Aʻusia Fakaako Fika 9
Teuteuʻi ʻo ha Lēsoní: Ko Hono Fakapapauʻi e Meʻa ke Akoʻí
Vakai Fakalūkufuá
Fakatokangaʻi ange: ʻOku fakataumuʻa e ngaahi aʻusia fakaako ʻe nima hono hokó ke tokoniʻi koe ke ke ako e founga teuteu lēsoní. ʻOku nofotaha e aʻusia fakaako fika 9–10 ʻi hono fakakaukauʻi e meʻa ke akoʻí, pea nofotaha leva e aʻusia fakaako fika 11–13 ʻi hono fakakaukauʻi e founga hono akoʻí.
ʻOku fakamatalaʻi ʻe he aʻusia fakaakó ni ʻa e ngaahi fakakaukau ko ʻení:
-
Ko hono akoʻi fakahokohoko ʻo e folofolá
-
Ko hono ʻai ke palanisi e meʻa ke akoʻí mo e founga hono akoʻí
-
Ko Hono Fakapapauʻi ʻo e meʻa ke akoʻí
Ngaahi Fakakaukau Mahuʻingá
ʻOku faʻa ʻi ai ha ngaahi fehuʻi ʻa e kau faiako kuo uiuiʻi foʻoú, hangē ko ʻení:
-
ʻOku kehekehe fēfē hono akoʻi ʻo e kalasi seminelí mo hono akoʻi e ngaahi kalasi kehé hangē ko e Tokāteline ʻo e Ongoongoleleí, Fineʻofá, kōlomu ʻo e kaumātuʻá, mo e alā meʻa peheé?
-
ʻOku ou teuteu fēfē ha lēsoni?
-
Ko e hā e lōloa e taimi ʻoku totonu ke u fili ai e meʻa ke akoʻí mo e founga ke akoʻi ai iá?
-
Te u fakapapauʻi fēfē ʻa e meʻa ke akoʻí?
ʻE tokoni ʻa e aʻusia fakaako ko ʻení ke tali ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení.
Ko Hono Ako mo Akoʻi Fakahokohoko ʻo e Folofolá
ʻOku nofotaha e ngaahi kalasi seminelí mo e ʻinisititiutí ʻi he ngaahi folofola kuo fakangofuá, ʻo akoʻi fakahokohoko ai e ngaahi tohí mo e ngaahi vahé ʻo hangē ko ʻenau ʻasi ʻi he folofolá. ʻOku fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi lēsoní ʻo fakatatau ki he ngaahi konga folofolá kae ʻikai ko e tefitó. Mahalo ʻe ʻi he ngaahi konga folofola takitaha ha ngaahi vahe lahi, ngaahi tefitoʻi moʻoni, mo e ngaahi tefito te ke lava ʻo fakamamafaʻi. ʻOku kehe ʻa e founga ko ʻení mei he ngaahi kalasi ʻinisititiuti ʻoku akoʻi ʻaki e founga fakakaveingá.
Sio ʻi he foʻi vitiō “Ko Hono Ako Fakahokohoko ʻo e Folofolá” (0:46), lava ke maʻu ʻi he LDS.org. ʻI he foʻi vitiō ko ʻení, ʻoku fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e ngaahi lelei ʻo hono ako fakahokohoko ʻo e folofolá.
Te ke akoʻi ha ngaahi tefitoʻi moʻoni lahi ʻi ha lēsoni ʻe taha ʻi he taimi ʻokú ke akoʻi fakahokohoko ai ha konga folofola. ʻE lava ke maʻu ʻe he tefitoʻi moʻoni takitaha ha tuʻunga fakamamafaʻi kehekehe.
Sio ʻi he foʻi vitiō “Ko Hono Akoʻi Fakahokohoko ʻo e Folofolá” (4:28), lava ke maʻu ʻi he LDS.org. ʻOku fakatātaaʻi ʻe he foʻi vitiō ko ʻení ha ngaahi fakakaukau mahuʻinga lahi ke fakakaukauʻi ʻi he taimi ʻoku palani ai ke akoʻi fakahokohoko ha konga folofola.
Ko e Hā pea mo e Foungá: Ko Hono Fakapalanisi Hoʻo Teuteú
ʻOku mahuʻinga ke fakapalanisi hoʻo ngaahi ngāué ʻi hono fakapapauʻi fakatouʻosi e meʻa ke akoʻí mo e founga hono akoʻi iá, lolotonga hono teuteu e lēsoní.
Ko e Teuteu Taʻe-Palanisí
-
Ko e hā
ʻI he taimi ʻoku fakamoleki ai ʻe ha faiako ha taimi mo ha ivi lahi ʻi hono fakapapauʻi pe ko e hā te ne akoʻí, he ʻikai ke ne maʻu ʻe ia ha taimi feʻunga ke fakakaukauʻi e founga ke tokoniʻi ai e kau akó ke nau kau he akó. ʻOku faʻa hoko ʻeni ko ha ngaahi lēsoni taʻeoli pea fuʻu fakatefito pē ia ʻi he faiakó.
-
Foungá?
ʻI he taimi ʻoku fakamoleki ai ʻe ha faiako ha taimi lahi mo hono iví ʻi hono fakapapauʻi e founga ke akoʻi aí, ʻe lava ke mōlia e taumuʻa mo e mālohi ʻo e lēsoní. ʻI he tuʻunga ko ʻení, mahalo ʻe manatuʻi ange ʻe he kau akó ʻa e founga fakafaiakó kae ʻikai ko e ngaahi pōpoaki fakalaumālie mei he folofolá.
Teuteu ʻoku Palanisí
“Kuo pau ke fakakaukauʻi ʻe he faiako kotoa ʻi he taimi ʻokú ne teuteu ai ha lēsoní: ʻKo e hā ʻa e meʻa te u akoʻí?ʻ mo e ʻʻE founga fēfē haʻaku akoʻi ia?”(Ko Hono Akoʻi mo Ako ʻo e Ongoongoleleí, 70). Kuó ke toki akó ni ʻa e meʻa ʻoku hoko ʻi he taimi ʻoku ʻikai palanisi ai ʻa e meʻa ke akoʻí mo e foungá ʻi hoʻo teuteú. Lau he taimí ni ʻa e ngaahi vahe ko ʻení pea ke fakatokangaʻi ange ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻo e teuteú ʻi he taimi ʻoku palanisi ai ʻa e meʻa ke akoʻí mo e foungá.
-
Ko e hā
ʻOku kau ʻi hono teuteu ʻo e meʻa ke akoʻí ʻa e:
-
Mahino ʻa e kakano ʻo e folofolá (puipuituʻa, ʻulungaanga fakafonua, mo e taimi mo e feituʻu).
-
Mahino ʻa e kaveingá (talanoá, kakaí, ngaahi meʻa naʻe hokó, malangá, mo e ngaahi fakamatala fakalaumālié.
-
ʻIloʻi ʻo e tokāteline pe ngaahi tefitoʻi moʻoni mahuʻingá.
-
-
Foungá?
ʻOku kau ʻi hono teuteu ʻa e founga ke ʻakoʻi ʻakí, ʻa hono fakapapauʻi e ngaahi foungá, meʻa ke faí, mo e ngaahi ʻekitivitī te ke fakaʻaongaʻi ke tokoniʻi e kau akó ke nau ako (aleaʻi fakakalasi, fehuʻi, ngaahi maʻuʻanga tokoni ki he fanongó mo e mamatá, tohí, ngāue ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki, mo e alā meʻa peheé).
Ke maʻu ha toe fakamatala lahi ange, vakai ki he tohi tuʻutuʻuni konga 4.3.2 (“Fakakaukauʻi e Meʻa ke Akoʻí mo e Founga Hono Akoʻi Iá”) ʻi he peesi 70 ʻo e tohi tuʻutuʻuni Ko Hono Akoʻi mo Ako ʻo e Ongoongoleleí.
Meʻa ʻOku Hohaʻa ki ai ha Faiako Foʻou
Sio ʻi he foʻi vitiō “Maʻu ʻEku Leá” (8:54), lava ke maʻu ʻi he LDS.org. ʻI he foʻi vitiō ko ʻení, naʻe toki uiuiʻi ha faʻē femoʻuekina ko Lia Malei, ke hoko ko ha faiako semineli. ʻOkú ne ongoʻi manavasiʻi fekauʻaki mo hono kumi ha taimi ke teuteu ai e lēsoní mo faiako he ʻaho kotoa pē, ʻo hangē ko ia ʻoku hoko ki he kau faiako tokolahi kuo uiuiʻi foʻoú. ʻOkú ne fifili pe ko e fē meʻa te ne kamata aí. Lolotonga hoʻo sio he foʻi vitioó, kumi pe ko hai ʻokú ne ʻalu ki ai he taimi ʻoku fie maʻu tokoni ai fekauʻaki mo hono uiuiʻí. Kumi foki pe ko e hā e faleʻi ʻoku ʻoange ki aí fekauʻaki mo e feituʻu mahuʻinga taha ke kamata aí he taimi teuteu lēsoní.
Ko Hono Fakakaukauʻi e Meʻa ke Akoʻí: Ngaahi Tuʻunga ʻe Fā
ʻI hoʻo teuteu ha lēsoni, muimui ʻi he ngaahi tuʻunga ko ʻeni ʻe fā ke tokoni ʻi hoʻo fakakaukauʻi e meʻa ke akoʻí. ʻOku fakamatalaʻi ʻa e ngaahi tuʻunga ko ʻení ʻi he tohi tuʻutuʻuni Ko Hono Akoʻi mo Ako ʻo e Ongoongoleleí konga 4.3.3 (“Fakakaukauʻi e Meʻa ke Akoʻí”), ʻi he peesi 70–74.
-
Fekumi ʻi he folofolá ke mahino ʻa e kakano mo e kaveinga ʻo e konga folofolá.
-
Feinga ke ʻiloʻi pea fekumi ke mahino ʻa e tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he konga folofolá.
-
Fakakaukauʻi pe ko e fē ‘a e ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e ngaahi tokāteline ‘oku mahuʻinga taha ke ako mo fakaʻaongaʻi ‘e hoʻo kau akó.
-
Fakakaukauʻi ʻa e tuʻunga fakamamafa ‘e fai ki he konga folofola takitaha.
ʻE nofotaha ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ʻi he ngaahi tuʻunga ʻe fā ʻo hono fakakaukauʻi e meʻa ke akoʻí. ʻI he ngaahi konga takitaha ʻe fā ʻo e ʻekitivitií, sio ʻi he foʻi vitioó ki hono fakatātaaʻi e founga ke fakakakato ai ʻa e tuʻunga takitaha. Hili iá peá ke akoako fakahoko e meʻa kuó ke ʻiló ʻaki hoʻo faʻu ha fanga kiʻi fakamatala ki hoʻo lēsoní lolotonga hoʻo fokotuʻutuʻu e Mōsaia 27.
Fakamatala Fakanounoú mo e Fakaʻaongaʻí
Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ke Manatuʻí
-
ʻI he ngaahi kalasi semineli mo e ʻinisititiuti ʻoku nofotaha ʻi he ngaahi tohi folofola kuo fakangofuá, ʻoku totonu ke akoʻi ʻa e tokāteliné mo e ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻo fakatatau mo honau hokohoko ʻi he folofolá.
-
ʻI hono teuteuʻi ha lēsoní, ʻoku fakapapauʻi ʻe hono fakapalanisi ʻo e meʻa ke akoʻí mo e founga ke akoʻi ʻakí, ha mālohi lahi ange mo ha aʻusia fakaako ʻoku mahuʻingamālie.
-
ʻI hono fakakaukauʻi e meʻa ke akoʻí:
-
Ako fakamātoato e folofolá ke mahino ʻa e kakano mo e kaveinga ʻo e konga folofolá.
-
Feinga ke ʻiloʻi pea fekumi ke mahino ʻa e tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he konga folofolá.
-
Fakakaukauʻi pe ko e fē ‘a e ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e ngaahi tokāteline ‘oku mahuʻinga taha ke ako mo fakaʻaongaʻi ‘e he fānau akó.
-
Fakakaukauʻi ʻa e tuʻunga fakamamafa ‘e fai ki he konga takitaha ‘o e konga folofolá.
-
“Fakapapauʻi e meʻa ʻoku mahuʻinga taha ke fakamuʻomuʻá, ʻo fakatatau ki he ngaahi meʻa ʻoku malava ʻe he fakafoʻituituí mo e ngaahi fie maʻu hoʻo fānau akó. Kapau ʻoku mahino ʻa e tefitoʻi moʻoni mahuʻingá, tukulotoʻi ia, pea ʻai ko e konga ʻo e tohi fakahinohino ʻa e fānau akó ki he kotoa ʻo ʻenau moʻuí, hili iá kuo ikunaʻi leva ʻa e kaveinga mahuʻinga tahá” (Richard G. Scott, “To Understand and Live Truth” [an evening with Elder Richard G. Scott, Feb. 4, 2005], 2–3, si.lds.org).
“Ko ia, pea hā leva?”
Hiki ha ngaahi meʻa te ke fakahoko ʻo makatuʻunga ʻi he ngaahi tefitoʻi moʻoni kuó ke ako ʻi he ʻaho ní, ke fakaʻosiʻaki ʻa e aʻusia fakaako ko ʻení.