“Sa Unsang Paagi nga ang Balaanong Pagkatawo Makaapekto sa Pagkanahisakop ug Pagkamamahimo sa Umaabot,” Liahona, Marso 2023.
Sa Unsang Paagi nga ang Balaanong Pagkatawo Makaapekto sa Pagkanahisakop ug Pagkamamahimo sa Umaabot
Kon atong iprayoridad ang atong relasyon sa Dios ug ang atong pagkadisipulo ni Jesukristo, kita makakaplag og kalipay sa atong balaanong pagkatawo, makaangkon og malungtarong pagbati nga nahisakop, ug sa kataposan makakab-ot sa atong balaanong potensyal.
Ang American Psychological Association naghulagway sa pagkanahisakop isip “ang pagbati nga gidawat ug giaprobar sa grupo.”1
Subo lang, dili tanan kanato ang mibati nga nahisakop ug usahay mosulay sa pag-usab kon kinsa kita aron madawat. “Kitang tanan gusto nga makibagay,” mipasabot si Joanna Cannon, usa ka British psychiatrist. “Aron maangkon kana, kita kasagaran mopakita og medyo lahi nga bersyon sa kon kinsa kita, depende sa palibot ug kon kinsa nga grupo ang atong gikuyogan. Tingali kita adunay daghang ‘edisyon’ sa atong kaugalingon—sa trabaho, o sa panimalay, o gani sa online.”2
Importanting hinumdoman nga adunay kalainan tali sa makibagay ug pagkanahisakop. Si Brené Brown, usa ka Amerikano nga tigsiksik ug tagsulat, miobserbar: “Ang makibagay ug pagkanahisakop dili managsama. Gani, ang makibagay mao ang usa sa labing dakong babag aron mahisakop. Ang makibagay mao ang mahitungod sa pagtimbang-timbang sa sitwasyon ug pagkahimo kon unsay angay nga ikaw mamahimo aron madawat. Ang pagkanahisakop, sa laing bahin, wala magkinahanglan nga kita mag-usab kon kinsa kita; nagkinahanglan kini nga mamahimo kon kinsa kita.”3
Ang pagkahibalo sa atong balaanong pagkatawo mahinungdanon sa makahuloganong pagkanahisakop; kay kondili, kita mogahin sa atong panahon ug mga paningkamot sa pag-usab sa atong kaugalingon aron makakaplag og pagdawat diha sa mga lugar nga wala magtahod o mahisubay sa atong mahangtorong kinaiyahan. Labaw pa, kon asa kita mopili aron mahisakop mahimong mosangpot sa kausaban sa atong mga kinaiya ug mga pamatasan kay kita mopahiuyon sa mga batasan ug mga sumbanan sa grupo. Kadugayan, kon asa kita mopili aron mahisakop makaapekto sa kon kinsa kita mamahimo sa umaabot.
Sa laktod nga pagkasulti, ang paghangop sa atong balaanong pagkatawo makaimpluwensya sa atong tinguha nga mahisakop, ug ang atong gipili nga lugar nga mahisakop mosangpot sa kon kinsa kita mamahimo sa kataposan.
Balaang Pagkatawo
Kitang tanan nagpuyo uban sa Dios didto sa premortal nga kinabuhi (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 93:29; 138:55–56). Kita gilalang diha sa Iyang panagway—lalaki ug babaye (tan-awa sa Genesis 1:27). Siya miandam og usa ka plano alang nato aron mahisama Kaniya (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 132:19–20, 23–24). Ang Iyang plano sa kalipay naglakip sa pag-anhi nato sa yuta aron makabaton og pisikal nga lawas, makaangkon og kahibalo, ug sa kataposan makabalik ngadto sa atong langitnong panimalay aron mopuyo uban Kaniya diha sa mahangtorong kalipay (tan-awa sa 2 Nephi 2; 9; Abraham 3:26). Ang Dios mipadayag, “Mao kini ang akong buhat ug ang akong himaya—ang pagpahinabo sa pagka-imortal ug sa kinabuhi nga dayon sa tawo” (Moises 1:39). Pagkaanindot, kita mao ang Iyang buhat ug himaya! Kini nangahulogan og usa ka butang mahitungod sa atong hilabihan kabililhon ug kamahinungdanon ngadto Kaniya.
Tungod sa binilyon nga mga tawo sa yuta, ang uban naglisod sa pagdawat nga ang Dios naghunahuna kanato sa tinagsa-tagsa. Ako mosaksi nga Siya nakaila sa matag usa kanato ug nasayod sa unsay atong gihimo, kon asa kita, ug bisan sa “mga hunahuna ug mga tumong sa [atong mga] kasingkasing” (Alma 18:32). Kita dili lamang “inihap ngadto” sa Dios (Moises 1:35) apan Iyang gihigugma sa hingpit (tan-awa sa 1 Nephi 11:17).
Tungod sa Iyang hingpit nga gugma alang nato, ang Langitnong Amahan nagtinguha sa pagpaambit sa tanan nga anaa Kaniya ngari kanato (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 84:38). Human sa tanan, kita Iyang mga anak nga babaye ug lalaki. Siya gusto nga kita mahisama Kaniya, mobuhat sa mga butang nga Iyang gihimo, ug masinati ang kalipay nga Iyang nasinati. Kon atong ablihan ang atong kasingkasing ug hunahuna ngadto niini nga kamatuoran, “ang Espiritu gayod mao ang magapanghimatuod uban sa atong espiritu, nga kita mga anak sa Dios: ug nga kon kita mga anak, nan mga manununod diay kita; mga manununod sa Dios” (Mga Taga-Roma 8:16–17).
Mortal nga mga Panaglahi
Didto sa kinabuhi sa wala pa dinhi sa yuta, kita naglakaw uban sa Dios, naminaw sa Iyang tingog, ug mibati sa Iyang gugma. Kita miagi sa tabil sa kalimot paingon sa pagka-mortal. Kita wala nay hingpit nga panumdoman bahin sa atong kinabuhi kaniadto. Ang mga kondisyon niining mortal nga kahimtang mas nakapahimong lisod nga mabati ang atong balaanong kinaiyahan ug ang pagkanahisakop nga atong natagamtam didto sa atong langitnong panimalay.
Pananglitan, ang sobra nga pagpokus sa atong mga panaglahi sa kaliwatan ug kahimtang mahimong babag sa atong koneksyon sa Dios. Ang kaaway mosulay sa pagpahimulos niini nga mga panaglahi aron mabalda kita gikan sa atong komon nga balaanong ginikanan. Kita makadawat og mga label gikan sa uban ug usahay gani kita mismo nagdahom na niini. Wala gayoy sayop sa pag-ila sa uban base sa yutan-on nga mga kinaiya; gani, daghan nato ang nakakaplag og kalipay ug suporta gikan niadtong adunay susama nga mga kinaiya ug mga kasinatian. Apan, kon kita malimot sa atong mahinungdanong pagkatawo isip mga anak sa Dios, kita mosugod og kahadlok, dili mosalig, o mobati nga mas labaw niadtong lahi kaysa kanato. Kini nga mga kinaiya kasagaran mosangpot ngadto sa panagbahin, diskriminasyon, ug gani pagkalaglag (tan-awa sa Moises 7:32–33, 36).
Kon atong hinumdoman ang atong balaanong kabilin, ang atong panaglahi naghatag og katahom ug kaabunda sa kinabuhi. Kita motan-aw sa atong kaugalingon isip mga igsoon, bisan pa man sa atong mga panaglahi. Kita motahod ug magkat-on sa usag usa. Kita maningkamot sa paghatag og suportado nga mga luna alang sa uban aron mahisakop, labi na kon ang ilang mga kinaiya ug mga kasinatian lahi kaysa atoa. Kita mopasalamat ngadto sa Dios alang sa panaglahi sa Iyang mga nilalang.4
Bisan kon ang atong kaliwatan ug kahimtang makaimpluwensiya sa atong kasinatian sa pagka-mortal, kini dili mohulagway kanato. Kita mga anak sa Dios nga may potensyal nga mahisama Kaniya.
Pagkanahisakop pinaagi ni Jesukristo
Nasayod nga kita mag-atubang og dagkong mga hagit sa pagka-mortal, ang Dios miandam ug mipadala sa Iyang Anak, si Jesukristo, aron matabangan kita sa pagbuntog niini nga mga babag. Si Kristo nagtanyag sa pagtabang nato nga maestablisar pag-usab ang suod nga relasyon nga kita aduna kaniadto uban sa Dios sa premortal nga kinabuhi. Sama sa gipasabot ni Kristo, “Ako mao ang dalan, ang kamatuoran, ug ang kinabuhi: walay bisan kinsa nga makaadto sa Amahan, gawas kon pinaagi kanako” (Juan 14:6; tan-wa usab sa Juan 3:16–17).
Si Kristo kanunay nga andam sa pagtabang kanato. Kita Iyaha (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 6:20), ug Siya nangandoy nga kita moduol ngadto Kaniya. Sa Iyang kaugalingong mga pulong, ang Manluluwas nagsaad, “Duol ngari kanako uban sa bug-os nga kasingkasing, ug Ako modawat kaninyo” (3 Nephi 12:24).
Busa, sa unsang paagi nga kita moduol ngadto ni Kristo uban sa bug-os nga kasingkasing?
Una, kita modawat Kaniya isip atong Manluluwas ug Manunubos. Kita moila sa kamaayo sa Dios, sa atong pagkanawala ug napukan nga kahimtang, ug atong hingpit nga pagsalig diha ni Jesukristo aron maluwas. Kita magtinguha nga mailhan pinaagi sa Iyang ngalan (tan-awa sa Mosiah 5:7–8) ug gusto nga mahimo Niya nga mga disipulo “sa tanan nga nahibilin sa [atong] mga adlaw” (Mosiah 5:5).
Ikaduha, kita moduol ngadto ni Kristo uban sa bug-os nga kasingkasing pinaagi sa paghimo ug pagtuman sa sagrado nga mga pakigsaad uban sa Dios (tan-awa sa Isaias 55:3). Ang mga pakigsaad gihimo pinaagi sa makaluwas ug makahimaya nga mga ordinansa sa ebanghelyo ni Jesukristo nga gipahigayon pinaagi sa awtoridad sa pagkapari.
Ang paghimo ug pagtuman sa mga pakigsaad dili lamang mobugkos kanato ngadto sa Dios ug sa Iyang Anak apan mokonektar usab sa usag usa kanato. Pipila ka tuig ang milabay, mibisita ko sa Costa Rica uban sa pamilya ug mitambong og panagtigom alang sa sakramento didto sa lokal nga yunit sa Simbahan. Sa among pagsulod, kami mainitong giabiabi sa pipila ka miyembro. Atol sa miting, kami nanganta og himno sa sakramento uban sa gamay nga kongregasyon. Kami nagtan-aw sa mga priest nga nag-andam sa sakramento ug dayon naminaw samtang ilang gilitok ang mga pag-ampo sa sakramento. Samtang ang pan ug tubig gipaambit ngari kanamo, ako napuno sa gugma sa Dios alang sa matag usa niining mga isigka-tigtuman sa pakigsaad. Wala pa nako mahimamat bisan kinsa nila sukad apan gibati nako ang panaghiusa ug panag-igsoonay uban nila tungod kay kaming tanan naghimo ug naningkamot sa pagtuman sa sama nga mga saad ngadto sa Dios.
Kon kita mohimo ug maningkamot sa pagtuman sa sagrado nga mga pakigsaad uban sa Dios, kita mosugod sa pagsinati og usa ka pagbati nga nahisakop nga mas labaw pa sa maangkon pinaagi sa pagpasakop sa bisan unsa nga yutan-on o temporal nga grupo.5 Kita “dili na mga langyaw ug mga dumuloong, kondili mga katagilungsod sa mga balaan ug mga sakop sa panimalay sa Dios” (Mga Taga-Efeso 2:19).
Ako nakaamgo nga ang uban nato, tungod sa mortal nga mga kahimtang, walay oportunidad nga makadawat sa tanang ordinansa ug makahimo sa tanang pakigsaad dinhi sa mortal nga kinabuhi.6 Sa ingon nga mga sitwasyon, ang Dios naghangyo nga kita mobuhat sa “tanan nga atong mabuhat” (2 Nephi 25:23) sa paghimo ug pagtuman sa mga pakigsaad nga anaa kanato. Siya dayon misaad nga mohatag nato og oportunidad nga madawat ang bisan unsang nahabilin nga mga ordinansa ug mga pakigsaad sa sunod nga kinabuhi (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 138:54, 58). Siya mohimo niini nga posible nga atong madawat ang tanang panalangin nga anaa Kaniya alang sa Iyang mga anak (tan-awa sa Mosiah 2:41).
Pagkahimong Sama sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo
Ang Dios malipay kon atong mabati ang gugma, panaghiusa, ug kalig-on nga nagagikan sa lawom nga pagbati og pagkanahisakop ngadto Kaniya, sa Iyang Anak, ug niadtong nagsunod Kanila. Hinoon, Siya adunay mas dakong plano alang nato! Samtang Siya nagdapit nato nga moduol ingon nga kita mao, ang Iyang tinuod nga tinguha mao nga kita mahisama Kaniya.
Ang paghimo ug pagtuman sa mga pakigsaad dili lamang makatabang nato aron mahisakop ngadto sa Dios ug ni Kristo apan makaabag nato og gahom nga mahisama Kanila (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 84:19–22). Kon kita motuman sa mga pakigsaad inubanan sa makaluwas ug makahimaya nga mga ordinansa sa ebanghelyo, ang gahom sa Dios makadagayday ngari sa atong kinabuhi. Kita mahimong motan-aw sa dalan sa pakigsaad isip usa ka matang sa balaanong programa sa pagbansay. Samtang kita naghimo ug nagtuman sa mga pakigsaad uban sa Dios, kita nagpraktis sa paghunahuna, pagtinarong, ug paghigugma sama sa Iyang gihimo. Sa hinayhinay, uban sa Iyang tabang ug gahom, kita maabagan nga mahisama Kaniya.
Ang Dios nangandoy nga moapil kita Kaniya ug sa Iyang Anak sa “pagpahinabo sa pagka-imortal ug sa kinabuhi nga dayon sa tawo” (Moises 1:39). Siya mihatag sa matag usa nato og panahon dinhi sa yuta, espirituhanong mga gasa, ug kabubut-on sa paggamit niini diha sa pagserbisyo sa uban. Kita Iyang mga anak nga lalaki ug babaye, ug Siya adunay importante nga buhat nga ipahimo nato (tan-awa sa Moises 1:4, 6).
Aron mahimong epektibo diha sa Iyang buhat, kita kinahanglang mopukos ngadto sa ubang tawo ug magkat-on sa pag-una sa Dios ug kanunay nga unahon ang panginahanglan sa uban kaysa atong kaugalingon. Ang pagpokus ngadto sa ubang tawo nagkinahanglan og sakripisyo sa kaugalingon (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 138:12–13) apan nagdugang og mas dakong kahulogan sa atong kinabuhi ug naghatag og dakong kalipay (tan-awa sa Alma 36:24–26).
Kon kita moapil sa buhat sa Dios, kita wala lang nahisakop isip mga miyembro sa usa ka grupo; kondili, kita nahimong tinuod nga kaabag sa Dios ug sa Iyang Anak, si Jesukristo. Walay mas nindot nga pagbati kaysa pagkasayod nga ang Dios misalig gayod kanato nga motrabaho pinaagi nato sa pagpahinabo sa kinabuhing dayon ngadto sa uban.
Tulo ka Pagdapit
Sa pagtapos, ako mopaabot og tulo ka pagdapit nga makatabang nato nga makaangkon og kalipay ug malungtarong pagbati nga nahisakop, ug makaabag nato nga makab-ot ang atong balaanong potensyal.
1. Ako modapit nato nga iprayoridad ang atong balaanong pagkatawo isip mga anak nga babaye ug lalaki sa Dios. Kini nagpasabot nga atong ibase ang atong bili sa kaugalingon diha sa atong balaanong ginikanan. Kita magtinguha sa pag-ugmad sa atong relasyon sa Dios pinaagi sa pag-ampo ug pagtuon sa kasulatan, pagbalaan sa adlawng Igpapahulay ug pagsimba didto sa templo, ug bisan unsa nga kalihokan nga magdala sa Balaang Espiritu sa atong kinabuhi ug molig-on sa atong koneksyon ngadto Kaniya. Atong ipatigbabaw ang Dios labaw sa tanan diha sa atong kinabuhi.7
2. Ako modapit nato nga dawaton si Jesukristo isip atong Manluluwas ug ibutang ang atong pagkadisipulo Kaniya labaw pa sa ubang mga konsiderasyon. Kini nagpasabot nga kita modala sa Iyang ngalan ngari kanato ug nga kita magtinguha nga mailhan isip Iyang mga sumusunod. Kita magtinguha sa pagpangayo sa Iyang kapasayloan ug sa Iyang kalig-on matag adlaw. Kita mohimo og mga pakigsaad ug motuman niini. Kita maningkamot nga mahisama Kaniya.
3. Ako modapit nato nga moapil sa buhat sa Dios pinaagi sa pagtabang sa uban nga moduol ngadto ni Kristo ug makabaton og kinabuhing dayon. Kini nagpasabot nga kita motabang sa uban nga makita ang ilang balaanong pagkatawo ug mabati ang usa ka pagbati nga nahisakop. Kita dayag nga mopaambit sa kalipay nga atong nakaplagan diha ni Jesukristo ug sa Iyang ebanghelyo (tan-awa sa Alma 36:23–25). Kita maningkamot sa pagtabang sa uban sa paghimo ug pagtuman sa sagrado nga mga pakigsaad uban sa Dios. Kita magtinguha sa giya sa Dios aron masayod kon kinsa ang atong tabangan ug kon unsaon paghimo niini.
Ako mosaad nga kon atong iprayoridad ang atong relasyon sa Dios ug ang atong pagkadisipulo ni Jesukristo, kita makakaplag og kalipay sa atong balaanong pagkatawo, makaangkon og malungtarong pagbati nga nahisakop, ug sa kataposan makakab-ot sa atong balaanong potensyal.
Gikan sa usa ka pakigpulong sa debosyonal, “Divine Identity, Becoming, and Belonging,” nga gihatag didto sa Brigham Young University–Hawaii niadtong Mayo 25, 2022.