Leksiyon 26: Doktrina ug mga Pakigsaad 12–17; Joseph Smith—Kasaysayan 1:66–75

Doktrina ug mga Pakigsaad 17

Ang Tulo ka Saksi

Ang Ginoo misaad ni Joseph Smith nga lain pang tulo ang mahimong mga saksi sa bulawan nga mga palid. Si Oliver Cowdery, David Whitmer, ug Martin Harris gitawag sa Dios aron mahimong kini nga mga saksi. Pinaagi sa ilang hugot nga pagtuo, gibisita sila ni anghel Moroni ug nakadungog sa tingog sa Manluluwas namahayag nga ang ilang nadungog tinuod. Kini nga leksiyon makatabang sa mga estudyante nga mapalig-on ang ilang kaugalingong pagsaksi sa Basahon ni Mormon samtang magtuon sila sa mga pagpamatuod sa Tulo ka Saksi.

Pagpangandam sa estudyante: Mahimo nimong dapiton ang mga estudyante sa pagpangita sa ChurchofJesusChrist.org, mangita sa impormasyon mahitungod sa Tulo ka Saksi sa Basahon ni Mormon, ug sa pagtambong nga andam sa pagpakigbahin sa unsay ilang nakaplagan.

Posibleng mga Kalihokan sa Pagkat-on

Mga Saksi

Aron ipaila ang tahas sa mga saksi, mahimo nimong dapiton ang tulo ka estudyante nga mahimong mga saksi. Usa ka paagi sa pagbuhat niini mao ang pagtago og usa ka butang diha sa usa ka bag ug dapita ang usa ka estudyante sa pagtan-aw niini ug paghulagway sa butang. Pangutan-a ang mga sakop sa klase kon mituo ba sila sa mga estudyante. Dapita ang ubang mga estudyante nga mahimong ikaduha ug ikatulo nga saksi. Hisgoti kon ngano nga ang pagkaadunay daghang mga saksi makatabang.

Ang mga saksi adunay usa ka importanting papel sa plano sa kaluwasan sa Langitnong Amahan. Basaha ang Doktrina ug mga Pakigsaad 6:28, mangita sa unsay gitudlo sa Ginoo mahitungod sa mga saksi (tan-awa usab sa 2 Mga Taga-Corinto 13:1).

• Unsa ang pipila ka mga ehemplo sa mga saksi diha sa Simbahan?

• Sa imong hunahuna ngano kaha ang Manluluwas naghatag og daghang saksi sa Iyang buhat?

Ang Tulo ka Saksi

Si Joseph Smith nasayod nga pinaagi sa Basahon ni Mormon ug mga pagpadayag nga ang Ginoo motugot sa ubang indibidwal sa pagtan-aw sa bulawan nga mga palid. Nasayod siya nga tulo sa mga saksi makakita niini pinaagi sa gahom sa Dios (tan-awa sa 2 Nephi 27:12–13; Ether 5:2–4; Doktrina ug mga Pakigsaad 5:11–15). Si Oliver Cowdery, David Whitmer, ug Martin Harris matag usa adunay dinasig nga tinguha nga mahimong usa sa mga saksi. Matag usa adunay importanting papel diha sa pagpagawas sa Basahon ni Mormon.

Mahimo nimong ipakita ang mga imahe sa Tulo ka Saksi o isulat ang ilang mga ngalan diha sa pisara. Mahimong basahon sa usa ka estudyante ang mga tubag, ug mahimong isulti sa klase ang katugma nga saksi. O mahimo ka nga mohatag sa mga estudyante og pasulit. Ang sakto nga mga tubag mao ang 1. B, 2. C, 3. A.

Itugma ang matag usa sa Tulo ka mga Saksi ngadto sa hustong detalye sa ilang kinabuhi.

1. Oliver Cowdery

2. David Whitmer

3. Martin Harris

1. Mihatag og kwarta alang sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon

2. Mialagad isip nag-unang tigsulat [principal scribe] ni Joseph sa kadaghanan sa paghubad sa Basahon ni Mormon

3. Midapit kang Joseph Smith sa pagkompleto sa paghubad sa Basahon ni Mormon diha sa panimalay sa iyang pamilya

Basaha ang Doktrina ug mga Pakigsaad 17:1–2, mangita sa unsay gisulti sa Ginoo sa Tulo ka Saksi nga ilang makita.

• Unsay imong nahibaloan bahin sa bisan hain niini nga mga butang?

• Unsa ang gipangayo sa Ginoo niining mga tawhana aron makita kini nga mga butang?

Basaha ang Doktrina ug mga Pakigsaad 17:3–9, mangita og unsay responsibilidad sa Tulo ka Saksi human makita ang mga palid.

Unsa ang atong responsibilidad kon ang Ginoo mohatag kanato og mga saksi sa balaanong mga kamatuoran?

Tabangi ang mga estudyante sa pag-ila sa baroganan: Human kita mapanalanginan sa Ginoo og saksi sa kamatuoran, kita adunay responsibilidad sa pagpamatuod niini.

Mahimo nimong dapiton ang mga estudyante sa pagmarka sa bersikulo 6 kon sa unsang paagi ang Manluluwas usa ka ehemplo niini nga kamatuoran.

Sa imong hunahuna ngano kaha nga makahuloganon kini nga ang Manluluwas mihatag sa Iyang saksi sa Basahon ni Mormon?

“Ang Pagpamatuod sa Tulo ka Saksi”

Basaha ang “Ang Pagpamatuod sa Tulo ka Saksi,” nga makita sa pasiuna nga mga pahina sa Basahon ni Mormon, mangita sa unsay ilang gipamatud-an.

• Sa imong pamati unsa ang mahinungdanon sa ilang pagpamatuod?

Aron makita ang usa ka paghulagway sa kasinatian sa Tulo ka mga Saksi, mahimo nimong ipakita ang bidyo nga “A Day for the Eternities [Ang Adlaw alang sa Kahangtoran]” (23:09; tan-awa gikan sa time code 15:01 hangtod sa 17:55), anaa sa ChurchofJesusChrist.org.

Samtang gibasa sa mga estudyante ang “Ang Pagpamatuod sa Tulo ka mga Saksi,” mahimo nimo silang dapiton sa pagsulat diha sa pisara sa mga pulong o sa mga hugpong sa mga pulong nga nagpahayag sa katinuod sa Basahon ni Mormon. Hisgoti kon unsay gisulat sa mga estudyante diha sa pisara. Mahimong mapuslanon ang pagpasabot nga ang Tulo ka Saksi adunay daghang espirituhanong mga ehemplo. Agi’g dugang sa saksi ni Joseph Smith, nakita nila ang anghel nga si Moroni ug nakadungog sa tingog sa Manluluwas nga nagpahayag ngadto kanila nga tinuod ang buhat.

• Unsa ang atong makat-onan gikan sa Tulo ka mga Saksi mahitungod sa pagbaton og atong kaugalingong pagsaksi nga ang Basahon ni Mormon tinuod?

Si Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan mipamatuod sa gahom sa ilang pagsaksi. Basaha ang mosunod nga pamahayag o tan-awa ang bidyo nga “An Enduring Testimony of the Mission of the Prophet Joseph” (17:32; tan-awa gikan sa time code 4:18 hangtod sa 5:43).

Kadtong imong gihigugma mahimong adunay labaw pa sa pisikal nga ebidensiya nga gihatag sa mga saksi pinaagi sa ilang nakita ug nadungog. Kadtong Tulo ka Saksi adunay butang nga labaw pa, butang nga gikinahanglan natong tanan. Ang Espiritu Santo misaksi sa ilang mga hunahuna ug mga kasingkasing nga unsay ilang nakita ug nadungog tinuod. Ang Espiritu misulti kanila nga ang anghel gikan sa Dios ug nga ang tingog Iya ni Ginoong Jesukristo. Kana nga pagsaksi sa Espiritu gihatag ngadto kanila ug sa daghan kinsa wala didto. Usa kini ka saksi nga mahimong maato ug magpabilin uban kanato sa kahangtoran, kon kita takos alang sa pakig-uban sa Espiritu Santo.

Ang Tulo ka mga Saksi wala gayod molimod sa ilang pagpamatuod sa Basahon ni Mormon. Dili sila makahimo sa paglimud kay nasayud sila nga kini tinuod. Nagsakripisyo sila ug nag-atubang sa mga kalisdanan nga labaw sa nahibaloan sa kadaghanan sa mga tawo. Si Oliver Cowdery mihatag sa sama nga pagpamatuod mahitungod sa balaan nga gigikanan sa Basahon ni Mormon sa dihang himatyon na siya. Apan sa mga panahon sa pagsulay, nagduhaduha sila sa ilang hugot nga pagtuo nga si Joseph propeta gihapon sa Dios ug nga ang bugtong paagi sa pagduol ngadto sa Manluluwas mao ang pinaagi sa Iyang gipahiuli nga Simbahan. Nga padayon nila nga gipamatud-an ang ilang nakita ug nadungog nianang talagsaon nga kasinatian, atol sa taas nga mga panahon sa pagkalayo gikan sa Simbahan ug kang Joseph, naghimo sa ilang pagpamatuod nga mas gamhanan. (Henry B. Eyring, “Usa ka Malungtarong Pagpamatuod sa Misyon ni Propeta Joseph,” Liahona, Nob. 2003, 90)

• Sa unsang paagi nga “Ang Pagpamatuod sa Tulo ka mga Saksi” nakaapekto sa imong kaugalingong pagsaksi sa Basahon ni Mormon? ni Jesukristo?

• Unsa ang pipila ka mga paagi nga kita makapakigbahin sa atong pagsaksi sa Manluluwas ug sa Basahon ni Mormon?

Ikonsiderar ang pagdapit sa mga estudyante sa pagpakigbahin sa ilang pagsaksi kabahin sa Manluluwas ug sa Basahon ni Mormon. Usa sa paagi mao ang pagdapit sa mga estudyante sa pagsulat kon unsa ang ilang isulti kon ang ilang kaugalingong pagpamatuod ni Jesukristo ug sa Basahon ni Mormon iprenta alang sa kalibotan. Mahimo nimong awhagon ang mga estudyante sa pagpaambit sa ilang mga pagpamatuod diha sa klase o sa ubang tawo. Mahimo usab nimong ipakigbahin ang imong pagpamatuod.

Dugang nga mga Kapanguhaan

Asa ako makakat-on og dugang pa mahitungod sa Tulo ka Saksi?

• Mga Hisgotanan sa Kasaysayan sa Simbahan, “Mga Saksi sa Basahon ni Mormon,” ChurchofJesusChrist.org/study/history/topics

• Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, vol. 1, Ang Sumbanan sa Kamatuoran, 1815–1846 [2018], 81–84

• Larry E. Morris, “The Experience of the Three Witnesses,” sa Kinatibuk-ang Saysay sa mga Pagpadayag (2016), 25–28

• “Whitmer Farm: A Place of Miracles” (bidyo; tan-awa gikan sa time code 9:20 hangtod sa 11:45), ChurchofJesusChrist.org

Ngano nga ang pagpamatuod sa Tulo ka mga Saksi hilabihan ka mahinungdanon?

Si Presidente Dallin H. Oaks sa Unang Kapangulohan mitudlo:

Ang matag usa sa tulo adunay igong rason ug oportunidad sa pagsalikway sa iyang pagpamatuod kon kini sayop, o sa pagduhaduha sa mga detalye kon adunay bisan unsa nga dili tukma. Sama sa nahibaloan na, tungod sa mga dili pagsinabtanay o mga pangabugho nga naglambigit sa ubang mga lider sa Simbahan, ang matag usa niining Tulo ka mga Saksi gipahimulag gikan sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mga walo ka tuig human sa pagmantala sa ilang pagpamatuod. Ang tulo nagpadayon sa ilang managlahing mga kinabuhi, nga walay komon nga interes sa pagsuporta sa usa ka hiniusang paningkamot. Gani hangtod sa kataposan sa ilang mga kinabuhi—mga yugto gikan sa 12 hangtod sa 50 ka tuig human sa ilang pagkahimulag—walay usa niini nga mga saksi ang miusab sa namantala niyang pagpamatuod o misulti og bisan unsa nga naghatag og pagduda sa pagkatinuod niini.

Dugang pa, ang ilang pagpamatuod wala gisupak sa uban pang mga saksi. Ang usa ka tawo mahimong mosalikway niini, apan unsaon pagpasabot nga ang tulo ka mga tawo nga adunay maayo nga kinaiya naghiusa ug nagpadayon niining gimantala nga pagpamatuod hangtod sa kataposan sa ilang mga kinabuhi nga nag-atubang og dakong pagbiaybiay ug uban pang personal nga kadaot? Sama sa Basahon ni Mormon mismo, walay mas maayo nga pagpasabot kaysa sa gihatag diha sa pagpamatuod mismo, ang ligdong nga pamahayag sa maayo ug matinuoron nga mga tawo kinsa misulti sa unsay ilang nakita. (Dallin H. Oaks, “The Witness: Martin Harris,” Ensign, Mayo 1999, 36)

Unsa nga pagpamatuod nga gihatag sa matag usa sa Tulo ka Saksi sa kataposan sa ilang mga kinabuhi?

Si Oliver Cowdery (1806–1850) mipamatuod:

Himatyon na ako, ug unsa may akong makuha kon mamakak ako kaninyo? Nasayod ako … ‘nga kining Basahon ni Mormon gihubad pinaagi sa gasa ug gahom sa Dios. Ang akong mga mata nakakita, ang akong mga dunggan nakadungog, ug ang akong panabot natandog, ug nasayod ako nga ang mga butang nga akong gipamatuod tinuod. Dili kini usa ka damgo, dili kawang nga imahinasyon sa hunahuna—tinuod gayod kini. (Jacob F. Gates, “Testimony of Jacob Gates,” Improvement Era, Mar. 1912, 418–19)

Si David Whitmer (1805–1888) mipamatuod:

Sa Dominggo sa gabii, sa alas 5:30 (Ene. 22, 1888), si Mr. Whitmer mitawag sa iyang pamilya ug pipila sa mga higala ngadto sa kiliran sa iyang higdaanan. … Dayon siya namulong ngadto sa tanang nagpalibot sa iyang higdaanan niini nga mga pulong: “Karon kamong tanan kinahanglang magmatinud-anon kang Kristo. Gusto kong mosulti kaninyong tanan, ang Biblia ug ang rekord sa mga Nephita (Basahon ni Mormon) tinuod, aron makasulti kamo nga nakadungog kamo kanako nga mihatag sa akong pagpamatuod dinhi sa akong higdaanan sa hapit na ko mamatay. Pagmatinud-anon kamong tanan kang Kristo, ug ang inyong ganti sumala sa inyong mga buhat. Panalanginan kamong tanan sa Dios. Ang akong pagsalig anaa diha kang Kristo hangtod sa kahangtoran, sa mga kalibotan nga walay kataposan. Amen.” (Richmond Democrat, Feb. 2, 1888, quoted in Andrew Jenson, Latter-day Saint Biographical Encyclopedia, 4 vols. [1901], 1:270)

Si Martin Harris (1783–1875) mipamatuod:

Oo, ako nakakita sa mga palid diin gisulat ang Basahon ni Mormon; ako nakakita sa anghel; ako nakadungog sa tingog sa Dios; ug ako nasayod nga si Joseph Smith usa ka Propeta sa Dios, naghupot sa mga yawe sa Balaan nga Pagkapari. (“The Last Testimony of Martin Harris,” girekord ni William H. Homer sa usa ka pamahayag nga gipanumpa atubangan ni J. W. Robinson, Abr. 9, 1927, nga gikutlo sa Francis W. Kirkham, A New Witness for Christ in America, 2 vols. [1960], 1:254)

Doktrina ug mga Pakigsaad 17:4. Sa unsang paagi si Joseph Smith napanalanginan pinaagi sa pagpamatuod sa Tulo ka Saksi?

Diha-diha human ang Tulo ka mga Saksi nakasinati uban sa anghel, mipauli si Joseph Smith ngadto sa panimalay sa Whitmer ug mituaw ngadto sa iyang mga ginikanan: “Papa, mama; kahibalo ba mo kon [unsa] ako ka malipayon; ang Ginoo mipakita karon sa mga palid ngadto sa tulo pa gawas sa akong kaugalingon.—sila nakakita og usa ka anghel, kinsa mipamatuod ngadto kanila; ug sila mohatag og pagsaksi sa kamatuoran sa unsay akong gisulti; kay karon sa ilang kaugalingon sila nasayod na, nga ako walay gibuhat nga pag-ilad sa mga tawo. Ug akong gibati nga ingon og migaan ang akong salagubangon, nga bug-at na [kaayo] alang nako; ug kini nakapalipay nako, nga wala na gayud ako mag-inusara sa kalibotan.” (“Lucy Mack Smith, History, 1845,” 154, josephsmithpapers.org)

Dugang nga mga Kalihokan sa Pagkat-on

“Ang Pagpamatuod sa Walo ka Saksi”

Aron matabangan ang mga estudyante sa pagtuon sa “Ang Pagpamatuod sa Walo ka Saksi,” mahimo nimong basahon ang ilang pagpamatuod diha sa pasiunang mga pahina sa Basahon ni Mormon. Mahimo usab nimo nga basahon ang 2 Nephi 27:13. Ang bidyo nga “A Day for the Eternities“ gikan sa time code 18:17 hangtod sa 18:38 naghulagway sa ilang kasinatian. Mahimo nimong hisgotan ang kamakahuloganon sa ilang pagpamatuod ug kon sa unsang paagi ang ilang kasinatian nalahi gikan sa Tulo ka Saksi.

Si Mary Whitmer usa ka saksi sa bulawan nga mga palid

Ikonsiderar ang pagpakigbahin sa kasinatian ni Mary Whitmer:

Sa dihang si Joseph, Emma, ug Oliver mibalhin ngadto sa panimalay ni Whitmer, nadugangan ang palas-anon ni Mary Whitmer. Giatiman na niya ang mga panginahanglan sa iyang bana ug sa walo ka anak nga mipuyo sa panimalay o sa duol. Bisan tuod og si Mary wala nagmulo mahitungod sa dugang nga trabahoon, siya nag-anam og kaluya.

“Usa ka adlaw, samtang migawas siya didto sa kamalig diin ang mga baka gigatasan, nakita niya ang usa ka lalaki nga ubanon nga adunay usa ka knapsack nga gisaligbay sa iyang abaga. Ang iyang kalit nga pagtunga nakapahadlok kaniya, apan samtang siya miduol, siya namulong ngadto ni Mary sa mabination nga tingog nga nakapakalma kaniya.

“‘Ang akong ngalan si Moroni,’ miingon siya. ‘Gikapoy na ka og maayo tungod sa daghang dugang pa nga buluhaton nga kinahanglan nimong himoon.’ Iyang gikanaog ang knapsack sa iyang abaga, ug si Mary mitan-aw samtang iyang gisugdan og pagbadbad kini.

“‘Matinud-anon ka kaayo ug makugihon sa imong mga buluhaton,’ si Moroni misulti kaniya. ‘Busa, angay lang, nga makadawat ikaw og usa ka pagpamatuod aron ang imong hugot nga pagtuo malig-on.’

“Giablihan ni Moroni ang iyang knapsack ug gikuha ang bulawan nga mga palid. Gigunitan niya kini diha sa atubangan ni Mary ug gipakli ang mga pahina aron makakita si Mary sa mga sinulat nga diha niini. Human niya og pakli sa kataposang pahina, siya miawhag kaniya nga magmapailobon ug magmatinud-anon samtang siya nagdala og dugang palas-anon sa diyutang pang panahon. Siya misaad nga siya mapanalanginan tungod niini.

“Ang tigulang nga lalaki nahanaw sa wala madugay, nahabilin si Mary nga nag-inusara. Duna pa gihapon siyay mga buluhaton, apan wala na kini makahasol kaniya” (Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, vol. 1, Ang Sumbanan sa Kamatuoran, 1815–1846 [2018], 70–71).

Mahimo usab nimong ipakita ang bidyo nga “Mary Whitmer Sees the Gold Plates” (2:26) o “Whitmer Farm: A Place of Miracles” (15:42; tan-awa gikan sa time code 5:06 hangtod sa 6:09).

Atong saksi sa Basahon ni Mormon

Mahimo usab nimong hisgotan kon sa unsang paagi kita makabaton og usa ka pagpamatuod sa Basahon ni Mormon. Ikonsiderar ang pagpakigbahin sa bidyo nga“Book of Mormon Testimonies” (3:46) ug dapita ang mga estudyante nga buot nga mopakigbahin og pagpamatuod sa Basahon ni Mormon o sa mga tudling sa kasulatan gikan sa basahon nga makahuluganon ngadto kanila.