“Te u maʻu fēfē ha mataotao ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí ʻoku taau mo aú?” Tokoni Maʻaku (2021)
“Te u maʻu fēfē ha mataotao ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí ʻoku taau mo aú?” Tokoni Maʻaku
Te u maʻu fēfē ha mataotao ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí ʻoku taau mo aú?
ʻE lava ke ongo fakalotosiʻi ke maʻu ha tokoni fakapalōfesinale ke ikunaʻi ʻaki e ponokalafí. ʻE lava ke tokoni atu ʻa e fakamatala ko ʻení ke ke fili ha mataotao ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí ʻoku feʻunga mo koé.
ʻOku feʻunga ke ʻiloʻi pea faitoʻo ʻe he kau mataotao ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí ʻa e ngaahi fokoutua fakaeʻatamaí. Ko e tokolahi ʻo kinautolu kuo ʻi ai honau mataʻitohi fakataukei pe ako, ako ngāue mo e taukei māʻolunga ange. Fakapapauʻi ko e tokotaha mataotao ʻokú ke filí kuo ʻosi laiseni ke ne lava ʻo fakahoko e ngaahi ngāue ki he moʻui lelei fakaeʻatamaí. Fakatokangaʻi ange ʻoku ʻikai ʻuhinga ʻa e mamafa ʻenau totongí mo e lahi ʻo e ako kuo nau aʻusiá ke pehē ko e tokoni lelei taha kinautolu ke tokoniʻi ʻaki koé.
Ko e hā ʻa e faʻahinga ngāue ki he moʻui lelei fakaeʻatamaí ʻoku ou fie maʻú?
Mahalo ʻe hoko ko ha kamataʻanga lelei ʻa hono fakapapauʻi ʻo e faʻahinga tuʻunga fakapalōfesinale ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí ʻoku feʻunga taha mo hoʻo ngaahi fiemaʻú mo e ngaahi tūkungá.
ʻOku malava ke nofotaha e kau mataotaó ʻi ha ngaahi ʻēlia pau, hangē ko e loto-māfasiá, maʻunimaá, pe tokoni fakafāmilí. Ko e niʻihi ʻeni ʻo e ngaahi kautaha angamahení:
-
Toketā ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí
-
Mataotao faifaleʻi ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí
-
Neesi mataotao ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí
-
Tokotaha kuo ʻosi laiseni ke ngāue fakakiliniki ʻi he tafaʻaki feohi mo e kakaí
-
Mataotao ʻi he nofo-malí mo e fāmilí
-
Faifaleʻi fakapalōfesinale
Ke ako lahi ange ki he kau mataotao takitaha ko ʻení, vakai, “Fekumi ki ha Mataotao ʻi he Moʻui Lelei Fakaʻatamaí ʻOku Taau mo Koé.”1
Ko e hā ʻa e meʻa ʻoku totonu ke u fakakaukau ki ai ʻi hono fili ha kautaha moʻui lelei fakaeʻatamaí?
-
ʻUhinga ʻo e fekumi ki ha faleʻí. Ko e tokolahi taha ʻo e kau mataotao ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí ʻoku nau taau ke faitoʻo e ngaahi fokoutua fakaeʻatamaí, ka ʻe lava ke ke fili ha taha ʻokú ne tokangaʻi hono ikunaʻi ʻo e ponokalafí pe ko ha tafaʻaki kehe ʻoku tokoni fakahangatonu ki hoʻo ngāue ʻaki ʻo e ponokalafí.
-
Ko e faʻahinga faitoʻo ʻoku fie maʻú. Mahalo ko e tokolahi ʻo e niʻihi ʻoku nau ngāue ʻaki e ponokalafí ʻoku nau fehangahangai mo e ngaahi palopalema fekauʻaki mo honau ngaahi ivi tākiekina fakaesinó, fakaeʻatamai, fakasōsialé, mo fakalaumālié. Ko hono olá, ʻe lava ke tokolahi e kau mataotao ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí ʻe fie maʻu ke ke ʻaʻahi ki aí. Hangē ko ʻení, ʻe fie maʻu ke ke ʻaʻahi ki ha mataotao ʻi he moʻui lelei fakaeʻatamaí ke ne ʻoatu e faitoʻó pea ʻaʻahi ki ha tokoni fakaeʻatamai ʻe taha ke ne fai e faleʻí.
-
Ko hoʻo patisetí. ʻOku totonu ke ke fili ha taha palōfesinale te ke lava ʻo totongí. Kapau te ke lava, kumi ha kautaha te ne tali hoʻo maluʻí. ʻOku mahuʻinga ke ke lava ʻo hokohoko atu hoʻo faitoʻó ʻi he vahaʻataimi ʻokú ke fie maʻú taʻe ʻi ai ha fakangatangata fakapaʻanga.
Te u lava fēfē ʻo ʻiloʻi ʻa e kautaha lelei taha ki he moʻui lelei fakaeʻatamaí maʻakú?
Fakakaukau ke aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení mo ha ngaahi kautaha moʻui lelei fakaeʻatamai te ke ala fakaʻaongaʻí:
-
Ko e hā e ako fakaeʻatamai mo e ako ngāue naʻa nau maʻú? Ko e taʻu ʻeni ʻe fiha ʻenau fakahoko fatongiá?
-
ʻOku nofotaha nai ʻenau ngāué ki hono tokangaʻi e niʻihi fakafoʻituitui ʻoku nau kumi tokoni ke ikunaʻi ʻa e ponokalafí?
-
Ko e hā ʻa e kautaha maluʻi ʻoku nau fengāueʻaki mo iá?
-
Ko e hā ʻenau taimi houa ngāué, ngaahi totongí, mo e lōloa ʻo e ngaahi sēsiní?
-
Ko e hā e mamaʻo honau ʻōfisí mei hoʻo ngāueʻangá pe ʻapinofoʻangá?
-
ʻOku nau tali nai ha kau fokoutua foʻou?
-
ʻOku nau fai nai ha faifaleʻi fakafoʻituitui, faifaleʻi ki he ongomeʻa malí, pe fakatouʻosi? Ko e ha ʻa e faʻahinga faleʻi ʻokú ke ongoʻi ʻe lelei taha ki ho tūkungá?
-
Ko e hā ha ngaahi fiemaʻu ho malí? ʻE ʻaonga nai ke nau fakataha foki mo e mataotao ko ʻení?
ʻOku lelei ke fai ha ngaahi fehuʻi peheni ʻi he taimi ʻokú ke vakaiʻi ai pe ʻoku tonu ha kautaha ki he moʻui lelei fakaeʻatamaí kiate koe. Te ke lava ʻo ʻeke ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení kimuʻa pea toki fokotuʻu ho fuofua ʻapoinimení. Tokanga ki hoʻo fuofua ongó ʻi hoʻo talanoa mo e tokotaha palōfesinalé. Falala kiate koe mo hoʻo fakakaukau fakapotopotó. Fakakaukau pe ʻoku ngali feʻunga nai ia mo koe, ko hoʻo ngaahi fiemaʻú, mo ho tōʻongá.
Fakaʻosí, ke ke loto-toʻa. ʻI hoʻo fekumi ki he fakahinohino mo e mālohi ʻo e ʻEikí, ʻe lava ke tataki koe ke ke fakahoko e ngaahi sitepu totonu ki hono fakamoʻui koé.