Seminelí
Luke 24:1–12, 36–48


Luke 24:1–12, 36–48

Ko e Toetuʻu ‘a Sīsū Kalaisí

ʻĪmisi
Jesus Christ’s empty tomb - set at Goshen, Utah

Hili hono telio ʻo e Fakamoʻuí, naʻe ‘omi ʻe he kau ākonga faivelengá ha ngaahi kakala ki he fonualotó. Naʻe ʻikai ke nau ʻilo ʻa e sino ʻo e Fakamoʻuí kuo pekiá, ka naʻa nau maʻu ha ngeʻesi fonualoto. Naʻe fakahā ʻe he kau ʻāngeló kuo toetuʻu ʻa e ʻEikí. Kimui ange ʻi he efiafi ko iá, ʻi he fakataha mai ʻa e kau ākongá, naʻá Ne hā kiate kinautolu ʻo fakahā kiate kinautolu Hono sino kuo toetuʻú. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke fakalahi hoʻo mahino ki he Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí mo e founga ʻoku kaunga lelei ai ki hoʻo moʻuí.

Fakaʻaongaʻi ʻo e ʻū fakatātaá. ʻE lava ke tokoni ʻa e ʻū fakatātaá ki he fānau akó ke nau fakakaukauloto, vakavakaiʻi, mo mahino kiate kinautolu ʻa e folofolá, tautautefito ki he taimi ʻoku fakaʻaongaʻi ai ʻa e ʻū fakatātaá ke fakaʻaiʻai ʻaki ha fealēleaʻakí. ʻI he taimi ʻoku fakaʻaongaʻi ai ha fakatātaá, fakapapauʻi ʻokú ne fakamālohia ʻa e taumuʻa ʻo e lēsoní kae ʻikai tohoakiʻi e tokanga ʻa e kau akó mei ai.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto mo fakakaukau ke lisi ʻa e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e toetuʻú mo e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai kiate kinautolu fakataautaha ʻa e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko e Toetuʻu ‘a Sīsū Kalaisí

Vakaiʻi e fakatātā ʻo e ngeʻesi fonualoto ʻo Sīsū Kalaisi ʻoku maʻu ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoni ko ʻení, pea fakalaulauloto ki hoʻo tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení.

  • Ko e hā e ʻuhinga ʻo e fakatātā ko ʻení kiate koe?

Fakakaukau ki he meʻa ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e Toetuʻú pea mo ʻene ʻaonga ki hoʻo moʻuí ʻaki hono tali e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó. Te ke maʻu ha faingamālie ke toe lau ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi he fakaʻosinga ʻo hoʻo ako he ʻaho ní.

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke tali ʻe he kau akó. ʻE vakai e kau akó ki he ngaahi fehuʻi tatau hili ʻenau ngaahi aʻusia ʻi he lēsoni ko ʻení ke fakakaukau ki he lahi ange ʻenau mahinó. Ko ia ai, mahalo te nau fie tali ia ʻi heʻenau tohinoa akó.

  • Ko e hā ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e toetu’ú?

  • ʻOku liliu fēfē nai ʻe hoʻo ʻilo mo e ngaahi tui fekauʻaki mo e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí ʻa hoʻo moʻui fakatāutahá?

Kapau ne fakahoko ʻe he kau akó ʻa e konga teuteu ʻa e tokotaha akó, fakaafeʻi kinautolu ke nau vakai pea vahevahe ʻa e fakamatala ko iá ʻi he taimi ko ʻení (kapau ʻoku nau fiemālie ke fakahoko ia).

Hili hono foaki loto fiemālie ʻe Sīsū Kalaisi ʻEne moʻuí ʻi he kolosí, naʻe ʻohifo Hono sinó ʻo kofu ʻaki ha tupenu maʻa pea tuku ʻi ha fonualoto. Hili e Sāpaté, naʻe foki pongipongia ʻa Mele Makitaline mo ha kau fafine faivelenga kehe ki he fonualotó (vakai, Luke 24:10 ; Sione 20:11–18).

Lau ʻa e Luke 24:1–12 , ʻo kumi ki he meʻa naʻa nau maʻu mo ako lolotonga ʻenau ʻi he fonualoto ʻo e Fakamoʻuí.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe fakakaukau mo ongoʻi ʻe he kau ākongá hili e meʻa ne nau mamata mo fanongo ki aí?

Hili pē ʻa e aʻusia ko ʻení, naʻe hā ʻa Sīsū Kalaisi ki ha ongo ākonga ʻi he hala ki ʻEmeasí (vakai, Luke 24:13–32). Naʻa nau foki ki Selusalema ke vahevahe ʻenau aʻusiá mo e kau ʻAposetoló (vakai, Luke 24:33–35).

ʻI ha lēsoni ʻamuiange, ʻe ako e kau akó ki ha ngaahi fakamatala lahi ange kau ki he kau fakamoʻoni fakafoʻituitui ki he Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí. ʻI he lēsoni ko ʻení, kapau ʻe ʻaonga ki he kau akó ke nau ako fakaikiiki ange ʻa e fakamatala ʻo e hā ʻa Sīsū ʻi he hala ki ʻEmeasí ʻi he Luke 24:13–35 , fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī fakalahi ki he akó “Hala ki ʻEmeasí” mei he lēsoni “Mātiu 28; Luke 24; Sione 20.”

Lau ʻa e Luke 24:36–48 , ʻo kumi e meʻa naʻe hoko ʻi he taimi naʻe fakatahataha ai e kau ākonga ʻa Sīsuú ʻo aleaʻi ʻa e hā mai ʻa e Fakamoʻui kuo toetuʻú.

  • Ko e hā ʻoku makehe kiate koe ʻi he ngaahi veesi ko ʻení mei he folofola ʻa e Fakamoʻuí ki Heʻene kau ākongá?

Mahalo ʻe tokoni ke fai ha toe ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe fakaafeʻi ai kinautolu ʻe he Fakamoʻuí ke nau vakai kiate Ia pea ala kiate Ia kimuʻa peá Ne vahevahe ʻEne pōpoakí mo kinautolú? ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe ongoʻi pe ako ʻe Heʻene kau ākongá mei he aʻusia ko ʻení?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ne hoko ai e niʻihi ʻo e ngaahi fuofua lea ʻa e Fakamoʻuí kiate kinautolú ko e “Fiemālie pē ʻa kimoutolu”? ( Luke 24:36).

  • Ko e hā ʻokú ke ako mei he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mo e meʻa ʻokú Ne finangalo ke mahino ki Heʻene kau ākongá?

Ko hono fakalahi hoʻo mahino ki he Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí

Ko e moʻoni ʻe taha ʻoku tau ako mei he ngaahi veesi ko ʻení ʻoku maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ha sino toetuʻu ʻo e kakano mo e hui.

  • ʻOku ʻuhinga ki he hā ke toetuʻú?

Kapau ʻoku fie maʻu tokoni ʻa e kau akó ke fakamahinoʻi ʻa e ʻuhinga ʻo e toetuʻú, ʻe lava ke vahevahe ʻa e fakaʻuhinga ʻi laló.

Toetuʻú, “ko hono fakatahaʻi ʻo e sino fakalaumālié mo e sino fakamatelie ʻo e kakano mo e hui hili ʻa e maté,” ʻoku malava ai ke tau takitaha maʻu ia koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi (Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “ Toetuʻú ,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Tuʻunga ʻi Heʻene Fakaleleí mo e Toetuʻú, naʻe fakaʻatā ai ʻe he Fakamoʻuí ke tau takitaha moʻui pea hoko ʻo hangē ko Iá.

Fakalaulauloto ki ha faʻahinga fehuʻi pē ʻokú ke maʻu fekauʻaki mo e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí pea mo hono ʻuhinga ʻi hoʻo moʻuí. ʻOku hiki atu ʻi lalo ha ngaahi fehuʻi ʻe niʻihi te ke ala maʻu fekauʻaki mo e tokāteline ʻo e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí. Fakakaukau ke hiki e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ha sino ʻo e kakano mo e huí?

  • Ko e hā hono mahuʻinga ʻo e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí ʻi heʻeku moʻuí?

Tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e mahuʻinga ʻo e ako ke ʻeke ha ngaahi fehuʻí ʻaki hano ʻeke ha ngaahi fehuʻi vakaiʻi hangē ko e “ʻE liliu fēfē nai koe ʻi hoʻo maʻu e mahino ki he tali ki he meʻa ko iá?” “ʻE liliu fēfē nai hoʻo akó ʻi hono tuku ha taimi ke fakalaulauloto mo tohi ai e ngaahi fehuʻí?” mo e “ʻE tākiekina fēfē ʻe he fehuʻi ko ʻení ho vā fetuʻutaki mo Sīsū Kalaisí?”

Poupouʻi e kau akó ke nau mohu founga ʻi heʻenau fehangahangai mo e ngaahi fehuʻi ko ʻení. Ko e founga ʻe taha ko hano fakaafeʻi e kau akó ke fakakaukau ke tohi ʻenau ngaahi fehuʻí ʻo hangē hano faʻu ha sivi ʻe lava ke fakafetongi mo e niʻihi kehé ke kumi e ngaahi talí.

Ko e founga ʻe taha ke maʻu ai e tali ki heʻetau ngaahi fehuʻí ko e fekumi ki he meʻa kuo akoʻi ʻe he kau palōfita mo e kau ʻaposetolo ʻa e ʻEikí. ʻOku ʻoatu ʻi lalo ha ngaahi akonaki meia ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá. ʻI hoʻo ako e ngaahi leá ni, kumi e tali ki ha niʻihi ʻo hoʻo ngaahi fehuʻí. Fakakaukau foki ke fekumi ʻi ha toe ngaahi lea kehe ʻa e kau tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí kuo fakanofó ʻe ala tokoni atu kiate koe.

ʻĪmisi
Portrait of Elder D. Todd Christofferson. Photographed in March 2020.

Fakakaukau ʻi ha kiʻi taimi siʻi ki he mahuʻinga ʻo e Toetuʻú ʻi hono aofangatuku pe ko hai moʻoni koā ʻa Sīsū ʻo Nāsaletí pea mo e ngaahi fakafekiki fakafilōsefá mo e ngaahi fehuʻi ʻo e moʻuí. Kapau ko e moʻoni naʻe toetuʻu ʻa Sīsū, ʻoku pau pē ke muimui mai ko e tokotaha fakalangi Ia. ʻOku ʻikai maʻu ʻe ha tokotaha matelie ha mālohi ʻiate ia pē ke toe moʻui hili haʻane mate. Ka koeʻuhí naʻe toetuʻu ʻa Sīsū, naʻe ʻikai ke Ne hoko ko ha tangata tufunga, faiako, taulaʻeiki, pe palōfita pē. Koeʻuhí naʻe toetuʻu ʻa Sīsū, ne pau pē ko ha ʻOtua Ia, ʻio, ko e ʻAlo Tofu pē Taha ʻo e Tamaí.

Ko ia ai, ʻoku moʻoni e meʻa naʻá Ne akoʻí; he ʻoku ʻikai lava ke loi ʻa e ʻOtuá.

Ko ia ai, ko Ia ʻa e Fakatupu ʻo māmaní ʻo hangē ko ʻEne folofolá.

Ko ia ai, ʻoku moʻoni ʻa hēvani mo heli, ʻo hangē ko ia naʻá Ne akoʻí.

Ko ia ai, ʻoku ʻi ai ha maama ʻo e ngaahi laumālié ʻa ia naʻá Ne ʻaʻahi ki ai hili ʻEne pekiá.

Ko ia ai, ne pehē ʻe he ʻāngeló, te Ne toe hāʻele mai ʻo “pule ʻi he māmaní” [ Ngaahi Tefito ʻo e Tuí 1:10 ].

Ko ia ai, ʻoku ʻi ai ʻa e Toetuʻu mo e fakamaauʻanga fakaʻosi ki he taha kotoa.

(D. Todd Christofferson, “Ko e Toetuʻu ʻa Sisu Kalaisi,” Ensign pe Liahona, Mē 2014, 113)

  • Ko e hā te ke tānaki atu ki hoʻo tali ki he ngaahi fehuʻi ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní?

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē ʻa e toetuʻú ki ha taha ʻoku ʻikai maheni mo e akonaki ko ʻení?

  • ʻOku tokoniʻi fēfē ʻe he mahino ʻo e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí hoʻo houngaʻia mo e ʻofa kia Sīsū Kalaisí?

Fakakaukau ke fakaʻatā ʻa kinautolu ʻoku nau fiemālie ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau ako pe ongoʻi ʻi heʻenau akó, pea fakaʻosi ʻaki ha fakamoʻoni ki he Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí pea mo ʻene kaunga ki heʻetau moʻuí he ʻaho ní.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai kiate au ʻa e Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí?

ʻI heʻene lea “Ko e Hā Kuo Fai ʻe Hotau Fakamoʻuí Maʻatautolú?” Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻa e founga ʻoku liliu ai kitautolu takitaha ʻe he Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí (Liahona, Mē 2021, 75–77).

‘Ekitivitī Fakalahi ki he Akó

“Ko e Ngaahi Akonaki ʻo e Tohi ʻa Molomoná”

Fakakaukau ke fakamamafaʻi e fatongia mahuʻinga ʻoku fakahoko ʻe he Tohi ʻa Molomoná ʻi heʻene tānaki atu ki he mahino ʻoku tau maʻu ki he toetuʻú. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fekumi ʻi he ngaahi potufolofola hangē ko e Mōsaia 15:19–20 ; Mōsaia 16:7–9 ; ʻAlamā 11:40–44 ; mo e Molomona 9:13 , ʻo kumi e meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo e toetuʻú. Fakakaukau ke fakaʻatā e kau akó ke vahevahe e meʻa ne nau maʻú, ʻo fakaʻilongaʻi e meʻa he ʻikai ke tau ʻilo fekauʻaki mo e Toetuʻú taʻe kau ai e meʻafoaki ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

Paaki