Leksiyon 167: Doktrinal nga Kahanas: Pagkaplag og mga Tubag sa Akong mga Pangutana

Pagsusi sa mga Hilisgotan ug mga Pangutana inubanan sa Mahangtoron nga Panglantaw

Pag-angkon og Espirituhanong Kahibalo, Bahin 3

Usa ka katuyoan sa doktrinal nga kahanas mao ang pagtabang sa mga estudyante nga mapamilyar sa mga baroganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibalo aron ila kining magamit sa tibuok nilang kinabuhi. Kini nga leksiyon makatabang sa mga estudyante sa pagsusi sa mga konsepto ug mga pangutana nga adunay mahangtorong panglantaw ug mas makita kini sama sa gibuhat ni Jesukristo.

Mga Posibleng Kalihokan sa Pagkat-on

Ang Mata sa Hugot nga Pagtuo

Ipakita ang hulagway sa ubos ug dapita ang mga estudyante sa paghanduraw sa sitwasyon.

Handurawa ang pag-adto sa usa ka museyo ug ang pagkakita sa usa ka eksibit nga sama niini. Unsaon nimo paghulagway sa unasay imong nakita?

• Unsa kaha ang imong hunahunaon kon ang usa nga nagtan-aw sa pareho nga eksibit misulti kanimo nga nakita niya ang porma sa mata sa tawo?

Ipasabot nga gikan sa lahi nga anggulo ang mga tulbok naglinya nga nagpakita og usa ka hulagway sa mata sa tawo. Ipakita ang mosunod nga hulagway. Mahimo usab nimong ipasalida ang bidyo, nga nagpakita sa pag-usab sa panglantaw hangtod nga makita ang mata.

• Unsa ang atong makat-onan mahitungod sa panglantaw gikan niini nga alampat?

• Unsa kaha nga espirituhanong mga leksiyon ang makatabang kanato niini nga masabtan?

Human mopakigbahin ang mga estudyante sa ilang mga panabot, tabangi sila nga makat-on gikan ni Elder Neil L. Andersen sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles.

Tan-awa kining art ni Michael Murphy. Gikan niini nga panan-aw, lisod nimong katuohan nga kini usa ka mabulokong pasundayag sa tawhanong mata. Hinoon, samtang ikaw motan-aw sa mga tulbok gikan sa laing panan-aw, makita nimo ang kanindot sa buhat sa artist.

Sa ingon niana, atong makita ang espiritwal nga mga kamatuoran sa Dios pinaagi sa panan-aw sa mata sa hugot nga pagtuo. (Neil L. Andersen, “Ang Mata sa Hugot nga Pagtuo,” Liahona, Mayo 2019, 35)

• Unsa sa imong hunahuna ang gipasabot sa pagtan-aw sa espirituhanong mga kamatuoran nga adunay “mata sa hugot nga pagtuo”?

• Unsa usahay ang makapalisod kanato sa pagkakita sa espirituhanong mga kamatuoran niining paagiha?

Pagtan-aw sama sa pagtan-aw sa Ginoo

Kon nagkinahanglan kita og tabang nga makakita sa doktrina, mga pangutana, o mga isyu sa katilingban gikan sa panglantaw sa hugot nga pagtuo, magamit nato ang mga baroganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibalo:

1. Lihokon inubanan sa hugot nga pagtuo.

2. Susiha ang mga konsepto ug mga pangutana nga adunay mahangtorong panglantaw.

3. Tinguhaa ang dugang nga panabot pinaagi sa balaanong gitudlo nga mga tinubdan.

Niini nga leksiyon, motutok kita sa pagsusi sa mga konsepto ug mga pangutana nga adunay mahangtorong panglantaw.

Dapita ang mga estudyante sa pagpasabot sa ilang nasabtan mahitungod sa unsay gipasabot niini sa pagsusi sa mga konsepto ug mga pangutana nga adunay mahangtorong panglantaw.

Basaha ang mga parapo 8–10 diha sa “Pag-angkon og Espirituhanong Kahibalo” nga sekisyon sa Mahinungdanon nga Dokumento sa Doktrinal nga Kahanas (2023) aron makita kon unsay atong mahimo aron makabaton og mahangtorong panglantaw.

• Unsa ang imong nakat-onan gikan niini nga mga parapo mahitungod sa kamahinungdanon sa pagbaton og mahangtorong panglantaw?

• Unsa ang makatabang nimo nga makabaton og mahangtorong panglantaw?

Ikonsiderar ang pagmarka niini nga hugpong sa mga pulong sa parapo 8: Tinguhaon nato ang tabang sa Espiritu Santo aron makita ang mga butang sama sa pagkakita niini sa Ginoo.

• Unsa sa imong hunahuna ang pipila ka mga kaayohan sa pagsulay sa pagtan-aw sa atong espirituhanong mga pangutana o mga kabalaka sa paagi sa pagtan-aw sa Ginoo niini?

Pangita og duha o tulo ka mga kasulatan nga makatabang kanimo nga masabtan ang kamahingdanon sa panglantaw sa Ginoo.

Ang mga estudyantye makasugod pinaagi sa pagpangita og mga kasulatan bahin sa kahibalo sa Dios ubos sa “God, Omniscience of” diha sa Topical Guide.

Ania ang pipila ka mga bersikulo nga ikonsiderar:

• Isaias 55:8–9

• 2 Nephi 9:20

• Doktrina ug mga Pakigsaad 38:1–2

• Doktrina ug mga Pakigsaad 88:6, 41

Aron matabangan ang mga estudyante sa paghunahuna mahitungod sa unsay ilang nabasa, hangyoa sila sa pagsulat og hamubo sa unsay ilang nakat-onan mahitungod sa Dios. Mahimo nimong dapiton ang pipila ka mga estudyante sa pagpakigbahin sa unsay ilang gisulat o hangyoa ang mga estudyante nga ipakigbahin ngadto sa usa ka pares.

• Unsa ang gitudlo niini nga mga bersikulo mahitungod sa Dios nga mahimong makadasig kanato sa pagtan-aw sa mga butang gikan sa Iyang panglantaw?

Nagkalainlaing mga panglantaw

Ang mosunod nga kalihokan makatabang sa mga estudyante sa pagbansay sa pagtandi sa kalibotanong panglantaw ngadto sa mahangtorong panglantaw. Ikonsiderar ang pagpaila og senaryo sama sa mosunod ug pagtabang sa mga estudyante sa pagkonsiderar sa duha ka punto sa panglantaw.

Bag-o lang nigradwar si Ryan sa high school. Nagsugod siya sa pagpakig-date sa usa ka babaye nga dili miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Dihang nagkaseryoso na ang ilang relasyon, ang babaye bag-ohay lang nga misugyot sa ideya nga mahimo silang mag-ipon imbes nga magpakasal.

Dapita ang klase sa paghisgot sa mosunod nga pangutana ug ilista ang mga tubag diha sa pisara ubos sa ulohan nga giulohan og “Kalibotanong panglantaw.” Ikonsiderar ang pagpahinumdom sa mga estudyante sa alampat nga gipakita sa sinugdanan sa leksiyon. Mahimo nimong ipakita ang kilid nga aninaw [side view] sa alampat sa mata atol niini nga panaghisgotan.

• Kon si Ryan adunay limitado o kalibotanong panglantaw, ngano kaha nga kini daw maayo nga ideya alang kaniya?

Kon nagkinahanglan ang mga estudyante og tabang sa paghatag og mga rason, mahimo nimong ipakigbahin ang mosunod nga parapo.

Kon nagtan-aw si Ryan niini nga desisyon nga adunay kalibotanong panglantaw, tingali makakita siya og pipila ka mga kaayohan sa pag-ipon uban sa iyang hinugugma nga babaye imbes nga magminyo. Mahimong maghunahuna siya nga makadaginot og kwarta pinaagi sa dili paggasto niini sa usa ka mahal nga singsing ug sa kasal. Tingali maghunahuna siya nga makapamenos kini sa tensiyon sa kaminyoon nga nagkinahanglan sa iyang bug-os nga pasalig. Kon mamaayo ra ang tanan, kanunay man silang adunay kahigayonan nga makasal ra unya.

Karon nga ang mga estudyante nakakita niini nga sitwasyon sa kalibotanong panglantaw, tabangi sila sa pagkuha og mahangtorong panglantaw. Kon imong gipakita ang kilid nga aninaw [side view] sa mata atol sa miaging panaghigotan, karon ipakita ang hulagway diin makita ang mata.

Diha pisara, isulat ang ulohan nga “Mahangtorong panglantaw,” ug dapita ang mga estudyante sa paglista sa mga tubag sa mosunod nga pangutana ubos niini nga ulohan. Ikonsiderar ang pagtudlo sa mga estudyante ngadto sa mga kapanguhaan sama sa “Ang Pamilya: Usa ka Pamahayag ngadto sa Kalibotan” o Alang sa Kalig-on sa mga Kabatan-onan: Usa ka Giya sa Paghimo og mga Pagpili (2022).

• Kon si Ryan adunay mahangtorong panglantaw, nganong pilion man niya nga dili makig-ipon sa iyang hinigugma nga babaye?

Kon nagkinahanglan ang mga estudyante og tabang sa pagtubag sa pangutana, mahimo nimong ipakigbahin ang mosunod nga parapo. Labing siguro, makahimo ang mga estudyante sa ilang kaugalingong mga tubag samtang sila moapil sa panaghisgotan.

Kon si Ryan nagtan-aw niini nga desisyon uban sa mahangtorong panglantaw, mahimo niyang ikonsiderar ang pipila sa mosunod nga mga butang: Ang kalipay nagagikan sa pagsunod ni Jesukristo ug sa pagsunod sa Iyang mga pagtulon-an. Si Ryan dili gusto nga “makasala batok sa Dios” (Genesis 39:9) pinaagi sa paglapas sa balaod sa Ginoo sa kaputli, nga naglakip sa paglikay sa pakighilawas sa dili pa ang kaminyoon. Ang ebanghelyo ni Jesukristo nagtudlo usab nga ang mga bata adunay katungod nga matawo sa usa ka pamilya diin ang usa ka amahan ug inahan naminyo ug mipasalig ngadto kanila ug sa usag usa. Nasabtan ni Ryan nga makahimo siya og mga pakigsaad sa Dios diha sa templo aron tugotan ang iyang mga relasyon nga magmahangtoron.

Ang mosunod nga mubo nga bidyo makapakita sa kaklaro nga atong maangkon sa paghimo og mga desisyon kon kita motan-aw sa mga pangutana ug sa mga isyu sa katilingban gikan sa mahangtorong panglantaw.

Karon nga nabuhat na sa mga estudyante ang usa ka senaryo, mahimo nimo silang dapiton aron sa paghisgot sa ubang mga sitwasyon sa ilang kaugalingon o diha sa gagmay nga mga grupo. Mahimo nilang tan-awon ang lahi nga pangutana o isyu sa katilingban gikan sa parehong kalibotanon ug mahangtorong mga panglantaw.

Aron matabangan ang mga estudyante nga mahisgotan ang kamahinungdanon sa pagtandi sa kalibotanon ug mahangtorong mga panglantaw, mahimo kang mangutana og mga pangutana sama sa mosunod:

• Unsa ang imong nakat-onan pinaagi sa pagtandi sa kalibotanong panglantaw ug sa mahangtorong panglantaw?

• Unsa nga mga kaayohan ang moabot gikan sa pagtan-aw sa atong mga pagpili o mga pangutana gikan sa usa ka mahangtorong panglantaw?

• Kanus-a nimo naobserbahan ang mga panalangin sa pagtan-aw sa mga butang nga adunay mahangtorong panglantaw?

Pagpamatuod sa mga kamatuoran nga imong nahisgotan karon. Dasiga ang mga estudyante sa pagpadayon sa paggamit sa mga baroganan sa pag-angkon og espirituhanong kahibalo samtang mangita sila sa mga tubag sa ilang mga pangutana.

Dugang nga mga Kapanguhaan

Unsaon nako pagpakigsulti sa uban kon ang akong panglantaw lahi sa ilaha?

Si Presidente Dallin H. Oaks sa Unang Kapangulohan miingon:

Mosugyot ko nga mas maayo para sa atong mga batan-on nga likayan ang pagpakiglantugi sa ilang mga kaubanan. … Kanunay kining mas maayo alang kanila sa pagtubag pinaagi sa pag-ila sa kalibotanong mga ideya o mga hunahuna sa mga pamahayag nga ilang giatubang, ug dayon sa pag-ila sa lain-laing mga hunahuna o mga ideya nga naggiya sa pangisip sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Dili kini magkuha ug pag-uyon gikan sa mga tawo nga dili parehas sa atong hugot nga pagtuo, apan kini makapahilayo sa panaghisgot gikan sa panaglalis. (Dallin H. Oaks, “As He Thinketh in His Heart” [gabii uban sa usa ka General Authority, Feb. 8, 2013], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org)

Sa unsang paagi nga ang pagsabot sa plano sa kaluwasan makaimpluwensiya sa akong panglantaw?

Si Presidente M. Russell Ballard sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mitudlo:

Pinaagi ni Propeta Joseph Smith, gihatag sa Dios ang Basahon ni Mormon, ang Doktrina ug mga Pakigsaad, ug daghan pang dugang nga mga pagtulun-an sa Simbahan. Kini naglakip sa kahibalo sa plano sa kaluwasan, nga usa ka mapa diin kita gikan, atong katuyoan dinhi sa yuta, ug asa ta paingon human ta mamatay. Ang plano naghatag sab nato og lahi, mahangtorong panglantaw nga kita espiritu nga mga anak sa Dios. Pinaagi sa pagkasabot kinsa ang atong Langitnong Amahan ug unsay atong relasyon Kaniya ug sa Iyang Hinigugmang Anak, si Jesukristo, atong madawat ang Ilang mga sugo ug mohimo og mga pakigsaad uban Kanila nga modala nato og balik ngadto sa Ilang mahangtorong presensya. (M. Russell Ballard, “Dios ang Nagtimon,” Liahona, Nob. 2015, 25)

Dugang nga mga Kalihokan sa Pagkat-on

Mahangtorong panglantaw ni Jesukristo

Mahimong makapadasig alang sa mga estudyante nga makita nga si Jesukristo nagbaton og mahangtorong panglantaw atol sa Iyang mortal nga kinabuhi. Ikonsiderar ang pagbasa og mga ehemplo diha sa mga kasulatan diin si Jesukristo mitubag sa usa ka pangutana o isyu base sa Iyang pagsabot sa plano sa Dios sa kaluwasan. Ang mga ehemplo naglakip sa Lucas 2:49; Juan 6:35, 38, 42, 51; Juan 18:36; ug daghan pang ubang mga kasulatan. Mahimong makatabang ang pagbasa sa pipila sa nagpalibot nga mga bersikulo o paghatag og konteksto sa unsay gibasa sa mga estudyante. Mahimong makabenepisyo usab ang mga estudyante gikan sa paghisgot nganong mapasalamaton sila nga si Jesukristo nagbaton og mahangtorong panglantaw aron matuman ang Iyang balaanong misyon.

Pagtuon sa kasaysayan sa Simbahan

Tabangi ang mga estudyante nga makasabot sa mga kalainan sa kultura nga anaa tali sa atong mga kustombre ug mga tradisyon ug niadtong gikan sa kaniadto. Usa ka paagi sa pagbuhat niini mao ang pagpakita og mapa sa kalibotan ug dapita ang mga estudyante nga ipakigbahin sa daklit unsay ilang nahibaloan mahitungod sa nagkalainlaing mga nasod sa tibuok kalibotan. Mahimong hisgotan sa mga estudyante kon unsa ang atong makat-onan gikan sa pagbisita sa nagkalainlaing mga nasod ug kon unsa ang mahimong lisod. Dapita ang mga estudyante sa pagtuon sa mga parapo 9 ug 10 diha sa “Pag-angkon og Espirituhanong Kahibalo” nga seksiyon sa Mahinungdanon nga Dokumento sa Doktrinal nga Kahanas (2023), mangita unsay buhaton kon naa kitay mga pangutana sa kasaysayan. Mahimo usab nimo nga ipakita kini nga bidyo, diin ang tigtipig sa kasaysayan sa Simbahan nga si Matther Grow nagtambag unsaon pagnabigar sa kasaysayan sa Simbahan.

Pagporma og usab sa mga isyu ug mga pangutana

Sumala sa paragpo 8 diha sa Pag-angkon og Espirituhanong Kahibalo nga sekisyon sa Mahinungdanon nga Dokumento sa Doktrinal nga Kahanas (2023), ang pagtan-aw sa mga butang sama sa pagtan-aw sa Ginoo nagtugot kanato sa pagporma og usab [reframe] sa doktrinal nga mga konsepto, mga pangutana, ug mga isyu sa katilingbani. Tabangi ang mga estudyante nga makat-on unsaon nila sa pagporma og usab [reframing], ug dayon pabansaya sila. Ang mosunod nga tulo ka mga lakang mahimong makatabang nga mga panudlo nga sundon sa mga estudyante. Mahimo nilang gamiton ang handout sa Pagporma og usab sa mga Pangutana [Reframing Questions] aron isulat ang ilang mga pangutana ug mga pangagpas. Mahimo usab nimo nga ipakita ang bidyo aron mapakita ang pagporma og usab sa lisod nga mga pangutana.

1. Pagpili og pangutana o isyu sa katilingban.

2. Hunahunaa ug isulat ang nagkalainlaing mga pangagpas nga mahimong maanaa sila o ang usa ka tawo nga adunay kalibotanon nga panglantaw bahin sa hilisgotan.

3. Tan-awa ang samang pangutana o isyu sa katilingban nga adunay mahangtorong panglantaw. Pamalandongi ang mga pangutana sama sa, “Unsa man ang akong nahibaloan nang daan mahitungod sa Langitnong Amahan, sa Iyang plano, ug sa unsang paagi Niya gidumala ang Iyang mga anak?” ug “Unsa nga mga pagtulon-an sa ebanghelyo ang may kalabotan o nagklaro niini nga konsepto o isyu?”