Fuakava Motuʻá 2022
27 Sune–3 Siulai. 1 Ngaahi Tu‘i 17–19: “Kapau ko e ʻOtuá ʻa e [ʻEikí] mou Muimui Kiate Ia”


“27 Sune–3 Siulai. 1 Ngaahi Tu‘i 17–19: “Kapau ko e ʻOtuá ʻa e [ʻEikí] mou Muimui Kiate Ia,” Haʻu, ‘o Muimui ʻIate Au—Ma‘á e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Motuʻá 2022 (2021)

“27 Sune–3 Siulai. 1 Ngaahi Tuʻi 17–19,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2022

ʻĪmisi
‘oku tuʻu ʻa ʻIlaisiā he veʻe ʻesi feilaulau ʻoku vela

Fehangahangai ʻa ʻIlaisiā mo e Kau Taulaʻeiki ʻa Pealí, tā ʻe Jerry Harston

27 Sune–3 Siulai

1 Ngaahi Tuʻi 17–19

“Kapau ko e ʻOtuá ʻa e [ʻEikí] mou Muimui Kiate Ia”

Ko e taumu‘a ʻo e folofolá—pea mo ho‘o kalasí—ke langaki ʻa e tui ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí. Tuku ke tataki ‘e he taumuʻá ni ʻa e ngaahi fili ʻokú ke fai fekauʻaki mo e meʻa ke akoʻí pea mo e ngaahi fehuʻi ke ʻeké.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Koeʻuhi ke tokoni ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi ʻilo fekauʻaki mo e 1 Ngaahi Tuʻi 17–19, te ke ala fakaafeʻi kinautolu ke nau fakakaukauʻi ha hingoa ki he ngaahi vahé ni takitaha. Ko e hā ʻa e ngaahi veesi ʻokú ne ʻai ke nau fakakaukau ki he ngaahi hingoa ko ʻení?

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné

1 Ngaahi Tu‘i 17:8–16; 19:19–21

Ko ha fakaafe ke feilaulaú ko ha faingamālie ia ke fakaʻaongaʻi ai ʻetau tuí.

  • ‘E ala ueʻi fakalaumālie ʻe he sīpinga ʻo e uitou ʻi Salifatí ʻa e kau mēmipa hoʻo kalasí he lolotonga ʻo e taimi ʻoku siviʻi ai ʻenau tuí. Te ke ala kamata ʻaki haʻo kole ange ke nau lisi e ngaahi fili ʻoku fie maʻu ai e tui kia Sīsū Kalaisí. Hili ia pea te nau lava ʻo lau e fakamatala ʻi he 1 Ngaahi Tuʻi 17:8–16 pea mo talanoa ki he meʻa ʻoku akoʻi ange ʻe he talanoá ni fekauʻaki mo hono fakaʻaongaʻi ʻo e tuí. Poupou‘i ʻa e kau mēmipa ‘o e kalasí ke nau vahevahe ʻenau ongo fekauʻaki mo e uitoú pea mo e founga hono ueʻi fakalaumālie kinautolu ke fakaʻaongaʻi ʻenau tuí. ‘Oku faitatau fēfē ʻene tuí mo e tui ʻa ʻIlaisa ʻoku hā ʻi he 1 Ngaahi Tu‘i 19:19–21? Mahalo naʻa loto fiemālie ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha ngaahi feilaulau ne nau fai ki he ʻEikí mo e founga kuó Ne tāpuekina ai kinautolú.

  • ʻE toe lava foki ʻe he talanoa ʻo e uitou ʻo Salifatí ke akoʻi kitautolu fekauʻaki mo e ngaahi tāpuaki ʻoku maʻu mei he feilaulaú. Te ke lava ʻo kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto ki heʻenau tali ki he ngaahi fakamatala hangē ko ʻení: “ʻOku ʻikai ke u lava au ʻo totongi vahehongofulu” pe “ʻOku ou fuʻu femoʻuekina au ke tali ha fatongia ke ngāue fakaetauhi.” Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he 1 Ngaahi Tuʻi 17:8–16 ʻe lava ʻo fekauʻaki mo e ngaahi fakamatala ko ʻení? ʻOku tokoni fēfē kiate kitautolu ʻa e ʻilo ki he Fakamoʻuí ʻi he taimi ʻoku kole mai ai ke tau fai ha ngaahi feilaulaú? ʻE lava foki ke tokoni ʻa e ngaahi lea ‘a ‘Eletā Lini G. Lōpini ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

1 Ngaahi Tuʻi 18:17–39

“Kapau ko e ʻOtuá ʻa e [ʻEikí] mou Muimui Kiate Ia.”

  • ʻE tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ha fealēleaʻaki ki he 1 Ngaahi Tu‘i 18:17–39 ke nau loto ʻaki moʻoni ange ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí mo falala kiate Iá. Hili hono toe vakai‘i e talanoá mo e kalasí, te ke lava ʻo hiki ʻi he palakipoé ʻa e fehuʻi naʻe fai ʻe ʻIlaisiā ki he kakai ʻo ʻIsilelí: “‘E fēfē ʻa hono fuoloa ʻo hoʻomou lotolotouá?” (veesi 21). Tuku ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa ʻenau ongo ki he ʻuhinga ʻo e fehuʻí ni. Ko e hā ha ngaahi ‘uhinga naʻe maʻu ʻe he kakaí naʻá ne “taʻofi” (ʻa ia ʻoku ʻuhinga ke momou, tukunoaʻi, pe ʻāmio) ʻi he muimui ki he ʻEikí mo e muimui kia Pēalí? Ko e hā ʻoku tau faʻa lotolotua ai he taimi ʻe niʻihi ke muimui kia Sīsū Kalaisí? ʻE lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia kuo tokoni ke nau muimui ki he Fakamoʻuí.

ʻĪmisi
ko ʻIlaisiā ʻoku tuʻu he funga maká

Ko ha fakatātā fakataipe ‘o e 1 Ngaahi Tu‘i 19:11–12. Ko e Palōfitá, © Robert Booth Charles/Bridgeman Images

1 Ngaahi Tuʻi 19:1–12

ʻOku faʻa folofola maʻu pē ʻa e ʻEikí ʻi ha ngaahi founga leʻo siʻi, mo mahino.

  • ‘Oku faingataʻaʻia ha kakai tokolahi ke ʻiloʻi ʻa e taimi ʻoku fetuʻutaki ai ʻa e ʻEikí mo kinautolú. Koeʻuhí ke tokoni ke fakatokangaʻi lelei ange ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e leʻo ʻo e ʻEikí, te ke lava ʻo fakaafeʻi ke nau lau ʻa e 1 Ngaahi Tuʻi 19:1–12 mo fakamatalaʻi ʻa e meʻa naʻe ʻilo ʻe ʻIlaisiaá. Mahalo naʻa lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia kuó ne akoʻi kinautolu fekauʻaki mo e ngaahi founga kehekehe ʻoku folofola ai ʻa e ʻEikí kiate kinautolú.  

  • Koeʻuhí ke tokoni ke kamataʻi ha fealēleaʻaki ki he kupuʻi lea “kihi‘i leʻo-si‘í,” te ke lava ʻo fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo ha ngaahi meʻa (pe ʻū fakatātā ʻo ha ngaahi meʻa) ʻe ala tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto ki he kupuʻi leá. ʻE lava ke fokotuʻu ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi sīpinga kehe. Ko e hā ʻoku hoko ai ʻa e ongo foʻi lea ko e “kihiʻi” mo “siʻí” ko ha founga lelei ke fakamatalaʻi ʻaki e leʻo ʻo e Laumālié? Ke maʻu ha ngaahi fakamatala kehe, ʻe lava ke lau ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi potufolofola hangē ko e Hilamani 5:30; 3 Nīfai 11:3–7; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:22–23; 8:2–3; 9:8–9; 11:12–14; 36:2. Te nau lava ʻo vahevahe ha ngaahi toe potufolofola kehe fekauʻaki mo hono ʻiloʻi ʻo e Laumālié. Ko e hā ʻoku fokotuʻu mai ʻe he ngaahi potufolofola ko ʻení fekauʻaki mo e meʻa kuo pau ke tau fai ke ongoʻi ai ʻa e leʻo ʻo e ʻEikí?  

ʻĪmisi
fakaʻilonga ki he ngaahi maʻuʻanga tokoni kehé

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehe

Ko e uitou ʻo Salifatí

Na‘e pehē ʻe ‘Eletā Lini G. Lōpini: “Naʻe mahino kia ʻIlaisiā ʻa e tokāteline, ʻoku maʻu ʻa e ngaahi tāpuakí hili hono siviʻi ʻo ʻetau tuí [vakai, ‘Eta 12:6; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 132:5]. Na‘e ʻikai ke ne siokita. ʻI heʻene hoko ko e tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí, naʻe ʻi ai ʻa ʻIlaisiā ke foaki, kae ʻikai toʻo [vakai, 1 Ngaahi Tuʻi 17:13–16]. … Ko e ‘uhinga ʻe taha ‘oku fakatātaaʻi ai ʻe he ʻEikí ʻa e ngaahi tokāteliné ʻaki e ngaahi tūkunga taupotu tahá ke toʻo ʻa e kumi ʻuhingá. Kapau ‘oku fie maʻu ʻe he ʻEikí ke totongi ʻo aʻu ki he uitou masiva tahá, ʻa ʻene kihiʻi tēnalí, ko e hā leva ʻa e tuʻunga ʻo e toé, ʻoku nau pehē ʻoku ʻikai faingamālie pe faingofua ke feilaulaú?” (“Tithing—a Commandment Even for the Destitute,” Liahona, May 2005, 35).

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Hoko ko ha meʻangāue loto fakatōkilalo ʻo e Laumālié. “ʻOku ʻikai ko hoʻo taumuʻa ko e faiakó ke fai ha lēsoni mālie, ka ke tokoni ke maʻu ʻe he niʻihi kehé ʻa e takiekina ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, ʻa ia ko e faiako moʻoní” (Ko e Faiako ʻi he Founga ‘a e Fakamoʻuí, 10).

Paaki