Lesson 21: Doktrina at mga Tipan 10–11

Doktrina at mga Tipan 10

Ang Karunungan ng Diyos

Pagkatapos mawala ang 116 na pahina ng manuskrito, ang mga laminang ginto, ang Urim at Tummim, at ang kapangyarihang magsalin ay pansamantalang kinuha mula kay Joseph Smith. Tinanggap ng Panginoon ang taos-pusong pagsisisi ni Joseph at ipinaliwanag Niya kung paano Siya naghanda ng paraan para magpatuloy ang Kanyang gawain sa pamamagitan ng Kanyang karunungan at kaalaman noon pa man. Ang lesson na ito ay makatutulong sa mga estudyante na madagdagan ang kanilang tiwala na tutulungan sila ng Diyos na madaig ang mga tusong plano ni Satanas.

Mga Posibleng Aktibidad sa Pag-aaral

Ang pinakamatalinong tao na kilala ninyo

Ang bahaging ito ng lesson ay naglalayong tulungan ang mga estudyante na pag-isipan ang walang hanggang karunungan ng Diyos. Huwag mag-atubiling i-adjust ang mga sumusunod na iminumungkahing paksa.

• Sino ang pinakamatalinong taong kilala ninyo, o nabuhay sa mundo, sa bawat isa sa mga sumusunod na paksa?

Agham, Kasaysayan, Relihiyon, Kalusugan, Teknolohiya

• Kung pagsasama-samahin ninyo ang karunungan ng bawat taong naisip ninyo, sa inyong palagay, paano maihahambing ang karunungang iyon sa karunungan ng Diyos?

Pag-isipang gumuhit ng mahabang patayong linya sa pisara kung saan ang itaas ay kumakatawan sa karunungan ng Diyos. Sabihin sa ilang estudyante na maglagay ng mga marka sa linya kung saan sa palagay nila ipinapakita ang pinagsama-samang karunungan ng lahat ng pinakamatatalinong tao sa mundo. Maaari mong itanong sa mga estudyante kung paano makaiimpluwensya ang mga talatang tulad ng Mosias 4:9 at Isaias 55:8–9 kung saan nila ilalagay ang mga marka sa linya.

Ang Diyos ay hindi lamang mas matalino kaysa sinuman sa atin. Basahin ang Doktrina at mga Tipan 10:43 para malaman kung saan pa nakahihigit ang karunungan ng Diyos.

• Paano makatutulong sa isang tao na malaman ang katotohanan na ang karunungan ng Diyos ay nakahihigit kaysa sa katusuhan ng diyablo?

• Ano ang ilang halimbawa sa mga banal na kasulatan o sa kasaysayan kung saan nadaig ng karunungan ng Diyos ang tusong plano ng diyablo?

Maaaring kabilang sa mga sagot sa nakaraang tanong ay kung paano inihanda ang Pagbabayad-sala ni Cristo upang madaig ang mga epekto ng Pagkahulog, kung paano inihanda ang gawain sa templo para matulungan ang mga taong nabuhay noong panahon ng Apostasiya, o kung paano madaraig ang ating mga kasalanan sa pamamagitan ng pananampalataya kay Cristo at pagsisisi.

Habang pinag-aaralan ninyo ang lesson na ito, isipin ang mga pagpipilit ni Satanas na pigilan kayong umunlad sa espirituwal at gawin ang gawain ng Diyos. Pakinggan ang pagpapatunay ng Espiritu Santo na lubos na nauunawaan ng Diyos ang mga taktika ni Satanas at nakapaghanda na Siya ng paraan para madaig ninyo ang mga ito.

“Ang katusuhan ng diyablo”

Maaari mong anyayahan ang isang boluntaryo na ipaalala sa klase ang mga pangyayaring humantong sa pagkawala ng unang 116 na pahina ng manuskrito ng Aklat ni Mormon. (Gamitin ang lesson na “Doktrina at mga Tipan 3” o ang sumusunod na talata kung kinakailangan.)

Plano ni Satanas na mapahinto ang pagsasalin ng Aklat ni Mormon at pagdudahin ang mga tao sa katotohanan ng aklat. Pinilit ni Martin Harris si Joseph Smith na payagan siya na ipakita sa kanyang asawa at sa iba pa ang unang 116 na pahina ng manuskrito ng Aklat ni Mormon. Patuloy na humingi ng pahintulot si Joseph sa Diyos, kahit dalawang beses na siyang sinabihan ng Diyos na huwag pumayag. Sa huli ay naiwala ni Martin ang mga pahina. Pagkatapos ay kinuha ng anghel na si Moroni ang mga laminang ginto at ang Urim at Tummim mula kay Joseph.

• Ano sa palagay ninyo ang ipinag-alala ni Joseph matapos mawala ang manuskrito?

Matapos ang mapagpakumbabang pagsisisi, muling natanggap ni Joseph ang mga laminang ginto at ang Urim at Tummim. Sinabi sa kanya ni Moroni na tinanggap ng Panginoon ang kanyang pagsisisi.

• Bakit ang mensahe ng Panginoon sa Doktrina at mga Tipan 10:43 ay makapagpapanatag lalo na kay Joseph sa panahong iyon?

Sa Doktrina at mga Tipan 10, itinuro ng Panginoon kay Joseph na ang mga nagnakaw ng mga pahina ay nagplanong baguhin ang mga salita ng manuskrito. Kung muling isinalin ni Joseph ang parehong materyal, sasabihin nila na iba ang pagkasalin niya rito at samakatuwid ay isa siyang huwad na propeta (tingnan sa Doktrina at mga Tipan 10:10–19).

Ang mga sumusunod na tanong ay makatutulong sa mga estudyante na maiugnay ang karanasan ni Joseph sa kanilang buhay. Maaari mong isulat sa pisara ang ilan sa kanilang mga sagot.

• Ano ang mga halimbawa ng gawaing iniuutos ng Diyos na isakatuparan ng mga kabataan sa kasalukuyang panahon?

• Anong mga tusong plano ang ginagamit ni Satanas para subukang pigilan tayo na isakatuparan ang gawain ng Diyos?

Maaaring mabanggit ng mga estudyante na kabilang sa mga plano ni Satanas ang mga nakalululong na pag-uugali, distraksyon, o pagdududa sa sarili. Ang isa pang sagot ay inuudyukan niya tayong pahalagahan ang mga opinyon o uri ng pamumuhay ng iba nang higit pa sa mga pamantayan ng Diyos.

Isulat sa inyong study journal ang gawain na sa palagay ninyo ay nais ng Diyos na pagtuunan ninyo ngayon at isakatuparan sa hinaharap. Kapag pinag-isipan ninyo ito, iinspirasyunan kayo ng Espiritu Santo na magkaroon ng ilang ideya. Anong mga pamamaraan ang maaaring ginagamit ni Satanas ngayon sa inyong buhay upang mahadlangan kayo sa pagsasakatuparan ng gawain ng Diyos?

Ang karunungan ng Diyos

Tulungan ang mga estudyante na matuklasan ang karunungan at kaalaman ng Diyos sa pamamagitan ng pag-print at pagputol ng sapat na mga kopya ng kalakip na handout para magkaroon ng tig-isang puzzle ang bawat estudyante. Sabihin sa kanila na basahin ang kanilang passage at isulat sa likod ng kanilang puzzle ang itinuro o binigyang-inspirasyon ng Diyos na gawin ng isang tao.

Pagkatapos ay sabihin sa mga estudyante na bumuo ng mga grupo na may apat na miyembro na may magkakaibang puzzle. Sabihin sa mga grupo na magtulungan sa pagtuklas kung paano naghanda ng paraan ang Diyos para matugunan ang pagkawala ng 116 na pahina. Pagkatapos ay anyayahan ang mga grupo na ibahagi sa klase kung paano makatutulong ang salaysay na ito para mapalakas ang ating pananampalataya at pagtitiwala sa Diyos.

Ang apat na tulong sa ibaba ay maaaring ipakita o ibigay kung kailangan ng mga estudyante ng kaunti pang patnubay upang maunawaan ang kanilang mga passage.

Ang Karunungan ng Diyos

Mga Tulong:

1. 1 Nephi 19:1–3—Iniutos ng Diyos kay Nephi na gumawa ng dalawang set ng mga lamina na sumasaklaw sa parehong yugto ng panahon.

2. Mga Salita ni Mormon 1:3–7—Binigyang-inspirasyon ng Diyos si Mormon na isama ang maliliit na lamina ni Nephi sa pinaikling talaan na may parehong yugto ng panahon na ginawa na ni Mormon mula sa iba pang mga lamina ni Nephi.

3. Doktrina at mga Tipan 10:30, 40–42—Sinabi ng Diyos kay Joseph Smith na isalin ang maliliit na lamina ni Nephi sa halip na isaling muli ang naiwala ni Martin mula sa pinaikling malalaking lamina ni Mormon.

4. Doktrina at mga Tipan 10:43–46—Inihambing ng Diyos ang nilalaman ng mga ninakaw na pahina (tingnan sa talata 44) sa isasalin ni Joseph sa hinaharap (tingnan sa mga talata 45–46).

Ang karunungan ng Diyos sa ating buhay

Tulungan ang mga estudyante na makita kung paano mapagpapala ng karunungan ng Diyos ang kanilang buhay. Magagawa ito sa pamamagitan ng pagkakaroon ng talakayan sa klase gamit ang mga tanong na tulad ng mga sumusunod:

• Sa inyong palagay, bakit nais ng Diyos na malaman ng mga teenager ngayon ang itinuro Niya kay Joseph Smith sa bahaging ito?

• Ano ang inihanda ng Diyos para tulungan tayong matakasan ang katusuhan ni Satanas at patuloy na gawin ang Kanyang gawain?

Hikayatin ang mga mag-aaral na ibahagi ang mga katotohanang natututuhan nila: Para sa karagdagang pagsasanay kung paano ito gawin, tingnan ang training na pinamagatang “Hikayatin ang mga mag-aaral na ibahagi ang mga katotohanang natututuhan nila” sa Mga Kasanayan para sa Pag-unlad ng Guro: Maghikayat ng Masigasig na Pag-aaral. Ang training na ito ay tutulong sa iyo na magsanay na anyayahan ang mga estudyante na ibahagi sa isa’t isa ang natututuhan nila.

Sabihin sa mga estudyante na balikan ang kanilang journal entry. Sabihin sa kanila na dagdagan ito sa pamamagitan ng pagtatala kung paano naghanda ng paraan ang Diyos para madaig nila ang mga tusong plano ng diyablo sa kanilang buhay. Maaari din nilang isama ang nadama nila na dapat nilang gawin para lalo pang magtiwala sa karunungan ng Diyos upang mas maisakatuparan ang Kanyang gawain.

Tiyakin sa mga estudyante na ang karunungan ng Diyos ay di-hamak na nakahihigit kaysa sa diyablo. Maaari mong patotohanan ang kapanatagang nagmumula sa kaalaman na nakikita ng Diyos noon pa man ang mga mangyayari at naghanda Siya ng paraan para sa mga taong may pananampalataya sa Kanya upang madaig ang lahat ng tusong plano ni Satanas.

Karagdagang Resources

Nawala ba sa atin ang mga turong kailangan natin sa pagkawala ng 116 na pahina?

Itinuro ni Elder Jeffrey R. Holland ng Korum ng Labindalawang Apostol na ang “matalinong layunin” ng Panginoon (1 Nephi 9:5; Mga Salita ni Mormon 1:7) sa pag-utos na isulat at pangalagaan ang maliliit na lamina ni Nephi ay hindi lamang naging kapupunan o kapalit ng pagkawala ng 116 na pahina ng manuskrito:

Nang tagubilinan ng Panginoon si Joseph sa proseso ng pagsasalin at paglalakip ng materyal mula sa maliliit na lamina sa pagsisimula ng pagsasalin ng pinaikling malalaking lamina, sinabi niya, “Masdan, maraming bagay ang nakaukit sa [maliliit na] lamina ni Nephi na magbibigay ng mas malawak na pananaw sa aking ebanghelyo” (idinagdag ang pagbibigay-diin). …

… Mas marami tayong nakuha kaysa sa nawala sa atin. At sa simula pa lang alam nang magkakagayon ito. Ito ay para sa mas matalinong layunin. Hindi natin lubusang alam kung ano ang nawala sa atin sa 116 na pahina, ngunit alam natin na ang natanggap natin sa maliliit na lamina ay personal na pahayag ng tatlong dakilang saksi, tatlo sa mga dakilang tinig na nagpahayag ng doktrina ng Aklat ni Mormon, na nagpapatotoo na si Jesus ang Cristo. …

… Bilang mambabasa ng Aklat ni Mormon, nariyan sina Nephi, Jacob, at Isaias na tuwirang nagsasalita sa atin bilang mga saksi sa premortal na Tagapagligtas. Sila ay tumanggap ng kagila-gilalas na paghahayag tungkol sa kanyang buhay at ministeryo at tungkol sa pakikipagtipan ng Diyos sa Sambahayan ni Israel, noon at ngayon. …

Palagay ko, magiging kasiya-siya kung lilitaw ang 116 na pahina ng manuskrito balang araw, ngunit kung dadalhin ito sa aking opisina bukas, hindi ko ito ipapalit sa materyal sa maliliit na lamina ni Nephi, para sa “mas malawak na pananaw” na ibinigay sa pamamagitan ng mga dakilang propeta na nakabantay at nakatayo sa pintuan ng aklat. (Jeffrey R. Holland, “A Standard unto My People” [mensahe sa Church Educational System religious educators, Ago. 9, 1994], 7–9)

Ano ang nasa 116 na pahina?

Sa paunang salita sa unang edisyon ng Aklat ni Mormon, ipinaliwanag ni Joseph Smith:

Ako ay nagsalin, sa pamamagitan ng kaloob at kapangyarihan ng Diyos, at pinapangyaring isulat, ang isandaan at labing-anim na pahina, na aking kinuha mula sa Aklat ni Lehi, na isang ulat na pinaikli mula sa mga lamina ni Lehi, sa pamamagitan ng kamay ni Mormon; ang nasabing talaan, may ilang tao o mga tao ang nagnakaw o itinago ito mula sa akin, sa kabila ng matinding pagsisikap ko na mabawi itong muli. (“Preface to Book of Mormon, circa August 1829,” iii, josephsmithpapers.org)

Mga Karagdagang Aktibidad sa Pag-aaral

Ang katusuhan ni Satanas

Maaari mong simulan ang lesson sa pagtulong sa mga estudyante na maunawaan na si Satanas ay tuso at nagsisikap na pigilan tayong gawin ang gawain ng Diyos. Maaari kang magpasimula ng talakayan sa klase sa pamamagitan ng pagpapakita ng bitag o patibong at pagtatanong ng mga ito:

• Paano kumakatawan ang bitag o patibong sa mga intensyon ni Satanas sa atin?

• Anong mga kaisipan at tanong ang maaaring maisip ng isang tao matapos mahulog sa isa sa mga patibong ni Satanas?

Ipagpatuloy ang lesson sa pagpapaalala sa mga estudyante ng “patibong” na inilagay ni Satanas tungkol sa 116 na pahina ng manuskrito.

Pagpapanood ng Video

Maaari mong ipanood ang video na “The Work of God” (13:35) para matulungan ang mga estudyante na maisalarawan sa isipan ang mga pangyayaring humantong sa mga paghahayag na ibinigay ng Panginoon sa Doktrina at mga Tipan 3 at 10. Makatutulong din ito sa kanila na maunawaan kung paano nagpapakita ng karunungan ng Diyos ang pagsasama ni Mormon sa maliliit na lamina ni Nephi. Maaaring naipanood na ang bahagi ng video na ito sa lesson na “Doktrina at mga Tipan 3.”

The Work of God

(D&C 3,10) Martin Harris tells a young man the story of the lost manuscript, emphasizing that the works, designs and purposes of God cannot be frustrated.

Ang pagtitiwala sa karunungan ng Diyos ay makatutulong sa atin na sundin ang Kanyang mga tagubilin

Hindi lubos na naunawaan ni Nephi o ni Mormon ang pangangailangang gawin o isama ang maliliit na lamina ni Nephi sa talaan ni Mormon (tingnan sa 1 Nephi 9:5–6; Mga Salita ni Mormon 1:6–7). Maaari mong anyayahan ang mga estudyante na basahin ang 1 Nephi 9:5–6 at Mga Salita ni Mormon 1:6–7, at alamin kung bakit susundin nina Nephi at Mormon ang isang utos na hindi nila naunawaan. Matapos ibahagi ng mga estudyante ang nalaman nila, maaari mong sabihin sa kanila na magbahagi ng mga bagay na ipinagawa sa atin ng Diyos para sa mga dahilang hindi natin lubos na nauunawaan. Anyayahan silang ibahagi ang nalalaman nila tungkol sa Diyos na tumutulong sa kanila na sundin Siya bago pa man nila maunawaan kung bakit dapat silang sumunod.

Mga layunin ng Aklat ni Mormon

Maaari mong sabihin sa mga estudyante na basahin ang Doktrina at mga Tipan 10:46–50, 57–68, at alamin ang mga layunin ng Aklat ni Mormon. Halimbawa, nalaman natin na nililinaw ng Aklat ni Mormon ang tunay na doktrina ng Tagapagligtas (tingnan sa talata 62) at itinatatag nito ang Kanyang ebanghelyo “upang huwag nang magkaroon ng labis na pagtatalo” (talata 63). Sabihin sa mga estudyante na magkuwento ng mga pangyayari kung saan nasaksihan nila sa kanilang buhay o sa buhay ng mga taong kilala nila ang katuparan ng ilan sa mga layuning ito ng Aklat ni Mormon.

Manalangin tuwina

Maaaring anyayahan ang mga estudyante na basahin ang Doktrina at mga Tipan 10:5 at alamin ang mga pagpapalang ibinibigay ng Panginoon sa mga taong laging nananalangin. Anyayahan silang ibahagi kung paano nakatulong sa kanila ang palagiang pagdarasal para “magtagumpay.” Pagkatapos ay maaaring hanapin ng mga estudyante ang pariralang “manalangin tuwina” sa iba pang mga banal na kasulatan at idagdag ang mga ipinangakong pagpapala na nakita nila sa mga talatang iyon (kabilang sa mga halimbawa ang 3 Nephi 18:15–21; Doktrina at mga Tipan 19:38; 93:49).