“Wase 10:Veivakavulici mo Taracake na Vakabauti Jisu Karisito,” Vunautaka na Noqu Kosipeli: E Dua na iDusidusi ki na Wasei ni Kosipeli i Jisu Karisito (2023)
“Wase 10,” Vunautaka na Noqu Kosipeli
Wase 10
Veivakavulici mo Taracake na Vakabauti Jisu Karisito
O sa kacivi mo vakavulica na kosipeli vakalesuimai i Jisu Karisito vei ira na levu ga ni tamata era na ciqomi iko. Na veivakavulici sa usutu ni veika kece o cakava. Ni ko vakararavi vua na Turaga me vukei iko, sa yalataka o Koya:
“Ia ko koya sa ciqomi [iko], au sa tiko talega kina koi au, ni’u na liu e [matamu]. Au na tiko e [yasamu] imatau ka tiko tale ga e [yasamu] imawi, ia na Yaloqu ena tiko e [lomamu], era na vakavolivoliti [iko] na noqu agilosi me ra laveti [iko] cake.” (Vunau kei na Veiyalayalati 84:88).
Masulaka, vulica, ka vakatovotovotaka mo vakatorocaketaka na nomu veivakavulici. Vakayagataka na ivakavuvuli ena iwase oqo kei na iwase tale eso ni ivola oqo. Vakasaqara vagumatua na isolisoli ni veivakavulici mo rawa kina ni vakalougatataki ira na tani ka vakalagilagia na Kalou. Ena vukei iko na Turaga mo veivakavulici ena kaukauwa kei na lewa ni o vakasaqarai Koya vagumatua ka vulica na Nona vosa.
Segata mo Veivakavulici me Vakataka na iVakabula.
Ena Nona veiqaravi e vuravura, o Jisu a “veilakoyaki voli … vakatavuvuli[taka] … , vunautaka … , [ka] vakabulai” (Maciu 4:23). A veivakavulici o Koya ena vuqa na vanua—ena veivalenilotu, ena veivale, kei na gaunisala. A veivakavulici ena soqoni lelevu kei na veivosaki vakayadua. Eso na Nona veimaliwai kaukauwa duadua a lekaleka ga se ena vei ituvaki matalia. A veivakavulici o Koya ena Nona ivalavala ka vakakina ena Nona vosa.
A vakavulica na tamata yadua na iVakabula me vaka na nodra gagadre vakatabakidua. Me ivakaraitaki, ni qarava voli o Koya e dua na turaga paralase, a vosota na nona ivalavala ca ka vakabulai koya (raica na Marika 2:1–12). Ni veiqaravi vua e dua na yalewa a veibutakoci, a taqomaki koya ka sureti koya me kakua ni ivalavala ca tale (raica na Joni 8:2–11). Ni veivosaki kei na dua na tamata vutuniyau ka gadreva tu na bula tawamudu, “a sa lomana” o Koya dina ga ni a sega ni ciqoma na Nona veisureti me muri Koya (Marika 10:21; raica na tikina e 17–21).
E rawa ni o vakatorocaketaka na nomu veivakavulici ena nomu vulica na ivakarau ni veivakavulici ni iVakabula. Me ivakaraitaki, a lomana o Koya na Tamana kei ira e vakavulica. A daumasu o Koya. A veivakavulici mai na ivolanikalou. A dau vakavakarau vakayalo. A dau taroga o Koya na taro veivakauqeti. A sureti ira na tamata me ra cakacaka ena vakabauta. A dau vakatauvatana na ivakavuvuli ni kosipeli ki na bula ni veisiga.
Na segati ni veivakavulici me vakataka na iVakabula sa dua na sasaga ni bula taucoko. Ena yaco mai vei iko ena vosa ena vosa, ni ko muri Koya (raica na 2 Nifai 28:30; Ica 12:41).
“Segata Mo Vulica na Noqu Vosa”
Mo vakavulica na kosipeli i Jisu Karisito, e dodonu mo kila na kena ivunau kei na ivakavuvuli taumada. O na gadreva talega na kilaka vakayalo kei na vakadeitaki ni dina ni kosipeli. A kaya na Turaga, “Mo kakua ni segata mo vunautaka na noqu vosa, ia mo segata taumada mo vulica na noqu vosa,”
Mo “vulica” na vosa ni Turaga e kena ibalebale mo vulica vagumatua ka laiva me lutu vakatitobu e yalomu. Ni ko sasagataka oqo, a yalataka o Koya, “Sa na qai sereki na wa ni yamemu; ka oti, kevaka ko sa gadreva, sa na qai soli vei iko na Yaloqu kei na noqu vosa, io, na kaukauwa ni Kalou me vakabauta kina na tamata.” (Vunau kei na Veiyalayalati 11:21).
A kaya talega na Turaga mo “kumuna cake ena [nomu] vakasama e veigauna na vosa ni bula” (Vunau kei na Veiyalayalati 84:85). Na kumuni cake ni vosa ni Turaga ena vakalevutaka na nomu kilaka ka vaqaqacotaka na nomu ivakadinadina. Ena tubu vakakina na nomu gagadre kei na nomu rawa ni vakavulica na kosipeli. (Raica na Jekope 4:6–7; Alama 32:27–42; 36:26; 37:8–9.)
Vulica ka kumuna cake na vosa ni Turaga ena masumasu ena nomu vulica matua na ivolanikalou, nodra vosa na parofita bula, kei na lesoni ena wase 3.
Veivakatavulici ena Yalotabu
Na kosipeli i Jisu Karisito oya “na kaukauwa ni Kalou me vakabulai kina ko ira yadua era sa vakabauta” (Roma 1:16). Ena vuku ni ka oqori, sa gadrevi kina me vakavulici na itukutuku ni Vakalesuimai ni kosipeli ena kaukauwa vakalou—na kaukauwa ni Yalo Tabu.
Sa ka bibi sara mo vakatorocaketaka na kilaka maqosa ni veivakavulici. Sa ka bibi talega mo vulica na ivunau kei na ivakavuvuli o vakavulica. Ia, ni o vakavulica na dina vakayalo, o na sega ni vakararavi vakatabakidua ki na nomu rawaka kei na kilaka walega.
Na dina vakayalo e vakavulici ena kaukauwa ni Yalo Tabu. A kaya na Turaga, “Ia ena soli vei [iko] na Yalo ni [ko] sa masu ena vakabauta; ia kevaka sa sega vei [iko] na Yalo mo … kakua ni veivakavulici.” (Vunau kei na Veiyalayalati 42:14; raica talega na Vunau kei na Veiyalayalati 50:13–14, 17–22).
Na Cava na Kena iBalebale mo Veivakavulici ena Yalotabu
Ni ko veivakavulici ena Yalotabu, o masuta mo rawata na kaukauwa ni Yalo Tabu ena nomu veivakavulici. O masulaka talega me ra ciqoma na tamata na dina mai vua na Yalotabu. Era na rawa ni vakauqeti na tamata ena so na dina, ia me ra saumaki mai, e dodonu me ra vakila na veika sotavi vata kei na Yalotabu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 8:2–3).
Vakarautaki iko mo iyaya ni cakacaka me rawa ni veivakavulici kina na Yalotabu. Okata na Yalo Tabu me nomu itokani ena veivakavulici.
Vakararavi ki na Yalotabu me vukei iko mo kila na ka mo kaya. Ena kauta mai o Koya ki na nomu vakanananu na ivunau o sa vulica rawa. Ena vukei iko o Koya mo tuvanaka ka moica na veika o vakavulica me vaka na gagadre ni dua na tamata.
Ni o veivakavulici ena Yalotabu, ena kauta yani o Koya na nomu itukutuku ki na yalodra na tamata. Ena vakadeitaka o Koya na nomu itukutuku ni o wasea na nomu ivakadinadina. O iko kei ira era ciqoma na veika o vakavulica ena Yalotabu o ni na vakavukui, veikilai vakai kemuni, ka reki vata. (Raica na 2 Nifai 33:1; Vunau kei na Veiyalayalati 50:13–22.)
“Na Yalotabu sa ikoya na tiki bibi duadua ni cakacaka oqo. Ni vakalevulevuya tiko na nomu ilesilesi na Yalotabu, e rawa ni o cakamana vua na Turaga ena buturara ni kaulotu. Ni sega na Yalotabu, o na sega sara ni qaqa rawa se vakacava tu na levu ni nomu taledi kei na rawaka” (Ezra Taft Benson, semina me baleti ira peresitedi ni tabana ni kaulotu vou, 25 ni Jiune, 1986).
Na Yalayala ni Nomu Veikacivi
O sa kacivi ka vakatikori “mo … vunautaka na noqu kosipeli ena Yalo, ko koya na Dauveivakacegui sa talai yani me vakatakila vei [iko] na ka dina.” (Vunau kei na Veiyalayalati 50:14). Ena so na gauna o na rairai taqaya se yalolailai. De na rairai beka o leqataka ni sega ni levu na ka o kila, se sega vei iko na kila ni veivakavulici.
Ia na Tamamu Vakalomalagi, o koya e kilai iko vakavinaka sara, a kacivi iko baleta na veika e rawa ni o solia me vaka e dua na daumuri Jisu Karisito yalodina. Ena sega ni biuti iko o Koya. Mo vakabauta ni na vakalevulevuya na Yalotabu na nomu rawa‑ka ka na vakavulica na dina vei ira era dau vakarorogo.
A kaya o Elder Neil L. Andersen: “Ni‘u vakasamataka tiko na bolebole ni kaulotu, au a vakila ni‘u a sega ni veiganiti ka sega ni vakarau tu. Au nanuma na noqu masu, ‘Tamaqu Vakalomalagi, e rawa vakacava me‘u veiqaravi vakaulotu ni se lailai sara na ka au kila?’ Au vakabauta na Lotu, ia au vakila ni sa yalani sara na noqu kilaka vakayalo. Ena noqu masumasu, a yaco mai ena noqu a vakila: ‘O sega ni kila na veika kecega, ia sa rauta na veika ko kila!’ Na veivakadeitaki o ya a solia vei au na veivakauqeti me‘u sa dua na daukaulotu.” (“Sa Rauta na Veika ko Kila,” Liaona, Nove. 2008, 13).
Sureta na Yalotabu ni Ko Tekivu Veivakavulici
Na imatai ni vica na gauna vata kei ira na tamata e bibi sara. Mo dina ka dau veidokai. Vakaraitaka na kauwai dina kei na loloma. Vakasaqara mo rawata na nodra veivakabauti. E dua na sala me rawati kina na veivakabauti o ya ni ra vakila na tamata na Yalotabu vata kei iko.
Taroga e vica na taro rawarawa me vukei iko mo kila na kedra ituvaki kei na veika era namaka tu me baleta na nomu veisiko. Vakarorogo vakavinaka.
Ni bera ni o tekivu, sureti ira kece na tiko rawa ki na tauri lesoni. Vakauqeti ira me ra kauta laivi na veika veivagolei tani me rawa ni vakilai kina na Yalo ni Turaga.
Vakamacalataka ni o na vinakata mo tekivuna ka tinia na lesoni yadua ena masu. Lomasoli mo cabora na idolamasu. Masulaka vakarawarawa kei na yalodina me na vakalougatataki ira na tamata o vakavulica tiko na Kalou ena veitiki kece ni nodra bula. Masulaka me rawa ni ra vakila na dina ni veika o na vakavulica. Nanuma tiko ni “sa yaga vakalevu na nona masu gumatua na tamata yalododonu” (Jemesa 5:16).
Vakabauta na kaukauwa veivakabulai ni Yalo Tabu. Ena veidusimaki ni Yalotabu, sa rawa mo vakaraitaka na veivakasama vakaoqo ni o tekivu veivakavulici:
-
Na Kalou e sa Tamada Vakalomalagi dauloloma. Eda sa veitacini ka veiganeni kece sara. E vinakata o Koya meda dau reki.
-
Eda sotava kece na bolebole kei na dredre. Se cava ga na ka o lako curuma tiko, ena rawa ni vukei iko o Jisu Karisito kei na Nona ivakavuvuli. E rawa ni vukei iko o Koya mo kunea na vakacegu, inuinui, veivakabulai, kei na marau. E rawa ni vukei iko o Jisu mo kaukauwa vakalevu cake me baleta na bolebole ni bula.
-
Eda dau cakacala kece, ka rawa ni vakavuna na vakilai ni cala, madua, kei na yalorarawa. Na veika oqo ena lako tani walega ni da veivutuni ka vakasaqara na veivosoti ni Kalou. Ena Veisorovaki duadua ga i Jisu Karisito eda na rawa ni vakabulai vakataucoko kina mai na noda ivalavala ca.
-
Keirau na dau veidusimaki mo rawa ni vulica kina vakai iko na dina ni neirau itukutuku. Keirau na sureti iko mo cakava eso na ka, me vaka na wilivola, masu, kei na lako i lotu. Na neirau itavi me keirau vukei iko mo cakacakataka na veisureti oqo ka vakamacalataka na veivakalougatataki o rawa ni ciqoma kina. Yalovinaka mo dau taro.
-
Keirau sa kacivi mai vua e dua na parofita ni Kalou me wasea na veika keirau kila. Keirau kila ni sa dina na neirau itukutuku.
-
Keirau na vakavulici iko ena ivakarau mo cakava kina na veiyalayalati, se yalayala uasivi eso, vata kei na Kalou. Na veiyalayalati oqo ena semati iko vua na Kalou ka na vakatarai iko mo ciqoma na reki, kaukauwa, kei na yalayala uasivi eso mai Vua.
-
O na vulica na sala mo veisautaka kina na nomu bula ka muri Jisu Karisito kei na Nona ivakavuvuli. E dua na ivakavuvuli bibi i Jisu Karisito, ka imatai ni veiyalayalati eda cakava, o ya me da muria na Nona ivakaraitaki ka papitaisotaki ena lewa dodonu (raica na Joni 3:5; Vunau kei na Veiyalayalati 22).
Ni bera ni o vakavulica e dua na lesoni, solia e dua na ivakamacala rawarawa ni veika o na vakavulica. Vukei ira na tamata me ra raica na sala ena yaga kina vei ira. Me ivakaraitaki, o na rairai kaya beka, “Keirau mai tu oqo me wasea na itukutuku ni sa tauyavutaka o Jisu Karisito na Nona Lotu e vuravura edaidai ka sa kacivi ira na parofita bula me ra tuberi keda.” Se o na rairai kaya beka, “Keirau tu oqo me vukei iko mo kila ni lomani iko na Kalou ka tiko na nona ituvatuva me baleta na nomu marau.”
Ena yaga vei ira na tamata kecega ni ra ciqoma ka bulataka na kosipeli i Jisu Karisito. A rairai vakalougatataki ira na tamata o kunea ena vakavakarau vakayalo yaga na Tamada Vakalomalagi (raica na Alama 16:16–17).
Na sureti ni Yalotabu kei na wasei ni dina ena imatai ni soqoni ena vukei ira na tamata me ra kilai kemudrau vaka italai ni Turaga.
Vakayagataka na iVolanikalou
Na ivolayavu ni cakacaka ni Lotu sa nomu ivurevure taumada ni kena vakavulici na kosipeli vakalesuimai i Jisu Karisito. E sa vuqa na vuna e bibi kina mo vakayagataka na ivolanikalou me yavu ni nomu veivakavulici. Me ivakaraitaki:
-
Na ivolanikalou e sureta na Yalo Tabu ki na nomu veivakavulici (raica na Luke 24:13–32).
-
Na ivolanikalou e kaukauwa cake na kena vakilai ena nodra vakasama na tamata mai na veika tale eso (raica na Alama 31:5).
-
E sauma na ivolanikalou na taro cecere eso ni yalo (raica na wase 5; raica talega na 2 Nifai 32:3; Jekope 2:8).
-
Na ivolanikalou e solia na lewa kei na dodonu ki na nomu veivakavulici.
-
E sa kaya na Turaga kei ira na Nona parofita me da cakava vakakina (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 42:12, 56–58; 71:1).
Ni ko vakayagataka na ivolanikalou ena nomu veivakavulici, o sa rawa ni vukei ira na tani me ra tekivu vulica vakataki ira na ivolanikalou. Ni sa laurai na nomu taleitaka na ivolanikalou, era na vakauqeti me ra vulica. Vakaraitaka na sala ena vukei ira kina na vulici ni ivolanikalou me ra vulica na kosipeli ka vakila na loloma ni Kalou. Solia na ivakaraitaki eso ni sala e rawa ni vukei ira kina na ivolanikalou me ra kunea na isau ni nodra taro ka ciqoma na veidusimaki kei na kaukauwa.
Mo vulica ena yalodina na ivolanikalou me rawa ni o veivakavulici vakavinaka mai kina (raica na wase 2). Na nomu rawa ni veivakavulici mai na ivolanikalou ena vakavinakataki cake ni o vulica ena veisiga, vakataki iko ka vakakina kei na nomu itokani.
Vukei ira na tamata me ra taracake na nodra vakabauti Jisu Karisito ena nodra vulica na ivolanikalou, vakabibi na iVola i Momani. Ena rawa ni veivuke na vakatutu eso oqo.
Vakamacalataka na iVolanikalou
Vakamacalataka vakalekaleka na yavu taumada ni tikina oqo. Na ivakaraitaki oqo e vakaraitaka eso na sala me vakamacalataki kina e dua na ivolanikalou:
-
“Ena itukutuku kei Josefa Simici, e tukuna vei keda o Josefa ena nona vosa ga na veika a yaco ena nona lako ki na veikau me laki masu. A kaya o koya, ‘au sa raica kina e dua na duru bukawaqa …’”
-
“Ena tikina oqo, e vakavulici ira tiko kina na tamata dravudravua o Alama me ra vakabauta na vosa ni Kalou. E vakatauvatana o koya na vosa ni Kalou ki na dua na sorenikau e rawa ni teivaki e yaloda. O na tekivu wilika beka na tikina … ?”
Wilika na Tikina
Wilika e cake na tikina eso se kerei koya o vakavulica tiko me wilika e cake. Dau kauwaitaki ira e dau dredre me ra wilivola. Kevaka e dredre me ra kila e dua na tikina, wilika vata kei ira ka vakamacalataka me vaka e gadrevi. Vakamacalataka na vosa se malanivosa dredre. Se solia vei ira e dua na tikina rawarawa cake me ra wilika. Sureti ira me ra vakaraica eso na idusidusi bibi ena tikina oqori.
Vakayagataka na iVolanikalou
A kaya o Nifai, “Au sa vakatautauvatataka vei keimami na ivolanikalou me rawa ni yaga vei keimami, ka me keimami vuli kina.” (1 Nifai 19:23). Na “vakatautauvatataka” e kena ibalebale mo vakayagataka na ivolanikalou ki na nomu bula.
Vakatautauvatataka na ivolanikalou kivei ira o vakavulica ena nomu vakaraitaka na sala e yaga kina vei ira vakai ira na italanoa kei na ivakavuvuli eso. Me ivakaraitaki:
-
“Me vakataki iko, era a colata na tamata i Alama na icolacola bibi, voleka ni levu cake mai na kena era rawa ni colata. Ia ni ra cakacakataka na vakabauta ka masu, a vaqaqacotaki ira na Kalou me rawa ni ra vosota rawa na bolebole. Sa qai sereki ira o Koya mai na nodra veivakatovolei. Me vaka ga a cakava o Koya vei ira na tamata oqo, au kila ni na vukei iko na Kalou ena nomu veivakatovolei ni o …” (Raica na Mosaia 24.)
-
“Na ivakasala nei Alama vei ira na tamata ena Wai o Momani e sa baleti keda nikua. Joni, ko sa lomasoli beka mo … ?” (Raica na Mosaia 18.)
Vakavulici ira na tamata ena ivakarau me ra “vakatautauvatataka” kina vakai ira na ivolanikalou. Na nodra vakayagataka vakai ira yadua ena vukei ira me ra bulataka ka vakila na kaukauwa ni vosa ni Kalou.
Sureti ka Vukei Ira na Tamata Mera Wilivola Vakataki Ira
O ira na tamata o vakavulica era gadreva me wilika na ivolanikalou, vakabibi na iVola i Momani, me ra rawata kina e dua na ivakadinadina ni dina. Ni o vakayagataka vakavinaka na ivolanikalou ena nomu veivakavulici, sa rawa mo vukei ira me ra tekivu vulica ga vakai ira na ivolanikalou.
Ni oti na veisiko yadua, vakatura eso na wase se tikina me ra wilika. Vakatura na taro eso me ra vakasamataka ni ra wilika tiko. Vakauqeti ira me ra vulica na ivolanikalou ena veisiga vakataki ira ga kei na nodra matavuvale. Sa rawa talega mo kerei ira na lewenilotu me ra wilika vata kei ira ena maliwa ni lesoni eso.
Ni bera ni tekivu na lesoni e tarava, talemuria ena nomu veivosakitaka na veika o a sureti ira kina me ra wilika. Ke gadrevi vakakina, vukei ira me ra kila ka “vakatautauvatataka” na ivolanikalou oqo Vakauqeti ira me ra dau vola na nodra nanuma kei na taro eso.
Ni o vukei ira na tamata me ra wilika, kila vakavinaka, ka bulataka na ivolanikalou—vakabibi na iVola i Momani—era na sotava na veika vakayalo ena vosa ni Kalou. Era na rawa ni dau wilivola vakai ira vakalevu cake ka cakava me tiki bibi ni nodra bula na ivolanikalou.
Vukei Ira na Tamata Me Rawata na iVolanikalou
Sa vakarautaki tu na ivolanikalou kei na nodra vosa na parofita bula ena levu cake na sala kei na levu cake na vosa mai na veigauna sa oti kece sara. Vulica na kena mataqali cava e tabaki se vakalivaliva sa vakarautaki tu vei ira na tamata o vakavulica. Vukei ira me ra rawata nodra ivolanikalou ena sala e veidonui kei na nodra gagadre kei na veika era vinakata. Vakasamataka na veika oqo:
-
Tarogi ira na tamata se vosa cava era na vinakata me ra wilika se vakarorogoca kina na ivolanikalou.
-
O ira e dredre nodra wilika, se me ra kila na ka era wilika, ena yaga vei ira na wiliwili vata se vakarorogo ki na kena katokatoni. Oqo era sa vakarautaki tu ena apps kei na mataveilawa sega ni saumi ni Lotu.
-
Kevaka e dua e tiko na nona iyaya vakalivaliva, vukei koya me raica rawa na ivolanikalou, vakabibi na iVola i Momani. Na app ni iVola i Momani kei na Valenivola Vakosipeli e sega ni saumi ka rawarawa na kena wasei.
-
Kevaka e vakayagataki na teks, veitalanoa, se imeli, vakauta na isema se iyaloyalo ni ivolanikalou. Ni ko veivakavulici tiko ena veitalanoa ena vidio, vakasamataka mo wasea na nomu sikirini me rawa ni o wilika vata kina na veitikina eso.
-
Vukei ira na tamata me ra raica rawa na nodra vosa na parofita bula.
Wasea na Nomu iVakadinadina
Na ivakadinadina sa ikoya na kena vakadinadinataki vakayalo e dua na ka mai na Yalo Tabu. Me wasei na nomu ivakadinadina sa ikoya mo solia vakadodonu e dua na itukutuku rawarawa, ni kilaka se vakabauta me baleta e dua na dina ni kosipeli. Na wasei ni nomu ivakadinadina ena vakuria na nomu vakadinata na dina eso o sa vakavulica mai na ivolanikalou.
Na wasei ni nomu ivakadinadina sa dua na sala kaukauwa me sureti kina na Yalotabu ka vukei ira na tani me ra vakila na Nona veivakayarayarataki. E dua vei ira na ilesilesi ni Yalo Tabu o ya me vakadinadinataki Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito. E dau vakayacora vakawasoma o Koya na ka oqo ena veitokani kei iko ni o wasea na nomu ivakadinadina.
Na ivakadinadina kaukauwa e sega ni vakatau ena nomu vosa matau se na rogolevu ni domomu—ia ena vakabauta kei na yalodina ni yalomu. Qarauna mo kakua ni vakusakusa se dramataka na nomu ivakadinadina. Solia vei ira na tamata na madigi me ra vakila na Yalo Tabu ni vakadinadinataka vei ira na dina ni veika o sa vakavulica.
E rawa ni rawarawa sara na nomu ivakadinadina me vaka “O Jisu Karisito sa noda iVakabula ka Dauveivueti” se “Au sa vulica vakai au ni dina na iVola i Momani.” E rawa talega ni o wasea e dua na ka sotavi lekaleka me baleta na sala o a rawata kina na ivakadinadina oqo.
Ni o veivakavulici, wasea na nomu ivakadinadina ni o sa vakauqeti ga, sega ena kena itinitini walega. Ni veivakavulici tiko na nomu itokani, wasea na nomu ivakadinadina mo solia kina e dua na ikarua ni ivakadinadina ni veika sa vakavulica o koya.
Wasea na nomu ivakadinadina ni ivakavuvuli o vakavulica tiko ena vakalougatataka na bula ni tamata o ya kevaka ena muria. Tukuna na sala sa vakalougatataka kina na nomu bula na bulataki ni ivakavuvuli oqo. Na dina ni nomu ivakadinadina ena vukea na tauyavutaki ni dua na ituvaki me ra vakila kina na tamata na Yalo Tabu ni vakadeitaka na dina.
Tuvanaka ka Veisautaka na Nomu iVakavuvuli me Sotava na Gagadre
Na tamata yadua o vakavulica e duatani. Saga mo kila na veika e taleitaka, gadreva, ka kauwaitaka vakayalo o koya. Taroga na taro eso ka vakarorogo vakavinaka. E dina ga ni o na sega beka ni kila vakavinaka na nona gagadre eso, nanuma tiko ni kila vakavinaka tu na Tamada Vakalomalagi. Ena tuberi iko o Koya ena Yalo Tabu.
Me Dusimaka na Yalotabu na iTuvatuva ni Lesoni
Me dusimaka na Yalotabu na ituvatuva o vakavulica kina na lesoni. Sa tu vei iko na galala mo vakavulica na lesoni ena kena ituvatuva e vinaka duadua ki na nodra gagadre, taro, kei na kedra ituvaki o ira o vakavulica.
Ena so na gauna o na rawa ni cokotavata na ivakavuvuli mai na lesoni duidui me sotavi kina na gagadre kei na veika taleitaki ni dua na tamata. Raica na tolu na ivakaraitaki oqo.
A kunei iko o Yuki ena initaneti ka taroga tiko se cava era sega ni dau vakatavako se gunu kina na nona itokani ena Lotu. E rawa ni o vakavulici koya me baleta na veivakalougatataki ni ivakaro ena nomu vakayagataka na iwasewase oqo mai na wase 3:
E sega ni vakila o Samuela ni sa wili tu ena dua ga na vanua. E rawa ni o vakavulici koya me baleta na nona kilai kei na nona itutu ena matavuvale ni Kalou ena nomu vakayagataka na iwasewase eso oqo mai na wase 3:
-
Bula Taumada: Na iNaki kei na iTuvatuva ni Kalou me baleti Keda
-
Na Kosipeli i Jisu Karisito Sa Vakalougatataki Ira Kece na Luve ni Kalou
Sa vulica o Tatyana e vuqa na matalotu ka vinakata me kila na cava e duidui kina na Lotu. E rawa ni o vakavulici koya me baleta na Vakalesuimai ni kosipeli i Jisu Karisito ena nomu vakayagataka na iwasewase eso oqo mai na wase 3:
-
Na Vakalesuimai ni Kosipeli i Jisu Karisito mai vei Josefa Simici
-
Na iVola i Momani: E Dua Tale na iVakadinadina kei Jisu Karisito
E kilai ira na Luvena na Tamada Vakalomalagi, o koya mo vakasaqara kina na veivakauqeti mo cakava na vakatulewa oqo ni o vakarau veivakavulici. Masulaka na isolisoli ni kilaka ni o vakatulewataka na ka mo vakavulica. Vakarorogo ki na vakasama kei na veika vakilai e yaco mai vei iko.
Solia na Gauna Mera Bulataka Kina na Tamata na Ka Era sa Vulica Tiko
Ni ko veivakavulici, solia na gauna vei ira na tamata me ra bulataka na veika era sa vulica tiko (raica na 3 Nifai 17:2–3). Vakaraica na sala veiganiti mo tokoni ira kina ena nodra maroroya na nodra yalayala. Vakanamata ena nodra vukei ena veika me caka ka na taracake e dua na yavu ni vakabauta, me vaka na masu, wilivola, kei na lako ki lotu. Oqo ena rawa kina vei ira me ra maroroya na ikuri ni yalayala eso.
Ni ko tuvanaka ka veivakavulici, mo qarauna vinaka na levu ni itukutuku vou o wasea. E dua na inaki taumada ni nomu veivakavulici o ya mo vukei koya e dua me taracake na vakabauti Jisu Karisito me veimuataki yani ki na veivutuni. Na nomu inaki e sega ni nomu raica na levu ni itukutuku e rawa ni o solia.
Veivakavulici ena dua na ikalawa e ganita na tamata oqori. Taroga na taro ka vakarorogo vakavinaka mo kila vinaka kina na toso ni nona vuli kei na nona bulataka tiko na veika o vakavulica tiko.
Na dina eso o vakavulica, vata kei na kaukauwa ni Yalo Tabu, e rawa ni vakauqeti ira na tamata me ra vakayagataka na nodra galala ni digidigi ena sala e taracake kina na nodra vakabauti Karisito. Ni ra cakacakataka na vakabauta na Turaga ena nodra bulataka na veika era sa vulica, era na qai kila mai vua na Yalotabu ni sa dina na kosipeli.
Vakayagataka na Madigi Duidui Eso ni Veivakavulici
Na madigi ni veivakavulici e vuqa na kena ivakarau, me vaka na veisiko vakatamata yadua, veitalanoa ena vidio, qiri ena talevoni, itukutuku ena teks, kei na itukutuku raraba.
Rokova Nodra Gauna na Tamata
Me rawarawa ka lekaleka ga na nomu veivakavulici. Era na rawa vakalevu cake ni sotavi iko na tamata ni o rokova na nodra gauna kei na kerekere eso. Taroga se vakacava na levu ni nodra gauna me baleta na veisiko yadua. Tekivuna ka tinia e dua na veivosaki ena gauna lokuci vata, se o veivakavulici tiko e matanavotu se ena initaneti. Mo kila tiko ni so na vanua, e rawa ni sau levu kina na qiri ena talevoni se veitalanoa ena vidio.
O na gadreva e vuqa na veisiko mo vakavulica kina na ivakavuvuli eso ena dua na lesoni. E kena ivakarau me kakua ni balavu cake mai na 30 na miniti na veisiko ni veivakavulici, ka rawa ni o vakavulica e dua ena loma ga ni 5 na miniti. Moica na nomu veivakavulici me sotava na nodra gauna na tamata.
Vakayagataka Vakavuku na Tekinolaji
E vuqa tu na madigi mo vakavulici ira kina na tamata ni o vakayagataka na tekinolaji. Eso era vinakata me rawarawa se maroroi na veimaliwai ena sala vakalivaliva. O ira mada ga o sikova e matanavotu ena rawa ni yaga vei ira na ikuri ni veitokoni ena tekinolaji. Veivosakitaka na ivurevure ni veitaratara eso e tu. Qai talemuria ka veisemati tiko. Laiva na veika era vinakata na tamata yadua me dusimaka na nomu veimaliwai.
Na tekinolaji me vaka na qiri ena vidio ena rawa ni veivuke vakalevu sara ena nodra vakavulici na tamata era dau osooso ena nodra ituvatuva se vakaitikotiko vakayawa. Ena so na gauna e rawarawa cake me ra vakaitavi na lewenilotu ena dua na lesoni ena tekinolaji.
Vukei Ira na Dauvuli Gone
Ena gauna ni veiqaravi ni iVakabula, a kaya vei iratou na Nona tisaipeli, “Dou laivi ira na gonelalai me ra lako mai vei au, ka mo dou kakua ni tarovi ira: ni sa vakataki ira na lewe ni matanitu ni Kalou” (Marika 10:14). Ni o vakavulici ira na gone, moica na nomu veituberi kei na itukutuku me sotava na nodra gagadre. Vukei ira me ra vulica na kosipeli ena kena veivosakitaki na veika era sa kila vinaka tu. Raica me ra kila vinaka na veika o vakavulica tiko.
Veivakavulici vata kei na Nomu iTokani ena Duavata
A kaya na Turaga, “dou na lako yani ena kaukauwa ni noqu Yalotabu, ia dou na lakolako yarua yani ka vunautaka na noqu kosipeli,” (Vunau kei na Veiyalayalati 42:6). E vakaroti iko talega kei na nomu itokani mo drau “duavata sara” (Vunau kei na Veiyalayalati 38:27). Ena kaukauwa ka taleitaki cake na nomu veivakavulici kevaka o cakacaka ena duavata kei na nomu itokani. Drau veiveisau ena soli veitiki leleka ni lesoni.
Ena gauna ni vuli vakaitokani, drau veivosaki ka vakatovotovotaka na sala mo drau veivakavulici kina me rawa ni drau duavata tiko. Vakarautaka na sala mo drau cakacaka vata kina ni drau vakavulici ira tiko na tamata ena initaneti. Vakamuria na veitaqomaki ni kena vakayagataki na tekinolaji, ka tuvai koto ena wase 2.
Ni veivakavulici tiko na nomu itokani, masulaka, vakarorogo, ka vakaraici koya toka. Tokoni nomu itokani ena nomu solia e dua tale na ivakadinadina ki na dina eso sa vakavulica o koya (raica na Alama 12:1). Vakamuria na veivakauqeti ni Yalotabu vei iko mo tukuna e dua na ka.
Mo dau kauwaitaki ira dina na tamata o vakavulica. Vakarorogo vei ira. Dau veirai mata ni ra vosa tiko se ni o vosa tiko o iko. Dikeva vinaka na nodra isaunitaro, ka vakarogoca na veivakauqeti vakayalo.
Sureti Ira na Lewenilotu me ra Vakaitavi
Sureti ira na lewenilotu me ra vukei iko mo vakavulici ira ka tokoni ira na tamata o cakacaka vata tiko. Oqo ena rawa ni yaco ena matanavotu se ena initaneti. Ena gauna ni bose ni veivakacokotaki vakamacawa, veitalanoa kei ira na iliuliu ni tabanalevu me baleta o cei e rawa ni veivuke.
Ni ra vakaitavi na lewenilotu ena veivakavulici kei na veitokani, sa rawa me ra vakuria na vakasama eso ka veisemati vaka itokani. Era na vakila na reki ni cakacaka ni kaulotu.
Sureti Ira na Lewenilotu me ra Vukei Iko ena Veivakavulici
Ni bera na lesoni, tuvanaka vata kei ira na lewenilotu na ivakarau mo ni cakacaka vata kina. E rawa ni o vakayagataka e dua na itukutuku ena teks se qiri lekaleka me vakadeitaki kina na veika o na vakavulica, o cei ena masu, o cei ena liutaka na veivosaki, kei na veika matailalai tale eso.
E nodra itavi taumada na lewenilotu ena lesoni oqori me ra solia na nodra ivakadinadina, wasea vakalekaleka na veika era sa sotava, ka taracake e dua na veimaliwai kei ira era vakavulici tiko. Sa rawa mo kerei ira na lewenilotu me ra wasea na sala era a rawa ni vulica kina, ciqoma, ka bulataka e dua na ivakavuvuli bibi ena lesoni. Kevaka era lewenilotu saumaki mai, sureti ira me ra wasea na sala era a lewa kina me ra lewena na Lotu.
Ni ra vagolea mai e dua na lewenilotu, kerei ira me ra vakaitavi ena veivakavulici. E rawa ni ra vakaitavi vakalevu cake na lewenilotu ena ituvaki eso vakaoqo. Veivosakitaka vata kei ira me baleta na sala era na via vakaitavi kina.
Vakasamataka na sala veiganiti ni kena vakayagataki na tekinolaji mo veivakavulici kina vata kei ira na lewenilotu. Na tekinolaji e vukei ira na lewenilotu me ra tomani iko ka sega ni taura vakalevu na gauna me vaka e gadrevi ena dua na veisiko vakatamata.
Ena bose ni veivakacokotaki vakamacawa, tuvanaka vata kei ira na iliuliu ni tabanalevu me dua na lewenilotu me vakaitavi ena kena levu ga ni lesoni e rawa (raica na wase 13). Vakasamataka mo kerei ira na lewenilotu vou me ra vukei iko mo veivakavulici.
Sureti Ira na Lewenilotu me ra Veitokoni
E rawa talega vei ira na lewenilotu me ra veitokoni vakalevu vei ira na tamata ena maliwa ni veisiko eso ni veivakavulici. E rawa ni ra vakau teks, wilika vata na ivolanikalou, sureti ira na tamata ki na nodra itikotiko se ki na itaviqaravi eso, se sureti ira me ra dabe vata e valenilotu. E rawa ni ra saumi taro ka vakaraitaka na irairai ni nodra bula me vaka ni ra sa lewe ni Lotu. Na veika era sotava ena nodra bula kei na nodra rai ena rawa ni vukei ira me ra veimaliwai kei ira na tamata ena sala eso ka dau duidui sara mai na nodra veimaliwai na daukaulotu.
Veitalanoa kei ira na lewenilotu me baleta na sala eso e rawa ni o ni cakacaka vata kina me tokoni ira na tamata ena taudaku ni veisiko ni veivakavulici.
Veivakavulici me Kilai Vinaka
Vakavulica na kosipeli i Jisu Karisito me rawa ni ra kila vinaka na tamata. Vulica vinaka na ivolanikalou kei na lesoni mo rawa ni vakavulica vakamatata kina. Na levu ga ni matata ni nomu veivakavulici, na vinaka cake ni madigi ni Yalo Tabu me vakadinadinataka na dina.
Dau taroga na taro me vukei ira na tamata me ra vakasamataka na veika o sa vakavulica. Qai vakarorogo mo raica ke ra sa kila vinaka ka ciqoma.
E tiki ni veivakavulici me kilai vakavinaka oya me vakamacalataki na vei vosa, malanivosa, kei na vakasama eso. E rawa ni o vakatorocaketaka na nomu rawa ni vakavulica na kosipeli ena nomu:
-
Kila vinaka na vosa o vakayagataka.
-
Vakamacalataka na vosa era na sega beka ni kila vinaka na tani.
-
Tarogi ira na tamata ena taro vakaoqo “E rawa beka ni o wasea vei keirau na nomu kila na veika keirau se qai vakamacalataka oti?” se “O na lomasoli beka mo vakalekalekataka na veika keirau a tukuna?”
Ni ko vakavulica na ivunau ena wase 3, vola na vosa, malanivosa, kei na vakasama eso era na sega beka ni kila na tamata. Vakamacalataka oqo ena nomu vakayagataka na ivurevure ena Valenivola Vakosipeli, me vaka na iDusidusi ki na iVolanikalou, na iDusidusi ki na Ai Volatabu, kei na Ulutaga Vakosipeli.
Me rawarawa ka lekaleka ga na nomu veivakavulici. Vakanamata tikoga ki na kosipeli i Jisu Karisito, ka taracake na kilai vinaka ni ivunau kei na ivakavuvuli taumada. Vukei ira na tamata me ra vakasaqara na kila e lako mai vua na Yalo Tabu. Ni ra sa rawata na kila oqo, era na qai yaco me vakabauta na itukutuku ni kosipeli.
Dau Taroga na Taro
A dau taroga na taro na iVakabula ka sureti ira na tamata me ra vakasamataka ka vakila vakatitobu na dina a vakavulica o Koya. Na Nona taro a vakauqeta na vakasaqaqara ni yalo kei na yalodina.
E sa bibi talega na taro vinaka eso ena nomu veivakavulici. Era na vukei iko mo kila na nodra gagadre, kauwai, kei na taro na tamata. Na taro vinaka e rawa ni sureta na Yalotabu ka vukei ira na tamata me ra vuli.
Taroga na Taro Veivakauqeti
Vakasaqara na veidusimaki ni Yalotabu ena nomu taroga na taro vinaka. Na taro dodonu ena gauna donu ena rawa ni vukei ira na tamata me ra vulica na kosipeli ka vakila na Yalotabu.
Na taro veivakauqeti kei na vakarorogo vagumatua ena vukei ira na tamata me ra logavinaka cake ena veivosaki e matanalevu ka wasea na veika era vakila. Oqo ena vukei ira me ra kunea e dua na ivakadinadina e tubucake tiko. Era na logavinaka talega ena nodra tarogi iko ni ra sega ni kila e dua na ka se lomaleqa tiko.
Na ituvatuva oqo e vakaraitaka eso na ivakavuvuli ni tarogi ni taro veivakauqeti, vata kei na so na ivakaraitaki.
iVakavuvuli kei na iVakaraitaki ni Taro Veivakauqeti
iVakavuvuli |
iVakaraitaki |
Taroga na taro e vukei ira na tamata me ra vakila na Yalotabu. |
|
Taroga na taro e rawarawa me kilai. |
|
Taroga na taro e vukei ira na tamata me ra vakasamataka na veika o vakavulica tiko. |
|
Taroga na taro ena vukei iko mo kila na nodra kila vakavinaka na tamata na veika o vakavulica tiko. |
|
Taroga na taro e vukei ira na tamata me ra wasea na veika era vakila tiko. |
|
Taroga na taro e vakaraitaka na loloma kei na veikauwaitaki. |
|
Taroga na taro e vukei ira na tamata me ra vakayagataka na veika era sa vulica. |
|
Levea na Taro e Sega ni Yaga se Vakasivia
Tovolea mo kakua ni taroga na taro e:
-
Sa matata tu na kena isau.
-
Ena rawa ni vakamaduataka e dua kevaka e sega ni kila na kena isau.
-
Okata e sivia e dua na vakasama.
-
E baleta na ivunau o se bera ni vakavulica.
-
Sega ni dua na kena inaki matata.
-
Sa rui sivia.
-
E veivaqaqai se rawa ni vakacudrui ira na tamata.
Oqo eso na ivakaraitaki ni taro e sega soti ni yaga:
-
O cei na imatai ni parofita? (Ena sega beka ni kila o koya na kena isau.)
-
Ena vukei keda vakacava na maroroi ni yagoda me savasava me tiko vei keda na Yalotabu ka vakaraitaka ni da sa lomasoli me da muria e dua na parofita ni Kalou? (E levu cake mai na dua na vakasama.)
-
E bibi beka me da kila na ivakaro ni Kalou? (Oqo e dua na taro io-sega, ka sa matata tu na kena isau.)
-
Na cava eda rawa ni cakava e veisiga me vukei keda meda voleka vua na Kalou? (Oqo e dua na taro buawa ka vaqara tiko e dua na kena isau: na masu.)
-
O cei na parofita a taravi Noa? (Ena sega beka ni kila o koya na kena isau, ka sega ni bibi na taro me baleta na nomu itukutuku.)
-
O kila na ka au tukuna tiko? (Ena rairai vakila o koya ni o sa vosataki koya tiko.)
Vakarorogo
Ni o dau vakarorogo vakavinaka vei ira na tani, o na kilai ira vakavinaka cake kina. Ena gauna era vakila kina ni ka bibi vei iko na nodra vakasama kei na veika era dau vakila, ena rawa ni yaco me ra ciqoma vakavinaka cake na nomu veivakatavulici, wasea na veika era dui sotava, ka cakava na veiyalayala eso.
Ni o vakarorogo, o na rawata na raititobu me baleta na sala mo moica kina na nomu veivakavulici ki na nodra gagadre kei na veika era taleitaka. Ko na kila vakavinaka cake kina na dina ni kosipeli cava ena yaga vakalevu duadua vei ira.
Ka vakabibi mo vakarorogo ki na vakasolokakana ni Yalotabu. Ni ra wasea na tani na veika era vakila, ena rawa ni vakauqeti iko na Yalo Tabu ena vakanananu se vakasama eso. E rawa talega ni vukei iko na Yalotabu mo kila na veika era tovolea tiko na tani me ra vakaraitaka.
Vakarorogo ena Veikauwaitaki Dina
Na vakarorogo e dau taura na sasaga kei na veikauwaitaki dina. Ni ra vosa na tani, raica mo vakarorogo matua ki na ka era tukuna tiko. Kua ni nakita mo tuvanaka na ka o na tukuna.
A vakavulica o Elder Jeffrey R. Holland: “E bibi cake mo vakarorogo mai na nomu vosa tiko. O ira na tamata oqo era sega ni ka tawabula me ra vunitaki tu vakaiwiliwili ni dua ka na papitaiso. … Tarogi ira na itokani oqo se cava era vakabibitaka cake. Na cava era vakamareqeta, kei na cava era dau taleitaka? Ka qai vakarorogo. Kevaka e donu na ituvaki o na taroga beka se cava soti era lomataqayataka tu, na ka era guta voli, se cava era vakila ni yali tiko ena nodra bula. Au yalataka vei iko ni dua na ka era na tukuna ena vakacaudreva tu ga e dua na dina ni kosipeli ka ko na rawa ni vakadinadinataka ka rawa talega ni qai tutaka vakalevu cake. … Ke da vakarorogo ena loloma, eda na sega ni gadreva me da vakilakila na ka me tukuni. Ena soli ga vei keda—mai vua na Yalotabu kei ira na noda itokani” (“Witnesses unto Me,” Ensign, Me 2001, 15).
Vakaraica na iTukutuku Tawa Cavuti
Era dau veivosaki tale ga na tamata ena nodra ivukivuki. Raica na ivakarau ni nodra dabe, na irairai ni matadra, na veika era cakava ena ligadra, na rorogo ni domodra, kei na vanua era rai tiko kina. Ni o digova na itukutuku tawa cavuti oqo ena vukei iko mo kila na nodra nanuma o ira o vakavulica.
Mo kila tale ga na nomu vosa vaka ivukivuki vakai iko. Vakauta e dua na itukutuku ni o taleitaka ka marautaka ena nomu vakarorogo vagumatua.
Solia na Gauna mera Vakasamataka ka Sauma na Tamata
A dau taroga wasoma na iVakabula na taro e gadrevi kina na gauna me sauma e dua na tamata. Ni o taroga e dua na taro, cegu vakalailai mo solia vua na madigi me vakasamataka ka sauma mai. Kakua ni rerevaka na vakanomodi. Era dau gadreva na tamata na gauna me ra vakasamataka kina na isau ni nodra taro se me ra dau vakamacalataka na veika era vakila tiko.
O na rairai cegu vakalailai ni oti na nomu taroga e dua na taro, ni oti na nomu wasea e dua na ka sotavi vakayalo, se ni dredre tiko vei ira na tamata me ra vakamacalataki ira. Raica mo solia vei ira na gauna me ra vakacavara kina na nodra nanuma ni bera ni o sauma. Kakua ni takosovi ira ni ra vosa tiko.
Sauma ena Veikauwaitaki
Ni sauma e dua na taro e dua na tamata, tekivuna na nomu sauma lesu ena nomu vakaraitaka na veikauwaitaki ke veiganiti. E vakaraitaka na veikauwaitaki na nomu veinanumi dina. Kakua ni lade ki na kena itinitini, solia vakatotolo na kena iwali, se vaka me sa tiko taucoko na kena isau.
Vakadeitaka ni O Kila Vinaka na Ka Era Tukuna na Tamata
Ni o vakasaqara mo kila na ka e tukuna tiko e dua na tamata, vakataroga mo kila vinaka kina. Me ivakaraitaki, o na taroga beka, “Na ka o tukuna tiko ni . E dina beka oya?” se “Kevaka au kila vakavinaka, o sa vakila tiko ni .” Ni o sega ni kila deivaki, kerea vua na tamata oqori me vakamatatataka.
Lako Curuma na Veimaliwai Dredre
O na vukei ira vakalevu duadua na tamata ena nomu vakavulica vei ira na kosipeli i Jisu Karisito. Eso na tamata era na via vosa vakalevu beka. Ena so na gauna era na gadreva ga na tamata e dua me vakarorogo ena yalololoma ki na nodra sasaga kei na veika era vakila tu. Eso tale era na rairai segata me ra lewa se veiba.
Vulica mo vakatulewataka vakavinaka na ituvaki eso vaka oqo ena loloma. O na rawa beka ni moica na nomu veivakavulici mo vosa kina ena dua na ka a wasea e dua. Se o na rairai kaya beka ena veidokai ni o na via veivosakitaka na nodra kauwai ena dua tale na gauna. Ena vukei iko na Yalotabu mo kila na sala mo sotava kina na ituvaki dredre eso.
Vukei Ira na Tamata Me Wasea ena Lomavinaka na Veika Vakilai Dina
Me kua kina ni ra madua, eso era na sauma na taro ena sala era nanuma ni o vinakata me ra sauma kina ka sega ni wasea na lomadra dina. Segata mo taracake e dua na veimaliwai ka rawa kina vei ira me ra lomavinaka ena nodra wasea vei iko na veika era vakila dina.
Na kilai ira kei na veimaliwai kei ira na tamata ena rawa kina vei iko mo vukei ira, sotava na veika era taleitaka ka gadreva, ka vakaraitaka na loloma ni iVakabula vei ira. Bulia e dua na veiwekani ni veivakabauti ena nomu dau dina vei ira, maroroya e dua na veimaliwai veiganiti ni kaulotu, ka vakaraitaka na veidokai.
Vukei Ira na Tamata Me Kunea na iSau ni Nodra Taro kei na Lomaleqa
Saga vagumatua mo sotava na nodra taro na tamata ka vukei ira me ra walia na nodra lomaleqa. Ia, e sega ni nomu itavi mo sauma na taro kece. Kena itinitini ga, e dodonu me ra walia vakai ira na tamata na nodra taro kei na kauwai eso.
Mo kila tiko ni sega ni rawa ni saumi vakataucoko na taro kei na kauwai kece. Eso na isaunitaro ena qai matata cake ena toso ni gauna. Eso tale era se bera ni vakatakilai mai. Vakanamata ki na kena taraicake e dua na yavu tudei ni dina taumada, ka bibi ni kosipeli. Na yavu oqo ena vukei iko kei ira o vakavulica me toso ki liu ena vosota kei na vakabauta ni tiko eso na taro sega ni saumi se dredre.
Eso na ivakavuvuli ni kena saumi na taro era sa tuvai koto ena iwase oqo.
Kila Vinaka na Kauwai
Eso na ka o vakavulica vei ira na tamata ena rairai dredre vei ira se ra sega ni kila vinaka. Ke tiko na nodra taro se kauwai na tamata, saga taumada mo kila vakamatata. Ena so na gauna na nodra kauwai na tamata era vaka e dua na ulu‑ni‑waicevata. E dua ga na tikina lailai sara e dau laurai toka e delaniwai. E rawa ni vereverea na kauwai eso oqo. Masulaka na isolisoli ni kilaka, ka muria na Yalotabu ena ivakarau o sauma kina. E kila na Tamada Vakalomalagi na yalodra kei na veika era sotava tu na tamata kecega (na ulu‑ni‑waicevata taucoko). Ena vukei iko o Koya mo kila na ka e vinaka duadua vei ira yadua na tamata.
E vakavuqa e dau vaka‑veimaliwai vakalevu cake na kauwai mai na kena vaka‑ivunau. Me ivakaraitaki, eso na tamata era na rerevaka beka na veisaqasaqa mai vei ira na lewe ni matavuvale kevaka era lewena na Lotu. Se ra na rerevaka beka ni ra na cati mai vei ira na nodra itokani vakacakacaka.
Saga mo kila na ivurevure ni kauwai ena nomu taroga na taro ka vakarorogo. E basika beka na kauwai baleta ni sega ni vakadeitaka vakayalo na tamata oqo na dina ni Veivakalesuimai? A basika beka baleta ni sega ni vinakata na tamata oqo me yalataka me bulataka e dua na ivakavuvuli ni kosipeli? Na kilai ni vu ni nodra kauwai ena vukei iko mo kila se mo vakanamata ki na ivakadinadina se na yalayala.
Vakayagataka na iVolanikalou, Vakabibi na iVola i Momani, me Vukea na Saumi Taro
Vakaraitaka vei ira na tamata na sala e rawa ni vukea kina na kena saumi na nodra taro kei na sotavi ni nodra kauwai na dina eso ena ivolanikalou. (Raica “Na iVola i Momani e Sauma na Taro ni Yalo” ena wase 5.) Ni ra vakasaqara na tamata na veivakauqeti ena nodra vulica ka bulataka na ivolanikalou, ena vakalevutaka na nodra rawa ni rogoca ka muria na Turaga. Ena tubu cake na nodra vakabauti Koya. Ni vakalevutaki na vakabauta ena yaco mai na ivakadinadina, veivutuni, kei na cakacaka vakalotu ni papitaiso.
“Ena so na gauna au dau lako ki na ivolanikalou me baleta na ivunau. Ena so na gauna au dau lako ki na ivolanikalou me baleta na ivakasala. Au dau lako kei na dua na taro, ka vakavuqa na taro oya sa ikoya ‘Na cava ena vinakata na Kalou me’u cakava?’ se ‘Na cava beka ena vinakata o Koya me’u vakila?’ E veigauna kece au dau kunea na vakasama vou, na vakanananu au se sega sara ni kila tu eliu, ka’u dau ciqoma na veivakauqeti kei na ivakasala kei na isau ni noqu taro” (Henry B. Eyring, ena “A Discussion on Scripture Study,” Ensign, Jiulai 2005, 22).
Ena rawa ni veivuke me vakamacalataki ni vuqa na noda kila na kosipeli i Jisu Karisito e lako mai na veika sa vakatakilai vua na Parofita o Josefa Simici kei ira era a sosomitaki koya. Na taro eso me baleta na dina ni kosipeli e rawa ni saumi ena kena rawati e dua na ivakadinadina ni o Josefa Simici e a parofita ni Kalou. Na wiliki kei na kena masulaki na iVola i Momani sa dua na sala bibi me rawati kina na ivakadinadina oqo.
Vukei ira na tamata me ra vakanamata ena vaqaqacotaki ni nodra vakabauti Jisu Karisito. Na wiliki kei na kena masulaki na iVola i Momani sa dua na sala bibi me vaqaqacotaki kina na nodra vakabauta.
Sureti Ira na Tamata me ra Cakacaka ena Vakabauta
Ni ra taracake ka vaqaqacotaka na tamata na nodra ivakadinadina ni kosipeli vakalesuimai, era na rawa ni walia na nodra taro kei na kauwai mai na dua na yavu ni vakabauta. Ni ra cakacakataka ena vakabauta na dina era sa ciqoma, era na rawata na ivakadinadina ni dina tale eso ni kosipeli.
Eso na sala me cakacakataki kina na vakabauta e oka kina na:
-
Masu vakawasoma kei na inaki dina me baleta na veivakauqeti kei na veidusimaki.
-
Vulica na ivolanikalou, vakabibi na iVola i Momani.
-
Lako i lotu.
Biuta Tu e Dua na Ka me Vulici ka Masulaki
Ni sa cava na veisiko ni veivakavulici yadua, solia vei ira na tamata e dua na ka me ra vulica, vakasamataka vakatitobu, ka masulaka me ra vakavakarau ki na veisiko ka tarava. Na wilivola, masu, kei na vakasama vakatitobu ena maliwa na veisiko ni veivakavulici ena sureta na veivakayarayarataki ni Yalo Tabu ki na nodra bula.
E rawa ni o sureti ira me ra wilika na iwase vakatabakidua eso ena iVola i Momani. Se o na rawa ni vakauqeti ira me ra vakayagataka na ivurevure ni Lotu, me vakataka na Valenivola Vakosipeli, me kunei kina na isau ni taro, vulici e dua na ulutaga, se saravi e dua na vidio. Oqo ena rawa ni yaco me ulutaga ni dolavi ni veivosaki ena gauna ni sota ka tarava.
Kua ni solia vakalevu vei ira na tamata na ka me caka, vakabibi ke dau lekaleka ga ka vakawasoma na veimaliwai ni veivakavulici kei ira.
Vukei ni Tamata era Vakatotogani
E rawa ni o vukei ira na tamata era sasaga tiko me ra vorata na veivakatotogani ena nomu veivosakitaka ena loloma na nodra sasaga, tokoni ira, ka semati ira kei na ivurevure eso. E rawa ni o vakauqeti ira me ra tiko ena dua na ilawalawa veitokoni ni veivakabulai ni veivakatotogani ni Lotu. Sa rawa vei ira na ilawalawa oqo me ra sota e matanavotu se ena initaneti. (Raica na AddictionRecovery.ChurchofJesusChrist.org.) Vakauqeti ira me ra vakayagataka na ivurevure ena iwase ni “Bulavesuki” ni Veivuke ni Bula ena Valenivola Vakosipeli.
Sa rawa talega vei ira na iliuliu ni Lotu kei ira na lewenilotu me ra veitokoni. Eso era dau vakatotogani ena rairai gadreva na veiqaravi vakavuniwai kei na kena ni vakasama.
Oqo e vica na vakatutu me baleta na sala mo tokoni ira kina na tamata era sasaga tiko me ra vorata na veivakatotogani:
-
Vaqaqacotaka na nodra sasaga me ra lako mai vei Karisito. Vukei ira me ra raica ni nodra sasaga me ra vakabulai e sa kilai ka vakamareqeti tu mai vua na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito. Vakavulica vei ira ni rawa ni ra vaqaqacotaki mai vua na iVakabula kei na Nona Veisorovaki. E kila vakataucoko tu o Koya na inaki ni lomadra me ra caka vinaka.
-
Masulaki ira ena nomu masu, ka masu vata kei ira. Ni ganita, vakauqeti ira me ra vakasaqara e dua na veivakalougatataki ni matabete mai vei ira na iliuliu ni matabete vakaitaukei.
-
Tomana tikoga na vakavulici ni kosipeli i Jisu Karisito. Vakavulica vei ira ni Tamada Vakalomalagi, na iVakabula, kei na Yalo Tabu e lomani ira ka vinakata me ra qaqa.
-
Vakayaloqaqataki ira me ra dau lako wasoma ki lotu ka taracake na veitokani kei ira na lewenilotu.
-
Dau veivakauqetii ka veitokoni, vakabibi ke ra tauvimate tale.
E dredre me wali na veivakatotogani, ka dau rawa ni yaco tale na tauvimate. Me ra kakua ni kidroataka na iliuliu ni Lotu kei ira na lewenilotu na ka oqo. E dodonu me ra vakaraitaka na loloma, ka kua ni vakalelewa.
E dua na lewenilotu vou ka sega ni dau lako i lotu e rairai sa lesu tale ki na dua na veivakatotogani makawa ka na vakila tu beka ni sega ni bula kilikili ka yalolailai. E rawa ni veivuke e dua na veisiko totolo ni veivakayaloqaqataki kei na veitokoni. E dodonu vei ira na lewenilotu me ra vakaraitaka ena vosa kei na ivalavala ni Lotu sa vanua e rawa ni kunei kina na loloma i Karisito (raica na 3 Nifai 18:32).
Vakavulici Ira na Tamata Era Sega ni Lotu Vakarisito
Eso na tamata o vakavulica era na sega beka ni vakabauta na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito. Ia, e vuqa vei ira na tamata oqo e tu vei ira na vakabauta, ivalavala, kei na vanua era vakatabuya. E sa bibi mo doka na nodra vakabauta kei na ivakarau ni bula vakalotu.
Vukei Ira Mera Kila O Cei na Kalou
O na rairai vakataroga se o na veisautaka beka vakacava na nomu veivakavulici vei ira na sega ni vakabauta Vakarisito. Na ivakavuvuli e vukea e dua na tamata me taracake na vakabauta e tautauvata ga ena itovo ni bula kecega. Vukei ira na tamata me ra kila vakavinaka na Kalou kei na ilesilesi vakalou i Jisu Karisito. Na sala vinaka duadua me ra vulica kina na dina oqo sa ikoya na nodra sotava vakai ira na veika vakayalo. Eso na sala e rawa ni o vukei ira kina me ra sotava na veika oqo sa tuvai koto e ra::
-
Vakavulica ni Kalou e sa Tamada Vakalomalagi, ka lomani keda o Koya. Eda sa Luvena. Sureti ira me ra vakasaqara vakai ira na ivakadinadina oqori.
-
Vakavulica na yavu ni veivakabulai.
-
Vakavulica ni Kalou na Tamada kei Jisu Karisito erau a rairai vua na Parofita o Josefa Simici.
-
Wasea na ivakadinadina dei ni kosipeli, oka kina na nomu vakila na loloma i Tamada Vakalomalagi kei na vuna o digitaka kina mo muri Jisu Karisito.
-
Sureti ira me ra cabora na masu rawarawa, ka yalodina—vata kei iko kei ira vakai ira ga.
-
Sureti ira me ra wilika na iVola i Momani e veisiga—vata kei iko kei ira vakai ira ga.
-
Sureti ira me ra lako i lotu.
-
Vakatakilai ira vei ira na lewe ni Lotu ka rawa ni ra vakamacalataka na sala era yaco kina me ra vakabauta na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito.
-
Sureti ira me ra muria na ivakaro.
E vuqa na tamata era gadreva tu me ra veiwekani vakalevu cake kei na Kalou ka kunea na inaki kei na ibalebale ni bula. Vukei ira me ra raica na sala era luvena kina e dua na Tamada Vakalomalagi dauloloma kei na sala e tiko kina na Nona ituvatuva me baleti ira. Me ivakaraitaki, o na rairai tekivuna ena nomu tukuna e dua na ka vakaoqo:
Na Kalou e Tamada, ka lomani keda o Koya. Oi keda na Luvena. Eda a bula vata tu kei Koya ni bera noda sucu mai. Baleta ni da sa Luvena, eda sa veitacini ka veiganeni kece sara. Sa gadrevi keda o Koya me da lesu tale yani Vua. Ena vuku ni Nona lomani keda, sa vakarautaka kina o Koya e dua na sala mai vua na Luvena o Jisu Karisito, me da lesu tale kina Vua.
MoIca na Nomu Veivakavulici me vaka e Gadrevi
E vuqa na saumaki mai na sega ni Lotu Vakarisito era kaya ni ra a sega ni kila e levu na ka era vakavulica tiko na daukaulotu. Ia, era a vakila na Yalotabu ka vinakata me ra cakava na ka era kerea na daukaulotu. Cakava na veika kece o rawata mo vukei ira kina na tamata me ra kila vinaka na ivunau ni kosipeli. Mo dauvosota ka veitokoni. Ena taura beka na gauna me ra vulica na tamata me kila ka vakaraitaka na ka era vakila. Ena gadrevi beka mo veisautaka na totolo kei na titobu ni nomu veivakavulici mo vukei ira kina.
Ena rawa ni veivuke na vakatutu eso oqo ni o vakavakarau mo vakavulici ira na tamata era a sega tu ni lotu Vakarisito:
-
Kila na gagadre vakayalo se ka taleitaki cava e vakauqeti ira me ra sota kei iko.
-
Vakarautaka na ivakamacala raraba kei na railesu rawarawa me baleta na lesoni yadua.
-
Kerea me ra tukuna vei iko na veika era sa kila kei na veika era sa sotava.
-
Vakamacalataka na vosa kei na ivakavuvuli yaga eso. Era na sega beka ni kila na tamata e vuqa na vosa o vakayagataka ni o veivakavulici.
-
Lesu tale ki na dua na lesoni vakavulici taumada mo vakavulica vakamatata cake kina na ivunau. Ena gadrevi beka oqo ena dua ga na gauna ni veivakavulici.
-
Raica na veisureti e rawa ni o solia yani me vukei ira na tamata me ra sotava na veivakalougatataki ni kosipeli.
Sa volai koto e ra eso na ivurevure ena Valenivola Vakosipeli o na rawa ni vakayagataka mo vukei ira kina o ira era a sega tu ni lotu Vakarisito:
-
“O Cei na Kalou?”
-
“O Cei o Jisu Karisito?”
-
“O Jisu Karisito, na Luve ni Kalou”
-
“Veika mo Namaka Ni O Veisotari kei Ira na Daukaulotu ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai”
-
“Musolomani kei na Yalododonu Edaidai: Vakabauta, Yavunibula, kei na iVakarau ni Bula”
Vakasama Eso ni Vuli kei na Kena Vakayagataki
Vuli Yadudua
-
Vakasamataka mada ni o tu ena ituvaki eso oqo. O na vakayagataka vakacava na ivakavuvuli kei na kila ena wase oqo mo vukei ira na tamata oqo me ra toso ki liu? Tuvanaka na sala mo vakayagataka kina ena ituvaki yadua.
-
E dua e vakavakarau tiko me papitaiso e tukuna vei iko ni sa sega tale ni vinakata me sota kei iko.
-
O sota tiko ena ikavitu ni gauna vata kei na dua na tamata ka sa vakavulici oti mai vei ira e vica na daukaulotu ena loma ni rua na yabaki. E vica wale sara kevaka e dua na ivakatakilakila ni toso.
-
-
Digitaka e dua na lesoni ni kaulotu. Raica e dua se rua na tiki ni ivolanikalou mai na ivakavuvuli bibi yadua. Vakatovotovotaka na veivakavulici mai na veitikina oqori me vaka e tuvani tu ena iwase ni “Vakayagataka na iVolanikalou” ena wase oqo.
Vuli Vakaitokani kei na Veisau ni iTokani
-
Wilika na itukutuku kei Amoni kei Lamonai na Tui ena Alama 18–19 kei na itukutuku kei Eroni ena Alama 22:4–18. Ni o wilika, raica ka vakamacalataka na sala e rau cakava kina o Amoni kei Eroni me:
-
Muria na Yalotabu ka veivakavulici ena loloma.
-
Tekivu veivakavulici.
-
Moica na nodrau veivakavulici me sotava na gagadre.
-
Wasea na ivakadinadina.
-
Vakayagataka na ivolanikalou.
-
Taroga na taro, vakarorogo, ka vukei ira erau vakavulica me walia na nodra kauwai.
-
Vakayaloqaqataki ira erau vakavulica me ra caka yalayala.
Veivosakitaka na sala a tarai ratou kina na Tui Lamonai, o tamana, kei Apisi na nodrau veiqaravi kei na veivakavulici.
-
Matabose ni Tikina, Koniferedi ni iWasewase, kei na Matabose ni Veiliutaki ni Tabana ni Kaulotu
-
Sureti ira na lewenilotu se o ira era vakavulici tiko ena gauna oqo ki na nomu bose. Vakamacalataka ki na ilawalawa ni o vinakata me ra vakatorocaketaka na daukaulotu na nodra rawa ni wasea na nodra itukutuku bibi. Digitaka e dua na lesoni kei na dua na kilaka maqosa. Me ra vakavulica na daukaulotu na tamata se o ira na tamata ena lesoni o sa digitaka me 20 na miniti, ka vakanamata ki na kilaka maqosa o sa digia. Me ra qai veisau se o cei era vakavulica ni oti e 20 na miniti. Ni rau sa veivakavulici oti na daukaulotu, kauti ira vata mai na ilawalawa. Me ra qai tukuna vei ira na daukaulotu na tamata na veika a mana duadua kei na dua na sala e rawa ni ra vakavinakataka cake kina.
-
Vakaraitaka eso na ivakaraitaki ni vidio ni daukaulotu era veivakavulici se veitaratara tiko kei ira na tamata. Digitaka e dua na kilaka maqosa ka veivosakitaka na nodra vakayagataka vakavinaka na daukaulotu na ivakavuvuli me baleta na kilaka maqosa oqori.
-
Digitaka e dua na kilaka maqosa, ka vakaraica na ivunau se malanivosa ni ivolanikalou e tokona. Vakavulica na yavu vakaivunau ni kilaka maqosa oqo vei ira na daukaulotu.
Liuliu ni Kaulotu kei na Daunivakasala ni Kaulotu
-
So na gauna dau tomani ira na daukaulotu ni ra veivakavulici. Tuvanaka na sala mo vakaitavi kina ena veivakavulici.
-
Vakauqeti ira na iliuliu vakaitaukei me ra vakaitavi vata kei ira na daukaulotu ena nodra veisiko ni veivakavulici.
-
Vakaraitaka ka vukei ira na daukaulotu me ra vakatovotovotaka e dua na kilaka maqosa ni veivakavulici e vakamacalataki ena wase oqo, me vaka na tarogi ni taro vinaka kei na vakarorogo.
-
Vakaraitaka na kena vakayagataki vakavinaka na ivolanikalou ni ko vakavulici ira na daukaulotu ena koniferedi ni iwasewase, matabose ni veiliutaki ni tabana ni kaulotu, kei na veivakatarogi. Mo cakava vakakina ni o veivakavulici vata kei ira.
-
Vukei ira na daukaulotu me ra kila vakavinaka na ivolanikalou ka taracake na nodra lomana. A vakasalataki ira na iliuliu ni kaulotu o Elder Jeffrey R. Holland:
“Mo cakava me usutu dina ni nomu ivakarau ni kaulotu na lomana na vosa ni Kalou. … Mo cakava me dua na itovodei levu ni nodra bula na nomu daukaulotu ena vo ni nodra bula na nodra kila vakavinaka na ivakatakila kei na kena vakayagataki wasoma na ivolayavu ni cakacaka.
“Ni ko vakavulici ira na nomu daukaulotu—oqori ena veigauna taucoko—vakavulici ira mai na ivolanikalou. Me ra raica na vanua o rawata kina na nomu kaukauwa kei na veivakauqeti. Vakavulici ira me ra lomana ka vakararavi ki na ivakatakila kumuni vata oqori.
“[O noqu] peresitedi ni kaulotu a dau veivakavulici mai na iVola i Momani kei na [so tale] na ivolanikalou e veigauna kece keimami tu kina e matana, se vaka beka. Na veivakatarogi yadua a sinai ena ivolanikalou. Na ituvatuva ni … bose a tauri mai na ivolayavu ni cakacaka. …
“Keimami a sega ni kila ena gauna o ya, ia a vakaiyaragitaki keimami tiko na neimami peresitedi ena yasa imatau kei na imawi, vakauqeti keimami tiko ena igu taucoko ni yalona kei na kilaka taucoko a taukena tu o koya me keimami tautauri matua ki na itautauri kaukamea me kua kina ni keimami rusa [raica na 1 Nifai 15:23–25]” (“The Power of the Scriptures” semina me baleti ira na iliuliu ni kaulotu vou, Jiune 25, 2022).