Lesona 51: Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 37–40

Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 37; 38:1–9, 28–33

Miangona “any Ohio”

Miangona amin’ny fomba maro ny.mpikamban’Ny Fiangonan’i Jesoa Kristy ho an’ny Olomasin’ny Andro Farany. Ny fotoana voalohany niangonan’ny mpikamban’ny Fiangonana ho iray dia nitranga tamin’ny Tompo nandidy ny vahoakany mba hiangona “any Ohio” (Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 37:1). Nanao sorona be ireo mpikamban’ny Fiangonana tao New York sy ireo faritra hafa mba hiangona tany Ohio. Ity lesona ity dia afaka manampy ireo mpianatra hahatakatra ny antony andidian’ny Tompo ny vahoakany mba hiangona.

Sahanasa fianarana azo atao

“[Mandehana] any Ohio”

Ho fampidirana ny herin’ny fiangonana dia eritrereto izao asa atao manaraka izao. Omeo tapa-kazo kely tokana ny mpianatra iray ary asao izy mba hanapaka izany. Manaraka izany dia omeo andiana tapa-kazo kely ilay mpianatra dia asao izy hanapaka ilay andiana tapa-kazo. Tokony ho sarotra ny manao izany saingy mbola vita ihany. Farany dia omeo andiana tapa-kazo kely mitovy amin’izany ilay mpianatra saingy ampio tapa-kazo lehibe iray. Asao ilay mpianatra hanapaka io andiany io. Tokony tsy ho voatapaka io andiany io. Asao ireo mpianatra mba haka sary an-tsaina hoe iza no mety hasehon’ilay tapa-kazo kely (ny isam-batan’olona) ary iza ilay tapa-kazo lehibe (Jesoa Kristy). Mandiniha fanontaniana tahaka ireto manaraka ireto mba hanampiana ireo mpianatra hahita ny herin’ny fiangonana any amin’ny Mpamonjy.

• Inona no azon’izany ampianarina anay momba ny herin’ny fiangonana? Momba ny herin’ny fiangonana any amin’ny Mpamonjy?

  Ity fanombatombanan-tena manaraka ity dia afaka manampy ireo mpianatra hieritreritra momba ny toe-java-misy iainany manokana mandritra ny lesona. Asao izy ireo hieritreritra momba ny fomba hamaliany ny fanontaniana tsirairay. Ifanakalozy hevitra ny fanontaniana farany, ary soraty eny amin’ny solaitrabe ny valintenin’ireo mpianatra mba ho fanovozan-kevitra.

• Nahoana, araka ny eritreritrao, ny Mpamonjy no mandidy ny vahoakany hiangona?

• Inona avy no fitahiana ilainao eo amin’ny fiainanao izay mety tonga noho ny fiangonana miaraka amin’ireo mpikambana hafa ao amin’ny Fiangonana?

• Inona avy ireo toerana sasany iangonantsika ankehitriny mba hahatsapana ny herin’ny Mpamonjy?

Maro ireo olona tao Ohio no namaly ny hafatry ny famerenana amin’ny laoniny ary niditra ho mpikamban’ny Fiangonan’ny Mpamonjy. Anisan’izy ireo i Sidney Rigdon. I Sydney sy i Phebe vadiny dia nahatakatra fa raha toa ka nanaiky ny Bokin’i Môrmôna izy ireo ka niditra ho mpikamban’ny Fiangonana dia hamoy ny tranony sy ny fivelomany izy ireo. Nodinihin’izy ireo tsara ombam-bavaka ilay resaka ary natao batisa izy ireo. Mpikambana maro tao amin’ny fivavahan’i Rigdon ihany koa no niditra ho mpikamban’ny Fangonana.

Tao New York dia mpikambanan’ny Fiangonana maro be no niatrika fanenjehana goavana. Tamin’ny toe-javatra sasany dia nandrahona ny ain’ireo mpikamban’ny Fiangonana ny fahavalony ary nivory tamin’ny toerana mangina mba hikonona ny famongorana azy ireo (jereo ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38:13, 28–29). Rehefa tonga tao New York i Sidney Rigdon mba hihaona tamin’i Joseph Smith dia nitatitra ny fomba nanekena ny filazantsaran’ny Mpamonjy tao Ohio izy. Nahazo fanambarana miaraka amin’ny toromarika izay afaka nanampy ireo Olomasina tao New York tamin’ny fahasarotana izay natrehany i Joseph Smith.

Vakio ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 37:1–4, ary tadiavo ny zavatra nandidian’ny Tompo mba hataon’ireo mpikamban’ny Fiangonany.

Ity sarintany manaraka ity dia afaka manampy ireo mpianatra hahita ny halavirana nila nalehan’ny sasany mba hiangona any Ohio.

• Ahoana no mety ho fihetsika nasehon’ny mpikamban’ny Fiangonana manoloana io didy io? Nahoana?

• Inona no fantatrao momba ny Mpamonjy izay afaka manampy anao hanao asa am-pinoana rehefa toa sarotra ny hankatò ny didiny?

Fotoana fohy taorian’ny nandidiana mba handehanana tany Ohio dia niangona hanatanteraka fihaonambe ireo mpitarika tao amin’ny Fiangonana ary niresaka momba ilay dia. Ny fankatoavana ilay didy dia nidika hoe avela ny fananana, sy ny fianakaviana koa ho an’ny Olomasina sasany. Naharay ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38 i Joseph Smith tamin’io fihaonambe io. (Jereo ny Olomasina: Ny tantaran’Ny Fiangonan’i Jesoa Kristy ho an’ny Olomasin’ny Andro Farany, boky 1, Ny fanevan’ny fahamarinana, 1815–1846 [2018], 109–11.)

Vakio ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38:1–7, ary tadiavo ny zavatra nampianarin’ny Mpamonjy momba ny tenany.

• Tamin’ny fomba ahoana ny fahatakarana ireo zavatra momba ny Mpamonjy ireo no nanampy ireo Olomasina hanao ireo sorona nilaina natao mba hahafahana hiangona?

Mitahy ny Olomasiny ny Tompo rehefa miangona any Aminy izy ireo

Azon’ireo mpianatra atao ny manao fanazaran-tena amin’ilay fahaiza-manao amin’ny fandalinana soratra masina hoe manao lisitra amin’ny alalan’ny fanisiana marika ny fitahiana azo avy amin’ny fiangonana amin’ity andinin-tsoratra masina manaraka ity.

Vakio ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38:28–33, ary tadiavo ireo fomba mety hahavoatahy ny Olomasina amin’ny fanarahana ny didin’ny Mpamonjy mba hiangona any Ohio.

• Ahoana no mety hitahian’ny Tompo ireo mpikamban’ny Fiangonana noho ny fiangonany tao Ohio?

• Inona no antony sasany mahatonga ny Mpamonjy handidy ny vahoakany mba hiangona?

  Mety hahita fahamarinana mitovitovy amin’izao ireo mpianatra: Ny Tompo dia manangona ny vahoakany mba hiarovana azy ireo sy hanamafisana orina azy ireo ara-panahy.

• Inona ireo fomba sasany iarovan’ny Mpamonjy antsika sy anamafisany orina antsika ara-panahy rehefa mankatò ny didiny mba hiangona isika?

Hevero ny hanasa mpianatra roa mba hamaky ireto tantara manaraka ireto amin’ny iray kilasy, na zarao ho tsiroaroa izy ireo ka asaivo hifamaky ireo tantara. Ireo tantara ireo dia afaka manampy ny mpianatra hahita ny fomba hanatanterahan’ny Tompo ny fampanantenany fa ho eo amin’ireo Olomasina izy ary hitarika azy ireo tamin’ny 1831 (jereo ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38:7, 33). Azonao atao ny milaza fa ireo tantara ireo dia afaka manome toky antsika fa hitahy antsika ny Tompo rehefa mankatò ny didiny mba hiangona isika amin’izao androntsika izao.

Ny sampana Fayette

I Lucy Mack Smith no nitarika ny sampana Fayette. Nandeha sambo nanaraka ny Lakandrano Erie izy ireo ary niampita ny Farihy Erie. Rehefa tonga teo amin’ilay farihy izy ireo dia nanakana ny fandrosoan’izy ireo ny vaingan-dranomandry teo amin’ny seranana. Nangatsiaka sy noana ireo Olomasina kivy ary nanomboka nifamaly izy ireo. Nihiaka tamin’izy ireo i Lucy hoe:

“Aiza ny finoanareo? Aiza ny fatokisanareo an’ Andriamanitra? Raha ianareo rehetra ireo no manandratra ny fanirianareo ho any an-danitra, mba ho vaky ny ranomandry sy mba ho afaka isika, raha mbola velona koa ny Tompo, dia ho tanteraka izany.”

Avy hatrany dia nahare feon-kotroka i Lucy. Vaky ilay ranomandry teo amin’ny seranana mba hahafahan’ny sambon’izy ireo mandalo. Niara-nivavaka ireo Olomasina nankasitraka. Nandeha soa aman-tsara tany Kirtland, Ohio, izy ireo (jereo ny Olomasina, 1:121–23).

Ny sampana Colesville

I Newel Knight no nitarika ny sampana Colesville. Raha mbola tany an-tany lavitra i Newel dia nianjera ka tapaka soroka i Electa Peck nenitoany. Niezaka nanafaka ny fanaintanany ny mpandidy iray ary nilaza fa fahagagana raha ho afaka manao dia lavitra izy ao anatin’ny herinandro vitsivitsy. Nanonofy i Electa fa niverina i Newel ary nametraka ny tanany taminy dia sitrana izy. Rehefa niverina i Newel dia nahare ny zava-nitranga tamin’ny nenitoany ary nandeha nijery azy. Nangataka ny nenitoany mba homeny tsodrano. Nanatona ny fandriana i Newel, niteny mafy ny fanaintainana tamin’ny anaran’i Jesoa Kristy, ary nandidy an’i Electa mba ho sitrana. Ny ampitso marainan’io dia nifoha i Electa, niankanjo, ary nanohy ny dia. (Jereo ny Newel Knight, The Rise of the Latter-day Saints: The Journals and Histories of Newel Knight, ed. Michael Hubbard MacKay and William G. Hartley [2019], 32–33.)

Hevero ny hanasa ireo mpianatra hiangona anaty vondrona mba hifanakalo hevitra momba ireto fanontaniana manaraka ireto. Mba ho isan-karazany ny mpianatra anaty vondrona, dia afaka miangona arakaraka ny toetoetrany toy ny halavany na ny fotoana ao amin’ny taona izay nahaterahan’izy ireo. Ampahatsiahivo ireo mpianatra mba hijery ny lisitr’ireo toerana azo iangonana eo amin’ny solaitrabe.

• Inona no ampianarin’ireo tantara ireo anao momba ny fomba ahafahan’ny Mpamonjy miaro antsika sy manamafy orina antsika ara-panahy rehefa miangona any Aminy isika?

• Tamin’ny fomba ahoana no efa nitahiana anao manokana tamin’ny fanekena ny fanasan’ny Mpamonjy mba hiangona any Aminy?

Ny fiangonantsika manokana

Asao ny mpianatra hamaly ireto fanontaniana manaraka ireto ao amin’ny diary fandalinan’izy ireo. Azo asaina ireo mpianatra izay mazoto mba hizara ny valin-teniny amin’ny iray kilasy. Hevero ny hizara ny fomba efa nitahiana anao noho ny fiangonana niaraka tamin’ireo Olomasina araka ny nandidian’ny Mpamonjy.

• Amin’ny fomba ahoana, araka ny eritreritrao, no anasan’ny Mpamonjy anao mba hiangona any Aminy?

• Nanao sorona ny fiompiany sy famboleny ireo Olomasina mba hankatoavana ny didin’ny Tompo mba hiangona (jereo ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38:37). Inona no sorona takin’ny Tompo amintsika mba handraisana ireo fitahiana avy amin’ny fiangonana?

• Inona no nianaranao momba ny Mpamonjy izay hanampy anao hanaiky ny fanasany mba hiangona any Aminy?

Loharanom-pitaovana fanampiny

Inona no nafoin’ireo Olomasina mba hahafahana miangona tany Ohio?

Hoy ny nosoratan’i Newel Knight:

Ho fankatoavana ny didy izay efa nomena, izaho, miaraka amin’ny sampana Colesville, dia nanomboka niomana ny handeha tany Ohio. …

Araka ny mety ho efa nandrasana, dia tsy maintsy nafoinay ny fanananay. …

Rehefa vitanay ny fandaminana tsara indrindra ho amin’ny dianay dia nanao veloma ny zavatra rehetra izay nankamaminay teto an-tany izahay … [ary] niainga ho any Ohio [ny aprily 1831]. (Newel Knight autobiography and journal, circa 1846–1847, 28–29, Church History Library, Salt Lake City; nohavaozina ny tsipelina sy ny sora-baventy ary ny mari-piatoana)

Nahoana ny Tompo no mandidy ny vahoakany mba hiangona?

Nampianatra toy izao ny Filoha Henry B. Eyring ao amin’ny Fiadidiana Voalohany hoe:

Fantatsika avy amin’ny zavatra niainana fa tonga ny fifaliana rehefa misy ny firaisan-kina. … [Ny fanirian’ny Ray any An-danitra] dia ny hanome antsika izany faniriana masina ny mba te ho iray izany noho ny fiitavany antsika.

Tsy afaka manome izany ho an’ny tenantsika manokana izy. Ny fifalian’ny firaisan-kina izay tiany homena antsika mafy dia tsy natao ho an’olon-tokana. Tsy maintsy mikatsaka izany ary mendrika ny hahazo izany miaraka amin’ny hafa isika. Tsy mahagaga izany raha toa ka mamporisika antsika mba hivondrona Andriamanitra mba ahafahany mitahy antsika. Tiany ny mba hivondronantsika ao anatin’ny fianakaviana. Nanorina kilasy, paroasy sy sampana Izy ary nandidy antsika mba hiara-hivory matetika. Misy tombontsoa lehibe ho antsika ao anatin’ireny fivondronana nalamin’ Andriamanitra ho antsika ireny. Afaka mivavaka sy manao asa ho an’ny firaisan-kina izay hitondra fifaliana sy hampitombo ny herintsika hanompo isika. (Henry B. Eyring, “Our Hearts Knit as One,” Liahona, nôv. 2008, 69)

Hoy Rahavavy Reyna I. Aburto, mpanolotsaina teo aloha tao amin’ny Fiadidian’ny Fikambanana Ifanampiana Maneran-tany:

Hatrany am-boalohany Andriamanitra dia efa nikatsaka ny hanangona ireo zanany sy hametraka lamina ho azy ireo mba “[hanatanterahana] ny tsy fahafatesana sy ny fiainana mandrakizain[tsika]” [Mosesy 1:39]. Araka izany tanjona izany no nanomezany torolalana antsika mba hanorina toerana fitsaohana, izay handraisantsika fahalalana sy ireo ôrdônansin’ny famonjena sy ny fisandratana, hanaovantsika sy hitandremantsika ireo fanekempihavanana izay mamatotra antsika amin’i Jesoa Kristy; hanafiana antsika amin’ny “herin’ny toetra araka an’ Andriamanitra” [Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 84:20]; ary hiara-hiangona matetika mba hahatsiaro an’i Jesoa sy hifankahery ao Aminy. Ny rafitry ny Fiangonana sy ny trano fivoriany dia natao ho an’ny tombontsoantsika ara-panahy. “Ny fiangonana … no kombarika anorenantsika ny fianakaviana mandrakizay” [L. Tom Perry, “The Tradition of Light and Testimony,” Ensign, des. 2012, 30]. (Reyna I. Aburto, “Isika no Fiangonan’i Jesoa Kristy ho an’ny Olomasin’ny Andro Farany,” Liahona, mey 2022, 11)

Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38:32. Oviana ny Tompo no nanome ireo Olomasina ny lalàny sy nitafy azy ireo tamin’ny hery avy any ambony?

Fotoana fohy taorian’ny nahatongavan’i Joseph Smith tao Ohio dia nambaran’ny Tompo taminy ny lalàny izay voarakitra ankehitriny ao amin’ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 42. Taty aoriana, tamin’ny 1836, dia notafian’ny Tompo ny heriny avy any an-danitra ny Olomasiny tao amin’ny tempolin’i Kirtland (jereo ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 95:8; 110:9).

Sahanasa fianarana fanampiny

Horonan-tsary momba ny fiangonana amin’izao androntsika izao

Hevero ny hampiasa iray na maromaro amin’ireto horonantsary manaraka ireto, izay hita ao amin’ny ChurchofJesusChrist.org mba hanampiana ireo mpianatra hahatakatra ireo fitahian’ny fanangonana amin’izao androntsika izao. Mety hanampy izy ireo rehefa mifanakalo hevitra momba ny fiangonan’izy ireo manokana ny mpianatra.

Raha hijery ohatra ana tanora manasa ny hafa hiara-hiangona aminy dia jereo ny “Azonao atao ao amin’ny kôlejy na kilasy izany” (4:04; jereo manomboka amin’ny kaodim-potoana 0:10 ka hatramin’ny 2:14).

Raha hijery ohatra amin’ny fomba nahavoatahy ny zatovovavy iray tamin’ny fiangonana tao amin’ny lasin’ny Zatovovavy dia jereo ny “Nahoana aho no eto?” (4:10).

Mba hanampiana ny mpianatra izay mety manontany tena ny antony mahatonga azy ireo hiangona any amin’ireo fiaraha-mientana any am-piangonana kanefa tsy mahatsapa ho misy zavatra azony avy amin’izany dia jereo ny “Ireo filana manoloana antsika” (11:57; jereo manomboka amin’ny kaodim-potoana 5:59 hatramin’ny 8:25).

Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38:8–12. Ireo izay hitoetra amin’ny Fiavian’ny Mpamonjy fanindroany

Mba hanampiana ireo mpianatra hifanakalo hevitra momba ny sasany amin’ireo fampianaran’ny Mpamonjy momba ny fiverenany dia azonao atao ny maneho sarin’ny Fiavian’ny Mpamonjy fanindroany. Asao ireo mpianatra hikaroka ao amin’ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38:8–12 hitadiavana ny hoe iza no “hahatanty ny andro” (andininy 8) amin’ny Fiaviana fanindroany (hijanona eto an-tany miaraka amin’ny Mpamonjy). Asao ireo mpianatra hizara ny zavatra hitany, ary hifanakalo hevitra hoe nahoana isika no hahatanty ilay andron’ny Fiavian’ny Mpamonjy fanindroany raha madio.

Azonao atao ihany koa ny mandalina ny fanoharana momba ny vary sy ny tsimparifary ao amin’ny Matio 13:24–30 (jereo ihany koa ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 86:1–7).

Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 38:30. “Raha efa miomana ianareo dia tsy hatahotra”

Mba hanampiana ireo mpianatra hahatsapa ny maha zava-dehibe ny fahavononana dia azonao atao ny miresaka momba ireo fotoana izay efa nahatsapanao ho vonona na tsy vonona ary asao ireo mpianatra hizara ny zavatra niainany manokana momba izany koa. Resaho ny zavatra mila ivononantsika.

Azonao atao ihany koa ny mamaky ity teny nambaran’ny Filoha Russell M. Nelson ity ary ifanakalozy hevitra ireto fanontaniana manaraka ireto:

“Mamporisika anareo aho handray fepetra hivononana ara-batana. Saingy vao mainka aho sahiran-tsaina raha ny mikasika ny fiomananareo ara-panahy sy ara-pihetseham-po” (Russell M. Nelson, “Raiso amim-pinoana ny hoavy,” Liahona, nôv. 2020, 74).

• Ahoana no ahafahantsika miomana ara-batana sy ara-pihetsehampo ary ara-panahy?

• Ahoana no ahafahantsika mampiditra ny Mpamonjy ao amin’ny fiomanantsika?

• Amin’ny fomba ahoana, araka ny eritreritrao, ny fahavononana amin’ireo fomba ireo no manampy antsika tsy hatahotra?

Avia, hanaraka Ahy: Ireo feon’ny famerenana amin’ny laoniny

Hevero ny hanasa ireo mpianatra mba hamaky sy hifanakalo hevitra momba ny tantaran’ny nifindran’i Phebe Carter tany Ohio. Jereo ny fizarana “Ireo feon’ny famerenana amin’ny laoniny” ho an’ny Fotopampianarana sy Fanekempihavanana 37–40 ao amin’ny Avia, hanaraka Ahy—Ho an’ny ao an-tokantrano sy ao am-piangonana. Azon’ireo mpianatra ifanakalozana hevitra ireo fsorona nataony mba hahafahana miangona miaraka amin’ireo Olomasina tao Ohio sy ny zavatra ianaran’izy ireo momba ny fanarahana ny Mpamonjy avy amin’ny ohatra nasehony.

Filalaovana an-tsehatra ny fiangonana ho any Ohio

Ankoatra ny famakiana ny tantaran’ny nitondran’i Lucy Mack Smith vondron’Olomasina ho any Ohio dia azonao atao ny manasa ireo mpianatra mba hilalao an-tsehatra izany. Azonao atao ihany koa ny mampiasa ny lahatsoratr’ilay tantara izay hita ao amin’ny “Lucy Leads the Way” ao amin’ny Friend, mey 2018, 12–13.