Leidraad voor de Leerkracht

Het huwelijk versterken is essentieel, zeker in deze laatste dagen van grote verwarring en verleidingen alom. President Gordon B. Hinckley heeft over onze tijd gezegd: ‘Het gezin valt over de hele wereld uit elkaar. De oude banden die vader, moeder en kinderen bij elkaar hielden, raken overal los. (…) Harten breken, kinderen huilen. Kunnen we niet beter? Natuurlijk wel.’ ¹

Deze cursus is samengesteld met het oog op het versterken en ten behoeve van zo veel mogelijk huwelijken en gezinnen. Er worden evangeliebeginselen en vaardigheden in besproken waarmee de cursisten hun huwelijk kunnen verbeteren.

Gebruik deze gids voor de leerkracht samen met de leidraad voor echtparen. Daarin staat aanvullende informatie om u te helpen bij de lessen.

Diverse ideeën in deze inleiding en in het aanhangsel zijn aangepast overgenomen uit de gids voor de leerkracht van Principles of Parenting. Die serie is door H. Wallace Goddard geschreven en door de Alabama Cooperative Extension Service uitgegeven.²

De cursus geven

De cursus is geschikt voor groepen van maximaal twintig deelnemers en wordt door deskundigen van LDS Family Services of door vrijwilligers in wijken en ringen gegeven. Een cursus bestaat doorgaans uit zes tot acht bijeenkomsten. Elke bijeenkomst duurt ongeveer negentig minuten. Het huwelijk versterken: leidraad voor echtparen bevat zes onderwerpen die in groepsverband gebruikt kunnen worden. U kunt de onderwerpen kiezen die het best aansluiten bij de behoeften van de cursisten, maar begin altijd met les 1, ‘Evangeliebeginselen toepassen’. Sommige onderwerpen kunnen in twee of meer bijeenkomsten behandeld worden.

Neem de volgende punten in overweging bij het geven van de cursus:

Volg de richtlijnen van het bureau voor bijdragen in de kosten als de cursus door een kantoor van LDS Family Services wordt verzorgd. Als de cursus op initiatief van een ring of wijk wordt gegeven, wordt alleen een bijdrage in de materiaalkosten gevraagd. De deelnemers voldoen hun bijdrage bij voorkeur aan het begin van de cursus, wat de opkomst tijdens de cursus zal bevorderen.
Moedig echtparen aan de bijeenkomsten samen bij te wonen om een harmonieuze relatie te bevorderen. De beginselen die ze leren, kunnen hen dichter bij elkaar brengen als ze allebei meedoen. Maar de beginselen kunnen een wig vormen als één persoon niet meedoet of wil meewerken.
Houd steeds de presentielijst voor elke deelnemer bij om te zien hoe vaak men de lessen bijwoont (zie pagina 66 in het aanhangsel).
Neem contact op met het dichtstbijzijnde bureau van LDS Family Services als u vragen hebt over het geven van deze cursus. Locaties en telefoonnummers van de bureaus zijn te vinden op www.ldsfamilyservices.org.

De cursus aankondigen

Als u informatie geeft over de cursus, benoem dan de voordelen voor enkelingen en echtparen die eraan deelnemen. Een overzicht van de voordelen zal echtparen eerder aanzetten om deel te nemen dan alleen maar een lijst met onderwerpen.

De cursus biedt veel voordelen. Zo leren deelnemers conflicten op te lossen, intimiteit en vertrouwen te bevorderen, en het huwelijk prioriteit te geven zodat ze samen gelukkiger zijn. Ze leren beter te luisteren en gevoeligheden met elkaar te bespreken, en met boze gevoelens om te gaan. Ze krijgen meer waardering voor het eeuwige belang van het huwelijksverbond en van de eeuwige mogelijkheden die uit een celestiaal huwelijk voortkomen. Ze leren meer eenheid, gelijkwaardigheid en wederzijds respect te ontwikkelen.

U kunt het informatieblad op pagina 64 in het aanhangsel eventueel gebruiken als toelichting bij de cursus.

Kwalificaties voor het geven van deze cursus

Deze cursus kan worden gegeven door een volwassene met kennis van relationele vaardigheden en de uitdagingen waarmee echtparen in een huwelijk te maken hebben. Een leerkracht is het effectiefst als hij of zij zich kan inleven in anderen, kennis heeft van het evangelie en de heiligheid van het huwelijk erkent en waardeert.

De belangrijkste kwalificatie voor het geven van deze cursus is uw eigen voorbereiding om de leiding van de Heilige Geest te ontvangen. De Heer heeft gezegd: ‘En de Geest zal u gegeven worden door het gelovige gebed; en indien gij de Geest niet ontvangt, zult gij niet onderwijzen’ (LV 42:14). De meeste mensen hebben wel eens een les meegemaakt waarin de boodschap niet echt overkwam en niemand geïnteresseerd leek. Maar op momenten waarop de Geest aanwezig was, vloeiden de informatie, de indrukken en de woorden als vanzelf, en voerde de Geest de waarheid ervan tot het hart en het verstand van de deelnemers.

Doeltreffend onderwijs

U zult als leerkracht het meeste bereiken als u zoekt naar inspiratie en als u uw eigen kennis, ideeën, ervaring en persoonlijkheid in de lessen verweeft. Als u met de Geest lesgeeft, helpt u de deelnemers over hun eigen ervaringen na te denken en in te zien hoe ze hun huwelijk kunnen verbeteren. Bedenk hoe u uw ervaringen kunt gebruiken om de beginselen en vaardigheden over te brengen en kracht bij te zetten. Leg uw hart in uw onderricht, dan zult u veel voldoening vinden in de interactie met de cursisten.

De schat aan ervaring van alle deelnemers heeft ook een grote meerwaarde bij het geven van deze cursus. Erken de verantwoordelijkheid die elk individu voor zijn of haar huwelijk heeft, en breng uw kennis en ervaring over zoals de Geest u leidt. U bent verantwoordelijk om de deur naar nieuwe mogelijkheden te openen, niet om deelnemers de wet voor te schrijven. Elke les is een gezamenlijke inspanning, waarbij u en de cursisten ideeën en inzichten uitwisselen en elkaar steun geven.

Moedig de cursisten aan de hand van uw kennis, ervaringen en inzichten aan om na te denken over hun eigen ervaringen en sterke punten. Help ze de beginselen te herkennen waardoor ze zich kunnen verbeteren, en moedig ze aan de vaardigheden te ontwikkelen om die beginselen toe te passen. Als u die vaardigheden zelf ook oefent, zult u een steeds betere leerkracht worden.

Gebruik het lesboek zoals het is bedoeld, en zoek de leiding van de Geest om vast te stellen waarin en hoe u de cursisten gaat lesgeven. Nadat u de beginselen in deze gids gebedvol hebt overwogen, kunt u de presentatie van een onderwerp afstemmen op de individuele behoeften van de cursisten. Stel uzelf de vraag: ‘Wat moeten de cursisten vandaag leren?’ U krijgt dan vermoedelijk een of twee algemene ideeën. Bedenk vervolgens met welke ondersteunende ideeën u de cursisten de hoofdgedachte kunt overbrengen. Als u de hoofdgedachte en ondersteunende ideeën hebt vastgesteld, bepaalt u de beste manier om ze te presenteren. De volgende onderwijsstrategieën kunnen u bij de planning van nut zijn.

Een beginsel met verhalen illustreren

Aan het begin van de les kunt u de hoofdgedachte of het beginsel bijvoorbeeld op het bord schrijven en daarna een verhaal vertellen ter illustratie. Verhalen zijn effectief, omdat ze het hart kunnen raken en iemands leven erdoor kan veranderen. Ze illustreren abstracte beginselen, zodat iedereen die beter begrijpt. Het leven bestaat uit verhalen, en mensen onthouden verhalen en de beginselen die eruit spreken vaak heel goed.

De Heiland gebruikte verhalen als krachtig leermiddel. Houd de verhalen die u verelt zo kort en eenvoudig mogelijk. Voorkom dat u te veel persoonlijke verhalen vertelt. Dat zou de privacy van uw huwelijkspartner kunnen schaden en ook aanstootgevend kunnen zijn voor anderen.

De cursisten zullen zich niet goed in persoonlijke verhalen kunnen inleven als uw huwelijk te volmaakt lijkt. Te veel van die verhalen kan de cursisten ontmoedigen om zelf de nodige veranderingen aan te brengen. Wellicht is het passend om enkele verhalen te vertellen over de uitdagingen en moeilijkheden die u hebt ondervonden, naast enkele ‘succesverhalen’. Leg bij het vertellen van die verhalen uit wat u ervan hebt geleerd. Wees positief en leg uit wat u hebt gedaan om verbeteringen tot stand te brengen. Als uw verhalen blijk geven van te veel problemen, verliest u uw geloofwaardigheid en krijgen de deelnemers wellicht het idee dat de onderwezen beginselen niet werken.

Rollenspel

Nadat u de cursisten hebt geleerd hoe ze een beginsel in het huwelijk kunnen toepassen, kunt u het geleerde met een rollenspel soms nog meer kracht bijzetten. Een goed rollenspel begint vaak met de vraag: ‘Wat gebeurt er meestal in deze situatie?’ Laat iemand dat dan uitbeelden. De cursisten bespreken vervolgens bijvoorbeeld de fouten die echtparen in deze situaties vaak maken. Na de bespreking zegt u dan: ‘Laten we de situatie nog een keer naspelen en nu de beginselen toepassen die we hebben besproken. Daarna zien we wat heeft gewerkt en waar het nog beter kan.’

Dit is vaak een effectieve leermethode om mensen te helpen hun gedrag te veranderen. Hierna volgt een beknopt overzicht:

Geef les over een beginsel en hoe dit in een huwelijkssituatie is toe te passen.
Laat iemand in een rollenspel een veelvoorkomende manier van reageren in die situatie uitbeelden.
Bespreek het rollenspel en hoe echtparen het beginsel in deze situatie kunnen toepassen.
Laat iemand in een rollenspel de toepassing van het beginsel op de situatie uitbeelden.
Bespreek het rollenspel en hoe het beginsel eventueel nog beter kan worden toegepast.
Ga door met het afwisselen van een rollenspel en de bespreking ervan, tot de cursisten weten hoe ze het beginsel effectief kunnen toepassen.³

Verwacht geen volmaakte prestaties van de deelnemers. Ze komen er wellicht achter dat sommige dingen goed gaan en er voor andere aspecten nog ruimte voor verbetering is. Ze zien misschien ook wel in dat ze niet direct volmaakt hoeven te zijn; verbeteringen komen vaak na verloop van tijd. Wijs de deelnemers ook op zaken die goed gaan, op hun sterke punten. Andere cursisten willen tijdens de les misschien dezelfde situatie in een rollenspel uitbeelden, of een andere situatie kiezen. De deelnemers kunnen net zo lang oefenen tot ze begrip hebben van de vaardigheden die ze moeten leren.

Wees verstandig bij het uitnodigen van deelnemers aan een rollenspel. U kunt het beste alleen een echtgenoot en zijn vrouw in een rollenspel aan elkaar koppelen. Als er al moeilijkheden in de relatie zijn, kan een rollenspel met iemand anders dan de eigen huwelijkspartner buitenechtelijke relaties in de hand werken en de relatie tussen het echtpaar verder verstoren.

Als cursisten liever niet aan een rollenspel meedoen, kies dan andere activiteiten om de onderwezen beginselen kracht bij te zetten. Betrek ze bijvoorbeeld in een discussie hoe ze het beginsel in andere situaties kunnen toepassen. Dat kunnen persoonlijke situaties zijn of die van andere echtparen die ze kennen (zonder tot roddelen over te gaan of hun identiteit prijs te geven).

Groepsbesprekingen op gang brengen en leiden

Een groepsbespreking is een waardevol leermiddel. Als u een bespreking op gang brengt, laat u zien dat u waarde hecht aan de inzichten en ervaringen van anderen, en dat u niet het idee hebt dat u alle antwoorden op alle problemen hoeft te weten. U laat ook zien dat problemen soms op veel manieren zijn op te lossen. Vertrouw op de Geest voor hulp bij het lesgeven, en besef dat de Geest ook anderen zal inspireren. Vraag de cursisten naar hun ideeën. Ze zullen van elkaars opmerkingen leren.

Sommige cursisten voelen zich direct op hun gemak om deel te nemen aan besprekingen in de klas. Anderen brengen hun mening of inzichten minder snel naar voren. Deelnemers hebben het meest aan de cursus als ze ook echt de gelegenheid krijgen om deel te nemen. Cursisten kunnen zo ook iets van elkaar opsteken. Zorg voor een veilige omgeving in de klas door respect te tonen voor alle cursisten. Laat merken dat u de opvattingen en ervaringen van iedere deelnemer op prijs stelt, en sta niet toe dat iemand door anderen wordt uitgelachen.

Met de volgende richtlijnen kunt u in een veilige sfeer een groepsbespreking op gang brengen en leiden.

Stel duidelijke basisregels vast zodat elke deelnemer zich veilig voelt. Zorg voor het volgende:
- Vertrouwelijkheid. Persoonlijke informatie die in de klas wordt besproken, blijft in de klas.
- Bondigheid. Opmerkingen van deelnemers dienen bondig te zijn.
- Evenwicht. Deelnemers mogen zo vaak spreken als ze dat willen, zolang de andere cursisten ook de gelegenheid krijgen.
- Vriendelijkheid en geduld. Mensen hebben tijd nodig om nieuwe vaardigheden te leren. Deelnemers behoren vriendelijk en geduldig naar elkaar en met zichzelf te zijn.
- Bemoediging. De deelnemers dienen elkaar te bemoedigen bij het toepassen van het geleerde in hun leven.
- Vergeving. Iedereen maakt fouten, ook nadat ze een nieuwe aanpak hebben geleerd. Iedere deelnemer moet inzien dat het belangrijk is om zichzelf en elkaar te vergeven.*
Stel vragen die verschillende meningen uitlokken in plaats van één goed antwoord. Vraag bijvoorbeeld: ‘Wat vindt u over welke belangrijke eigenschappen een goede echtgenoot of echtgenote dient te beschikken?’ in plaats van: ‘Wat is de belangrijkste eigenschap (…)?’ De deelnemers zullen hun gedachten eerder naar voren brengen als ze weten dat u niet naar één bepaald antwoord zoekt.
Respecteer de opmerkingen van iedereen. Schrijf bijvoorbeeld een beknopte samenvatting van elke opmerking op het bord als blijk dat die is overgekomen. Geef oprechte complimentjes, zoals: ‘Dat is een goed idee.’ Bedank degene die een opmerking maakt, ook al is de opmerking zelf twijfelachtig. Toon altijd respect, maar zorg ook dat valse of misleidende denkbeelden niet als feiten worden aangenomen.
Richt vragen tactvol aan anderen als één persoon de bespreking lijkt te overheersen. Dat is niet altijd eenvoudig, omdat sommige deelnemers uitvoerig willen praten over hun huwelijksproblemen. Hoewel hun bedoelingen wellicht goed zijn, moet u toch zien te voorkomen dat ze kostbare lestijd in beslag nemen of anderen de kans ontnemen om hun verhaal te doen. Luister aandachtig en bevestig hun gevoelens, maar richt de aandacht ook op andere cursisten. U zou iets in de volgende trant kunnen zeggen: ‘Dat lijkt me een grote uitdaging voor u. Ik ben benieuwd hoe de beginselen en vaardigheden die u in deze cursus leert u zullen helpen. Wie heeft nog meer iets te vertellen over een situatie of een probleem?’ of ‘U hebt enkele moeilijke zaken naar voren gebracht, waar we in latere lessen beter op in kunnen gaan.’
Sommige deelnemers stellen wellicht onacceptabel gedrag voor. Veroordeel die aanpak dan niet en breng ze niet in verlegenheid. Help de persoon liever nieuwe wegen in te slaan. U kunt bijvoorbeeld zeggen: ‘Dat klinkt nogal moeilijk. Later zal ik wat ideeën over dat onderwerp naar voren brengen waar u vast wat aan zult hebben. Ook de groep zal met ideeën komen.’ Ga niet met de cursisten in discussie over verschillende manieren van aanpak.
Als deelnemers zich veilig, gewaardeerd en gerespecteerd voelen, kunt u ze helpen om ontvankelijker te worden voor elkaars gevoelens. Als ze een eigen ervaring beschrijven, stel dan vragen zoals: ‘Als u uw partner was in die situatie, hoe zou u zich dan hebben gevoeld?’ ‘Waarom moet dat erg moeilijk voor uw partner zijn geweest?’ of ‘Hoe zou u zich voelen als u die situatie had meegemaakt?’ Stel de vragen op een neutrale manier. Als mensen de gevoelens van hun huwelijkspartner aan hun eigen ervaringen koppelen, leren ze hun partner vaak beter doorgronden.
Stel vragen om de behoeften van de cursisten te peilen. Leid de bespreking op een manier die tegemoetkomt aan hun behoeften. Stem het programma en de leeractiviteiten af op hun mogelijkheden.
Laat de deelnemers situaties aanduiden waarin ze zich ongepast gedragen. Laat ze een plan bespreken en opschrijven om anders in die situaties te reageren.
Gebruik gepaste humor en straal enthousiasme en energie uit.
Wissel klassikale instructies af met verschillende activiteiten — breng een groepsbespreking op gang, vertel een verhaal of doe een groepsactiviteit om de vaart erin te houden.
Bedank de deelnemers na elke les.

* Gekleurde tekst duidt op informatie in Het huwelijk versterken: leidraad voor echtparen.

Een schema volgen

Soms is een bespreking zo levendig en interessant, dat u de klas maar met moeite naar de volgende activiteit kunt loodsen. Als de cursisten een beginsel eenmaal begrijpen en weten hoe ze die kunnen toepassen, neemt een aanvullende bespreking soms kostbare tijd in beslag die u beter aan andere activiteiten kunt besteden. Buig de bespreking om of ga naar de volgende activiteit als de tijd daarvoor rijp is.

Met een schema op het bord is de voortgang vaak beter te handhaven. Het schema kan gedetailleerd of algemeen zijn, wat u zelf handig vindt. U zou iets in de trant van het volgende kunnen opschrijven:

19:00 tot 19:15 — Herhaling van eerdere concepten en leeractiviteiten
19:15 tot 19:30 — Behoefte aan vaardigheden om conflicten op te lossen
19:30 tot 19:45 — Stappen om conflicten op te lossen
19:45 tot 20:30 — Vaardigheden oefenen om conflicten op te lossen⁴

Als u klaar bent om naar het volgende gedeelte te gaan en de cursisten nog bij het vorige onderwerp willen blijven stilstaan, kunt u op het schema wijzen en zeggen: ‘U hebt een paar prachtige ideeën en inzichten. Misschien kunnen we er later verder op ingaan. Laten we nu naar het volgende onderwerp gaan.’ Als u echter van mening bent dat de cursisten baat hebben bij een verdere bespreking van een bepaald onderwerp, aarzel dan niet om van het schema af te wijken.

Media gebruiken

Kies indien dat gepast is korte mediafragmenten op cd, dvd of videocassette, waarmee u bepaalde beginselen kunt overbrengen en de aandacht van de cursisten bij de lesstof kunt houden. Het is aan te bevelen door de kerk goedgekeurd materiaal te gebruiken. Met korte segmenten houdt u de belangstelling van de deelnemers beter vast dan met lange segmenten. Zorg dat u eventuele auteursrechten in acht neemt. Vragen op dit gebied kunt u richten aan het Intellectual Property Office van de kerk via 1-801-240-3959.

Een voorbeeld zijn van wat u onderwijst

Het doel van deze cursus is het aanleren van effectieve vaardigheden en deelnemers aanmoedigen om met die vaardigheden hun huwelijk te versterken. Het klaslokaal biedt een goede gelegenheid om de juiste beginselen, opvattingen en vaardigheden zelf in woord en daad uit te dragen. Leer de cursisten om aardig en vriendelijk te zijn door ze vriendelijk te bejegenen. Wees ontvankelijk, invoelend en zorgzaam, vooral als deelnemers bijsturing nodig hebben. Gebruik goede communicatieve vaardigheden. Sommige mensen komen zelden iemand tegen die werkelijk naar ze luistert. De manier waarop u met ze omgaat, kan wel eens net zo belangrijk zijn als de informatie die u overbrengt. Uw positieve voorbeeld kan ze helpen om hun omgang met elkaar in het huwelijk te verbeteren.

Sommige cursisten kunnen af en toe gefrustreerd raken of zelfs boos en vijandig worden. Uw reactie daarop kan bepalend zijn voor wat ze van de cursus opsteken. Als u vriendelijk blijft, geeft u blijk van goede luistervaardigheden en probleemoplossende vermogens. Sta niet toe dat iemand die boos is de interactie in de klas bepaalt.

De cursus beginnen en afsluiten

Met de volgende suggesties kunt u de cursus beginnen en afsluiten.

Aan de slag

In de eerste les kunt u het volgende doen:

Als de cursisten het gebouw niet kennen, zijn wegwijzers naar het lokaal en de toiletruimtes wellicht een goed idee.
Neem exemplaren van Het huwelijk versterken: leidraad voor echtparen mee voor de deelnemers. U kunt naamplaatjes en stiften of pennen klaarleggen, en de cursisten hun naam laten dragen tot iedereen elkaar kent.
Als de lessen door een kantoor van LDS Family Services worden verzorgd, geef de deelnemers dan het telefoonnummer van het kantoor zodat ze bij vragen contact kunnen opnemen.

Zorg dat u aan het begin van elke volgende les 15 tot 30 minuten de tijd neemt om de concepten en leeractiviteiten van de voorgaande les te herhalen.

Follow-up en evaluatie

Bij de laatste bijeenkomst kunt u het volgende overwegen:

Deel exemplaren uit van het programma-evaluatieformulier (zie pagina 67 in het aanhangsel) en laat de deelnemers dit invullen.
Spreek uw waardering uit voor de inzet en de vooruitgang van de deelnemers. (Pagina 68 in het aanhangsel bevat een certificaat dat u eventueel kunt gebruiken.)