Leksyon 4

Pagtubag sa mga Hagit diha sa Kaminyoon

Mga Ideya alang sa Paggamit

Sumala sa imong kaugalingong mga panginahanglan ug mga kahimtang, sunda ang usa o daghan niining mga sugyot.

Sa pagbasa sa buluhaton sa ubos, si Elder Lynn G. Robbins mihulagway og usa ka “resipe alang sa kalaglagan.” Basaha ang iyang paghulagway niini nga pahina. Dayon pagpalambo og usa ka resipe alang sa panag-uyon diha sa pinuy-anan. Tinoa hain nga “mga sambog” ang imong ilakip sa ingon nga resipe.
Paghimo og pasalig aron pagtubag ngadto sa mga hagit sa mapailubon ug mahigugmaon kay sa masuk-anon nga paagi. Paghukom sa usa ka butang nga imong mabuhat nga sa kanunay mopahinumdom kanimo niini nga pasalig. Sama pananglit, ikaw makabutang og gamay nga sinsilyo o uban nga butang sa imong sapatos o maghipos og mubo nga sulat pahinumdom sa imong kaugalingon diha sa imong bulsa.

Buluhaton sa Pagabasa

Tun-i ang mosunod nga artikulo. Kon ikaw minyo, basaha ug hisguti ang artikulo uban sa imong asawa.

Kabubut-on ug Kasuko

Elder Lynn G. Robbins
Sa Kapitoan

Si Satanas Nagsugyot og Kasuko diha sa mga Banay

“Ako adunay banay dinhi sa yuta. Sila maayo kaayo kanako” Kini mao ang paglaum sa matag bata, gipahayag sa mga pulong sa usa sa atong mga himno (Families Can Be Together Forever,” Hymns no.300; mga italik gidugang).

Kita nakat-on diha sa pamahayag sa banay nga “ang banay mao ang sentro ngadto sa laraw sa Tiglalang” ug nga ang “bana ug asawa adunay maligdong nga kapangakohan sa paghigugma ug pag-amuma alang sa usag usa” ug usa ka “sagrado nga katungdanan sa pagpadako sa ilang mga anak diha sa gugma ug sa pagkamatarung” (“Ang Banay: Usa ka Pamahayag ngadto sa Kalibutan,” Ensign, Nob. 1995, l02).

Ang banay mao usab ang una nga gipunting ni Satanas. Siya nakiggubat sa banay. Usa sa iyang plano mao ang maliputon ug maigmat nga paagi nga anaa kaniya sa pag-ukoy sa likod sa mga han-ay sa kaaway ug mosulod sa matag pinuy-anan ug mopuyo.

Siya moguba ug sa kasagaran molaglag sa mga banay sulod sa mga bongbong sa ilang kaugalingong mga pinuy-anan. Ang iyang pamaagi mao ang pagkutaw og kasuko tali sa mga sakop sa banay. Si Satanas mao ang “amahan sa panagbingkil, ug siya nagkutaw sa mga kasingkasing sa mga tawo sa panagbangi uban ang kasuko, sa usag usa” (3 Nephi 11:29; mga italik gidugang). Ang berbo nga pagkutaw ingon og sama sa usa ka resipe alang sa kalaglagan: Ibutang ang mga kalagot diha sa tunga nga kainiton, magkutaw sa pipila ka pinili nga mga pulong, ug pabukalan; padayon sa pagkutaw hangtud moispiso; pabugnawa; pabugnawa ang mga pagbati sulod sa pipila ka mga adlaw; idalit nga bugnaw, daghan ang mga salin.

Kita Makapili nga Dili Mahimong Masuko

Ang maigmat nga bahin sa iyang pamaagi mao ang pagpapahawa sa kasuko gikan sa kabubut-on, mopatuo kanato nga kita mga biktima sa usa ka pagbati nga dili nato mapugngan. “Ako wala makapugong sa kasuko.” Ang wala makapugong sa kasuko mao ang usa ka maikagon nga pagpili sa mga pulong nga nahimo sa kadaghanan nga gigamit nga sanglitanan. Ang “pagkawala sa usa ka butang” nagpasumbingay nga “dili mao ang ipasabut,” “kalit nga hitabo,” “dili tinuyo,” “walay tulubagon”—tingali walay pagtagad apan “walay tulubagon.”

“Siya nakapalagot kanako.” Kini maoy lain nga hugpong sa mga pulong nga atong madungog, nagpasabut usab nga kulang sa pagpugong o kabubut-on. Kini usa ka tumotumo nga kinahanglan gayud ipadayag isip usa ka bakak Walay usa nga makapalagot kanato. Ang uban dili makapasuko kanato. Walay kusog nga nalakip. Ang pagkasuko maoy tinuyoan sa buot nga pagpili, usa ka desisyon; busa, kita makahimo sa pagpili nga dili masuko. Kita ang mopili!

Ngadto niadtong kinsa miingon, “Apan dili nako matabang ang akong kaugalingon,” Ang tagsulat nga si William Wilbanks mitubag, “Walay hinungdan.”

“Pagsulong,…pagpugong sa kasuko, paghisgot bahin niini, pagsinggit ug pagsingka,” mao ang tanan nga nakat-unan nga mga pamaagi sa pagpalakaw sa kasuko. “Kita mopili sa usa nga nasulayan nga epektibo alang kanato sa nangagi. Nakamatngon sukad nga kita panagsa ra nga dili makapugong kon gipakyas sa atong amo, apan kita kanunay nga mobuhat kon gisamok sa atong mga higala o banay?” (“The New Obscenity,” Reader’s Digest, Dis. 1988, 24; mga italik gidugang).

Sa iyang ikaduhang ang-ang sa tuig si Wilbanks misulay alang sa Hayskul nga pundok sa basketball ug siya nakuha niini. Sa unang adlaw sa iyang pagbansay ang iyang coach mipadula kaniya sa tinagsa samtang ang pundok nagtan-aw. Kon siya masayop sa sayon nga pagpasulod, siya masuko ug mobusdak sa tiil ug magbagulbol. Ang coach miduol ngadto kaniya ug miingon, “Pagbuhat og ingon niana pagusab ug dili na gayud ikaw makadula sa akong pundok.” Sulod sa misunod nga tulo ka mga tuig siya wala na gayud mawad-i sa kontrol pag-usab. Mga katuigan ang milabay, samtang siya naghunahuna pag-usab niini nga hitabo, siya nakaamgo nga ang coach mitudlo kaniya sa makausab sa kinabuhi nga baruganan niana nga adlaw: ang kasuko makontrol (tan-awa sa “The New Obscenity,” 24).

Ang mga Pagtulun-an sa Ginoo

Sa Hubad ni Joseph Smith sa Mga Taga-Efeso 4:26, si Pablo nangutana, “Makahimo ba kamo sa pagkasuko, ug dili makasala?” Ang Ginoo tin-aw kaayo bahin niini nga isyu:

“Siya nga may espiritu sa panagbingkil dili gikan kanako, apan gikan sa yawa kinsa mao ang amahan sa panagbingkil, ug siya nagkutaw sa kasingkasing sa mga tawo sa panagbangi uban sa kasuko, sa usag usa.

“Tan-awa, kini dili mao ang akong doktrina, ang pagkutaw sa mga kasingkasing sa mga tawo sa kasuko, usa batok sa usa; apan mao kini ang akong doktrina, nga ang ingon niini nga mga butang pagahunungon” (3 Nephi 11:29–30).

Kini nga doktrina o sugo gikan sa Ginoo nagpasabut nang daan sa kabubut-on ug usa ka paghangyo ngadto sa may panimuot nga hunahuna sa paghimo og desisyon. Ang Ginoo nagpaabut kanato sa paghimo sa pagpili nga dili masuko.

Ni ang pagkasuko gihatagan og kaangayan. Sa Mateo 5, bersikulo 22, ang Ginoo miingon, “Apan sultihan ko kamo nga bisan kinsa nga masuko batok sa iyang igsoon sa walay hinungdan mahiagum na sa hukmanan” (mga italik gidugang). Unsa ka maikagon nga ang hugpong sa mga pulong “sa walay hinungdan” wala makita diha sa dinasig nga Hubad ni Joseph Smith (tan-awa sa Mateo 5:24), ni diha sa 3 Nephi 12:22 nga bersyon. Sa dihang ang Ginoo miwagtang sa hugpong sa mga pulong nga “sa walay hinungdan,” Siya nagpasidaan kanato sa walay pagpasaylo. “Apan mao kini ang akong doktrina, nga ang ingon niini nga mga butang pagahunungon” (3 Nephi 11:30). Kita “makapapahawa” sa kasuko, kay Siya mitudlo ug misugo kanato.

Ang Kasuko Nagtugyan ngadto sa Impluwensya ni Satanas

Ang kasuko nagtugyan ngadto sa impluwensya ni Satanas pinaagi sa paghunong sa atong pagkontrol sa kaugalingon. Kini mao ang paghunahuna mahitungod sa sala nga mosangpot sa masukulon nga mga pagbati o kinaiya. Kini mao ang tigpabuto sa kasuko nga gipakita samtang nagmaneho sa sakyanan diha sa dakong karsada, kapintas diha sa arena sa dula, ug kapintas sulod sa mga pinuyanan.

Kon dili magpugngan, ang kasuko mahimong makaingon sa pagbuto sa dili maayo nga mga pulong ug ubang mga matang sa emosyonal nga pang-abuso nga makahatag og lama sa malumo nga kasingkasing. Niini “ang magagula sa baba,” ang Manluluwas miingon; “kini mao ang makapahugaw sa tawo” (Mateo 15:11).

Si David O. McKay miingon, “Ayaw gayud itugot ang bana ug asawa nga magsulti sa kusog nga tingog ngadto sa usag usa, `Gawas kon ang balay nasunog’ “ (Stepping Stones to an Abundant Life, comp. Llewelyn R. Mckay [1971], 294).

Ang lawasnong pang-abuso mao ang kasuko nga naghuramentado ug dili gayud mahatagan og kaangayan ug sa kanunay dili matarung.

Ang kasuko maoy usa ka sinalbahis nga pagsulay aron sa paghimo sa uban nga mobati nga sad-an o usa ka tampalasan nga paagi sa pagsulay sa pagtul-id niini. Kini sa kasagaran gitawag og desiplina apan hapit sa kasagaran dili mabungahon. Busa ang mga pasidaan sa kasulatan: “Mga bana, higugmaa ninyo ang inyong masigkaasawa, ug ayaw ninyo sila pagpahimungti,” ug mga amahan, ayaw pagsuk-a ang inyong mga anak aron dili sila mawad-an sa kadasig” (Mga Taga-Colosas 3:19, 21).

“Dili na Gayud Ako Masuko Pag-usab”

Ang pagpili ug pagka may tulubagon mao ang dili mabulag nga mga baruganan. Tungod kay ang kasuko usa ka pagpili, adunay lig-on nga pasidaan diha sa pagpahayag “nga ang matag usa…kinsa moabuso sa kapikas o anak…mobarug sa umaabot nga adlaw nga adunay tulubagon sa atubangan sa Dios.”

Ang pagsabut sa koneksyon tali sa kabubut-on ug kasuko mao ang unang lakang sa pagwagtang sa kasuko gikan sa atong mga kinabuhi. Kita makapili nga dili mahimong masuko. Ug kita makahimo niana nga pagpili karon, karon dayon: “Ako dili na gayud mahimong masuko pag-usab.” Hunahunaa kini nga resolusyon.

Ang ika 121 nga seksyon sa Doktrina ug mga Pakigsaad mao ang usa sa labing maayo nga mga kapangakohan sa pagkat-on sa husto nga mga baruganan sa pagkapangulo. Tingali ang labing mahinungdanon nga paggamit sa seksyon 121 mao ang ngadto sa mga kapikas ug mga ginikanan. Kita ang mangulo sa atong mga banay pinaagi sa pagdani, sa pagkamainantuson. Sa kalumo ug kaaghup , ug sa tiunay nga paghigugma (tan-awa sa D&P 121:41–42).

Unta ang damgo sa matag bata nga makaangkon og usa ka banay dinhi sa yuta nga maayo ngadto kanila matinuod.

Gikan sa usa ka pakigpulong ni Elder Robbins niadtong Abril 1998 sa kinatibuk-ang komperensya sa Simbahan (tan-awa sa Conference Report Abr. 1998, l05–6; o Ensign Mayo l998, 80–81).