e tolu na tagane eratou vosa tiko vua e dua na tamata e dabe tiko ena qele

Na Lewai nei Jope, mai vei Joseph Brickey

1–7 ni Okosita

Jope 1–3; 12–14; 19; 21–24; 38–40; 42

“Kau na Vakararavi ga Vua”

Ni o vulica na itukutuku kei Jope, na itukutuku cava o kunea ni yaga ki na nomu bula? Na itukutuku cava vei ira oqori o vakila ni ra gadreva na gone o vakavulica me ra rogoca?

Vola na Veika o Vakauqeti Kina

ivakatakilakila ni veiwasei

Sureta na Veiwasei

Vakaraitaka vei ira na gone e dua na iyaloyalo kei Jope (raica na ituvatuva ni macawa oqo ena Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na Tamata Yadua kei na Matavuvale). Tarogi ira na gone ena cava era nanuma baleta na cava ena vakila tiko beka na tamata ena iyaloyalo oya. Sureti ira me ra wasea na veika tale eso era kila me baleti Jope.

ivakatakilakila ni veivakavulici

Vakavulica na iVunau: Gone Sobu

Jope 1–2; 13:15

Na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito ena vukei au ena veigauna dredre baleta niu vakabauti Rau.

O Jope a vakabauta na Kalou ka rawa kina vua me yalodina tikoga ena gauna mada ga a sotava kina na veivakatovolei dredre. Na italanoa kei Jope e rawa ni vukei ira na gone me ra vaqaqacotaka na nodra vakabauta na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito me ra na vakavakarau kina me ra sotava na nodra veivakatovolei dredre.

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Sureti ira na gone me ra wasea na veika era kila me baleti Jope, ka vukei ira me ra kila vakavinaka na veika a yaco vua (raica na Jope 1–2; “Jope” ena iTalanoa ni Veiyalayalati Makawa). Tarogi ira na gone se cava era na vakila ke ra a vakataki Jope. O cei e rawa ni vukei keda ni yaco na veika rarawa ena noda bula? Vakaraitaka e dua na iyaloyalo kei Jisu Karisito, ka vakamacalataka ni nona vakabauta na Turaga o Jope a vukei koya ena gauna ni nona vakatovolei (raica na Jope 1:21).

• Wilika vei ira na gone na vosa nei Jope ena Jope 13:15: “Kau na vakararavi ga vua.” Me vukei ira na gone me ra kila na ibalebale ni vakararavi vua na Kalou, veitalanoa vata kei ira me baleti ira na tamata era dau vakararavi vei ira. Me kena ivakaraitaki, na cava eda nuitaka me ra cakava na noda itubutubu? Na cava eda nuitaka me ra cakava na noda qasenivuli? Na cava eda nuitaka me Rau cakava na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito? Vakaraitaka na nomu veivakabauti vua na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito, ka vukei ira na gone me ra vakasamataka na sala eso e rawa ni ra vakaraitaka kina ni ra lomani ka nuitaki Rau.

Jope 19:25

O Jisu Karisito sa noqu Dauveivueti.

A rawa ni vosota o Jope na nona vakatovolei kei na nona vakararawataki ena vuku ni nona vakabauta na Turaga. O na vukei ira vakacava na gone me ra vaqaqacotaka na nodra vakabauti Jisu Karisito, na noda Dauveivueti?

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Vakaraitaka e dua na iyaloyalo kei Jisu ena kauveilatai se ena nona bulu ena ibulubulu (raica na iVola ni iYaloyalo Vakosipeli, naba 57, 58). Kerei ira na gone me ra vakamacalataka na ka e yaco tiko ena iyaloyalo. Wilika vei ira na gone na ivakadinadina nei Jope ena Jope 19:25. Vakaraitaka e dua na iyaloyalo ni tucake tale ni iVakabula (raica na iVola ni iYaloyalo Vakosipeli, naba 59, 60; raica talega na tabana ni itaviqaravi ni macawa oqo), ka vakadinadinataka ni sa tucake tale o Jisu Karisito ka bula tiko edaidai. Cava na vuna eda vakavinavinakataka kina ni a tucake tale o Jisu?

• Vakaraitaka e dua na iyaloyalo kei Jope, ka vakamacalataka ni o Jope a vakila tiko na mosi levu baleta ni a tauvi bo levu tu na kuli ni yagona. Sa kau tani na nona vale, ka ra mate na luvena. Ia a kila vinaka o Jope e dua na ka bibi ka solia tiko vua na vakacegu. Wilika na Jope 19:25, ka tarogi ira na gone se cava a kila tiko o Jope. Wasea vei ira na gone na sala o kila kina ni bula tiko o Jisu Karisito, ka sureti ira mera wasea na nodra ivakadinadina baleti Koya.

  e ta cake tu na tamata

  Jope, mai vei Gary L. Kapp

• Sureti ira na gone mera rokataka na tabana ni itaviqaravi ni macawa oqo. Ni ra vakayacora tiko, vakatagitaka se lagata vata e dua na sere ni Tucaketale i Jisu Karisito, vaka na “Jisu Turaga” se “Ko Jisu Ni Sa Bula Tu”(iVolanisere ni Gonelalai, 44, 45). Kerei ira me ra wasea na nodra nanuma me baleti Jisu, ka vukei ira me ra kila ni rawa ni da vakila na veika vinaka mai vua na Yalo Tabu me vukei keda me da kila ni bula dina o Jisu Karisito.

ivakatakilakila ni veivakavulici

Vakavulica na iVunau: Gone Qase Cake

Jope 1–2; 12; 19

Na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito e Rau na vukei au meu uabaleta na noqu bolebole baleta niu sa vakabauti Rau.

O keda kece e tiko na noda veisiga dredre, ka so na tamata era dau vakatovolei me dua na gauna balavu. Na nona vakabauta na Kalou o Jope a tokoni koya tiko ena nona a vakatovolei. Vakasamataka na kena rawa ni vukei ira na gone na kena italanoa me ra tara cake na nodra vakabauta na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito me rawa ni ira sotava kina na nodra vakatovolei, ena gauna oqo kei na veisiga ni mataka.

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Kerei ira na gone me ra wasea na ka era kila me baleta na italanoa kei Jope. E mataqali tamata vakacava o koya? Na cava a yaco vei koya? A sotava vakacava o koya na nona bolebole? Dusia vei ira na veitikina ena Jope 1–2 me vukea na nodra talanoataka na italanoa (raica na Jope 1:1, 13–22; 2:7–10; raica talega na “Jope” ena iTalanoa ni Veiyalayalati Makawa). Sureti ira na gone me ra wasea na veika era nanuma ni sa ikoya na uto ni itukutuku ni italanoa kei Jope.

• Vakaraitaka e vica na iyaloyalo kei Jisu Karisito ni veimaliwai tiko kei ira tale eso, ka tarogi vei ira na gone na cava era nanuma e vakavulica vei keda na iyaloyalo oqo baleta o cei o Jisu Karisito ka vakacava tu Nona ivakarau ni bula. Na cava tale eda kila me baleti Koya? Sureti ira na gone me ra wilika eso na tikina oqo me ra raica kina eso na ka e kila o Jope me baleta na Turaga: Jope 12:10, 13, 16; 19:25–27. Na cava e talei kina meda kila na veika oqo baleta na iVakabula?

• Sureti ira na gone me ra wilika na Jope 19:14–19, ka tarogi ira se cava e tukuna na veitikina oqo me baleta na nodra ivalavala na tamata vei Jope. Na cava eda na vakila ke yaco vei keda na ka oqo? Sureti ira na gone me ra wilika na Jope 19:23–27 me kilai kina se kunea vakacava na veivakacegui o Jope ena ituvaki oqo. Na cava e vakatavulica vei keda na veitikina oqo me baleta na iVakabula? Na cava e bibi kina meda kila ni bula tiko o Koya ka lomani keda? (raica na Joni 17:3).

• Lagata vata e dua na serenilotu baleta na iVakabula, me vaka na “Au sa Kila ni Bula Tu” (Sere ni Lotu, naba 76). Na cava e vakatututaka na sere baleta na vuna e bibi kina me tiko e dua na ivakadinadina ni bula tiko o Jisu Karisito? Tukuna vei ira na gone na sala o kila kina ni bula tiko na iVakabula kei na vuna o vakavinavinakataka kina na kila-ka o ya. Vakauqeti ira me ra wasea na nodra nanuma kei na nodra ivakadinadina.

Jope 19:13–19; 22:5

Era veilaveti ka veivakayaloqaqataki vakai ira na itokani vinaka.

Ni a sotava tiko o Jope na dredre, era kaya na nona itokani ni sa totogitaki koya tiko na Kalou ena vuku ni nona ivalavala ca. Na italanoa oqo e rawa ni vukei iko mo vakavulica vei ira na gone e dua na sala vinaka cake me ra veisotavi kina vua e dua na itokani e sotava na bolebole (raica na Jope 16:1–5).

iTaviqaravi e Rawa ni Caka

• Kerei ira na gone me ra railesuva na levu ni veika dredre a yaco vei Jope (raica na Jope 1:13–19; 2:7). Wilika vata na Jope 19:14, 19, ka vakasaqara se a vakacava na nodra ivukivuki na itokani nei Jope ki na nona veivakatovolei (raica talega na Jope 22:1–5). Sureti ira na gone me ra raitayaloyalotaka ni ra itokani nei Jope—era na tovolea vakacava me ra vukei koya? Vakauqeti ira me ra vakasamataka e dua na itokani e rawa ni lako curuma tiko e dua na gauna dredre ka tuvalaka e dua na ka e rawa ni ra cakava me vakaraitaka na loloma kei na veitokoni vua na nodra itokani.

• Kerei ira na gone me ra vola eso na itovo ni dua na itokani vinaka ka cavuta na yaca ni dua na itokani ka tiko vua na vei itovo vinaka vakaoqo. Vakaraitaka e dua na iyaloyalo kei Jisu Karisito. Na sala cava soti e itokani vinaka kina o Jisu vei keda yadua? E rawa vakacava ni da vakamuria na Nona ivakaraitaki?

ivakatakilakila ni vuli

Vakauqeta na Vuli e Vale

Sureti ira na gone me ra wasea vua e dua na lewe ni matavuvale se itokani e dua na sala me na vukei ira kina na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito ni ra sotava tiko e dua na gauna dredre.

Vakatoroicaketaki na Noda Veivakavulici

Vakadinadinataka na veivakalougatataki yalataki. Ni solia na Turaga e dua na ivakaro, sa dau yalataka o Koya na veivakalougatataki ni da talairawarawa ki na ivakaro oqori. Ni o sureta na gone ena Lalai mera bulataka e dua na ivakavuvuli, wasea na yalayala eso sa vakayacora na Kalou ena gusudra na parofita kivei ira ka bulataka na ivakavuvuli oya. Ena rawa mo wasea tale ga na nomu ivakadinadina ni veivakalougatataki ko sa ciqoma oti ena nomu bulataka na ivakavuvuli.

tabana ni itaviqaravi: O Jisu Karisito na noqu Dauveivueti