Leksyon 5

Pagtubag sa mga Hagit pinaagi sa Positibo nga Panagsultihanay

Mga Ideya alang sa Paggamit

Sumala sa imong mga panginahanglan ug mga kahimtang, sunda ang usa o duha niining mga sugyot.

Diha sa buluhaton sa pagbasa sa ubos, si Elder Joe J. Christensen nakamatikod: Diyutay nga mga tawo ang nausab alang sa maayo isip sangputanan sa kanunay nga pagpanaway o pagyawyaw. Kon kita dili mabinantayon, pipila sa atong gihatag isip nga maayo nga pagsaway sa tinuod makadaot. Usahay, maayo pa nga magpakahilom (tan-awa sa pahina 19). Sa umaabot nga semana, pagbantay sa mga butang nga imong gihunahuna ug isulti mahitungod sa uban. Paningkamot nga magmabination ug mabayawon sa tanang mga butang nga imong isulti.
Pangitaa ang takus sa pagdayeg nga mga hiyas sa imong kapikas. Paghimo og lista niining mga hiyas, ug ipakigbahin kini uban sa imong kapikas.

Buluhaton sa Pagabasa

Pagtuon sa mosunod nga artikulo. Kon ikaw minyo, basaha ug hisguti ang artikulo uban sa imong kapikas.

Kaminyoon ug ang Mahinungdanon nga Laraw sa Kalipay

Elder Joe J. Christensen
Sa Kapitoan

Si Barbara ug ako napanalanginan uban sa unom ka mga anak. Pipila ka mga tuig ang milabay, sa dihang gidala namo sila aron pagduaw sa ilang mga apohan, ang akong amahan miingon, “Joe, ako nagtuo nga ikaw ug si Barbara nagsugod og usa ka butang nga dili ninyo mapugngan.”

Niining panahon sa adlaw sa pagkabanhaw kami mopahayag ngadto sa tibuok kalibutan nga si Jesus mao ang Kristo ug nga pinaagi sa Iyang balaan nga pagkapari ug sa iyang gahum sa pagbugkos, ang mga kaminyoon ug ang mga banay kinahanglan nga dili gayud mohunong—kinahanglan nga dili gayud moabut sa pagkatapos.

Karon buot ako nga mosulti kaninyong tanan mahitungod sa atong mga kaminyoon. Ania ang walo ka praktikal nga mga sugyot nga, hinaut pa unta, mahimong bilihon sa atong mga kaminyoon, karon ug sa umaabot.

Hinumdomi ang Kamahinungdanon sa Kaminyoon

1. Hinumdomi ang sentro sa kamahinungdanon sa imong kaminyoon. Paminaw niining mga pulong gikan ni Elder Bruce R. McConkie bahin sa kamahinungdanon sa kaminyoon sa “mahinungdanon nga laraw sa kalipay” sa atong Amahan sa Langit (Alma 42:8):

“Gikan sa panahon sa pagkatawo ngadto sa pagkamortal ngadto sa panahon nga kita naminyo sa templo, ang tanan nga ania kanato sa tibuok sistema sa ebanghelyo mao ang pagpangandam ug pagpasarang kanato aron sa pagsulod niana nga balaan nga kapunongan sa kaminyoon nga nakahimo kanato nga bana ug asawa niini nga kinabuhi ug sa kalibutan nga umaabot. …

“Walay lain nga butang niini nga kalibutan ingon ka mahinungdanon sama sa paglalang ug paghingpit sa mga yunit sa banay” (“Salvation is a Family Affair,” Improvement Era, Hunyo 1970, 43–44).

Pag-ampo alang sa Kalampusan sa Inyong Kaminyoon

2. Pag-ampo alang sa kalampusan sa inyong kaminyoon. Sa milabay nga mga tuig, sa dihang naandan pa sa Kinatibuk-ang Awtoridad sa paglibut sa usa ka misyon ug sa pag-interbyu sa mga misyonaryo, si Elder Spencer W. Kimball, kanhi usa ka sakop sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, miduaw uban sa usa ka elder kinsa hapit nga motapos sa iyang misyon.

“Kon ikaw mopauli na, Elder, unsay imong mga plano?”

“Oh, ako nagplano nga mobalik sa kolihiyo. Ug unya uban sa pahiyum siya mipuno, “Dayon ako naglaum nga mahigugma ug maminyo.”

Si Elder Kimball mipakigbahin niining maalamon nga tambag: Nan, ayaw lamang pag-ampo aron maminyo sa usa nga imong gihigugma, Hinoon, pagampo aron mahigugma sa usa nga imong minyoan.”

Kita kinahanglan nga mag-ampo aron mahimong labaw pa ka mabination, matinahuron, mapailubon, mapasayloon, ug, ilabi na, dili hakog.

Aron makaila sa atong personal nga mga problema o kahuyang nga nakababag kanato gikan sa pagka labaw pa ka maayo nga mga kauban sa kaminyoon, kinahanglan kita moduol sa Ginoo diha sa pag-ampo ug moani sa mga kaayohan niining gamhanan nga saad sa Basahon ni Mormon: “Ug kon ang mga tawo moduol ngari kanako, Ako mopakita ngadto kanila sa ilang kahuyang…; kay kon sila magpaubos sa ilang mga kaugalingon sa akong atubangan, ug magbaton og hugot nga pagtuo ngari kanako, niana Ako mohimo sa mahuyang nga mga butang nga mahimo nga malig-on ngadto kanila” (Ether 12:27).

Ug busa gikinahanglan ang pag-ampo. Daghang mga pangulo sa Simbahan ug mga tigtambag sa kaminyoon nagpasabut nga sila wala makakita ug usa ka kaminyoon nga anaa sa malisud nga kasamok diin ang managtiayon sa gihapon naghiusa nga nagampo matag adlaw. Kon ang mga problema moabut ug mga kaminyoon gihulga, panaghiusa nga pagampo isip usa ka magtiayon mao ang labing mahinungdanon nga tabang.

Paminaw ngadto sa Imong Kapikas

3. Paminaw. Paggahin og higayon sa pagpaminaw sa imong kapikas; bisan sa pag-iskedyul niini kanunay. Pakig-istorya sa usag usa ug tan-awa kon unsa ang imong nahimo isip kauban sa kaminyoon.

Si igsoong Brent Barlo nangutana ngadto sa usa ka pundok sa mga kaigsoonan sa pagkapari: “Pila kaninyo ang buot makadawat og pagpadayag?” Matag kamot mipataas. Siya dayon misugyot nga silang tanan mopauli ug mangutana sa ilang mga asawa kon sa unsa nga paagi sila mahimong labaw pa ka maayo nga mga bana. Siya mipuno, “Ako misunod sa akong kaugalingon nga tambag, ug adunay makapahatag nga kasayuran nga panaghisgutan uban sa [akong asawa] nga si Susan sobra sa usa ka oras niana nga hapon!” (“To Build a Better Marriage,” Ensign, Sept. 1992, 7). Ang panagsultihanay nga sama niana mahimong usa ka pagpadayag alang sa bisan kinsa kanato.

Aduna ba diha kaninyo mga kaigsoonan sukad nga ang inyong asawa nakasulti og usa ka butang sama sa akong nadungog bag-o pa lamang: “Joe naminaw ba ikaw?” Siya dili lamang mao ang nahibulong kon ako naminaw ba. Pila ka higayon ang milabay ako mitagpilaw og kadiyot ug ang among apo nga babaye si Allison miduol ug mitukas sa usa sa akong tabon-tabon ug miingon, “Lolo, anaa ka ba diha?” Kinahanlan nga kita “anaa diha” ug motubag sa atong kapikas

Paglikay sa Walay Hunong nga Pagpangita og Sayop

4. Paglikay sa “walay hunong nga pagpangita og sayop.” Ayaw kaayo pagmasinawayon sa mga sayop sa usag usa. Ilha nga walay usa kanato nga hingpit. Taas pa kita og agian aron mahimong sama ni Kristo ingon sa giawhag kanato sa atong mga pangulo nga kita mahimo.

“Ang walay hunong nga pagpangita og sayop,” ingon sa gitawag ni Presidente Spencer W. Kimball, makapakunhod sa hapit bisag unsang kaminyoon (“Marriage and Divorce,” 1976 Devotional Speeches of the Year [1977], 148). Sa kadaghanan matag usa kanato sa masakit nga paagi nakamatikod sa atong mga kahuyang, ug kita wala magkinahanglan og kanunay nga mga pagpahinumdom. Diyutay nga mga tawo ang nausab isip sangputanan sa kanunay nga pagpanaway o pagyawyaw. Kon kita dili mainampingon, pipila sa atong gihatag nga matukuron nga pagsaway sa tinuod makadaot.

Usahay maayo pa nga magpakahilom. Isip usa ka bag-o nga naminyo, nga nabasahan ni Sister Lola Walters sa magasin nga aron malig-on ang kaminyoon, ang mga managtiayon kinahanglan nga adunay kanunay nga, madayganong pakigbahin nga mga sesyon diin sila molista sa bisag unsa nga mga kinaiya nga ilang napalgan nga makalagot. Siya misulat:

“Kami mohingalan og lima ka mga butang nga among nakaplagan nga makalagot, ug ako misugod. …Ako misulti kaniya nga ako wala makagusto sa paagi sa iyang pagkaon sa suwa. Siya mipanit niini ug mikaon niini sama sa kahil! Walay lain nga akong nahibaloan nga mokaon og suwa nga sama niana. Mahimo ba nga makapaabot ang usa ka babaye sa paggugol sa tibuok kinabuhi, ug bisan sa kahangturan, motan-aw sa iyang bana nga magkaon og suwa sama sa kahil?…

“Pagkahuman nako [sa akong lima], iyang turno na usab sa pagsulti sa mga butang nga dili niya gusto bahin kanako. [Siya] miingon, `Oo, sa pagsulti sa tinuod, ako wala makahunahuna og bisan unsa nga butang nga wala nako magustohi kabahin nimo, Mahal.’

“Aah.

“Dali ako nga mitalikod, tungod kay ako wala masayud kon unsaon sa pagpangatarungan sa mga luha nga mipuno sa akong mga mata ug midaligdig sa akong nawong.”

Si Sister Walters mitapos, “Sa matag higayon nga ako makadungog og minyo nga mga managtiayon nga dili managkabagay, ako sa kanunay maghunahuna kon sila nag-antus gikan sa unsa ang akong gitawag karon nga Sindroma sa Suwa” (“The Grapefruit Syndrome,” Ensign, Abr. 1993, 13).

Oo, usahay, maayo pa nga magpakahilom.

Ipadayon ang Imong Pagpangulitawo

5. Ipadayon ang imong pagpangulitawo. Paggahin og higayon sa pagbuhat sa mga butang nga maghiusa—kamong duha lamang. Sama ka mahinungdanon nga uban sa mga anak isip usa ka banay, kamo nagkinahanglan og kanunay nga higayon matag semana nga manag-uban. Sa pag-iskedyul niini makapahibalo sa inyong mga anak nga kamo mibati nga ang inyong kaminyoon mahinungdanon kaayo nga kamo kinahanglan nga moamuma niini. Kana nagkinahanglan og pasalig, plano, ug iskedyul.

Kini wala magkinahanglan nga magastos. Ang higayon sa panagkauban mao ang labing mahinungdanon nga elemento.

Sa makausa sa diha nga ang akong ugangan nga lalaki mibiya sa balay human sa paniudto aron mobalik sa umahan aron motrabaho, ang akong ugangan nga babaye miingon, “Albert, balik dayon ngari ug sultihi ako nga imo akong gihigugma.” Siya mingisi ug mikomidya nga miingon, “Elsie, sa diha nga kita naminyo, ako misulti kanimo nga ako nahigugma kanimo, ug kon kana gayud mausab, ako mopahibalo kanimo. “Lisud kon sobrahan sa paggamit kana nga ekspresyon “Ako nahigugma kanimo.” Gamita kini matag adlaw.

Dali-a sa Pagsulti, “Gikasubo ko”

6. Dali sa pagsulti, “Gikasubo ko.” Ingon ka lisud sa pagporma sa mga pulong, dali sa pagsulti, “Nagbasol ako, ug palihug pasayloa ako,” bisan og ikaw dili mao ang nasayop sa hingpit. Ang tinuod nga gugma mapalambo niadtong kinsa andam nga moangkon sa personal nga mga sayop ug mga kalapasan.

Kon ang mga panaglahi moabut, ang paghisgot ug pagsulbad niini mahinungdanon, apan adunay mga higayon nga labing maayo ang pagpahulay. Ang dili pagsulti og bisan unsa nga butang ug moihap ngadto sa napulo o bisan usa ka gatos mahinungdanon. Ug usahay, bisan sa pagpasalop sa adlaw diha sa imong kasuko makatabang sa pagbalik kanimo sa problema sa buntag nga labaw pa nga nakapahulay, malinawon, ug uban sa maayo pa nga kahigayunan sa pagsulbad.

Usahay kita makadungog og usa ka butang sama sa, “Ngano, nga kami naminyo sulod sa kalim-an ka mga tuig, ug kami wala gayuy nagkalahi nga panghunahuna.” Kon kana mao ang tinuod nga hitabo, nan usa sa mga kauban labaw kaayo nga gidaogdaog sa lain, o ingon sa gisulti sa usa ka tawo, nga wala masayud sa kamatuoran. Bisan kinsa nga maalamon nga managtiayon adunay mga managlahi nga opinyon. Ang atong hagit mao ang pagsiguro nga kita nasayud kon unsaon sa pagsulbad niini. Kana mao ang kabahin sa palakaw sa paghimo sa maayo nga kaminyoon nga labaw pa nga maayo.

Pagpakabuhi subay sa Imong mga Kinitaan

7. Pagkat-on sa pagpakabuhi subay sa imong mga kinitaan. Pipila sa labing malisud nga mga hagit sa kaminyoon moabut sa erya sa mga panalapi. “Ang American Bar Association…nagpasabut nga 89 ka porsyento sa tanang mga panagbulag masubay ngadto sa mga panag-away ug mga pagpasangil bahin sa salapi” (Marvin J. Ashton, “One for the Money,” Ensign, Hulyo 1975, 72). Andam nga mopauswag o pagdili pagpalit sa pipila ka mga palitunon aron sa pagpabilin subay sa badyet. Bayad og una sa imong ikapulo, ug paglikay sa utang kutob sa mahimo. Hinumdomi nga ang paggasto og kalim-an ka mga dolyar sa matag bulan ubos sa imong nadawat katugbang sa kalipay ug ang paggasto og labaw pa sa kalim-an katugbang sa kaalautan. Ang panahon mahimong moabut sa pagkuha sa mga gunting ug sa imong credit cards ug mopahigayon sa unsa ang gitawag ni Elder Jeffrey R. Holland “plastic surgery” (Things We Have Learned— Together,” Ensign, Hunyo 1986, 30).

Pagpakigbahin sa mga Kapangakohan sa Panimalay ug sa Banay

8. Pagmatinud-anon nga kauban sa mga kapangakohan sa panimalay ug sa banay. Ayaw pagpareha sa bana kinsa naglingkod diha sa panimalay nagpaabut nga hulaton, mibati nga ang pagpangita alang sa pangabuhian mao ang iyang tahas ug nga ang iyang asawa lamang mao ang adunay kapangkohan alang sa panimalay ug sa pag-atiman sa mga bata. Ang tahas sa pag-atiman sa panimalay ug banay labaw sa usa ka tawo nga kapangakohan.

Hinumdumi nga kamo naghiusa niining panagkauban. Si Barbara ug ako nakakaplag nga kami makahipos sa among higdaanan matag buntag sa dili moabut sa usa ka minuto ug nahuman niana nga adlaw. Siya miingon nga siya mihimo niini aron sa pagtabang kanako nga mobati og maayo mahitungod sa akong kaugalingon sa tibuok adlaw, ug akong gihunahuna nga tingali adunay usa ka butang bahin niana.

Pangita og panahon magdungan sa pagtuon sa mga kasulatan, ug mosunod niining kasaligan nga tambag gikan ni Presidente Kimball: “Kon ang bana ug asawa kanunay nga mag-uban ngadto sa balaan nga templo, mag-uban nga magluhod diha sa pagampo sa ilang panimalay uban sa ilang banay, magtambayayong sa ilang relihiyoso nga mga tigum, maghupot sa ilang kinabuhi sa hingpit nga kaputli, sa panghunahuna ug pisikal nga paagi, …ug ang duha mag-uban sa pagtrabaho aron sa pagtukod sa kalamboan sa gingharian sa Dios, dayon ang kalipay anaa sa iyang kinatumyan” (Marriage and Divorce [1976], 24).

Sa pagtingob:

Hinumdomi ang labing mahinungdanon sa imong kaminyoon.
Pag-ampo alang sa kalampusan niini.
Paminaw.
Paglikay sa “walay hunong nga pagpangita og sayop”
Ipadayon ang imong pagpangulitawo.
Dalia ang pag-ingon “Gikasubo ko”
Pagkat-on sa pagpakabuhi subay sa imong mga kinitaan.
Pagmatinud-anon nga kauban diha sa mga kapangakohan sa panimalay ug banay.

Ako magpamatuod nga si Jesus mao ang Kristo, nga ang lubnganan walay sulod sa ikatulo nga adlaw, ug nga “Kay maingon nga diha kang Adan ang tanan nangamatay, maingon man usab diha kang Kristo ang tanan mangabuhi” (1 Mga Taga-Corinto 15:22). Sa ingon uban sa pagpasalamat alang sa pagsilyo nga gahum sulod sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo, kita sa masaligon nga paagi makasulti uban sa magbabalak, “Ako mohigugma kanimo apan labaw pa ka maayo human sa kamatayon” (Elizabeth Barrett Browning, Sonnets from the Portuguese, no. 43, line 14).

Gikan sa pakigpulong ni Elder Christensen sa Abril 1995 nga kinatibuk-ang komperensya sa Simbahan (tan-awa sa Conference Report, Abr. 1995, 84–87; o Ensign, Mayo 1995, 64–66).