Lesona 26: Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 12–17; Joseph Smith—Tantara 1:66–75

Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 17

Ireo Vavolombelona Telo

Nampanantena an’i Joseph Smith ny Tompo fa hisy olona telo hafa ho vavolombelon’ireo takela-bolamena. Nantsoin’ Andriamanitra i Oliver Cowdery sy i David Whitmer ary i Martin Harris mba ho ireo vavolombelona ireo. Noho ny finoan’izy ireo dia notsidihin’ny anjely Moronia izy ireo ary nandre ny feon’ny Mpamonjy nanambara fa ny zavatra hitan’izy ireo dia marina. Ity lesona ity dia afaka manampy ireo mpianatra hampatanjaka ny fijoroana ho vavolombelona manokana ananan’izy ireo momba ny Bokin’i Môrmôna rehefa mandalina ny tenivavolombelon’ireo Vavolombelona Telo izy ireo.

Fanomanana ny mpianatra: Azonao atao ny manasa ireo mpianatra hikaroka ao amin’ny ChurchofJesusChrist.org, ka hitady fampahalalana momba ireo Vavolombelona Telon’ny Bokin’i Môrmôna ary ho vonona hizara ny zavatra hitany.

Ireo sahanasa fianarana azo atao

Vavolombelona

Ho fampahafantarana ny anjara asan’ny vavolombelona dia azonao atao ny manasa mpianatra telo mba hanao vavolombelona. Fomba iray hanaovana izany ny manafina zavatra iray ao anaty kitapo ary manasa mpianatra iray hijery izany sy hamariparitra ilay zavatra. Anontanio ny iray kilasy raha toa izy ireo ka mino ireo mpianatra. Manasà mpianatra hafa mba ho vavolombelona faharoa sy fahatelo. Manaova fifanakalozan-kevitra momba ny antony ilana vavolombelona maro.

Ny vavolombelona dia manana anjara asa manan-danja ao amin’ny drafitry ny famonjen’ny Ray any An-danitra. Vakio ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 6:28, ary tadiavo ny zavatra nampianarin’ny Tompo momba ny vavolombelona (jereo ny 2 Korintiana 13:1).

• Inona no ohatra sasantsasany amin’ny hoe vavolombelona ato amin’ny Fiangonana?

• Nahoana, araka ny eritreritrao, no manolotra vavolombelona maro amin’ny asany ny Mpamonjy?

Ireo Vavolombelona Telo

Nahafantatra tamin’ny alalan’ny Bokin’i Môrmôna sy ny fanambarana i Joseph Smith fa hamela olona hafa hahita ireo takela-bolamena ny Tompo. Nahafantatra izy fa hisy telo amin’ireo vavolombelona hahita azy ireo amin’ny alalan’ny herin’ Andriamanitra (jereo ny 2 Nefia 27:12–13; Etera 5:2–4; Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 5:11–15). Nanana faniriana avy tamin’ Andriamanitra i Oliver Cowdery, i David Whitmer ary i Martin Harris mba ho iray amin’ireo vavolombelona. Nanana anjara asa manan-danja tamin’ny fahatongavan’ny Bokin’i Môrmôna ny tsirairay amin’izy ireo.

Azonao atao ny mampiseho ny sarin’ireo Vavolombelona Telo na manoratra ny anaran’izy ireo eo amin’ny solaitrabe. Afaka mamaky ireo valiny ny mpianatra iray ka ny iray kilasy dia hilaza hoe iza ilay vavolombelona mifandraika amin’izany. Na azonao atao ny manome ilay andiam-panontaniana amin’ireo mpianatra. Ny valiny marina dia 1. B, 2. D, 3. A.

Ampifandraiso amin’ireo antsipiriany marina notsoahina avy tamin’ny fiainany ny tsirairay amin’ireo Vavolombelona Telo.

1. Oliver Cowdery

2. David Whitmer

3. Martin Harris

1. Nanolotra fanohanana ara-bola ho an’ny fanontana ny Bokin’i Môrmôna

2. Mpitantsoratra voalohany an’i Joseph nandritra ny ankamaroan’ny fotoana nandikana ny Bokin’i Môrmôna

3. Nanasa an’i Joseph Smith hamita ny fandikana ny Bokin’i Môrmôna tao amin’ny tranon’ny fianakaviany

Vakio ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 17:1–2, dia tadiavo ny zavatra nolazain’ny Tompo tamin’ireo Vavolombelona Telo fa ho hitan’izy ireo.

• Inona no fantatrao momba ireo zavatra voalaza ireo?

• Inona no zavatra notakin’ny Tompo avy tamin’ireo lehilahy ireo mba hahafahan’izy ireo mahita ireo zavatra ireo?

Vakio ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 17:3–9, dia tadiavo ny andraikitra izay hosahanin’ireo Vavolombelona Telo rehefa avy mahita ireo takelaka.

Inona no andraikitra ananantsika rehefa manome antsika fijoroana ho vavolombelona ny amin’ireo fahamarinana avy amin’ Andriamanitra ny Tompo?

Ampio ireo mpianatra hamantatra ity fitsipika ity: Rehefa tahian’ny Tompo amin’ny fahazoana fijoroana ho vavolombelona ny amin’ny fahamarinana isika dia manana andraikitra hijoro ho vavolombelona mikasika izany.

Azonao atao ny manasa ireo mpianatra hanisy marika ao amin’ny andininy 6 momba ny hoe ohatra amin’io fahamarinana io ny Mpamonjy.

Nahoana, araka ny eritreritrao, no zava-dehibe ny nanomezan’ny Tompo ny fijoroany ho vavolombelona momba ny Bokin’i Môrmôna?

“Ny Tenivavolombelon’ireo Vavolombelona Telo”

Vakio “Ny Tenivavolombelon’ireo Vavolombelona Telo,” izay hita ao amin’ireo pejy fampidirana ao amin’ny Bokin’i Môrmôna ka tadiavo ny zavatra nijoroan’izy ireo ho vavolombelona.

• Inona no tsapanao fa zava-dehibe ao anatin’ny fijoroan’izy ireo ho vavolombelona?

Raha te hahita fanehoana ny zavatra niainan’ireo Vavolombelona Telo ianao dia azonao atao ny mampiseho ilay horonan-tsary hoe “A Day for the EternitiesChurchofJesusChrist.org” (23:09; jereo manomboka amin’ny mari-potoana 15:01 ka hatramin’ny 17:55), izay hita ao amin’ny .

Eo am-pamakian’ireo mpianatra “Ny Tenivavolombelon’ireo Vavolombelona Telo” dia azo atao ny manasa azy ireo hanoratra teny na andian-teny eny amin’ny solaitrabe izay manambara ny fahamarinan’ny Bokin’i Môrmôna. Ifanakalozy hevitra ny zavatra nosoratan’ny mpianatra eny amin’ny solaitrabe. Mety hanampy ny fanamafisana fa ireo Vavolombelona Telo dia niaina zavatra ara-panahy maro. Ankoatra ny fijoroana ho vavolombelona nomen’i Joseph Smith dia nahita ny anjely Môrônia izy ireo ary nandre ny feon’ny Mpamonjy nanambara tamin’izy ireo fa marina ilay asa.

• Inona no azontsika ianarana avy amin’ireo Vavolombelona Telo momba ny tokony hahazoantsika ny fijoroana ho vavolombelona antsika manokana fa marina ny Bokin’i Môrmôna?

Ny Filoha Henry B. Eyring ao amin’ny Fiadidiana Voalohany dia nijoro ho vavolombelona ny amin’ny herin’ny tenivavolombelona navelan’izy ireo. Vakio ity fanambarana manaraka ity na jereo ilay horonan-tsary hoe “An Enduring Testimony of the Mission of the Prophet Joseph” (17:32; jereo manomboka amin’ny mari-potoana 4:18 ka hatramin’ny 5:43).

Ireo akaikin’ny fonao dia afaka mandray mihoatra noho ilay porofo azo tsapain-tanana izay nomena ireo vavolombelona ireo noho ny amin’ny zavatra hitany sy reny. Nanana zavatra mihoatra noho izany ireo Vavolombelona Telo ireo, zavatra iray izay ilaintsika rehetra. Nijoro ho vavolombelona tamin’ny sain’izy ireo sy ny fon’izy ireo ny Fanahy Masina fa ny zavatra sy reny dia marina. Nilaza tamin’izy ireo ny Fanahy fa ny anjely Môrônia dia avy amin’ Andriamanitra ary ilay feo dia feon’i Jesoa Kristy Tompo. Izany tenivavolombelon’ny Fanahy izany dia nomena azy ireo sy ny maro hafa izay tsy teo. Afaka ny ho antsika ary mitoetra mandrakizay ho antsika izany fijoroana ho vavolombelona izany raha mendrika ny hanana ny Fanahy Masina ho namana isika.

Tsy nandà na oviana na oviana ny tenivavolombelony momba ny Bokin’i Môrmôna ireo Vavolombelona Telo. Tsy afaka nandà izy ireo satria fantany fa marina izany. Namoy zavatra izy ireo ary niatrika lalan-tsarotra nihoatra ny natrehin’ny ankamaroan’ny olon-kafa. Nanome fijoroana ho vavolombelona mitovy amin’izany mikasika ny fiavian’ny Bokin’i Môrmôna avy amin’ Andriamanitra i Oliver Cowdery raha iny izy nandry teo am-pialana aina iny. Saingy nandritra ny fotoan’ny fitsapana dia nihozongozona ilay finoan’izy ireo fa mbola mpaminan’ Andriamanitra i Joseph ary ny fomba tokana anatonana ny Mpamonjy dia amin’ny alalan’ny Fiangonany naverina tamin’ny laoniny. Fa ny fanohizan’izy ireo milaza ny zavatra hitany sy reny tao anatin’izany zavatra niainana mahafinaritra izany, nandritra ny vanim-potoana maharitra nialan’izy ireo tamin’ny Fiangonana sy tamin’i Joseph, dia mahatonga ny fijoroana ho vavolombelona nataon’izy ireo ho hahery vaika kokoa. (Henry B. Eyring, “An Enduring Testimony of the Mission of the Prophet Joseph,” Liahona, Nov. 2003, 90)

• Inona no fiantraikan’ “Ny Tenivavolombelon’ireo Vavolombelona Telo” amin’ny fijoroana ho vavolombelona manokana anananao momba ny Bokin’i Môrmôna? Momba an’i Jesoa Kristy?

• Inona ireo fomba sasany izay ahafahantsika mizara ny fijoroana ho vavolombelona ananantsika momba ny Mpamonjy sy ny Bokin’i Môrmôna?

Asao ireo mpianatra hizara ny fijoroana ho vavolombelona ananan’izy ireo momba ny Mpamonjy sy ny Bokin’i Môrmôna. Fomba iray hanaovana izany ny manasa ireo mpianatra hanoratra ny zavatra mety holazain’izy ireo raha toa ka natonta ho an’izao tontolo izao ny tenivavolombelon’izy ireo momba an’i Jesoa Kristy sy ny Bokin’i Môrmôna. Amporisiho ireo mpianatra hizara ny fijoroana ho vavolombelona ananany amin’ny iray kilasy na amin’ny olona iray hafa. Azonao atao koa ny mizara ny fijoroana ho vavolombelona anananao manokana.

Loharanom-pitaovana fanampiny

Aiza no ahafahako mianatra misimisy kokoa momba ireo Vavolombelona Telo?

• Church History Topics, “Witnesses of the Book of Mormon,” ChurchofJesusChrist.org/study/history/topics

• Olomasina: Ny tantaran’ny Fiangonan’i Jesoa Kristy amin’izao andro farany izao, boky 1, Ny fanevan’ny fahamarinana, 1815–1846 [2018], 73–75

• Larry E. Morris, “The Experience of the Three Witnesses,” ao amin’ny Revelations in Context (2016), 25–28

• “Whitmer Farm: A Place of Miracles” (horonan-tsary; jereo manomboka amin’ny mari-potoana 9:20 hatramin’ny 11:45), ChurchofJesusChrist.org

Nahoana no tena zava-dehibe tokoa ny tenivavolombelon’ireo Vavolombelona Telo?

Nampianatra toy izao ny Filoha Dallin H. Oaks ao amin’ny Fiadidiana Voalohany:

Ny tsirairay tamin’izy telo dia nanana antony ampy sy fahafahana nandà ny tenivavolombelony raha toa ka diso izany, na nanova ireo antsipirian-javatra raha nisy diso tamin’izany. Araka ny fantatry ny maro, noho ny tsy fifankahazoana na ny fialonana izay nahatafidiran’ny mpitarika hafa tao amin’ny Fiangonana, dia nesorina tsy ho mpikamban’ Ny Fiangonan’i Jesoa Kristy ho an’ny Olomasin’ny Andro Farany ny tsirairay tamin’ireo Vavolombelona Telo, teo ho eo amin’ny valo taona taorian’ny namoahana ny tenivavolombelona nomen’izy ireo. Samy nandeha tamin’ny lalany avy izy ireo, tsy nanana finiavana iraisana hanohana tanjona iombonana. Kanefa mandra-pahafatin’izy ireo—vanim-potoana teo amin’ny 12 ka hatramin’ny 50 taona taorian’ny fanesorana azy ireo tsy ho mpikambana intsony—dia tsy nisy na iray aza no nivadika tamin’ny tenivavolombelona nomeny na nilaza zavatra izay mety ho niteraka ahiahy mikasika ny fahamarinan’izany.

Ho fanampin’izany dia hita fa tsy nifanohitra tamin’ny tenivavolombelona nomen’ny vavolombelona hafa mihitsy ny an’izy ireo. Mety handà izany ny olona iray, nefa ahoana no hanazavana ny firaisan-kina sy ny fikirizana nananan’ny olona tsara laza telo amin’ny fampahafantarana ny tenivavolombelon’izy ireo mandra-pahafatiny, eny fa na dia teo anoloan’ny esoeso lehibe sy ny fahavoazana manokana aza? Tahaka ny Bokin’i Môrmôna, dia tsy misy fanazavana tsaratsara kokoa noho izay nomen’ilay tenivavolombelona, ilay fanambarana natao am-boninahitra nomen’ny lehilahy tsara sy mari-toetra izay nilaza fa marina ny zavatra hitany. (Dallin H. Oaks, “The Witness: Martin Harris,” Ensign, May 1999, 36)

Inona no fijoroana ho vavolombelona nataon’ny tsirairay amin’ireo Vavolombelona Telo rehefa ho faty izy ireo?

Nijoro ho vavolombelona i Oliver Cowdery (1806–1850) fa:

Efa olo-mody aho izao koa inona moa no tombontsoako amin’ny hitenenako lainga aminao? Fantatro … fa ity Bokin’i Môrmôna ity dia nadika tamin’ny alalan’ny fanomezam-pahasoavana sy ny herin’ Andriamanitra. Nahita ny masoko, nandre ny sofiko, ary voakasika ny fahatakarako, koa fantatro fa ny zavatra izay nijoroako ho vavolombelona dia marina. Tsy nofy na zavatra tsy misy dikany noforoporonin’ny saina izany—tena nisy izany. (Jacob F. Gates, “Testimony of Jacob Gates,” Improvement Era, Mar. 1912, 418–19)

Nijoro ho vavolombelona i David Whitmer (1805–1888) fa:

Tamin’ny alahady hariva tamin’ny 5 ora sy 30 minitra (22 jan. 1888), Niantso ny fianakaviana sy ny namany sasany ho eo anilan’ny fandrianany Andriamatoa Whitmer. … Avy eo dia niresaka tamin’ireo rehetra nanodidina ny fandrianany izy nanao hoe: -Ankehitriny dia mila mitoetra ho mahatoky ao amin’i Kristy ianareo rehetra. Tiako ny milaza aminareo rehetra fa marina ny Baiboly sy ny rakitsoratra momba ny Nefita (Bokin’i Môrmôna), mba hahafahanareo milaza fa efa nahare ny fijoroako ho vavolombelona ianareo teo amin’ny fandriana nahafatesako. Mitoera ho mahatoky ao amin’i Kristy ianareo rehetra, dia hahazo valisoa arakaraka ny asanareo ianareo. Hotahin’ Andriamanitra ianareo rehetra. Matoky an’i Kristy mandrakizay aho, amin’ny tontolo tsy manam-pahataperana. Amena.” (Richmond Democrat, Feb. 2, 1888, quoted in Andrew Jenson, Latter-day Saint Biographical Encyclopedia, 4 vols. [1901], 1:270)

Nijoro ho vavolombelona i Martin Harris (1783–1875) fa:

Eny, hitako tokoa ireo takelaka izay nanoratana ny Bokin’i Môrmôna; nahita anjely aho; nandre ny feon’ Andriamanitra aho; ary fantatro fa Mpaminanin’ Andriamanitra i Joseph Smith izay mihazona ireo fanalahidin’ny Fisoronana Masina. (“The Last Testimony of Martin Harris,” noraketin’i William H. Homer tao amin’ny fanambarana iray teo anoloan’i J. W. Robinson, 9 apr. 1927, nolazaina tao amin’ny Francis W. Kirkham, A New Witness for Christ in America, boky anankiroa [1960], 1:254)

Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 17:4. Nahoana no nahazoan’i Joseph Smith fitahiana noho ny tenivavolombelon’ireo Vavolombelona Telo?

Teo no ho eo taorian’ny zavatra niainan’ireo Vavolombelona Telo niaraka tamin’ilay anjely dia niverina tany amin’ny tranon-dry Whitmer i Joseph Smith ka nihiaka tamin’ny ray aman-dreniny hoe: “Dada, Neny! Tsy ho takatrareo mihitsy ny fifaliako; namela ny hanehoana ny takelaka tamin’olona telo fanampiny ankoatra ny tenako ny Tompo izao—nahita anjely izy ireo, izay nijoro ho vavolombelona tamin’izy ireo; ary izy ireo dia hanome tenivavolombelona ny amin’ny fahamarinan’ny zavatra efa nolazaiko; mahafantatra mivantana mantsy izy ireo ankehitriny, ny amin’ny hoe tsy mandehandeha mba hamitaka olona aho. Ary tsapako ho toy ny hoe nesorina tamiko ny enta-mavesatra iray, izay efa saika mavesatra [loatra] ho ahy ny nizaka azy; ary mahafaly ny foko izany, fa tsy natao ho irery intsony aho eto amin’izao tontolo izao.” (“Lucy Mack Smith, History, 1845,” 154, josephsmithpapers.org)

Sahanasa fianarana fanampiny

“Ny Tenivavolombelon’ireo Vavolombelona Valo”

Mba hanampiana ireo mpianatra handalina “Ny Tenivavolombelon’ireo Vavolombelona Valo” dia azonao atao ny mamaky ny tenivavolombelona nomen’izy ireo ao amin’ny pejy fanoloran’ny Bokin’i Môrmôna. Azonao vakina koa ny 2 Nefia 27:13. Mitantara ny zavatra niainan’izy ireo ilay horonan-tsary hoe “A Day for the Eternities” manomboka amin’ny mari-potoana 18:17 hatramin’ny 18:38. Azonareo atao ny mifanakalo hevitra momba ny maha-zava-dehibe ny fijoroan’izy ireo ho vavolombelona sy ny maha samihafa ny zavatra niainan’izy ireo tamin’ny an’ireo Vavolombelona Telo.

I Mary Whitmer dia vavolombelon’ireo takela-bolamena

Azonao zaraina ny zavatra niainan’i Mary Whitmer:

Rehefa nifindra tao amin’ny tranon-dry Whitmer i Joseph sy i Emma ary i Oliver dia nitombo ny fahasahiranan’i Mary Whitmer. Efa nikarakara izay ilain’ny vadiny sy ny zanany valo nipetraka tao an-trano na teo akaiky teo izy. Na dia tsy nitaraina momba ny asa fanampiny aza i Mary, dia nanjary reraka izy.

“Indray andro, raha teo ivelan’ny trano fitehirizam-bokatra izay toerana fiterena ny omby izy, dia nahita lehilahy iray fotsy volo niaraka tamin’ny kitapom-batsy teo an-tsorony. Nampitahotra azy ilay fisehoany tampoka, saingy rehefa nanatona izy, dia niteny taminy tamin’ny feo malefaka izay nampitony azy.

“-Môrônia no anarako,- hoy izy. -Lasa reraka be ianao amin’ny asa fanampiny rehetra tsy maintsy ataonao.- Nesoriny teny an-tsorony ilay kitapo, ary nijery azy i Mary raha nanomboka namaha izany izy.

“-Efa nahatoky sy nazoto tokoa ianao tamin’ny asanao,- hoy izy nanohy. -Mety àry ny handraisanao vavolombelona mba hanatanjahana ny finoanao.-

“Nosokafan’i Môrônia ny kitapony ary nesoriny ireo takela-bolamena. Nataony teo anoloany izy ireo ary navadiny ny pejin’izy ireo mba hahitan-dravehivavy ny soratra teo amin’izy ireo. Rehefa avy namadika ny pejy farany izy dia namporisika azy mba hanam-paharetana sy ho mahatoky eo am-pitondrany ilay enta-mavesatra fanampiny elaela kokoa. Nampanantena izy fa hotahiana ravehivavy noho izany.

“Nanjavona ilay lehilahy antitra fotoana fohy taorian’izay, namela an’i Mary irery. Mbola nisy asa tokony ho nataony, fa tsy hanahirana azy intsony izany” (Olomasina: Ny tantaran’ny Fiangonan’i Jesoa Kristy ho an’ny Olomasin’ny Andro Farany, boky 1, Ny fanevan’ny fahamarinana, 1815–1846 [2018], 70–71).

Azonao aseho koa ilay horonan-tsary hoe “Mary Whitmer Sees the Gold Plates” (2:26) na ny “Whitmer Farm: A Place of Miracles” (15:42; jereo manomboka amin’ny mari-potoana 5:06 ka hatramin’ny 6:09).

Ny fijoroana ho vavolombelona ananantsika momba ny Bokin’i Môrmôna

Azonao atao ihany koa ny mifanakalo hevitra momba ny fomba ahafahantsika mahazo fijoroana ho vavolombelona momba ny Bokin’i Môrmôna. Zarao ilay horonan-tsary hoe “Book of Mormon Testimonies” (3:46) ary asao izay mpianatra vonona hizara fijoroana ho vavolombelona momba ny Bokin’i Môrmôna na andalan-tsoratra masina izay manan-danja ho azy ireo avy amin’ilay boky.