Fuakava Motuʻá 2022
18–24 Siulai. ‘Ēsela 1; 3–7; Nehemaia 2; 4–6; 8: “ʻOku Ou Fai ‘a e Ngāue ʻOku Lahi”


“18–24 Siulai. ‘Ēsela 1; 3–7; Nehemaia 2; 4–6; 8: “ʻOku Ou Fai ‘a e Ngāue ʻOku Lahiʻ” Ha‘u, ʻo Muimui ‘Iate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Motu‘á 2022 (2021)

“18–24 Siulai. ‘Ēsela 1; 3–7; Nehemaia 2; 4–6; 8,” Haʻu, ‘o Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2022

ʻĪmisi
temipale ‘o Selupēpelí

Tā fakatātā ʻo e temipale ʻo Selupēpelí, tā ʻe Sam Lawlor

18–24 Siulai

‘Ēsela 1; 3–7; Nehemaia 2; 4–6; 8

“ʻOku Ou Fai ‘a e Ngāue ʻOku Lahi”

‘I hoʻo fakaafe‘i ko ia ʻa e kau mēmipa ho‘o kalasí ke nau vahevahe ʻa e meʻa ne nau mahuʻingaʻia ai ʻi he tohi ʻa ʻĒsela mo Nehemaiá, vahevahe foki mo kinautolu ha ngaahi ongo naʻá ke maʻu ʻi hoʻo akó.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

ʻI hono hiki e ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea mahuʻingá he palakipoé, ʻe lava ke fakamanatu ai ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi meʻa ne nau ako mei he folofolá mo faingofua ke nau vahevahe ia. Hangē ko ‘ení, te ke lava ʻo hiki ʻa e Toe langa, Fakalelei‘i mo e Toe Fokotuʻu ‘i he palakipoé pea fakaafeʻi ‘a e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha ngaahi veesi mei heʻenau laukongá ʻoku fekauʻaki mo ha taha pe toe lahi ange ʻo e ngaahi foʻi lea ko ʻení.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné

‘Ēsela 3:8–13; 6:16–22

ʻE lava ke ʻomi ʻe he ngaahi temipalé ʻa e fiefiá.

  • ʻE lava ke tokoni ha laukonga fekauʻaki mo e fiefia naʻe ongoʻi ʻe he kakai Siú ʻi he toe langa honau temipalé, ke ongoʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha loto houngaʻia lahi ange ki he ngaahi temipale ʻi hotau kuongá. Mahalo te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe lau ʻa e ‘Ēsela 3:8–13 mo e 6:16–22 pea aleaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi founga naʻe fakamanatua ai ʻe he kakai Siú hono toe langa mo fakatapui ʻo e temipalé. Ko e hā ‘oku hoko ai e langa ʻo e temipalé ko ha meʻa ke fakafiefiaʻí? Te ke lava ‘o fakaafeʻi ‘a e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ʻa e founga ʻoku ʻomi ai ʻe he ngaahi temipalé mo e ngāue ʻoku tau fakahoko aí ʻa e fiefiá. ʻE lava ke fakalotolahiʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ʻe he fakamatala ʻi he “Ngaahi Ma‘uʻanga Tokoni Kehé” ke nau aʻusia ʻa e fiefia ʻo e ngāue fakatemipalé.

    ʻĪmisi
    ko e lue ha fāmili ʻi he kelekele ʻo e temipalé

    ‘E lava ke hoko ʻa e temipalé ko ha maʻuʻanga fiefia ʻi heʻetau moʻuí.

‘Ēsela 4–5; Nehemaia 2; 4;6

Te tau lava ʻo tokoni ke laka ki muʻa e ngāue ʻa e ʻOtuá neongo ʻa e fakafepakí.

  • ʻOku fakamatalaʻi ʻe he tohi ʻa ʻĒsela mo Nehemaiá hono fakahoko ʻe he kakaí ʻa e ngāue mahuʻingá neongo e fakafepaki honau ngaahi filí. Ke kamata ha fealēlea‘aki, te ke ala fehuʻi ki he kau mēmipa ʻo e kalasí pe ko e hā e meʻa ʻi heʻetau moʻuí ʻe lava ʻo fakafehoanaki ki ai e “ngāue lahi” ʻa Nehemaiá (Nehemaia 6:3). Ko e hā ha ngāue mahu‘inga kuo tuku mai ʻe he ʻOtuá ke tau fakahokó? Hili ia pea te mou lava ʻo lau ʻa e ʻĒsela 4:4 mo aleaʻi ʻa e founga ʻoku feinga ai ʻa Sētane ke fakavaivaiʻi hotau nimá mo fakafepakiʻi ʻetau fakahoko e ngāue ʻa e ʻOtuá. Ko e hā ‘oku tau ako meia Nehemaia mo hono kaungā ngaué ʻi he Nehemaia 2:18–20; 4:6–9; mo e 6:1–3? ʻOku ʻuhinga ki he hā ke maʻu ha “loto fie ngāue” ʻi he ngāue ‘a e Fakamoʻuí? (Nehemaia 4:6). Fakakaukau ke ke vahevahe ha konga ʻo e pōpoaki ʻa Palesiteni Tietā F. ʻUkitofa “ʻOku Tau Fai ha Ngāue Lahi pea ʻOku ʻIkai Ke Tau Faʻa ʻAlu Hifo” (Liahona, Mē 2009, 59–62), ʻo tautautefito ki he ongo konga fakaʻosí.

  • Te ke ala ongoʻi ke mou fakahoko ha fealēleaʻaki ʻo fakafehoanaki e ngaahi feinga ʻa Selupēpeli ke toe langa ʻa e temipalé, ki heʻetau feinga ke ō ki he temipalé mo fakahoko ai e ngāue ʻo e fakamoʻuí. Hangē ko ‘ení, te ke lava ʻo hiki ha tefito ʻe ua ʻi he palakipoé: Selupēpeli mo e Kitautolu. ʻE lava ke hiki ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻi he Selupēpelí, ʻa e meʻa naʻe fai ʻe he “ngaahi fili ʻo Siuta mo Penisimaní” (‘Ēsela 4:1) ke taʻofi ʻa Selupēpeli mo e kakai Siú mei hono toe langa ʻa e temipalé (vakai, ʻĒsela 4). ʻE lava ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻo hiki ʻi he Kitautolú ha ngaahi founga ʻoku feinga ai ʻa e filí ke taʻofi kitautolu mei he ō ki he temipalé. Hili ia pea te nau lava leva ʻo fefaleʻiʻaki ʻi ha ngaahi founga te tau lava ai ke kolea e tokoni ʻa e ʻEikí ke ikunaʻi ʻa e fakafepaki ko iá.

Nehemaia 8:1–12

ʻOku tāpuekina kitautolu ʻi heʻetau ako ʻa e folofolá.

  • Mahalo ʻe lava ke lau fakataha ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e Nehemaia 8:1–12 pea aleaʻi ʻa e ongo naʻe maʻu ʻe ʻĒsela mo hono kakaí ki he ʻOtuá mo ʻEne folofolá. Poupou‘i ʻa e kau mēmipa ‘o e kalasí ke nau sio ki ha ngaahi veesi pau ʻoku hā ai ʻa e ongo ne nau maʻú. Fakaafe‘i ʻa e kau mēmipa ‘o e kalasí ke nau fakahaaʻi ‘enau ongo fekauʻaki mo e folofola ‘a e ʻOtuá. Te tau lava fēfē ʻo fakaleleiʻi ʻetau feinga ke ako e folofola ʻa e ʻOtuá?

ʻĪmisi
fakaʻilonga ki he ngaahi maʻuʻanga tokoni kehé

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehe

A‘usia ʻa e fiefia ‘o e temipalé.

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻo pehē:

“ʻE lava ke ueʻi fakalaumālie kitautolu ʻi he ʻahó kotoa ʻe he ngaahi aʻusia kuo maʻu ʻe ha niʻihi ʻi he temipalé mo e hisitōlia fakafāmilí. Ka kuo pau ke tau fai ha meʻa ke tau aʻusia moʻoni e fiefia ko iá. ʻOku ou fie ʻoatu ha tukupā kiate kitautolu takitaha koeʻuhi ke lava ke hokohoko atu e ongo fakafiefia ʻo e ngāué ni pea mo tupulaki. ʻOku ou fakaafeʻi kimoutolu ke mou fakakaukau ʻi he faʻa lotu pe ko e hā ha faʻahinga feilaulau—ko e lelei tahá ha feilaulau ʻo e taimí—te ke lava ʻo fai ke fakahoko ha ngāue fakatemipale mo e hisitōlia fakafāmili lahi ange ʻi he taʻú ni.

“ʻOku tau kau ʻi he ngāue ʻa e ʻOtua Māfimafí. ʻOkú Ne moʻui. Ko e Kalaisí ʻa Sīsū. Ko Hono Siasí ‘eni. Ko ʻEne fānau fuakavá ʻakitautolu. ʻE lava ke Ne falala mai kiate kitautolu” (Russell M. Nelson mo Wendy W. Nelson, “Fakaava ʻa e Langí ʻi he Ngāue Fakatemipalé mo e Hisitōlia Fakafāmilí,” Liahona, ʻOkatopa 2017, 39).

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Kau ai e ngaahi mātuʻa ʻa e toʻutupú. Kapau ‘okú ke akoʻi ‘a e toʻutupú, vahevahe ‘a e meʻa ‘okú ke akoʻí mo ‘enau ngaahi mātuʻá. Te nau lava ‘o tokoni atu ke mahino kiate koe ʻa e ngaahi fiemaʻu ʻa e toʻutupú mo e founga ke tokoniʻi ai kinautolú. ‘E lava ke hoko ʻeni foki ko ha founga lelei ke poupou‘i ai ʻa e ngaahi fealēleaʻaki fakafāmili fekauʻaki mo e meʻa ʻoku ako ʻe he toʻutupú ʻi he kalasí. (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 27.)

Paaki