tangata ʻoku ngāue ʻi ha komipiuta

Fakamatala Fakalahi

Ako ki he Faʻu ha Fakahinohino ki he Vave Hono Akoʻí

Talateu

ʻI he seminelí, ʻoku ako ʻe he kau akó ʻa e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻo fakafou ʻi he ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá mo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí. ʻOku lisi atu ʻi he saati ko ʻení ʻa e ngaahi faʻahinga kehekehe ʻoku fekauʻaki mo e ngaahi faʻahinga lēsoni ko ʻení.

Ngaahi faʻahinga ʻo e lēsoni ʻi he Kalasi Ako Folofolá

Ngaahi faʻahinga ʻo e lēsoni ʻi he Teuteu ki he Moʻuí

Ngaahi faʻahinga ʻo e lēsoni ʻi he Kalasi Ako Folofolá Ngaahi lēsoni ʻoku fekauʻaki mo e taimi-tēpile fakauike ʻo e Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Aú Siviʻi Hoʻo Akó Akoako Fakataukei Fakatokāteliné

Ngaahi faʻahinga ʻo e lēsoni ʻi he Teuteu ki he Moʻuí Fakataukei Fakatokāteliné: Ko Hono Kumi ʻa e Ngaahi Tali ki Heʻeku Ngaahi Fehuʻí Ngaahi Taukei Ako Folofolá Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú: Ko ha Fakahinohino ki Hono Fakahoko ha Ngaahi Filí Ko e Fakatupulaki ʻo e Moʻui Fakafalala Pē Kiate Kitá Moʻui Lelei Fakatuʻasinó mo Fakaelotó Ko e Teuteu ki he Ako mo e Ngāue Maʻuʻanga Moʻui ʻi he Kahaʻú Ko e Lavameʻa ʻi he Akó Teuteu ki he Ngāue Fakafaifekaú Teuteu ke Hū ʻi he Temipalé Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Taki ʻo e Siasí

ʻI he taimi ʻoku faʻu ai ha fakahinohino ki he vave hono akoʻí, ʻe lava ke faingataʻa ke ʻiloʻi ʻa e taimí mo e tuʻo lahi hono fakataimi-tēpileʻi ʻo e ngaahi faʻahinga ʻo e lēsoni kehekehe ko ʻení ʻi he lolotonga ʻo e taʻú. ʻOku fakataumuʻa ʻa e akó ni ke ʻoatu ha fakahinohino ki he kau pule ʻo e polokalamá, kau kouʻotineitá, mo e kau faiakó ʻi hono faʻu ʻo ha fakahinohino ki he vave hono akoʻí, ʻa ia te ne fakapapauʻi ʻoku akoʻi ʻa e ngaahi faʻahinga ʻo e lēsoni ko ʻení ʻi he palanisi totonú.

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ke Muimui Ki Ai ʻi Hono Faʻu ha Fakahinohino ki he Vave Hono Akoʻí

ʻE ala tokoni ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe fā ko ʻení ke mahino mo muimui ki ai ʻi he taimi ʻoku faʻu ai ha fakahinohino ki he vave hono akoʻí.

Tefitoʻi Moʻoni 1: Muimui ʻi he taimi-tēpile fakauike ʻo e Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Aú ʻi he taimi ʻoku fakataimi-tēpileʻi ai ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá

ʻOku fakataumuʻa ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ke fenāpasi mo e meʻa ʻoku ako fakafoʻituitui ʻe he kau akó pea mo honau ngaahi fāmilí ʻi ʻapí. Ko ia ai, ʻoku totonu ke angamaheni ʻaki hono akoʻi ʻe he kau faiakó ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻoku hoko ʻi he uike tatau pē ʻoku fakataimi-tēpileʻi ai ʻi he tohi lēsoni Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Aú. ʻI he taimi ʻe niʻihi, ʻe lava ke akoʻi ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻi he seminelí ʻi he taimi ʻoku ʻikai ke fenāpasi ai mo e vave ʻo hono akoʻi ʻo e Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Aú, ka ʻoku totonu ke tātātaha ʻa e ngaahi fakaʻatā makehe ko ʻení, pea ʻoku totonu ke fakaʻehiʻehi ʻa e kau faiakó mei hono akoʻi ʻo e ngaahi lēsoni ʻoku tōmui pe tō muʻa ʻaupito ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Aú.

Tefitoʻi Moʻoni 2: Fakataimi-tēpileʻi totonu ʻa e ngaahi lēsoni ki he Kalasi Ako Folofolá mo e Teuteu ki he Moʻuí ʻi he uike takitaha.

ʻOku mahuʻinga ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá (kau ai ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Akoako Fakataukei Fakatokāteliné mo e Siviʻi Hoʻo Akó) mo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí ki he aʻusia ʻi he seminelí. Feinga ke ʻomi ha founga potupotutatau ki he founga ʻokú ke fakataimi-tēpileʻi ai ʻa e ngaahi lēsoni ko ʻení ʻi he uike takitaha. Hangē ko ʻení, ko e ʻavalisi ʻo e ngaahi polokalama ʻoku fakataha tuʻo nima ʻi he uiké, ʻe angamaheni ke akoʻi ha lēsoni ʻe tolu ʻo e Kalasi Ako Folofolá mo ha lēsoni ʻe ua ʻo e Teuteu ki he Moʻuí.

Saati Palanisi Fakalūkufua ʻoku Fokotuʻu Atú

Mahalo ʻe ʻi ai ha ngaahi uike ʻe feʻunga ai ke liliu ʻa e palanisi ʻoku fokotuʻu atu ko ʻení. Hangē ko ʻení, lolotonga ʻa e kalasi ʻo e Tohi ʻa Molomoná, ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau faiakó ha konga lahi ange ʻo honau taimí ki he ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá lolotonga ʻa e uike ʻoku nau akoʻi ai fekauʻaki mo e hā mai ʻa e Fakamoʻuí ʻa ia ʻoku lekooti ʻi he 3 Nīfaí. Mahalo ʻe ʻi ai ha ngaahi uike kehe ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ai ʻe he kau faiakó ha taimi lahi ange ki he ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí. Ke tokoni ki he kau faiakó mo e kau pule polokalamá ʻi hono fai ʻo e ngaahi tuʻutuʻuni ko ʻení, ʻoku faʻa ʻi he naunau fakalēsoní ha lēsoni ʻe ua pe fā ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻi ha uike ʻe taha kae ʻikai ko e lēsoni angamaheni ʻe tolú. ʻE lava ke tokoni atu ʻa e ngaahi uike pehení ke ke ʻiloʻi ʻa e taimi ʻe lava ke fakamamafaʻi lahi ange ai ʻi he lēsoni ki he Kalasi Ako Folofolá pe lēsoni Teuteu ki he Moʻuí. ʻI he taimi ʻoku siʻi ange ai ʻi he ngaahi lēsoni ʻe tolu ʻi he Kalasi Ako Folofolá, te ke lava ʻo fakakau ai ha ngaahi lēsoni lahi ange ki he Teuteu ki he Moʻuí ʻi he uike ko iá. Kapau ʻoku lahi hake ʻi he ngaahi lēsoni ʻe tolú ʻi he Kalasi Ako Folofolá, te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ha taimi siʻisiʻi ange ʻi he uike ko iá ʻi he ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí.

Ka neongo ia, fai ho lelei tahá ke akoʻi ʻa e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí takitaha lolotonga ʻa e taʻu fakaakó. ʻE lava ke maʻu ʻa e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí hili ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻi he tohi lēsoní.

ʻE lava ke tokoni atu ʻa e ngaahi fakahinohino ko ʻení ke ke fai ha ngaahi fili fekauʻaki mo e taimi ke fakataimi-tēpileʻi ai ʻa e ngaahi faʻahinga kehekehe ʻo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí.

• Fakataimi-tēpileʻi ʻa e ngaahi lēsoni lahi tatau ʻo e Teuteu ki he Moʻuí ki he konga takitaha ʻo e kalasí. ʻE tokoni ʻeni ki he kau faiakó ke nau fakapalanisi ʻa e lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá mo e Teuteu ki he Moʻuí ʻi he toenga ʻo e taʻú.

• Fakapapauʻi ʻoku akoʻi ʻe he kau faiako ʻokú ke tokangaʻí ʻa e ngaahi lēsoni tatau ki he Teuteu ki he Moʻuí ʻi he konga tatau pē ʻo e kalasí. ʻE tokoni ʻeni ke taʻofi hano akoʻi tuʻo ua ʻo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí ʻe maʻu ʻe he kau akó kapau te nau fetongi faiako ʻi he ʻosi ʻa e konga ʻe taha ʻo e kalasí.

• Muimui ki he ngaahi fakahinohino ʻoku ʻomi ʻe he ngaahi ʻēlia fakalotofonuá, ngaahi vāhengá, pe ngaahi polokalamá. ʻE lava ke ʻoatu ʻe he ngaahi ʻēlia fakalotofonuá, ngaahi vāhengá, pe ngaahi polokalamá ha fakahinohino fekauʻaki mo e taimi ke akoʻi ai ha niʻihi pe kotoa ʻo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí.

• Vakai ki he ngaahi fokotuʻu ki he vave hono akoʻí ʻi he ngaahi konga ki he Vakai Fakalūkufuá ki he ngaahi faʻahinga takitaha ʻo e Teuteu ki he Moʻuí. ʻOku kau ʻi he faʻahinga takitaha ʻo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí ha ngaahi fokotuʻu ki he vave hono akoʻí ʻi he konga “Vakai Fakalūkufuá.” ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he ngaahi fokotuʻu ko ʻení ke ke fai ha ngaahi fili fekauʻaki mo e taimi ʻe lava ke akoʻi lelei taha ai ha niʻihi ʻo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí. Hangē ko ʻení, ʻi he vakai fakalūkufua ki he “Teuteu ki he Akó mo e Ngāue Maʻuʻanga Moʻuí” ʻoku fokotuʻu atu ke akoʻi ʻa e lēsoni “Ko e Mahuʻinga ʻo e Akó” ʻi he kamataʻanga ʻo e taʻu fakaakó. ʻE lava foki ke ʻomi ʻe he ngaahi konga “Vakai Fakalūkufuá” ha fakahinohino fekauʻaki mo ha ngaahi lēsoni pau ki he Teuteu ki he Moʻuí ʻoku ola lelei ange ʻi he taimi ʻoku akoʻi fakahokohoko pe vāvāofi aí.

• Feinga ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi taimi ʻo e taʻú ʻe ala ʻaonga lahi taha ai ki he kau akó ha ngaahi lēsoni pau ʻo e Teuteu ki he Moʻuí. Mahalo naʻa ʻi ai ha ngaahi taimi ʻo e taʻú ʻe lelei taha ai ke akoʻi ha ngaahi lēsoni pau ʻo e Teuteu ki he Moʻuí. Hangē ko ʻení, mahalo ʻe lelei taha pē ke akoʻi ʻa e ngaahi lēsoni Teuteu Ngāue Fakafaifekaú ʻi he fakaʻosinga ʻo e taʻu fakaakó kapau ʻoku ʻi ai ha kau ako ʻi ha kalasi semineli ʻe vave pē haʻanau mavahe ʻo ngāue fakafaifekau. Pe ʻe lava ke akoʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi lēsoni Moʻui Lelei Fakatuʻasino mo Fakaelotó lolotonga ha taimi ʻo e taʻú ʻa ia ʻe ongoʻi ai ʻe he kau akó ha tuʻunga māʻolunga ange ʻo e loto-mafasiá.

• Feinga ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻoku fekauʻaki mo ha taha ʻo e ngaahi faʻahinga ʻo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí. ʻOku faʻa kau ʻi he ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ha ngaahi meʻa ʻe lava ke hoko atu ai ʻa e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí. Hangē ko ʻení, mahalo te ke fie fakataimi-tēpileʻi ha ngaahi lēsoni Teuteu ke Hū ʻi he Temipalé ke ofi ki he ngaahi konga folofola ʻoku nofotaha ʻi he temipalé, hangē ko e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 95; 109–10; 124; 127–28; ʻEkesōtosi 35–40; pe 1 Ngaahi Tuʻi 6–9.

Tefitoʻi Moʻoni 3: ʻOku totonu ke maʻu maʻu pē ʻe he kau akó ha ngaahi faingamālie ke fakalaulauloto, vahevahe, mo fakatātaaʻi ʻa e meʻa ʻoku nau akó.

ʻOku ʻi he tohi lēsoní ʻa e ngaahi lēsoni Siviʻi Hoʻo Akó mo e ngaahi lēsoni Akoako Fakataukei Fakatokāteliné ʻa ia ʻoku toutou ʻasi ʻi he ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá. Ko e ngaahi konga mahuʻinga ʻeni ʻo e aʻusia ʻa e kau akó ʻi he seminelí. ʻOku ʻoange ʻe he ngaahi lēsoni Siviʻi Hoʻo Akó ha ngaahi faingamālie ki he kau akó ke nau fakamatalaʻi ʻa e tokāteline mahuʻingá mo fakakaukau ki he founga ʻoku nau tupulaki fakalaumālie aí. Ko e kau ʻi he ngaahi lēsoni ko ʻení ko ha tuʻutuʻuni ia ki he kau akó ke maʻu ai hanau maaka ʻi he seminelí. ʻOku ʻomi ʻe he ngaahi lēsoni Akoako Fakataukei Fakatokāteliné ha ngaahi faingamālie ki he kau akó ke nau ngāue ke aʻusia ʻa e ngaahi ola ʻo e fakataukei fakatokāteliné.

ʻI hoʻo faʻu hoʻo fakahinohino ki he vave hono akoʻí, ʻoua naʻá ke hiki fakalaka mei he ngaahi lēsoni Siviʻi Hoʻo Akó pe lēsoni AkoakoFakataukei Fakatokāteliné ʻoku hoko ʻi he taimi ʻoku fakataha ai ʻa e seminelí. Ka neongo ia, ʻoku ʻikai fiemaʻu ke ke ʻunuakiʻi ʻa e ngaahi lēsoni Siviʻi Hoʻo Akó pe lēsoni Akoako Fakataukei Fakatokāteliné ʻa ia ʻe hoko ʻi he taimi ʻoku ʻikai ako ai ʻa e kau akó, hangē ko e mālōlō ʻa e akó ʻi he faʻahitaʻu māfaná pe faʻahitaʻu momokó.

Tefitoʻi Moʻoni 4: Fakataimi-tēpileʻi ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá te ke toki siviʻi ʻamui angé.

ʻI ha ngaahi uike ʻe niʻihi, mahalo ʻe lahi ange ʻa e ngaahi lēsoni ʻi he Kalasi Ako Folofolá ʻe lava ke akoʻí ʻi he ngaahi ʻaho ʻoku lava ke akoʻi ai kinautolú. Ko ia ai, ʻe faʻa fiemaʻu ke fai ha ngaahi fili pe ko e ngaahi lēsoni fē ʻi he Kalasi Ako Folofolá ke fakataimi-tēpileʻí. ʻI hono fai ʻo e ngaahi fili ko ʻení, fakamuʻomuʻa ʻa e ngaahi lēsoni ʻi he Kalasi Ako Folofolá ʻa ia ʻoku (1) fekauʻaki mo e meʻa ʻe aleaʻi ʻi he ngaahi lēsoni Siviʻi Hoʻo Akó mo (2) ʻi ai ʻa e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné. ʻE hanga ʻe hono fai iá ʻo ʻai ke hangē ʻoku fakataimi-tēpileʻi ʻa e ngaahi lēsoni mahuʻinga taha mo mahuʻinga fakatokāteline ʻo e Kalasi Ako Folofolá.

ʻE lava ke tokoni atu ʻeni ke ke ʻiloʻi ʻa e founga ke ʻiloʻi ai ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻoku fekauʻaki mo e ngaahi lēsoni ki hono Siviʻi Hoʻo Akó mo e ngaahi lēsoni Akoako Fakataukei Fakatokāteliné:

• Ko hono ʻiloʻi ʻo e ngaahi lēsoni ʻi he Kalasi Ako Folofolá ʻoku fekauʻaki mo e ngaahi lēsoni ki hono Siviʻi Hoʻo Akó. ʻOku faʻa fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi ʻekitivitī mei he ngaahi lēsoni kehekehe ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻi he ngaahi lēsoni Siviʻi Hoʻo Akó. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe hoʻo laukonga ʻi he ngaahi lēsoni Siviʻi Hoʻo Akó ʻa ia kuó ke fakataimi-tēpileʻí ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá te ke lava ʻo fakamuʻomuʻa ʻi hoʻo fakahinohino ki he vave hono akoʻi ʻo e lēsoní.

• Ko hono ʻiloʻi ʻo e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻaki ʻa e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné. ʻOku ʻi ai ha ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe 24 ʻi he taʻu takitaha ʻo e naunau fakalēsoni ʻa e seminelí. ʻE lava ke maʻu ha lisi ʻo e ngaahi potufolofolá ko ʻení ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2023). Kapau ʻoku lolotonga lele ʻa e akó ʻi he taimi ʻoku hoko mai ai ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻoku ʻi ai ha potufolofola fakataukei fakatokāteliné, ʻoku totonu ke akoʻi ʻa e ngaahi lēsoni ko iá. Ka neongo ia, ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke akoʻi ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofola ʻoku ʻi ai ha ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné ʻi he taimi ʻoku hoko ai ʻa e ngaahi lēsoni ko iá lolotonga ʻoku ʻikai ke lele ʻa e akó, hangē ko e lolotonga ʻo e faʻahitaʻu māfaná pe faʻahitaʻu momokó.

Sīpinga Hokohoko ki hono Faʻu ha Fakahinohino ki he Vave Hono Akoʻí

ʻOku ʻi ai ha ngaahi founga kehekehe te ke lava ai ʻo faʻu ha fakahinohino ki he vave hono akoʻí ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku hiki atu ʻi ʻolungá. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo fakakakato hoʻo fakahinohino ki he vave hono akoʻí ʻi he fakahokohoko ko ʻení:

1. Fakataimi-tēpileʻi ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá, kau ai ʻa e:

   • Ngaahi lēsoni Siviʻi Hoʻo Akó.

   • Ngaahi lēsoni Akoako Fakataukei Fakatokāteliné.

   • Ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá ʻokú ne teuteuʻi ʻa e kau akó ki ha taha ʻo e ngaahi lēsoni ʻoku hiki atu ʻi ʻolungá.

2. Fakataimi-tēpileʻi ʻa e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí.

3. Fai ha ngaahi liliu ʻo ka fiemaʻu.

Talanoa

Ko Sisitā Menitosá ko ha faiako semineli ʻi he houa pongipongí. ʻOkú ne faʻu mo ʻene kouʻotineita ko Brother ʻAmasió, ha fakahinohino ki he vave hono akoʻi ʻo e kalasi Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ʻa ia ʻe kamata ʻi Sānualí. Ko ha fakamatala ʻeni ki he founga ne lava ai ʻa Sisitā Menitosa mo Brother ʻAmasio ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sitepu ʻe tolu ʻoku hiki atu ʻi ʻolungá ke faʻu ʻaki ʻena fakahinohino ki he vave hono akoʻí.

Sitepu 1: Fakataimi-tēpileʻi ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá

Naʻe kamata faʻu ʻe Sisitā Menitosa mo Brother ʻAmasio ʻena fakahinohino ki he vave hono akoʻí ʻaki hono fakataimitēpileʻi ʻa e ngaahi lēsoni kotoa ki he kalasi ako folofolá lolotonga ʻa e ngaahi uike ʻe fakahoko ai ʻa e seminelí. Naʻá na fakapapauʻi naʻá na fakataimi-tēpileʻi ʻa e ngaahi lēsoní ke fenāpasi mo e fakamatala ʻoku ako ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Aú.

Naʻá na vakaiʻi ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Kalasi Ako Folofolá pea ʻiloʻi kotoa ʻa e ngaahi lēsoni Siviʻi Hoʻo Akó mo e lēsoni Akoako Fakataukei Fakatokāteliné ʻi he konga takitaha ʻo e kalasí. Naʻá na fakatokangaʻi ʻe hoko ha lēsoni ʻe nima ʻo e Siviʻi Hoʻo Akó ʻi he taimi ʻe lele ai e ako ʻa e kau akó: ua ʻi he konga ʻuluaki ʻo e taʻu fakaakó pea tolu ʻi he konga hono uá.

Hokó, naʻe fakatokangaʻi ʻe Sisitā Menitosa mo Brother ʻAmasio ʻe fakahoko ha ngaahi lēsoni Akoako Fakataukei Fakatokāteline ʻe nima ʻi he taimi ʻe fakahoko ai ʻa e seminelí: tolu ʻi he konga ʻuluaki ʻo e taʻu fakaakó pea ua ʻi he konga uá.

Naʻe vakaiʻi leva ʻe Sisitā Menitosa mo Brother ʻAmasio ʻa e ngaahi lēsoni takitaha ʻi hono Siviʻi Hoʻo Akó naʻá na fokotuʻu ʻi heʻena fakahinohino ki he vave ʻo e akoʻí. Naʻá na fakatokangaʻi ʻa e ngaahi lēsoni ʻi he Kalasi Ako Folofolá naʻe fakatefito ai ʻa e ngaahi ʻekitivitī takitaha ʻo e siví. Naʻá na fakaʻilongaʻi ʻaki ʻa e (*) ʻi he tafaʻaki ʻo e ngaahi lēsoni takitaha ko ʻení ʻi he fakahinohino ki he vave hono akoʻi ʻo e ngaahi lēsoní koeʻuhí ke lava ʻa Sisitā Menitosa ʻo fakamamafaʻi lelei kinautolu pea ʻai ke ʻilo ʻe he kau akó pe ko e fē ʻa e ngaahi ʻekitivitī te nau toe vakaiʻi ʻamui angé.

Hokó, naʻe ʻiloʻi ʻe Sisitā Menitosa mo Misa ʻAmasio ʻa e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe 24 ki he kalasí. Naʻá na ʻilo ai ʻoku fakakau ʻa e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe 11 ʻi he ngaahi lēsoni ʻe akoʻi ʻi he taimi ʻe lele ai ʻa e seminelí ʻi he konga ʻuluaki ʻo e taʻu fakaakó pea ko e 7 pē ʻe akoʻi ʻi he konga hono uá. Naʻá na fakakaukau ke fakaʻilongaʻi mataʻāʻā ʻa e hingoa ʻo e ngaahi lēsoni takitaha ko ʻení ʻi heʻena fakahinohino ki he vave hono akoʻí koeʻuhí ke ʻiloʻi ʻe Sisitā Menitosa ʻa e taimi ke fakapapauʻi ʻokú ne fakamamafaʻi ai ʻa e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné ko ha konga ʻo e lēsoní.

Sitepu 2: Fakataimi-tēpileʻi ʻa e Ngaahi Lēsoni Teuteu ki he Moʻuí

Hili hono fakataimi-tēpileʻi ʻa e ngaahi lēsoni kotoa ʻo e Kalasi Ako Folofolá, naʻe kamata fakataimi-tēpileʻi ʻe Sisitā Menitosa mo Brother ʻAmasio ʻa e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí ʻi heʻena fakahinohino ki he vave hono akoʻí.

Naʻe ʻosi ʻoatu ʻe Brother ʻAmasio ha fakahinohino ki he kau faiako kotoa pē ʻokú ne tokangaʻí, fekauʻaki mo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí ʻoku totonu ke akoʻi ʻi he lolotonga ʻo e konga takitaha ʻo e kalasí. Naʻá ne ʻomi ʻa e fakahinohino ko ʻení ke fakapapauʻi he ʻikai akoʻi tuʻo ua ʻa e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí lolotonga e ongo konga takitaha ʻo e kalasí. Naʻá ne ongoʻi ʻe mātuʻaki mahuʻinga ʻeni kapau naʻe uiuiʻi ha faiako kehe ke ne akoʻi ʻa e konga hono ua ʻo e kalasí.

Naʻe lisi peheni ʻa e ngaahi fakahinohino ʻa Brother ʻAmasió.

Ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí naʻá ne fakapapauʻi ke fakakau ʻi he konga ʻuluaki ʻo e kalasí:

• Fakataukei Fakatokāteliné: Ko Hono Kumi ʻa e Ngaahi Tali ki Heʻeku Ngaahi Fehuʻí (ngaahi lēsoni kotoa ʻe nimá)

• Ngaahi Taukei Ako Folofolá (ngaahi lēsoni kotoa ʻe nimá)

• Ko e Lavameʻa ʻi he Akó (ngaahi lēsoni kotoa ʻe faá)

• Moʻui Lelei Fakatuʻasino mo Fakaelotó (ngaahi lēsoni kotoa ʻe fitú)

• “Teuteu ki he Konifelenisi Lahí” (akoʻi kimuʻa ʻi he konifelenisi lahi ʻo ʻEpelelí)

• “Ko Hono Ako ʻo e Ngaahi Pōpoaki ʻa e Kau Tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí” (akoʻi ʻi he kamataʻanga ʻo e kalasí)

• Ngaahi pōpoaki ʻe valu mei he kau taki ʻo e Siasí ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e “Sīpinga: Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Taki ʻo e Siasí” (vahevahe ke tatau ʻi he kotoa ʻo e konga ʻuluaki ʻo e kalasí)

Ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí naʻá ne fakapapauʻi ke fakakau ʻi he konga hono ua ʻo e kalasí:

• Ko Hono Fakatupulaki ʻo e Moʻui Fakafalala Pē Kiate Kitá (ngaahi lēsoni kotoa ʻe faá)

• Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú: Ko ha Fakahinohino ki Hono Fakahoko ha Ngaahi Filí (ngaahi lēsoni kotoa ʻe onó)

• Ko e Teuteu ki he Ako mo e Ngāue Maʻuʻanga Moʻui ʻi he Kahaʻú (ngaahi lēsoni kotoa ʻe faá)

• Teuteu Ngāue Fakafaifekaú (lēsoni kotoa ʻe nima)

• Teuteu ke Hū he Temipalé (lēsoni kotoa ʻe fā)

• “Teuteu ki he Konifelenisi Lahí” (akoʻi kimuʻa ʻi he konifelenisi lahi ʻo ʻOkatopá)

Naʻe fakataimi-tēpileʻi ʻe Sisitā Menitosa mo Brother ʻAmasio ʻa e ngaahi lēsoni kotoa ʻo e Teuteu ki he Moʻuí ki heʻena fakahinohino ki he vave hono akoʻí. Naʻe fokotuʻu ha niʻihi ʻo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí ʻi ha ngaahi uike pau ke fakafenāpasi mo e ngaahi vahe ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá naʻe ako ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Aú koeʻuhí ko e ngaahi fokotuʻu naʻe fai ʻi he ngaahi konga “Vakai Fakalūkufuá” ki he ngaahi faʻahinga kehekehe ʻo e lēsoní. Naʻá na fakataimi-tēpileʻi ha ngaahi lēsoni ʻe niʻihi ʻo makatuʻunga ʻi he taimi naʻá na ongoʻi ai ʻe ʻaonga lahi taha ki he kau akó ʻa e ngaahi tefitó.

Hili hono fakataimi-tēpileʻi ʻo e ngaahi lēsoni Teuteu ki he Moʻuí ki heʻena fakahinohino ki he vave hono akoʻí, naʻe kei ʻi ai pē ha ngaahi kalasi ʻe fā ʻi he konga ʻuluaki ʻo e kalasí pea fā ʻi he konga hono ua ʻo e kalasí ʻa ia naʻe ʻikai fakataimi-tēpileʻi ki ai ha lēsoni. Naʻá na fakapapauʻi ʻe hoko ʻa e ngaahi kalasi ko ʻení ko ha ngaahi lēsoni ʻi he ngaahi lea mei he kau taki ʻo e Siasí mei he konifelenisi lahi fakamuimuitahá. ʻE fakaʻaongaʻi ʻe Sisitā Menitosa ʻa e “Sīpinga: Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Taki ʻo e Siasí” ke akoʻi ʻaki ʻa e ngaahi lēsoni ko ʻení.

Sitepu 3: Fai ha ngaahi liliu ʻo ka fiemaʻu

Naʻe vakaiʻi ʻe Sisitā Menitosa mo Brother ʻAmasio ʻa e fakahinohino ki he vave hono akoʻí naʻá na faʻu fakatahá ke vakai pe ʻe fiemaʻu ke fai ha ngaahi liliu. Naʻá na fakatokangaʻi naʻe ʻikai ke na fakatokangaʻi ha uike he ʻikai ke lele ai ʻa e seminelí koeʻuhí ko ha tutuku ʻa e kau akó ʻi heʻenau taimi-tēpile akó. Lolotonga ʻo e uike ko iá, ʻe ako foki ʻe he kau akó ha potufolofola fakataukei fakatokāteline. Naʻe fakatou ongoʻi ʻe Brother ʻAmasio mo Sisitā Menitosa ʻoku totonu ke fakataimi-tēpileʻi ʻa e lēsoni ko ʻení ʻi he uike kimuʻá pe uike hoko maí. Naʻá na fakakaukau ke hiki ia ki he uike kimuʻá. Ke fai ʻení, ʻe fiemaʻu ke na fakafetongi ha taha ʻo e ngaahi lēsoni kehe kuo fakataimi-tēpileʻí. Naʻá na fakakaukau ke fokotuʻu ia ke fetongi ʻaki ha taha ʻo e ngaahi lēsoni ʻo e Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Taki ʻo e Siasí. Ko e liliu pē ʻeni naʻe fiemaʻu ke na fai ʻi heʻena fakahinohino ki he vave hono akoʻí.

Naʻe fakatou ongoʻi fiemālie ʻa Sisitā Menitosa mo Brother ʻAmasio fekauʻaki mo e ngaahi fili naʻá na faí. Naʻe ongoʻi falala ʻa Sisitā Menitosa ʻe maʻu ʻe heʻene kau akó ha aʻusia lelei ʻi he seminelí te ne ʻomi kinautolu ke nau ofi ange ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi. Naʻá ne houngaʻia ʻi hono fai e ngaahi fili ko ʻení kimuʻa pea kamata ʻene faiakó koeʻuhí ke ne lava ʻo tokanga taha ki hono teuteuʻi ʻo e lēsoni te ne akoʻi ʻi he lolotonga ʻo e taʻu fakaakó. Naʻá ne ongoʻi kuo mahuʻi atu ha fuʻu kavenga mafasia lahi ʻi he ʻikai ke ne toe fakapapauʻi pe ko e fē ʻa e ngaahi lēsoni ke akoʻi ʻi he lolotonga ʻo e uiké, makehe mei hono teuteuʻi kinautolú.