Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: Sēmisi 1:5–6


Fakataukei Fakatokāteliné: Sēmisi 1:5–6

“Kole ʻe Ia ki he ʻOtuá”

ʻĪmisi
Ko e Palōfita ko Siosefa Sāmita, ko e Siʻí ʻi he Vaoʻakau Tapú (ʻi Manisesitā, Niu ʻIoke) ʻi he taimi naʻá ne maʻu ai ʻa e ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Maí. Ko e fakatātā ʻo Siosefa ʻoku tūʻulutui ʻi he ʻao ʻo e ʻOtua ko e Tamaí mo Sīsū Kalaisi. ʻOku hā mai ʻa e ʻOtua ko e Tamaí mo Kalaisi fakatouʻosi ʻokú Na tui ha pulupulu hinehina. ʻOku fakafeʻiloaki ʻe he Tamaí ʻa Kalaisi kia Siosefa. ʻOku ʻi mui ha ʻuluʻakau. (Siosefa Sāmita - Hisitōlia 1:15-20)

Naʻá ke ako ʻi ha lēsoni kimuʻa, “Sēmisi 1,” ʻoku tāpuakiʻi kitautolu ʻe he ʻOtuá ʻaki ʻa e potó kapau te tau kole kiate Ia ʻi he tui. ʻE lava ke tokoni atu ʻa e lēsoni ko ʻení ke ke ako maʻuloto ʻa e fakamoʻoni fakafolofola fakataukei fakatokāteliné mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻinga ki he Sēmisi 1:5–6, fakamatalaʻi ʻa e tokāteliné, pea fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi ha tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí.

Tafoki ki he ʻOtuá ki ha ngaahi tali. Naʻe akoʻi ‘e ʻEletā Niila L. ʻEnitaseni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻOku taau mo e ngaahi fehuʻi fakalaumālié ha ngaahi tali fakalaumālie mei he ʻOtuá” (“Siosefa Sāmita,” Ensign pe Liahona, Nōvema. 2014, 28). Akoʻi e kau akó ke nau tafoki ki he ʻOtuá ke maʻu ha poto ʻi he taimi ʻoku ʻi ai haʻanau ngaahi fehuʻí.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau ʻa e Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:10–14, ʻo kumi e founga naʻe fakaʻaongaʻi ai ‘e Siosefa Sāmita ‘a e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi heʻene moʻuí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

ʻOku teuteuʻi ʻa e lēsoni ʻo e potufolofola fakataukei fakatokāteline ko ʻení ke akoʻi hili ʻa e lēsoni “Sēmisi 1,” ʻa ia ko e lēsoni puipuituʻa ia ki he potufolofola fakataukei fakatokāteliné Sēmisi 1:5–6. Kapau ʻoku fiemaʻu ke ʻunuakiʻi e lēsoni fakataukei fakatokāteline ko ʻení ki ha uike kehe, fakapapauʻi ke akoʻi foki mo e lēsoni puipuituʻa fekauʻaki mo iá ʻi he lolotonga e uike ko iá.

Ako maʻuloto pea fakamatalaʻi

Tokoni ki he kau akó ke nau ako maʻuloto mo fakamatalaʻi ʻa e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻinga ki he Sēmisi 1:5–6. Ko e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ko ha ngaahi fokotuʻu ia ki hono lavaʻi ʻo e taumuʻa ko ʻení.

Fakakaukauloto ki ha kaungāmeʻa ʻokú ne fāifeinga ke fai ha fili mahuʻinga ʻi heʻene moʻuí. ʻOkú ke ʻiloʻi naʻe ʻikai tupu hake ʻa e kaungāmeʻa ko ʻení ʻo tui te tau lava ʻo lea fakahangatonu ki he ʻOtuá ʻi he lotú.

Manatuʻi naʻá ke ako ʻi he lēsoni kimuʻá ʻa e moʻoni ko ʻení mei he Sēmisi 1:5–6 : ʻE tāpuakiʻi kitautolu ʻe he ʻOtuá ʻaki ʻa e potó kapau te tau kole kiate Ia ʻi he tui.

  • Te ke fakaʻaongaʻi fēfē nai ʻa e Sēmisi 1:5–6 ke fakamatalaʻi ʻaki ʻa e vā fetuʻutaki ʻoku fakaafeʻi kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní ke tau maʻu mo Iá? (Mahalo ʻe tokoni ke fakakau ha ngaahi sīpinga ʻo ha ngaahi fehuʻi ʻe ala ʻeke ʻe ha taha pe poto te nau ala fekumi ki ai mei he ʻOtuá ʻi he lotú, kae pehē ki he ngaahi aʻusia fakatāutahá pe ngaahi sīpinga fakafolofolá.)

Hili hono ʻoange ha taimi ki he kau akó ke fakalaulauloto ki he founga te nau tali ʻaki e fehuʻi kimuʻá, fakakaukau ke fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi talí mo ha hoa koeʻuhí ke nau maʻu kotoa ha faingamālie ke fakahaaʻi leʻolahi ʻenau ngaahi talí. Fakafanongo ki he ngaahi tali ʻa e kau akó, pea, kapau ʻe fie maʻu, toe vakaiʻi ha faʻahinga naunau mei he lēsoni kimuʻá ke tokoni ke mahino lelei ange ki he kau akó ʻa e potufolofola ko ʻení.

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ʻoku maʻu ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní lolotonga hono fakakakato ʻe he kau akó ʻa e ʻekitivitī ko ʻení.

ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻi hoʻo lava ke maʻu mo fakamatalaʻi ʻa e potufolofola fakataukei fakatokāteline ko ʻení ʻi hoʻo vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé ʻi he kotoa hoʻo moʻuí. Ke tokoni atu ke maʻuloto ʻa e potufolofola ko ʻení, vakai ki he fakatātā ʻo e ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Mai ʻa Siosefa Sāmita ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní mo toutou lau pē ʻa e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá mo e fakamoʻoni fakafolofolá ʻi he lahi taha te ke lavá ʻi ha miniti ʻe taha: “Ka ai hamou taha ʻoku masiva ʻi he potó, ke kole ʻe ia ki he ʻOtuá” (Sēmisi 1:5–6).

Ke tokoni ke lelei ange hono fakatukupaaʻi e kau akó ke ako maʻuloto ʻa e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá mo e fakamoʻoni fakafolofolá, fakakaukau ke toutou taʻofi lolotonga e lele ʻa e lēsoní ke puke hake ʻa e fakatātā ʻo e ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Maí pea fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau toe lau maʻuloto ʻa e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá mo e fakamoʻoni fakafolofolá.

Akoako hono fakaʻaongaʻí

ʻĪmisi
ʻOku tangutu Siosefa Sāmita ko e siʻí ʻi ha sea ʻo lau e tohi tapú.

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ko ʻení pe ko ha fakatātā tatau ʻo Siosefa Sāmita lolotonga e konga ko ʻeni ʻo e lēsoní.

ʻOku kau ʻa Siosefa Sāmita ʻi he taha ʻo e ngaahi sīpinga fakafolofola lahi ʻo ha kakai kuo tāpuekina ʻi heʻenau muimui ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié. ʻI hono akoako fakaʻaongaʻi ko ʻení, te ke ako ai ha sīpinga ʻe taha ʻo e founga naʻá ne fakaʻaongaʻi ai ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi heʻene moʻuí. Kimuʻa peá ke kamatá, tuku ha ngaahi miniti siʻi ke toe vakaiʻi ‘a e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he palakalafi 5–12 ʻo e konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022).

Fakakaukau ke vahevahe ʻa e kau akó ki ha kulupu ʻe tolu, pea nofotaha ʻa e kulupu takitaha ʻi ha tefitoʻi moʻoni kehe ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi he toenga ʻo e lēsoní. Kapau ʻe fie maʻu, fakaafeʻi e kulupu takitaha ke nau toe vakaiʻi e ngaahi palakalafi fekauʻaki mo ʻenau tefitoʻi moʻoní ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné.

  • Fakakaukau ki he meʻa kuó ke ʻosi ʻilo fekauʻaki mo e aʻusia ʻa Siosefa Sāmitá. Ko e hā e ngaahi fehuʻi ne maʻu ‘e Siosefá? (Vakai, Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:8–10.)

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau fekumi ki he ngaahi tali mei he ʻOtuá ki heʻetau ngaahi fehuʻí ʻo hangē pē ko ia naʻe fai ‘e Siosefa Sāmitá?

Fakakaukau ki ha faʻahinga fehuʻi pē ʻokú ke maʻu pe poto ʻokú ke fekumi ki ai. ʻI hoʻo fakakakato ʻa e ʻekitivitī ko ʻení, fakakaukau ki he founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻe he sīpinga ʻa Siosefá ki hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi he ngaahi tūkunga ʻoku fie maʻu ai ʻa e potó mei he ʻOtuá.

ʻI he founga ʻe tahá, ʻe lava ke liliu ʻa e akoako fakahoko ko ʻení ki ha fehuʻi ʻoku maʻu ʻe he kau akó pe ko e poto ʻoku nau fekumi ki aí.

Fakaafeʻi ʻa e kulupu takitaha ke nau ako fakataha ʻa e ngaahi veesi ko ʻení. ʻOange ha taimi feʻunga ke nau talanoa ai fekauʻaki mo e meʻa ne nau ʻilo ʻi heʻenau kulupú, kau ai e meʻa ne nau ako mei he ʻekitivitī teuteu ʻa e tokotaha akó. Fakaafeʻi leva e kulupu takitaha ke lipooti ki he kalasí e founga ne nau fakatokangaʻi ai hono fakaʻaongaʻi ʻe Siosefa e tefitoʻi moʻoni ne nau tokanga taha ki aí.

Ako ʻa e Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:8, 11–17, pea fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ʻa e kupuʻi lea takitaha ʻoku hā ai ʻa e founga naʻe muimui ai ʻa Siosefa ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi heʻene kei taʻu hongofulu tupú. Neongo kuó ke ʻosi maheni mo hono talanoá, kumi ha ngaahi fakaikiiki ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻoku nau fakahaaʻi e ngaahi holi, tōʻonga fakakaukau, mo e tui ʻa Siosefá ʻo laka ange ʻi he meʻa naʻá ke fakatokangaʻi kimuʻá.

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga naʻá ke maʻu fekauʻaki mo e ngāue ʻa Siosefa ʻi he tuí, tauhi ha fakakaukau ʻoku taʻengatá, pea fakaʻaongaʻi e ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí?

ʻOku fakataumuʻa ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ke nau aleaʻi ʻa e founga naʻe fakaʻaongaʻi ai ʻe Siosefa ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié, ako e founga ʻe lava ke ʻaonga ai e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ki heʻenau moʻuí, pea tafoki ki he ʻOtuá ke ako ʻa e moʻoní. Fili ʻa e ngaahi fehuʻi ʻoku mahuʻinga taha ki he kau akó.

Fekumi ke maʻu ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe mahuʻinga ai kia Siosefa Sāmita ke fekumi fakahangatonu ki he tali ʻo ʻene ngaahi fehuʻí mei he ʻOtuá?

  • Ko e hā ʻa e meʻa naʻe tui ʻa Siosefa ʻe hoko kapau naʻe ʻikai ke ne ʻalu ki he ʻOtuá ke maʻu e ngaahi talí? (Vakai, Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:13.)

  • Makehe mei he lotú, ko e hā mo ha toe founga te ke lava ai ʻo fekumi ki ha ngaahi tali mei he ʻOtuá?

Vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí, ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe ʻilo ʻe Siosefa fekauʻaki mo e ʻOtuá naʻá ne maʻu ai ha loto-falala ke kole fakahangatonu kiate Ia ha ngaahi talí?

  • ʻI he taimi ʻoku ʻikai hoko vave mai ai e tali ki hoʻo ngaahi fehuʻí, ʻoku tokoni fēfē nai ke maʻu ha mahino ki he founga ʻoku fakahā ai ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e moʻoní ki Heʻene fānaú?

  • Ko e hā ka fie maʻu ai ʻe Sētane ke taʻofi ʻa Siosefa—mo koe—mei he lotu ki he ʻOtuá ke maʻu ha talí?

Ngāue ʻi he tuí

  • Naʻe fakahā fēfē nai ʻe Siosefa Sāmita ʻa e “kole ʻi he tuí, ʻo taʻe-fakataʻetaʻetuí” (Sēmisi 1:6), naʻa mo e taimi naʻe feinga ai ʻa Sētane ke taʻofi ia mei heʻene lotú? (Vakai, Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:15–16.)

  • ʻE tokoniʻi fēfē nai koe ʻe he sīpinga ʻa Siosefá ʻi hoʻo ngaahi fehuʻí mo e hohaʻá? Fakakaukau ke faʻu ha palani pau ki he founga te ke ngāue ai ʻi he tuí.

Fai haʻo fakamoʻoni ki heʻetau Tamai Hēvani ʻofá, ʻa ia ʻokú Ne finangalo ke tāpuekina kitautolu ʻaki ʻa e potó kapau te tau kole kiate Ia ʻi he tui. Fakakaukau ke vahevahe ha aʻusia fakataautaha ʻokú ne fakahaaʻi ʻEne tataki ʻofá hili ʻEne fekumi kiate Ia ʻi he tuí.

Toe vakaiʻi ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné

Lolotonga ha lēsoni ʻi he kahaʻú, ʻoua naʻa toe laka hake ʻi he miniti ʻe tolu ki he nimá hono toe vakaiʻi ʻo e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá ki he Sēmisi 1:5–6. Ko e founga ʻe taha ke fai ai ʻení ko hono puke hake ʻa e fakatātā tatau naʻe fakaʻaongaʻi ʻi he lēsoni ko ʻení ʻi hono ako maʻuloto ʻe he kau akó ʻa e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá. Vakai angé pe ʻe lava ke kei manatuʻi ʻe he kau akó ʻa e kupuʻi leá. ʻOange ha taimi ke nau toe vakaiʻi ia pea toe feinga ʻo ka fie maʻu.

Ko ha founga ʻe taha ko hono puke hake ʻa e ʻīmisi ʻo e ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Maí pea fakaafeʻi e kau akó ke lau maʻuloto tuʻo ua pe tuʻo tolu ʻa e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá ʻi he kamataʻanga ʻo e ngaahi lēsoni ʻe niʻihi ka hokó.

Paaki