaʻí,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org.)

  • Hiki ʻa e sētesi ko ʻení ʻi he palakipoé, ʻo fakaʻatā ha konga maʻá e ngaahi foʻi lea fakaheiheí: “ʻE lava ke fakamolemoleʻi au ʻi he taimi ʻoku ou fakatomala aí koeʻuhi ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.” ʻOange ki he fānaú ha fanga kiʻi tokoni ke tokoni ke nau fakafonu ʻa e ngaahi konga ʻoku ʻataá.

  • Fakaafeʻi ha tokotaha ke ne puke ha kato, pea fakafonu ia ʻaki ha fanga foʻi maka ʻi he taimi ʻoku ʻomi ai ʻe he niʻihi kehé ha ngaahi fili hala ʻe lava fai ʻe ha taha. Tokoniʻi e fānaú ke nau fakafehoanaki e kató ki ha kavenga fakalaumālie ʻoku tau tau fua ʻi he taimi ʻoku tau faiangahala aí. ʻOku faitatau fēfē nai e fakatomalá mo hono toʻo e fanga foʻi maká ki tuʻa mei he kató? Te ke lava ʻo fakamanatu ki he fānaú ko e fakatomalá ʻoku ʻikai ko ha meʻa ʻoku hoko tuʻo taha pē ka ko ha ngāue fakaʻaho.

  • Kumi ʻi ha makasini kimuí ni ʻo e Ko e Kaumeʻa ki ha talanoa pe pōpoaki fekauʻaki mo e fakatomalá, pea vahevahe ia mo e fānaú.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akó

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Poupouʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha tokotaha ʻoku fie maʻu ke nau fakamolemoleʻi pea fili ha meʻa ʻe taha te nau fai ke fakahaaʻi ai ki he tokotaha ko iá kuo nau ʻosi fakamolemoleʻi kinautolu.

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Ako ke ʻiloʻi e fakahaá. ʻOku faʻa hoko mai e fakahaá ʻi he “ʻotu lea ki he ʻotu lea” (2 Nīfai 28:30), kae ʻikai fakaʻangataha pē. ʻI hoʻo lotu mo fakakaukau ki he folofolá mo e lēsoni ko ʻení, te ke ʻiloʻi ai ʻoku lava ke maʻu e ngaahi fakakaukaú ʻi ha faʻahinga taimi mo e faʻahinga feituʻu pē—ʻi hoʻo fefonongaʻaki ki he ngāué, fai e ngaahi ngāue fakaʻapí, pe feohi mo e fāmilí pe ngaahi kaungāmeʻá.

Paaki