General Conference
Ayuweged Fapi Motochiyel ko nam nikan Thothog nag Ngodad
April 2021 general conference


15:50

Ayuweged Fapi Motochiyel ko nam nikan Thothog nag Ngodad

Mich rodad ko tin ni kan thogthog nag e be pi’ motwon ngak pi Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran ni ngar ayuweged fapi Motochiyel rok yu Mariken nge pi yalen riy.

Ko ngiyal’ ney ni ke gel e kireb u fayleng, kug thamey thingari non ni mornga’agen fare Motochiyel nin thogthog nag nifen yu Mariken. Biney e Motochiyel e rib ga’fan ngak e gidii’ nu Mariken, ba motochiyel ni kan tafnay u dakean ga’ngin yang u fayleng.

I.

Motochiyel e ir fare def ko aam. Ma pi’ rogon nge gelngin e gin ni nge tal gelngin fapi aam riy. Motochiyel nifen yu Mariken e ireray e bin th’abi kakrom e motochiyel ni bay e daba’. Aram rogon ni ri’in e gidii’ riy ko som’on ni yib ko biney e nam e ngongliy e biney e motochiyel, ya ke par nike mang ba motochiyel nifan ko ga’ngin yang e nam. Daba’, ma gubin yang u fayleng ma karimus ni dalip yang e dawra yoloyed e motochiyel rorad nga but’.1

Ko pi n’ey ni gube weliy gathi gube weliy nifan ngak be’ fa reb e ulung. Ya gube non ni fan ko fare Motochiyel rok yu Mariken, ni kug fil mornga’agen ni ke pag 60 e duw ngay. Gube non ko tin ni kug fil ko napan ni gag e clerk ko motochiyel ko fare chief justice rok u United States Supreme Court. Gube non ko tin ni kug fil 15 e duw kafram napan e gag e sensey ko sukul ko motochiyel, nge 3½ e duw napan ni kug moy ko fare Utah Supreme Court. Ma bin th’abi ga’fan, e gube non ni gag e reb fapi gachalpen Yesus Kristus ni ke gaman 37 e duw ngay, ni murwel rog e nggu fil fan fare Motochiyel rok yu Mariken nikan Thothog nag nge rogon ni be ayuweg fare murwel ko Galasia Rok ni kani sulweg yarmen nga fayleng.

Fare Motochiyel rok yu Mariken e bthil ya Got e dag rogon ni ngan “sunmiy” nifan “matwon me matangiy gubin e gidii’”(Doctrine and Covenants 101:77; Kamuguy ko verse 80). Ireray fan ni rib ga’fan e ra motochiyel ney ngak Fare Galasia ku Yesus Kristus ni fan gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran u dakean ga’ngin yang e fayleng. Rogon fapi yalen riy ni ngan rrin’ ko boch e nam nib thilthil e yad rorad ni ngar dugliyed.

Mangfan ni sunmiy Got e ra Motochiyel ney nifen ngak yu Mariken? Rayag ni ngad guyed ko fapi machib ko rogon e tin ni yibe mel’eg u fayleng. Napan e som’on nin sulweg yarmen fare Galasia, chongin ney e un gafgow nag rad. Ka bang fan e biney ni bachan dabun rad ni ngar manged e gidii’ ni sib ni biney e ki’i buch u roy u Mariken. Napan ni be buch e pin’ey nib kireb, me dag Got ngak Profet Joseph Smith fare motochiyel rok nib manechubog nib riyul’.

Got e ke pi’ ngak pifak ni ngar mel’eged—fare gelingin mag dugliy e tin ni gaba’adag ni ngam rrin’ed. N’en ni th’abi ga’ ko biney ni gadad e ngad mel’egned e fan ni ngad pired ni gathi gadad e pigpig ngak be’ ma gadad rrin’ ni wod rogon ni gadad ba’adag ni ngad pired. Nge, fare yi’iy ni weliy rogon e ran’ey, ya nge yag “ni gubin e kireb ko gidii’ e nge par ni milfan ngorad nge mada’ ko ngiyal’ ko pufthin” (Doctrine and Covenants 101:78 “Ere,” Somol e ke dag, “ni dani mat’aw ni nge par be’ ni’ir e sib ngak be’” (Doctrine and Covenants 101:79 Be mom ni ngad nanged ni dani fel’ bay pingin e sib ngak bee’. Ma, ku wod fapi yalen, ma ka dani fel’ ni fapi gidii’ ko fare nam e dariy lungun rad ko mini’ u fithik’ rad e nga mang ga’ rorad fa ra turguyed e tirorad e motochiyel.

II.

Mich rodad ko fare Motochiyel rok yu Mariken e kan thogthog nag machane dar yipfan ni gubin fapi yol nge thin riy e kan thogthog nag, ni wod urngin fapi gidii’ ni bay riy fa yangren rad.2 Fare Motochiyel ney e “i moy ni de n’uw e thin riy,” ke yog President J. Reuben Clark. “Kan thilyeg,” nike weliy rogon, “mich u wun’mad ngay ni kan ga’ nag ma kan uneg boch ngay ni nge mada’ nag e tin nib tu’uf ko fayleng ni be mo’onog.”3 Wod rogon, nin taleg pingin e sib ngak be’ nge bpin nin pi’ motwon ni nge vote. Darda guyed ni gubin fapi Supreme Court e ta’ab rogon e tin ni kan thogthog nag ngorad.

Ya mich rog nu Motochiyel rok yu Mariken ni bay lal’ e yalen e kan thogthog nag.4

Bin som’on e ir fare yalen ni gidii’ e gelngin fare amm. Napan e kakrom ma yi ma tafney nag ni cha’en nib ga’ e ir e piling fa facha’ nib gel gelngin ko mal, fin chiney ma kan pi’ e gelngin ngak e gidii’ e be thil ko ngiyal’ nem. Gidii’ nib chag ko numon e ka rogned e ran’ey, machane fare Motochiyel rok yu Mariken e som’on ni rrin’ e biney. Gelngin e gidii’ e gathi be yipfan ni bugi gidii’ ni ma moro’ro’ fa gidii’en boch e ulung ni ma karang e murus fa gel nag ir ko ngongol ko aam. Fare Motochiyel rok yu Mariken e kan ngongliy ni l’agruw mit e gidii’ riy, ni gidii’ riy e rayag ni ngar guyed gelngin rad ko en ni kar mel’egned ni nge mang ga’ rorad.

Bin l’agruw e yalen ni kan thogthog nag e fare gelngin ni bay ko fare nam ni ga’ngin nge fapi state riy. Wod rogon e federal, pi yalen ney e bay boch ni kan thilyeg ni ke yan u rogon ni kan thogthog nag, ni wod e gidii’ ni sib ngak be’ fa bpin ni kan pi’ motwon rad ko vote, ni kam mu’ i weliy ko som’on. Rib ga’, ni fare Motochiyel rok yu Mariken e ma talag gelngin fapi amm ko tin nde ga’fan banan, min ntay e pi gelngin e amm ney “ni nge milfan ngak e gidii’, ko fare nam.”5

Reb fapi yalen ni kan thogthog nag e k’eg gelngin. Go napan ra’ay e duw kafram u m’on ko 1787 nin taban nag fare Mo’olung ko Motochiyel, bee’ ni yib ko biney e nam e k’eg u but fare legislative nge executive napan nde fel’ u wun’uy fare gelngin ni bay ko facha’ ni pilung. N’en nin thogthog nag ko fare Motochiyel rok yu Mariken e kan dugliy nra reb fapi liw ma ir rok ko gelngin e executive, legislative, fa judicial ni nge yag ni dalip e pi liw ney e ngar ayuweged yad.

Bin aningeg e yalen nin thogthog nag e fare motwon facha’ nge urngin e tin nrayag ni nge yog e amm ni nge rrin’ facha’, nin ngongliy u tomuren dalip e duw u napan ni kan mu’ i ngongloy fare Motochiyel. Motwon Facha’ e gathi banan nib be’ech. Biney e ni thogthog nag rok be’ ni yib u England, ni tabab rok be’ ni ka nog i Magna Carta ngak. Pi gidii’ ni ur yoloyed e re Motochiyel ney e yad manang e pin’ey ni bachan e kur sukul niged.

Ra dariy Motwon Facha’, ma dakean yu Mariken e dabiyag ni nge par ni ir tigil’ fare gospel ni kan Sulweg yarmen, ni tabab dalip e ra’ay e duw nga tomuren. Min thothog nag ni dariy mit e tiliw nib tu’uf ni ngan fek ko gidii’ ni nge dugliy,6 mornga’agen nra be’ ma rayag ni nge dugliy e tiliw ni nge un ngay e bay u lan fare bin Som’on e Amendment ni rib ga’fan. Ka gadad be guy ni kan thoghtog nag ko fare bin Som’on e Amendment nra be’ ma bay motwon ni nge non nge ku boch e pi amendment ni be matangiy dad, ni wod e cham ko gidii’ nib kireb.

Gadad Gubin e Gidii’

Laal ni’ir e bin ntomur, gube guy ni kan thogthog nag ga’angin yang fare Motochiyel. Thingarda fek e pufthin ko pi motochiyl ko nam nge gathi bee’ fek e pufthin ko bee’, nge e liyor ni ngad ted e fan fare Motochiyel keginn nge pi yalen riy, gathi ngak fapi gidii’ ni yad bay riy’. U rogon ney, gubin gidii’ be fek e pufthin nib mataw’ ko pi motochiyl. Tiney e yalen e ma talag e gidii’ ni darma tafney nag boch e gidii’ ni ke kireb nag boch e nam. Ku be yipfan ni dariy reb e dalip e liw ko amm ni nge gel gelngin fa talag reb fapi liw i rrin’ e pi murwel rok ni bay ko fare motochiyel mi yad ayuweged rad.

III.

Dariy fan e tin ni kan thogthog nag ko fapi yalen e Motochiyel rok u Mariken, napan ya gidii’ nu fayleng e be rrin’ e biney ni gathi gubin ngiyal’ ma yibe rrin’ ni wod rogon ni kan yoloy. Mornga’agen e motochiyel nib ga’fan ni kan ngongliy, ni wod boch e motochiyel nifen ngak e tabinaw, e ke fek fapi amm ko federal rok fapi state. Bin Som’on e Amendment ni motwon be’ ni nge non e boch i ngiyal’ ma yibe taleg ni bachan e dani macham ngay. Fare yalen ko gelngin ko k’eg e ke par ni bay u tan pa ta’areb fapi liw ko amm ni be taleg gelngin e tin kabay e liw.

Ku bay boch banan ni ku be magawon nag fapi yalen ni kan thogthog nag ko fare Motochiyel rok yu Mariken. Fan e biney e Motochiyel e nge yon’ loen e tin ni be buchbuch e chiney u fayleng, ma susun ni gathi be’ e nge mang aam rok. Fare motwon fare Motochiyel e yibe dariy fan nag napan danur sap ko fapi yalen riy. Ra m’ay fan fare Motochiyel ni fa’anra be sap e gidii’ ngay ni kemus ni ba babyor rok e aam fa kabang e sikeng, ko bin ba’aray ni ngan sap ngay ni ir e ma pi’ motwon me talag gelngin e aam.

IV.

Mich rodad ko tin ni kan thogthog nag e be pi’ motwon ngak pi Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran ni ngar ayuweged fapi Motochiyel rok yu Mariken nge pi yalen riy ndemuturug e gin ni gadad bay riy. Thingarda pagan’ dad ngak Somol min tafney e tin nib mat’aw nifen e re nam ney nge m’on.

Mang e kabay nrayag ni gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran ngaed rin’ed? Thingarda meybil gad ngak Somol ni nge powi’iydad me yibliy e re nam ney nge pi tiyugang’ riy. Ireray biyang ko fare lek’ngin kenggin e mich rodad. Ngan mang be’ ni president fa be’ nib ga’7 e dar talegney i rrin’ e motochiyel nifen ngak facha’. Be yipfan ni thingardad gayed rogon ni ngad pired u fithik’ e gapas ni gadad bay u langgin fapi motochiyel. Ko tin ni gadad be cham nag, thingarda gayed rogon ni ngad ta’areb gad u ta’abang.

Bay boch reb e murwel ni be pi’ gelngin fare Motochiyel ni kan thoghtog nag. Thingarda fil’ed nge rrin’ed e kenggin ko fare Motochiyel. Thingarda ayuweg e gidii’ nib mangil ni be gay rogon ni ngar ayuweged fapi yalen.8 Thingarda ligin dad ni ngad na’ab gad ko pi n’en nibe buchbuch u roy u fayleng.

Ulan Mariken nge ku boch fapi democracy, gidii’ e ma un ko fapi office (ni gadad be pi’ e athamgil ngay), ko vote ni gadad be tay, ayuw ko salpiy, pigpig, nge numon ngak fapi gidii’ ni yad fapi officials. Ra ngan rrin’ nib fel’ rogon, btu’uf gubin pi n’ey rok fare democracy, machane gathi ta’ be’ e nge pi’ e ayuw ko biney ni gubin.

Bo’or mit e magawon ni political, ma dariy ta’ be’, fa banan, fa be’ nrayag ni nge rrin’ e piney ni gubin. Gubin fapi gidii’ ko fare nam ma thingar ra dugliyed, ni demuturug yang, ko bin ngan e pin’ey e ba ga’fan ngak. Ma aram ma fapi gidii’ e bay ra guyed rogon ni kan thogthog nag ni ngar rrin’ e ngongol roraed ni kar dugliyed u wun’rad nib ga’fan. Rogon ney e dani moem. Bay nra tu’uf ni ngan thilyeg e cha’en ni ngam turguy, ni wod ko rofen ni ran dugliy.

Ea ngongol ney ni boch i ngiyal’ ma fapi gidii’ nibe vote e ra tu’uf ni ngar vote niged be’ nde fel’ u wun’rad.8 Ireray reb fan ni gadad ma pii’ athamgil ngak gidii’en e galasia ni dabra pufthin e gidii’ ko aam. Susun ndab da talaged pi Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran ni ke dugliy ni nge vote nifan ngak be’ nib thil. Gadad ma machib nag e yalen nib mat’aw ma gadad pag gidii’en e galasia ni ngar gayed rogon e pi talent ney ulan e yafos rorad. Ma ka gamad be yog, ma ka gamad be fith e pi tiyugang’ ni ngar pi’ed e ayuw, ni mornga’agen e murwel ko aam e dabin ni fil ulan e mu’ulung ko Galasia.

Fare Galasia ku Yesus Kristus ni fan ko gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran, e rayag, ni ngar talaged fapi motochiyl ni gadad be lemnag ni be talag fare motochiyel nra be’ ma bay motwon ko bin Galasia ni nge un ngay.

Gube micheg fare Motochiyel rok yu Mariken ni kan Thothog Nag ma gadad meybil ni ngad guyed Facha’ nib Ga’ ni’ir e thogthog me ayuweg fapi yalen nib mangil ni bay riy. U dakean fithngan Yesus Kristus, amen.

Babyoren e Ayuw

  1. Muguy ko Mark Tushnet, “Constitution,” in Michel Rosenfeld and András Sajó, eds., The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law (2012), 222. Fare dalip i nam ni dawri yoloyed e motochiyel rorad nga but’ e fare nam nu United Kingdom, New Zealand, nge Israel. Yad gubin nib gel e yalen ko motochiyel rorad, machane rogon e murwel ko amm e dawrin yoloy mornga’agen nga but’.

  2. Muguy ko Motochiyel nu Mariken, article 1, guruy 2.

  3. J. Reuben Clark Jr., “Constitutional Government: Our Birthright Threatened,” Vital Speeches of the Day, Jan. 1, 1939, 177, quoted in Martin B. Hickman, “J. Reuben Clark, Jr.: The Constitution and the Great Fundamentals,” in Ray C. Hillam, ed., By the Hands of Wise Men: Essays on the U.S. Constitution (1979), 53. Brigham Young e bta’ab rogon ni guy e biney e Motochiyel “laid the foundation, and it was for aftergenerations to rear the superstructure upon it” (Discourses of Brigham Young, sel. John A. Widtsoe [1954], 359).

  4. Laal i pin’ey e ba chuchgur rogon machane bthil buch’uw ko tin ni bay ulan e J. Reuben Clark Jr., Stand Fast by Our Constitution (1973), 7; Ezra Taft Benson, “Our Divine Constitution,” Ensign, Nov. 1987, 4–7; and Ezra Taft Benson, “The Constitution—A Glorious Standard,” Ensign, Sept. 1987, 6–11. Muguy ko, generally, Noel B. Reynolds, “The Doctrine of an Inspired Constitution,” in By the Hands of Wise Men, 1–28.

  5. Motochiyel nu Mariken, amendment 10.

  6. Muguy ko Motochiyel nu Mariken, article 6.

  7. Muguy ko Articles of Faith 1:12.

  8. Muguy ko Doctrine and Covenants 98:10.

  9. Muguy ko David B. Magleby, “The Necessity of Political Parties and the Importance of Compromise,” BYU Studiesvol. 54, no. 4 (2015), 7–23.