Seminelí
Sione 21:1–17


Sione 21:1–17

“Fafanga ʻEku Fanga Sipí”

ʻĪmisi
The resurrected Jesus Christ with His arms around the shoulder of the apostle Peter. Christ points to a large number of fish lying on the beach as He speaks to Peter. Two other men and a ship sit on the beach in thebackground.

Naʻe hā ʻa e ʻEiki kuo toetuʻú ki Heʻene kau ākongá lolotonga ʻenau toutai ʻi he Tahi ʻo Taipilioó (Kāleli). Naʻe keinanga ʻa Sīsū mo kinautolu ʻi he matātahí peá Ne fakaafeʻi ʻa Pita ke fakahaaʻi ʻene ʻofa kiate Iá ʻaki ʻene fafanga ʻEne fanga sipí. ʻE lava ke tokoni atu e lēsoni ko ʻení ke ke fakahaaʻi hoʻo ʻofa ki he Fakamoʻuí ʻi hoʻo feinga ke ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko ia naʻá Ne fakahokó.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau e Sione 21:15–17 ʻi ʻapi mo e kau mēmipa ʻo e fāmilí pe ngaahi kaungāmeʻá pea aleaʻi e ʻuhinga ʻo e fafanga e fanga sipi ʻa e ʻEikí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

“ʻOku lahi hake hoʻo ʻofa kiate aú ʻiate kinautolú ni?” ( Sione 21:15)

Hiki ʻi ha laʻipepa pe ʻi hoʻo tohinoa akó, ha lisi ʻo ha ngaahi meʻa naʻá ke fai ʻaneafi ʻi he taimi naʻá ke ʻā hake aí ʻo aʻu ki hoʻo ʻalu ʻo mohé.

Hokó, tamateʻi ha faʻahinga meʻa ʻi hoʻo lisí naʻe tāfataha pē kiate koe mo hoʻo ngaahi fiemaʻú. Siakaleʻi ha faʻahinga ʻekitivitī pē naʻe fakatefito ʻi hono tokoniʻi ʻo e niʻihi kehé. Tuku ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai ki he anga hoʻo fakaʻaongaʻi ho taimí mo e ngaahi liliu te ke lava ʻo fai ke tuku ha taimi lahi ange ki hono tokoniʻi ʻo e niʻihi kehé. ʻI hoʻo ako ʻa e Sione 21 , fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko ia ʻoku fakahoko ʻe he Fakamoʻuí.

ʻOku lekooti ʻi he Sione 21 ha fakamatala kia Pita mo ha kau ākonga kehe ʻe toko ono naʻa nau ō ʻo toutai ʻi he Tahi Taipilioó (Kāleli) hili e Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí. Lau ʻa e Sione 21:1–13 , pea kumi ki he founga naʻe ngāue fakaetauhi ai ʻa e Fakamoʻuí ki Heʻene kau ākongá.

  • Ko e hā naʻe fai ʻe Sīsū ke fakahaaʻi ʻEne ʻofa mo e tokanga ki he kau ākongá?

Lau ʻa e Sione 21:15–17 , ʻo kumi ki he meʻa naʻe kole ʻe he ʻEikí kia Pitá.

  • ʻI he taimi naʻe fehuʻi ai ʻe Sīsū kia Pita, “ʻOku lahi hake hoʻo ʻofá kiate au ʻiate kinautolú ni?” ʻokú ke pehē ko e hā e ʻuhinga ʻo e foʻi lea kinautolú ni ?

Naʻe fokotuʻu mai ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá naʻe ʻuhinga ʻa Sīsū ki he vaká, kupenga toutaí, mo e fokotuʻunga ika ʻe 153—ʻa ia ko ʻenau tōʻonga moʻui motuʻá ia kimuʻa pea ui kinautolu ki he ngāué (vakai, “Ko e Fekau Lahi ʻUluakí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 84).

  • Ko e hā ha ngaahi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he ngaahi kole ʻa e Fakamoʻuí ʻi he Sione 21:15–17?

ʻE lava ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha ngaahi moʻoni kehekehe, kau ai ʻeni: Te tau lava ʻo fakahaaʻi ʻetau ʻofa ki he Fakamoʻuí ʻaki hono fafanga ʻEne fanga sipí.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e ʻuhinga ʻa e ʻEikí ʻi Heʻene folofola kia Pita ke fafanga ʻEne fanga lamí mo e fanga sipí?

Mahalo ʻe tokoni ke fakamanatu ki he kau akó ʻe lava ke tokoni hono fakahū honau hingoá ʻi he folofolá ke nau fakaʻaongaʻi fakatāutaha ʻenau ako folofolá pea fakatatau ʻa e folofolá ki heʻenau moʻuí.

Toe lau ʻa e Sione 21:15–17 pea fetongi ʻaki ho hingoá ʻa e hingoa ʻo Saimone Pitá.

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali e ongo fehuʻi ko ʻení pea fakaʻatā e kau akó ke nau fakalaulauloto fakalongolongo ki ai. Pe fakaafeʻi e kau akó ke tali e ongo fehuʻí ʻi heʻenau tohinoa akó. ʻOange ha faingamālie ki he kau akó ke fakahaaʻi ʻenau ʻofa ki he Fakamoʻuí ʻaki hono fakaafeʻi ha niʻihi ke vahevahe ʻenau ngaahi tali ki he fehuʻi hono uá.

  • Kapau ʻe fai atu ʻe Sīsū ʻa e ngaahi fehuʻi tatau naʻá Ne fai kia Pitá, ʻokú ke pehē ko e hā e meʻa te Ne ui ko e “kinautolú ni” ʻi hoʻo moʻuí?

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻokú ke maʻu ke ʻofa lahi ange ai ʻia Sīsū Kalaisi ʻi ha toe meʻa kehe?

Ko Hono Fafanga ʻo e fanga sipi ʻa e ʻEikí

Fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe e meʻa ne nau aleaʻi ko ha konga ʻo ʻenau teuteú. Fakakaukau ke faʻu ha lisi ʻi he palakipoé ʻi he fakakaukau ʻa e kau akó ki he ngaahi founga kehekehe ke fafanga ʻaki e fanga sipi ʻa e Fakamoʻuí.

  • Ko e hā ha ngaahi founga kehekehe ke fafanga ʻaki e fanga sipi ʻa e ʻEikí mo ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehé?

ʻI he hoko atu hoʻo akó, fakakaukau pe ko hai ʻoku fie maʻu ʻe he Fakamoʻuí ke ke ngāue fakaetauhi ki aí. Mamata ʻi he vitiō ko e “Feed My Sheep” fai ʻe ʻEletā Ulisses Soares ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá mei he taimi 1:55 ki he 2:26 (maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org), pe lau ʻene fakamatala ʻi laló.

ʻĪmisi
Elder Ulisses Soares, Quorum of the Twelve Apostles official portrait.

Naʻe fakahaaʻi ʻe Sīsū ʻa e faʻa kātakí mo e ʻofá kiate kinautolu kotoa pē naʻe haʻu kiate Iá ke maʻu ha fakafiemālie ki heʻenau ngaahi fokoutua fakatuʻasino, fakaeloto, pe fakalaumālie pea nau ongoʻi lotofoʻi mo loto-mafasiá.

Ke muimui ki he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí, kuo pau ke tau vakavakai holo pea ala atu ʻo tokoni ki he fanga sipi ʻoku nau fehangahangai mo e ngaahi tūkunga tataú pea hiki hake kinautolu pea fakalotolahiʻi ke hoko atu ʻa e fononga ki he moʻui taʻengatá.

ʻOku lahi pē mahalo ʻa e fiemaʻu ko ʻení he ʻahó ni ʻo lahi ange ʻi he taimi naʻe hāʻele ai ʻa e Fakamoʻuí ʻi he māmaní.

(Ulisses Soares, “Feed My Sheep,” Ensign pe Liahona, Nov. 2005, 98)

Fakakaukau ki ha taimi naʻe ala atu ai ha taha ʻo ngāue fakaetauhi kiate koe ʻo hangē ko ia naʻe mei fai ʻe he Fakamoʻuí pe ʻi hoʻo feinga ke ngāue fakaetauhi ki ha taha kehe ʻo hangē ko ia naʻá Ne fakahokó.

  • Naʻe tokoniʻi fēfē koe ʻe he aʻusia ko ʻení?

ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī ʻoku ui ko e “Vahevahe ʻo e ongoongoleleí” ʻi he konga ki he “Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Tānaki Atú” ʻi he konga ko ʻeni ʻo e lēsoní.

Naʻe ʻoange ʻe he ʻEiki kuo toetuʻú ha toe ngaahi fakahinohino ki Heʻene kau ʻAposetoló. Lau ʻa e Mātiu 28:19–20 mo e Maʻake 16:15 , ʻo kumi ha founga ʻe taha naʻe kole ange ai ʻe he Fakamoʻuí ke nau ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehé.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku hoko ai hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí ko ha founga mahuʻinga ke fafanga ʻaki e fanga sipi ʻa e Fakamoʻuí?

  • Ko e hā hoʻo ongo fekauʻaki mo hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé?

Mahalo ʻe ilifia ha kau ako ʻe niʻihi ʻi hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé. Tokoni ke mahino ki he kau akó ʻoku angamaheni ʻaki pē ke ongoʻi peheni. Fakahaaʻi ʻa e manavaʻofá ʻaki haʻo fakafekauʻaki mo e ongo ʻoku nau maʻú. ʻE lava foki ke tokoni ʻa e fakamatala ko ʻeni meia ʻEletā ʻUkitofá.

Lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá.

ʻĪmisi
Official portrait of Elder Dieter F. Uchtdorf of the Quorum of the Twelve Apostles, 2006. Called as Second Counselor in the First Presidency, 3 February 2008. Made official portrait in 2008 replacing portrait taken in 2004.

ʻOku ʻikai ke u kole atu ke ke tuʻu he veʻehalá mo ha meʻa fakaleʻolahi ʻo kalanga mai ʻaki ha ngaahi veesi mei he Tohi ʻa Molomoná. Ko e meʻa ʻoku ou kolé ke mou kumi maʻu pē ha ngaahi faingamālie ke ʻohake ai hoʻomou tuí ʻi he ngaahi founga fakanatula mo angamaheni mo e kakaí—ʻo tatau pē ʻi he fesiofakí mo e ʻinitanetí fakatouʻosi. …

ʻOku lahi ha ngaahi founga angamaheni mo fakanatula ke fai ai ʻeni, mei he ngaahi ngāue fakaʻaho ʻo e angaʻofa ki he fakamoʻoniʻi fakatautaha ʻi he YouTube, Facebook, Instagram, pe Twitter ki ha ngaahi fepōtalanoaʻaki faingofua mo e kakai ʻoku mou feʻiloaki. …

Ko e hā pē ha founga ʻe ngali fakanatula mo angamaheni kiate koé, vahevahe ki he kakaí e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai kiate koe ʻa Sīsū Kalaisi mo Hono Siasí.

(Dieter F. Uchtdorf, “Ngāue Fakafaifekaú: Ko Hono Vahevahe e Meʻa ʻI ho Lotó,” Ensign pe Liahona, Mē 2019, 17)

  • Ko e hā ha ngaahi founga fakanatula te ke lava ai ʻo vahevahe ʻa e ongoongoleleí?

Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau ʻaʻahi ki he ChurchofJChrist.org/share ki ha ngaahi fakakaukau ki he ngaahi founga ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí. ʻE lava foki ke vahevahe ʻe he kau akó ha ngaahi aʻusia kuo nau maʻu ʻi hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé.

Fekumi ki he tataki ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo fakalaulauloto pe ko e fē ʻi he fanga sipi ʻa e Fakamoʻuí te ke lava ʻo ngāue fakaetauhi ki aí. Te ke lava ʻo fakakaukau ki ha ngaahi kaungāʻapi, kaungāmeʻa, kakai ʻoku vahe atu ke ke ngāue fakaetauhi ki aí, kaungā kalasi, ngaahi maheni he ngāueʻangá, pe kau mēmipa ʻo e fāmilí. Fakakaukauʻi foki mo e kakai te ke ala ʻilo ʻoku nau nofo toko taha pe fie maʻu tokoní.

  • Ko hai ʻi he fānau ʻa e Tamai Hēvaní ʻokú ne fie maʻu koe he taimi ní?

  • ʻE fakaʻaongaʻi fēfē nai koe ʻe he Fakamoʻuí ke tokoni ke feau ʻenau ngaahi fiemaʻú?

  • ʻOkú ne fakahaaʻi fēfē nai hoʻo ʻofa ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi he taimi ʻokú ke fili ai ke ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehé?

  • ʻOku tokoni fēfē nai hono fafanga ʻEna fanga sipí ke ke hoko ai ʻo hangē ange ko Kinauá?

ʻOange ha taimi ki he kau akó ke nau fakakaukauʻi ʻi he faʻa lotu ʻa e ngaahi fehuʻi ʻi ʻolungá, pea fakaafeʻi e kau ako loto vēkeveké ke nau vahevahe ha niʻihi ʻo ʻenau ngaahi fakakaukaú.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Te tau fakahaaʻi moʻoni fēfē nai ki he ʻEikí ʻoku tau ʻofa ʻiate Ia?

Naʻe akoʻi ʻe he palōfita ko e Tuʻi ko Penisimaní ʻi he Tohi ʻa Molomoná ko e taimi ʻoku tau fetauhiʻaki aí, ʻoku tau tauhi moʻoni ai ki he ʻOtuá (vakai, Mōsaia 2:17). Naʻe pehē ʻe Palesiteni Tōmasi S. Monisoni (1927–2018):

ʻĪmisi
Official portrait of President Thomas S. Monson, 2008.

Ko hono moʻoní, he ʻikai teitei lava ke ke ʻofa ʻi he ʻEikí kae ʻoua pē kuó ke tokoni kiate Ia ʻaki hoʻo tokoniʻi Hono kakaí.

(Thomas S. Monson, “Great Expectations” [Brigham Young University devotional, Jan. 11, 2009], 6, speeches.byu.edu)

Sione 21:15–17 . Ko e hā hono mahuʻinga ʻo e toutou fakahinohino ʻa e Fakamoʻuí ke fafanga ʻEne fanga lamí mo e fanga sipí?

Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻa e ngaahi fakakaukau ko ʻení mei he fakamatala faka-Kalisi fakakuongamuʻa ʻo e Sione 21 :

ʻĪmisi
Official portrait of President Russell M. Nelson taken January 2018

ʻI he [ Sione 21:15 ], ʻoku maʻu e foʻi lea ko e fafangá mei he lea faka-Kalisi ko e bosko, ʻa ia ʻoku ʻuhinga ko e “fafangaʻi pe ngoue maʻuiʻui.” ʻOku maʻu e foʻi lea ko e lamí mei he foʻi lea fakasiʻisiʻi ko e arnion, ʻo ʻuhinga ki he “kiʻi lami.” …

“ʻI he [ Sione 21:16 ], ʻoku maʻu e foʻi lea ko e fafangá mei ha foʻi lea kehe ko e, poimaino, ʻa ia ʻoku ʻuhinga ‘ke tauhi, leʻohi, pe tokangaʻi.” ʻOku maʻu e foʻi lea ko e sipí mei he lea ko e probaton, ʻo ʻuhinga ko e “sipi matuʻotuʻa.” …

ʻI he [ Sione 21:17 ], ʻoku toe maʻu e foʻi lea ko e fafanga mei he faka-Kalisi ko e bosko, ʻo ʻuhinga ki hono fafangaʻí. Naʻe toe liliu e foʻi lea ko e sipi mei he lea faka-Kalisi ko e probaton, ʻo ʻuhinga ki he sipi lahi.

ʻOku ʻi he ngaahi veesi ʻe tolu ko ʻení, ʻa ia ʻoku ngali faitatau ʻaupito ʻi he lea faka-Pilitāniá, ha ngaahi pōpoaki mahino ‘e tolu ʻi he lea faka-Kalisí:

  • ʻOku fie maʻu ke tauhi ʻa e fanga lami īkí kae lava ke nau tupu;

  • ʻOku fie maʻu ke tokangaʻi ʻa e fanga sipí.

  • ʻOku fie maʻu ke fafangaʻi ʻa e fanga sipi.

(Russell M. Nelson, “Shepherds, Lambs, and Home Teachers,” Ensign, Aug. 1994, 16)

Te u fafanga fēfē nai ʻEne fanga sipí?

ʻOku taʻefaʻalaua e ngaahi founga ke tau tokoni ai mo ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehé ʻi he ʻofa mo e angaʻofa. Hangē ko ʻení, naʻe lotu ʻa Sisitā Misela D. Keleki, ko e Tokoni ʻUluaki ʻi he Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Kau Finemuí, ke ʻilo pe ko e hā mo ha toe meʻa te ne lava ʻo fai ke tokoniʻi ai e fānau ʻa e ʻOtuá. Naʻá ne maʻu kimuʻa ange ha ueʻi fakalaumālie ke ʻoua ʻe sio ki heʻene telefoní lolotonga ʻene tatali ʻi he ngaahi lainé. Mamata ʻi he “Lotua ha Mata ke Mamata ʻo Hangē ko ʻEne ʻAfio Maí,” maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, pe lau ʻa e fakamatala ʻi laló.

ʻĪmisi
Sister Michelle D. Craig, first counselor, Young Women general presidency. Official Portrait as of October 2018.

ʻI he pongipongi hono hokó, naʻá ku kau atu ʻi ha fuʻu tuʻu laine lōloa he falekoloá. Naʻá ku toʻo hake ʻeku telefoní peá u manatuʻi hake ʻa e ongo ne u ʻosi maʻú. Naʻá ku faʻo leva ʻeku telefoní ka u sio takai holo. Naʻá ku sio ki ha tangata toulekeleka ʻoku ʻi muʻa ʻiate au he lainé. Naʻe ʻikai ke loko ʻi ai ha meʻa ʻi heʻene salioté tukukehe pē ha fanga kiʻi kapa meʻakai ʻa e pusí. Naʻá ku kiʻi ongoʻi mā, ka naʻá ku lea ʻaki ha meʻa mātuʻaki fakapotopoto hangē ko ʻení, “ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku ʻi ai hoʻo pusi.” Naʻá ne talamai ʻoku ʻi ai ʻa e afā ʻoku haʻu, pea ʻoku ʻikai ke ne loto ke tō mai ʻa e afaá ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha meʻakai ʻa e pusí. Naʻá ma kiʻi talanoa taimi nounou pē, peá ne tafoki ʻo pehē mai, “ʻOkú ke ʻiloʻi, ne teʻeki ke u tala ʻeni ki ha taha, ka ʻoku hoko hoku ʻaho fāʻeleʻí he ʻahó ni.” Naʻe ongo ia ki hoku lotó. Naʻá ku talamonū ange ki hono ʻahó peá u fai ha lotu fakamālō fakalongolongo ʻi he ʻikai ke u fakaʻaongaʻi ʻeku telefoní, he naʻe mei mole ʻa e faingamālie ke u mamata tonu ai mo fetuʻutaki mo ha taha naʻá ne fuʻu fie maʻu iá.

(Mikaele D. Kuleki, “Mata ke Mamata,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2020, 16)

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

Lea ʻi he konifelenisi lahí

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ha ngaahi konga ʻo e lea ʻa ʻEletā Jeffrey R. Holland “Ko e Fekau Lahi ʻUluakí” (Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 83–85). Hangē ko ʻení, ʻe lava ke tokoni hono fakaafeʻi e kau akó ke nau mamata mei he taimi 6:51 ki he 12:24 hili hono lau e Sione 21:15–17 ke ongoʻi ʻe he kau akó e moʻoni mo e mahuʻinga ʻo hono fakahaaʻi e ʻofa ki he Fakamoʻuí ʻaki hono fafanga ʻEne fanga sipí.

Vahevahe ʻo e ongoongoleleí

Fakakaukau ke lau mo e kau akó ʻa e Mātiu 28:19–20 pea fai ange leva ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Fakatatau ki he 20, ko e hā e talaʻofa ne fai ʻe he Fakamoʻuí ki Heʻene Kau ʻAposetoló?

  • Ko e hā ha ngaahi founga kuo “ʻiate [koe],” ai ʻa e ʻEikí pe tokoniʻi ai koe ‘i hoʻo feinga ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí?

  • ʻE fakaʻaiʻai fēfē nai koe ʻe hoʻo manatuʻi e talaʻofa ko ʻení ke hokohoko atu hoʻo fekumi ki ha ngaahi faingamālie ke vahevahe ai e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé?

Paaki