Te fa’ahuru-’ē-ra’ahia, nā Carl Heinrich Bloch

1–14 nō ’ēperēra.

Mataio 16–17 ; Mareko 9 ; Luka 9

« ’O te Mesia ’oe »

E aha te mau pōro’i tā ’outou i fa’aro’o ’aore rā i tai’o i roto i te ’āmuira’a rahi ’aita i maoro a’enei o te nehenehe e pāturu i te ha’api’ira’a tumu i roto i teie mau pene ? ’A tuatāpapa ai ’outou, ’a feruri hōhonu i te mau hina’aro a tā ’outou mau pīahi ’e ’a pāpa’i i te mau fa’a’itera’a tā ’outou i fāri’i.

’A pāpa’i i tō ’outou mana’o

Ani ’ia fa’a’ite mai

Hō’ē rāve’a e nehenehe ’outou e fa’aitoito i te mau pīahi ’ia tuatāpapa rātou iho ’e tō rātou ’utuāfare o te anira’a ïa ia rātou ’ia fa’a’ite mai i te mau hepetoma ato’a e nāhea tā rātou tuatāpapara’a i te mau pāpa’ira’a mo’a e ha’amaita’i ai i tō rātou orara’a. ’Ei hi’ora’a, nāhea tā rātou tuatāpapara’a i teie mau pene i te fa’auru i tō rātou ’itera’a i roto i te ’āmuira’a rahi ?

Ha’api’i i te ha’api’ira’a tumu

Mataio 16:13–17

E tae mai te hō’ē ’itera’a pāpū nō Iesu Mesia nā roto i te heheura’a.

• Tē vai ānei te tahi mau pīahi tei tītauhia ’ia ha’amāramarama atu i te tahi ta’ata e nāhea rātou i ’ite ai ē e parau mau te ’evanelia ? I roto i te Mataio16:13–17, e aha tā te Fa’aora i ha’api’i e nāhea tātou e fāri’i i te hō’ē ’itera’a pāpū ? E nehenehe ’outou e fa’a’ite e nāhea tō Alama fāri’ira’a i tōna ’itera’a pāpū (’a hi’o Alama 5:45–46) ’aore rā e aha tā te Fatu i ha’api’i ia Olive Kaudere nō ni’a i te heheura’a (’a hi’o PH&PF 6:14–15, 22–23 ; 8:2–3). I tō ’outou mana’o e aha tā Petero ’aore rā tā Alama ’aore rā tā Olive Kaudere i parau ’āhani ’ua ani mai te tahi ta’ata ia rātou e nāhea tō rātou ’itera’a ē e parau mau te ’evanelia ?

• Tē vai ra paha te mau ta’ata i roto i tā ’outou piha tei pure nō tō rātou iho heheura’a e ’aita rā i ’ite nahea i te ’ite atu i te reira ’ia tae ana’e mai te reira. ’Ua fa’a’ohipa Elder David A. Bednar e piti ’ohipa ’ōhie roa ’e te māramarama nō te ha’api’i e nāhea tātou e fāri’i i te heheura’a; e hina’aro paha ’outou i te fa’a’ite atu i te mau pīahi te mau mana’o o Elder Bednard (’a hi’o « Te Vārua o te heheura’a », Ensign ’aore rā Liahona, Me 2011, 87–90 ; ’a hi’o ato’a i te video « Mau hōho’a nō te māramarama : Vārua nō te heheura’a » i ni’a i te LDS.org). E aha te tahi atu mau ha’api’ira’a o te mau pāpa’ira’a mo’a ’aore rā te mau ’ā’amu e nehenehe i tā ’outou mau pīahi ’ia feruri o te tauturu i te tahi ta’ata ’ia ’ite i te heheura’a nōna iho. (’Ei hi’ora’a, ’a hi’o 1 Te mau Ari’i 19:11–12; Galatia 5:22–23; Enosa 1:1–8; PH&PF 8:2–3.)

Mataio 16:13–19; 17:1–9

E mea faufa’a te mau tāviri nō te autahu’ara’a nō tō tātou fa’aorara’a.

• Nō te ha’amata i te hō’ē tāu’ara’a parau nō ni’a i te mau tāviri nō te autahu’ara’a, e nehenehe ’outou e pāpa’i i teie mau uira'a i ni’a i te tāpura ’ere’ere : E aha te mau tāviri nō te autahu’ara’a ? ’O vai tei mau i te mau tāviri ? Nāhea te mau tāviri nō te autahu’ara’a e hōro’ahia ai ? E nehenehe ato’a ’outou e fa’a’ite i te tahi mau pāpa’ira’a mo’a o te tauturu i te pāhono i teie mau uira’a, mai te Mataio 16:19 ; Parau Ha’api’ira’a ’e te Mau Parau Fafau 107:18–19 ; 128:8–11 ; 132:18–19, 59 ; ;’e Iosepha Semita—’Ā’amu 1:72. E nehenehe ato’a i te mau pīahi ’ia ’ite mai i te tahi atu tauturu nā roto i te hi’ora’a i te Buka Arata’i 2 : Fa’aterera’a i te ’Ēkālesia (2010), 2.1.1 ; te pōro’i a Elder Neil L. Andersen « Te mana i roto i te autahu’ara’a » (Ensign ’aore rā Liahona, Novema 2013, 92–95); ’aore rā Mau Māite i te Fa’aro’o, 126–27. ’A vaiiho i te mau pīahi te taime nō te mā’imi i te hō’ē uira’a tā rātou i ma’iti. E nehenehe rātou i muri iho e ha’api’i i te tahi ’e te tahi te mea tā rātou i ha’api’i mai.

• E nehenehe hō’ē tāu’ara’a parau nō ni’a ia Petero ’e te tahi atu mau ’āpōsetolo e fāri’i ra i te mau tāviri nō te autahu’ara’a i ni’a i te mou’a nō te fa’ahuru-’ē-ra’a e tauturu i te mau pīahi ’ia ha’apūai i tō rātou ’itera’a pāpū nō ni’a i te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai o te mau tāviri nō te autahu’ara’a i te mau mahana hope’a nei. Nō te fa’auru i teie huru tāu’ara’a parau, e nehenehe ’outou e ani i te ’āfara’a o te piha ha’api’ira’a ’ia tuatāpapa i te Mataio 17:1–9 (’a hi’o ato’a i te arata’ira’a nō teie hepetoma i roto Mai, pe’e mai—Nō te mau ta’ata iho ’e te mau ’utuāfare) ’e te tahi atu ’āfa ’ia tuatāpapa i te Parau Ha’api’ira’a ’e te Mau Parau Fafau 110. E nehenehe rātou i muri iho e fa’a’ite i te tahi ’e te tahi i te mea tā rātou i ha’api’i mai ’e ’ia tāpa’o i te mau mea e tu'ati i roto i nā ’ā’amu e piti. E nehenehe ato’a te video « Te mau tāviri nō te autahu’ara : Te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai o te mau tāviri nō te autahu’ara’a » (LDS.org) e tauturu.

• ’Ua ’ite ānei tā ’outou mau pīahi e nāhea te mau tāviri nō te autahu’ara’a i te ha’amaita’i i tō rātou orara’a ? Nō te tauturu ia rātou, e nehenehe ’outou e ani ia rātou ’ia mā’imi i roto i te Buka Arata’i 2, 2.1.1, i te hō’ē tāpura o te mau ta’ata tei mau i te mau tāviri. ’O vai teie mau ta’ata i roto i tā ’outou paroita ’aore rā titi ? Penei a’e e nehenehe ’outou e pāpa’i i tō rātou mau i’oa i ni’a i te tāpura ’ere’ere ’aore rā e ani i te tahi o rātou ’ia paraparau i te mau pīahi. Nāhea rātou i te fa’a’ohipa i te mau tāviri nō te autahu’ara’a tei hōro’ahia ia rātou nō te arata’i i te ’ohipa a te autahu’ara’a i roto i tō rātou mau pi’ira’a ? Nāhea tātou e ha’amaita’ihia ai nā roto i te tāvinira’a a teie feiā fa’atere nō te autahu’ara’a ?

Te mau tāviri nō te autahu’ara’a o te mana fa’atere ïa nō te arata’i i te fa’a’ohipara’a i te autahu’ara’a.

Mareko 9:14–30

’Ia tūtava ana’e tātou i te fa’aro’o rahi a’e, e ti’a ia tātou ’ia tāpe’a mau nā mua i te fa’aro’o tā tātou i fāri’i a’ena.

• ’Ua fa’a’ohipa o Elder Jeffrey R. Holland i te ’ā’amu o te hō’ē metua tāne e ’imi ra e ’ia ora tāna tamaiti, nō te ha’api’i e nāhea e ti’a ia tātou ’ia ha’afātata atu i te Fatu ’ia ’ite ana’e tātou ē e mea nava’i ’ore tō tātou fa’aro’o. (’a hi’o « E te Fatu, ’aa fa’aro’o vau »,Ensign’aore rāLiahona, Me 2013, 93–95). Tei roto nā tuha’a faufa’a nō tāna a’ora’a i « Te tahi atu mau rāve’a tauturu ». Penei a’e e nehenehe ’outou e vāhi i te piha nā roto e maha pupu ’e ’ia fa’ata’a i te hō’ē pupu ’ia tuatāpapa i te Mareko 9:14–30 ’e i te tahi atu mau pupu ’ia tuatāpapa i te hō’ē o nā hi’ora’a e toru a Elder Holland. E nehenehe ato’a rātou e ’imi i te mau pōro’i i roto i teie ’ā’amu o te mau pāpa’ira’a mo’a o te nehenehe e tauturu ia tātou ’ia fa’arahi i tō tātou fa’aro’o. E nehenehe i te mau pupu tāta’itahi e fa’a’ite i te toe’a o te mau pīahi te tahi mau mana’o tei matara mai nā roto mai i tā rātou tuatāpapara’a.

Fa’aitoito i te ha’api’ira’a mai i te fare

Nō te fa’aitoito i te mau pīahi ’ia tai’o i te fare i teie hepetoma, ’a parau atu ia rātou ē e nehenehe te arata’ira’a ha’api’ira’a i mua i roto i te Mai, pe’e mai—Nō te mau ta’ata iho ’e te mau ’utuāfare e tauturu ia rātou ’e tō rātou ’utuāfare ’ia fana’o i te hō’ē pāta faufa’a rahi roa. Ta’a ’ē noa atu i te reira, e nehenehe ’outou e parau ē e nehenehe te sābati pāta e riro ’ei hō’ē taime maita’i nō rātou ’ia ani i te mau melo paruparu ’aore rā te mau hoa nō te tahi atu mau ha’apa’ora’a ’ia haere mai i te purera’a.

Te tahi atu mau rāve’a tauturu

Mataio 16–17 ; Mareko 9 ; Luka 9

E fāri’i te mau peresidenira’a nō te mau pupu tauturu i te mana fa’atere tei hōro’ahia ia rātou.

« Tē ’ohipa nei te mau pupu tauturu ato’a i roto i te paroita ’e te titi i raro a’e i te arata’ira’a a te hō’ē ’episekōpo ’aore rā peresideni titi, tei mau i te mau tāviri nō te peresideni. E’ita te mau peresideni nō te mau pupu tauturu ’e tō rātou mau tauturu e fāri’i i te mau tāviri. E fāri’i rātou i te mana fa’atere tei hōro’ahia ia rātou nō te ’ohipa i roto i tō rātou mau pi’ira’a » (Buka Arata’i 2, 2.1.1).

E toru hi’ora’a nō te tauturu ia tātou ’ia noa’a atu ā te fa’aro’o.

I muri a’e i te fa’ati’a-fa’ahou-ra’a i te ’ā’amu i roto i te Mareko 9:14–29, ’ua ha’api’i Elder Jeffrey R. Holland :

«Te hi‘ora’a mātāmua o teie ’ā’amu, ’oia ho‘i, ’a fa’aruru ai ’oia i te tāmatara’a o te parau nō te fa’aro’o, ’ua fa’ahiti mai te metua tāne i tōna pūai nā mua, ’e i reira noa iho tōna fa’ahitira’a mai i tōna ’ōti‘a. E mea pāpū tāna parau fa’ahiti mātāmua e ’aita e mata’ura’a : « E te Fatu, tē ti‘aturi nei au ». Tē parau atu nei au i te mau ta’ata ato’a o tē hina’aro nei ’ia rahi mai te fa’aro’o, ’a ha’amana’o i teie taata ! I te mau taime nō te mata’u ’e ’aore rā te fē’a’a ’e ’aore rā te taime fifi rahi, ’a tāpe’a noa i tei mau ia ’outou, noa atu e e mea iti te reira… ’A tape’a maite i te mea tā’outou i ’ite a’ena e a ti’a pūai e tae noa atu e tae mai ai te tahi atu ā ’ite.… ’E ’ere te rahi o tō ’outou fa’aro’o e ’aore rā tō ’outou ’ite i te fifi mau—’o te huru parau-ti‘a rā tā ’outou e fa’ai’te mai nō te fa’aro’o tā ’outou e mau nei ’e te parau mau tā ’outou i ’ite a‘ena.

Te piti o te hi‘ora’a, e mea ta’a ’ē ri’i ïa i te h’iora’a mātāmua ra. ’Ia tupu ana‘e mai te mau fifi ’e te mau uira’a, ’eiaha e ha’amata i tā ’outou tītorotorora’a nō te fa’aro’o nā roto i te paraura’a ē ’aita roa tā ’outou, inaha e riro mai te reira mai tō ’outou huru « ti‘aturi ’ore »’ […] ’Aita vau e ani nei ia ’outou ’ia fa’ahua i te fa’aro’o o tā ’outou e ’ore e mau nei. Tē ani atu nei rā vau ia ’outou ’ia vai parau mau noa nō te fa’aro’o tā ’outou e mau ra… ’A ha’apāpū maita’i i tā ’outou mau uira’a ; e mea rahi mau te mau uira’a nō ni‘a i tera tumu parau ’e tera tumu parau. Tera rā, mai te mea ’ua hina’aro ’outou e tō ’outou ’utuāfare ’ia fa’aorahia, ’eiaha e vaiiho i taua mau uira’a ra ’ia ha’afifi mai i te fa’aro’o e fa’atupu ra i te reira temeio… 

« Te hi‘ora’a hōpe’a : ’Ia tae ana‘e mai te fē’a’a ’e ’aore rā te fifi, ’eiaha e mata’u i te ani atu i te tauturu. Mai te mea e hina’aro mau tātou ma te haeha’a ’e te parau mau, mai tā teie metua tāne i rave, e nehenehe tā tātou e fari’i i te reira. Tē nā ō ra te pāpa‘ira’a mo‘a ē, « ma te hina’aro mau, ma te ’ā’au tae mau, ma te fa’ahua ’ore e te ha’avare ’ore i mua i te Atua » [2 Nephi 31:13]. Tē fa’a’ite pāpū nei au ē, i roto i teie pāhonora’a i teie huru taparura’a i teie huru onoonora’a, e tono mai ïa te Atua i te tauturura’a nō nā pae e piti o te paruru nō te ha’apūai mai i to tātou ti‘aturira’a » (« E te Fatu, tē ti’aturi nei au » Ensign ’aore rā Liahona, Me 2013, 93–94).

Ha’amaita’ira’a i tā ’tātou ha’api’ira’a

’A ani i te mau uira’a o te tītau i te ’itera’a pāpū. ’E nehenehe te anira’a i te mau uira’a o te fa’aitoito i te mau pīahi ’ia fa’a’ite i to rātou mau ’itera’a pāpū e riro ’ei rāve’a maita’i nō te ani i te Vārua. ’Ei hi’ora’a, ia tuatāpapa ana’e ’outou i te Mataio 16:13–17, e nehenehe tā’outou e ui, « E aha ïa tā ’outou i ha’api’i mai nō ni’a i te Fa’aora tei ha’apūai i tō ’outou ’itera’a pāpū nōna ’ei Fa’aora ? » (’A hi’o i te Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora, 32.)