Fuakava Motuʻá 2022
24–30 Sānuali. Mōsese 7: “Naʻe Ui ʻe he ʻEikí ʻa Hono Kakaí ko Saione”


“24–30 Sānuali. Mōsese 7: ‘Naʻe Ui ʻe he ʻEikí ʻa Hono Kakaí ko Saione,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Motuʻá 2022 (2021)

“24–30 Sānuali. Mōsese 7,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2022

ʻĪmisi
kakai tokolahi ʻoku nau feohi ‘i ha ngaahi founga ʻofa

Ke Mou Feʻofaʻaki, tā ʻe Emma Donaldson Taylor

24–30 Sānuali

Mōsese 7

“Naʻe Ui ʻe he ʻEikí ʻa Hono Kakaí ko Saione”

ʻI hoʻo ako e Mōsese 7, fakakaukau ki he kakai ʻokú ke akoʻí mo e founga te ke lava ai ʻo tokoni ke mahino kiate kinautolu e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he vahe ko ʻení fekauʻaki mo Saione mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni kehé.

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

ʻI he taimi ʻe niʻihi, ʻoku feʻunga ha fehuʻi faingofua mo ha ngaahi miniti siʻi ʻo e fakalaulaulotó ke tokoni ki he kakaí ke vahevahe e meʻa ʻoku nau ako ʻi ʻapí. ʻE lava ke ke ʻoange ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ha kiʻi taimi ke toe vakaiʻi e Mōsese 7, kumi ha veesi ʻokú ne ʻai ke nau ongoʻi houngaʻia ʻi he ngaahi moʻoni kuo fakafoki mai ʻi he tohi ʻa Mōsesé, pea vahevahe ia.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné

Mōsese 7:16–21, 27, 53, 62–69

‘E lava ke tau langa ʻa Saione ʻi hotau kuongá ni.

  • Ko e hā e founga lelei taha ke fakafeʻiloaki e fakakaukau ʻo Saioné ʻi hoʻo kalasí? ʻE lava ke hoko ʻa e fetuʻutaki ki he kau mēmipa ʻo e kalasí lolotonga e uiké kimuʻa ʻi he kalasí ko ha fakakaukau ia ʻe taha, pea fakaafeʻi kinautolu ke ʻomi ha meʻa mei ʻapi ʻoku nau ongoʻi ʻokú ne fakafofongaʻi e ngaahi ʻulungaanga ʻo e kakai ʻo Saioné, hangē ko ia ʻoku fakamatalaʻi ʻi he Mōsese 7:18. ‘I hoʻomou aleaʻi fakataha e veesi ko ʻení, ʻe lava ke fakamatalaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e mahuʻinga ʻo e meʻa ne nau ʻomí.

    ʻĪmisi
    kakai ʻoku nau fefakafeʻiloakiʻaki

    ʻOku totonu ke tau faifeinga ke “loto-taha pē mo fakakaukau taha” (Mōsese 7:18).

  •   Fakakaukau ke kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakaukau ki he ngaahi taimi kuo nau ongoʻi ai e uouangataha ʻi honau ngaahi fāmilí pe lolotonga ʻenau ngāue mo e niʻihi kehé ʻi he Siasí pe koló. Ko e hā naʻe fai ʻe he kakaí ke fakatupu e uouangatahá ʻi he ngaahi tūkunga ko ʻení? Ko e hā te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo Saione mo e uouangatahá mei he Mōsese 7? (tautautefito hoʻo vakaí ki he veesi 16–21, 27, 53, 62–69). Ko ha ngaahi folofola kehe ʻeni ʻe ala tokoni: Filipai 2:1–4; 4 Nīfai 1:15–18; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 97:21; 105:5.

Mōsese 7:28–44

ʻOku tutulu ʻa e ʻOtuá maʻa ʻEne fānaú.

  • ʻE lava ke fakakaukau ha kakai ʻe niʻihi ʻoku taukakapa, anga faingataʻa, mo taʻe tokanga ʻa e ʻOtuá. Te ke fakaʻaongaʻi fēfē e mata meʻa-hā-mai ʻa ʻĪnoké ke tokoniʻi hoʻo kalasí ke mahino ʻoku kau ʻa e ʻOtuá ʻi heʻetau moʻuí pea tokanga mai kiate kitautolu? Te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau lau e Mōsese 7:28–44 pea hiki ha lisi ʻo ha niʻihi ʻo e ngaahi ʻuhinga naʻe tutulu ai e ʻOtuá. Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e ongo ʻa e ʻOtuá kau ki Heʻene fānaú? ʻE lava ke tokoni atu ʻa e lea ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” ki he fealeaʻaki ko ʻení.

  • ʻOku fokotuʻu mai ʻe he lēsoni ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí ke fakalaulauloto ki he meʻa ʻoku akoʻi ʻe he Mōsese 7:28–31, 35 fekauʻaki mo e ʻOtuá. Mahalo naʻa loto-fiemālie ʻa kinautolu naʻa nau fai eni ʻi ʻapí ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú ki he kalasí. Pe te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke fakalaulauloto ki he ngaahi veesi ko ʻení pea aleaʻi kinautolu ʻi he kalasí.

Mōsese 7:59–67

‘E toe hāʻele mai ʻa e ʻEikí ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí.

  • ʻTe ke tokoniʻi fēfē e kau mēmipa hoʻo kalasí ke nau ʻiloʻi e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he Mōsese 7:59–67 fekauʻaki mo e Hāʻele ʻAnga Ua Mai ʻa e Fakamoʻuí? Te ke lava ʻo lisi ha ngaahi moʻoni ʻe ua pe tolu pe ngaahi meʻa naʻe hoko mei he ngaahi veesi ko ʻení ʻi he palakipoé, pea kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fekumi ʻi he ngaahi vēsí pea tānaki atu ki he lisí. Ko e hā ʻoku hoko ai ko ha tāpuaki hono maʻu ha lekooti ʻo e mata meʻa-hā-mai ʻa ʻĪnoké—ko e taha ia ʻo e ngaahi fuofua kikite ʻo e Hāʻele ʻAnga Ua Maí?

ʻĪmisi
fakaʻilonga ki he ngaahi maʻuʻanga tokoni kehé

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

ʻOku tutulu ʻa e ʻOtuá maʻa ʻEne fānaú.

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo pehē:

“ʻI he lotolotonga ʻo ha mata meʻa-hā-mai fakaofo ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá ʻa ia ne fakaava ai ʻa e langí ki heʻene vakaí, ʻi he mamata ʻa ʻĪnoke ki he ngaahi tāpuaki mo e ngaahi faingataʻa ʻo e moʻui fakamatelié, naʻá ne tafoki ʻo hanga ki he Tamaí peá ne ofo ke vakai atu ʻokú Ne tutulu. Naʻá ne pehē ʻi he fifili mo e ofo ki he Tokotaha mālohi taha ʻi he ʻunivēsí: ‘Ko e hā ʻa e meʻa ʻokú ke lava ai ke tangí?’ …

“ʻOku tali ʻe he ʻOtuá ʻo ʻafio atu ki he ngaahi meʻa naʻe hoko ʻo ha faʻahinga ʻaho pē ia, ʻo pehē: ‘Vakai ki he faʻahingá ni ko ho kāingá; kuó u fakatupu ʻa kinautolu ʻaki hoku nima pē ʻoʻokú. … Pea naʻá ku foaki kiate kinautolu … [ha] fekau, ke nau feʻofaʻaki ʻiate kinautolu, pea ke nau fili au, ʻa ia ko ʻenau Tamaí; kae vakai, ʻoku ʻikai haʻanau ʻofa, pea nau fehiʻa ki honau toto ʻonautolú pē. … Ko ia, he ʻikai koā ʻoku totonu ke tangi ʻa e ngaahi langí, ko e meʻa ʻi he mamahiʻia ʻa kinautolú ni?’ [Mōsese 7:29–33, 37].

“ʻOku akoʻi lahi ange ʻe he fakatātā mālie ʻe taha ko iá ʻa e natula moʻoni ʻo e ʻOtuá ʻo laka hake ʻi hano toe lava ʻe ha faʻahinga feinga faka-teolosia ke fakamatalaʻi ia. … He toki ʻīmisi fakangalongataʻa moʻoni ia ʻo e kau mai ʻa e ʻOtuá ʻi heʻetau moʻuí! He toki mamahi lahi moʻoni ia ʻi ha mātuʻa ʻi he ʻikai fili ʻe Heʻene fānaú Ia pe ‘ko e ongoongolelei ʻo e ʻOtuá’ kuó Ne ʻomí! [Loma 1:1]. He toki meʻa faingofua ke ʻofa ʻi ha taha ʻoku ʻofa fakataautaha mai kiate kitautolu!” (“The Grandeur of God,” Liahona, Nōvema. 2003, 72).

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Poupouʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau ako e folofolá ʻi ʻapi. Ko e founga ʻe taha ʻe lava ke ke poupouʻi ai hono ako e folofolá ʻi ʻapí ko hono ʻoange ha taimi ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ʻa e ngaahi meʻa ne nau ʻiló, mo e ngaahi fakakaukau mei heʻenau ako fakatāutahá mo fakafāmilí. (Vakai, Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí, 29.)

Paaki