Na iTalanoa Levu Duadua ni Siganimate e Bau Tukuni
Raica ena rarama vou na iVola i Momani ka vakasamataka na ivakadinadina bibi e tiko kina me baleta na dina i Karisito sa vakaturi mai na mate.
Na iVola ni Mataveiliutaki Taumada ena Siganimate
E rawa beka ni o nanuma na kena wiliki ena nomu tabanalevu se tabana ena vica na macawa sa oti na ivola mai na Mataveiliutaki Taumada. E tukuna na ivola oya ni Sigatabu ka tarava—Sigatabu ni Siganimate—me ra na sota taucoko na tabanalevu kei na tabana ena soqoni ni sakaramede duadua ga, na vo ni gauna ena sokalou vakamatavuvale me vakananumi kina na gauna ni cegu bibi duadua oqo.1
A tarai au tu na ivola ni Mataveiliutaki Taumada, ka vakavuna meu raica lesu na sala e marautaka tu kina na neitou matavuvale na Siganimate ena veiyabaki. Na levu ni noqu vakasamataka na neitou marau, na levu ni noqu vakananuma na noda vakawalena tu na ibalebale dina ni olidei oqo, esa bibi sara vei ira kece na vakabauti Jisu Karisito.
iVakarau Matau ni Siganisucu kei na Siganimate
Na vakanananu oya e vakavuna meu vakasamataka vagumatua na duidui ni sala keitou marautaka tu kina na Siganisucu ni vakatauvatani kei na Siganimate. Ena Tiseba, keitou rawa ni okata vata tu na lasa ni “Jingle Bells,” sitokini ni Siganisucu, kei na loloma, vata na ivakarau matau vakasamataki levu eso—vaka na nodra qaravi o ira era vakaleqai, lagati ni neitou sere taleitaki ni Siganisucu, ka vakakina na dolavi ni volanikalou ka wiliki na italanoa ni Siganisucu ena Luke 2. Ni keitou wilika ena veiyabaki na italanoa lomani oqo mai na iVola Tabu levu makawa, sa cakava na neitou matavuvale na ka e rairai cakava na nomu matavuvale—me ubi tu na ului kei na tabai keitou ena tewelu ka dara tu na isulu ni sili me matataki Josefa, Meri, kei na vuqa e mai cuva vua na gone o Jisu, keitou tokaruataka na italanoa vakamareqeti ni Siganisucu ni noda iVakabula.
Ia, na neitou soqo ni marautaka na Siganimate vakamatavuvale, esa duidui tu. Au vakila ni sa vakararavi vakalevu na matavuvale ki na “gole i valenilotu” me vakarautaka na tiki ni Siganimate yavutaki va-Karisito vakaibalebale; ka vakamatavuvale, sa kumuni tu me veiwasei kei ira eso na ivalavala ni Siganimate. Au taleitaka niu saravi ira na luvei keirau kei na makubui keirau ni vaqara yaloka ni Siganimate ka vakaraica nodra basikete ni Siganimate.
Ia sa kaci veivakayadrati tu na ivola ni Mataveiliutaki Taumada. Sega walega ni ratou veisureti meda vakadeitaka na marautaki ni ka bibi duadua me bau yaco e vuravura—na Veisorovaki kei na Tucaketale i Jisu Karisito—ka oka kina na veidokai kei na vakarokoroko sa ganita na Turaga, ratou solia vei keda e levu na gauna kei na noda matavuvale kei na veitokani ena Siganimate me caka vakakina.
Na vosa oqo ni Parofita o Josefa Simici sa vakaibalebaletaka sara na vakasakiti ni veika e baleta tu na Siganimate, “Na yavu ni vakavuvuli ni noda lotu o ya na nodra ivakadinadina na Apositolo kei na Parofita me baleti Jisu Karisito, ni a mate, bulu, ka tucaketale enai katolu ni siga, ka lako cake ki lomalagi; kei na veika kece tale eso e salavata kei na noda lotu era sa tokona talega.”2
Au a veivosakitaka kei Lesa na sala eso e rawa ni caka vinaka cake kina na neitou matavuvale ena gauna ni Siganimate oqo. Na taro keirau sa tarogi keirau kina sa dua eda rawa ni vakasamataka taucoko: Eda tuvalaka vakacava na vakavulici kei na marautaki ni Tucaketale i Jisu Karisito, na talanoa ni Siganimatevata na ivakarau matau vakalotu e tautauvata, taucoko, ka bibi ena sucu i Jisu Karisito, na talanoa ni Siganisucu?
Sa vaka meda tovolea kece tiko. Au raica na sasaga levu vei keda na Yalododonu Edaidai ki na dua na Siganimate yavutaki vakalevu cake vei Karisito levu cake. Oqo e oka kina na kilai deivaki levu sara ni Sigatabu ni Curuvakatui kei na Siga ni Mate ka vakayacora eso na wekada va-Karisito. Eda rawa talega ni taurivaka na ivakarau matau ni Siganimate yavutaki vei Karisito e veiganiti era kune ena itovo kei na iwalewale ni veivanua e vuravura.
A vakatututaka o N. T. Wright, na daunivuli ni Veiyalayalati Vou: “Sa dodonu meda marautaka na Siganimate ena sala vou eso: ena cakacaka ni liga, ivola talei, qito ni gone, serekali, vakatagi, danisi, soqo ni marau, lali, vakatasuasua mareqeti. … Oqo na noda soqo ni marau levu duadua. Kauta tani na Siganisucu, ena ivosavosa vakaivolatabu o sa calata e rua na wase ena muailiu i Maciu kei Luke, e sega tale. Kauta tani na Siganimate, ka na sega na Veiyalayalati Vou; ka sega talega na Vakabauta va Karisito.”3
Siganimate, iVola Tabu, kei na iVola i Momani
Eda vakamareqeta na iVola Tabu ena veika e vakatavulici keda kina ena sucu, ilesilesi, Mate ni Vakoti e Kauveilatai, kei na Tucaketale i Jisu Karisito. E sega na vosa e tolu e kovuta vakalevu na inuinui kei na isau tawamudu ki na umatamata taucoko mai na kena a tukuna na agilosi vakalomalagi ena mataka ni Siganimate ena iBulubulu: “Sa tucake o Koya.”4 Eda vakavinavinaka vakalevu ki na ivola ni Veiyalayalati Vou e maroroya na italanoa ni Siganimate kei na ilesilesi ni iVakabula ena Siganimate e Jutia kei Kalili.
Niu vakasamataka ka qara tu vata kei Lesa na sala eso me vakuri kina na marautaki vakavuvale ni Siganimate me yavutaki vakalevu tu va-Karisito, keirau veivosakitaka na ivakarau matau ni wili volanikalou cava keirau na vakatakila ki na neitou matavuvale—na vakatautauvata ni Luke 2 ena Siganimate.
Keitou sa qai vakayaco soqo ni marau vakalomalagi: Me ikuri ni tikina bibi eso ni Siganimate ena Veiyalayalati Vou, o keda na Yalododonu Edaidai sa ukucavutaki tu ena isolisoli vinaka duadua ni Siganimate! Ai solisoli vakamareqeti sara, e dua tale na veiyalayalati ni caka mana ena Siganimate e tiko kina de dua, na ivolanikalou vakasaki levu duadua ni Siganimate ena bula va-Karisito. Au veivagolei tiko ki na iVola i Momani, vakatabakidua sara, ki na itukutuku i Jisu Karisito ni basika tu vei ira na lewenivanua ena Vuravura Vou, ena Nona lagilagi vakaturicake tale.
A vakamacalataka o Josefa Simici na iVola i Momani ni “sa dodonu vakaoti mai na ivola kecega,”5 ka tekivu ena 3 Nifai 11, esa tukuna na italanoa vakasakiti ni nona sikovi ira na Nifai na Karisito vakaturicake tale, na ilesilesi ni Siganimate ni iVakabula. Na ivolanikalou oqo ni Siganimate, sa volaitukutukutaka na Tucaketale ni Turaga o Jisu Karisito.
Ena wase oqo, sa kaciva o Karisito e tinikarua na tisaipeli, vakavulici ira na ena Nona Vunau ena Ulunivanua, tukuna ni sa vakataucokotaka ni lawa i Mosese, ka parofisaitaka na vakasoqoni i Isireli ena gauna oqo. Sa vakabulai ira na tauvimate ka masulaki ira na tamata ena sala vakalagilagi e “sega na yame me vosataka rawa, ka sega na yalo e bucina rawa, ka sega e dua me vola rawa na veika lelevu ka totoka keimami a raica ka rogoca ena masu i Jisu; ia sa sega ni tukuni rawa na marau e a vakasinaiti kina na yaloi keimami ena neimami sa rogoci koya ni sa masulaki keimami vua na Tamada.”6
Na Siganimate oqo, sa na vakanamata tu na noqu matavuvale ki na matai ni 17 na tikina ena 3 Nifai 11, ka sa matata tu vei kemuni. O nanuma lesu na levu ni tamata ka wavolita tu na valetabu e Vanuasautu ka rogoca na vosa ni Kalou na Tamada ka raici Jisu Karisito ni lako mai lomalagi me dolea na veisureti totoka duadua ni Siganimate:
“Ni tucake ka lako mai vei au, … mo ni tara tale ga na we ni vako ena ligaqu kei na yavaqu, mo ni kila kina ni sai Au … na Kalou ni vuravura taucoko, ka sa vakamatei ena vuku ni ivalavala ca ni vuravura.
“Ka … sa lako yani na lewevuqa, … yadudua … ka sa raica e matadra ka tara ena ligadra, … ka vakadinadinataka, ni sai koya dina oqo, …
“Ka … ra kailavaka kece, ka vaka:
“Osana! Me kalougata na yaca ni Kalou sa Cecere Sara! Era sa cuva sobu e yavai Jisu ka vakarokoroko vua.”7
Raitayaloyalotaka: era a tara dina na Nifai ena valetabu na liga ni Turaga vakaturicake tale! Keitou nuitaka ni cakava na veitikina oqo ena 3 Nifai me tiki saraga ni ivakarau matau ni Siganimate vaka na Luke 2 ni neitou ivakarau matau ni Siganisucu. Na dina, sa wasea na iVola i Momani na italanoa levu duadua ni Siganimate e bau tukuni. Me sa kakua ni talanoa levu duadua ni Siganimate e tawatukuni.
Au sureti iko mo raica na iVola i Momani ena rarama vou ka navuca na ivakadinadina momona e tiko kina baleta na tucaketale vakaidina i Karisito vakakina na bulabula kei na titobu ni vunau i Karisito.
Na iVola i Momani e Vakadinadinataki Jisu Karisito.
Eda rawa ni taroga, E rawa ni vakalougatataka vakacava na noda bula kei ira na noda daulomani na wiliki ni veitikina ena Vola i Momani me vakaibalebale tu? Levu sara mai na ka eda vakasamata rawa. Na gauna eda wilika ka vulica kina na iVola i Momani, sa rawa ni da namaka na vakavure-ka totoka.
Ena dua na gauna lekaleka sa oti, au a tiko kei Lesa ena saravi ni bula ni dua na itokani lomani, dua na marama vakabauta ka yalani koso nona bula ena tauvimate. Keirau veimaliwai kei na nona matavuvale kei na itokani voleka, vakananumi tu na veigauna talei ni yalo totoka oqo ka sa vakasaututaka na neirau bula.
Niu duri tani tu mai na kisinimate ka veitalanoa kei ira eso, au a siqema e rua na yalewa gone yabaki ni Lalai ni rau torova yani na kisinimate ka titeqe cake tu—rauta ga na batibatina na matadrau—me rau lolositaka vakaoti na nodrau nei daulomani. Ni sega tale ni dua e voleka tu, a sudra yani o Lesa ka tekiduru e yasadrau me veivakalomavinakataki ka veivakavulici. A taroga se rau sa vakacava tiko vakakina ke rau kila tu na vanua sa tiko kina oqo na nodrau nei. Rau a wasea na nodrau rarawa, ia o rau na yalewa vakasakiti oqo ni Kalou, ni yalodei tu na matadrau, sa kaya ni rau kila ni sa marau tu oqo na nodrau nei, ka sa rawa ni tiko vata kei Jisu.
Ena yabaki ni bula gone oqo, rau a kune vakacegu ena yavu levu ni bula marau ka, ena nodrau ivakarau ga vagone, vakadinadinataka na momona vakaoti kei na totoka tu ni Tucaketale ni iVakabula. Rau kila tu oqo ena lomadrau ena vuku ni veivakatavulici vinaka ni tubutubu, matavuvale, kei na iliuliu ni Lalai dauloloma ka tei sorenikau tu ni vakabauti Jisu Karisito kei na bula tawamudu. Yalomatuataka tu na nodra yabaki, vuqa na dina rau kila deivaki na goneyalewa lalai oqo sa basika vei keda ena itukutuku ni Siganimate kei na ilesilesi ni iVakabula vakaturicake tale kei na nodra vosa na parofita ka tukuni ena iVola i Momani.
Au sa raica ni gauna e solia kina o Peresitedit Russell M. Nelson e dua nai loloma ni Vola i Momani ki na dua tale eda sega ni vakabauta vata, oka kina ira na iliuliu e vuravura, dau gole o koya ki na 3 Nifai ka wilika na rairai ni Karisito vakaturicake tale vei ira na Nifai. Ni caka oya, sa vakadinadinataka sara tikoga na parofita bula na Karisito bula .
Eda sega ni rawa ni duri vaka ivakadinadina i Jisu Karisito me yacova ni da sa rawa ni vakadinadinataki Koya. Na iVola i Momani sa dua tale na ivakadinadina i Jisu Karisito baleta ena kena veitabana tabu, era sa vakadinadinataka veitaravi na parofita ni sega walega ni na lako mai o Karisito, ia ni sa lako mai.
Ena Vukuna Ga
Au taura tu oqo e ligaqu na ilavelave ni matai ni kena tabaki na iVola i Momani. Sa dau yavalati au saraga niu cakava. Ena levu ni noqu bula vaqase, au sa kurabui, luvuci, ka vakadeitaki ena ka a cakava o Josefa Simici me rawa ni vakadewataka ka tabaka kina na ivolanikalou tabu oqo. Na caka mana eso e dodonu me yaco esa veivakurabuitaki meda vakasamtaka.
Ia oya e sega ni vu ni kena yavalati au na ivola oqo. E sa baleta ni vola oqo, levu mai na dua tale sa tabaki tu ena vuravura oqo, sa vakadinadinataka na bula, ilesilesi, vakavuvuli, Veisorovaki, kei na Tucaketale i Jisu Karisito. Kemuni na taciqu kei na ganequ, na vulici vagumatua ni vola oqo baleti Jisu Karisito ena veisautaka na nomu bula. Ena dolava na matamu ki na rawaka vou eso. Ena vakalevutaka na nomu nuinui ka vakatawani iko ena loloma cecere. Vakalevu sara, ena tara ka vaqaqacotaka na nomu vakabauti Jisu Karisito ka vakalougatataki iko ena kilaka tudei ni sa kilai iko o Koya kei na Tamada, lomani iko, ka vinakata mo kune sala lesu tale ki vale, ena matanivola levu H.
Taciqu kei na ganequ, sa yaco tu na gauna, era a tukuna taumada na parofita eliu, “ena tete yani ki na veimatanitu, veimataqali, duivosavosa, kei ira na tamata kecega na kilaka me baleta na iVakabula.”8 Eda sa raica tiko na vakavotukana na parofisai oqo e matana votu, ena vakadinadina i Jisu Karisito ka kune ena iVola i Momani.
Sega na ivola e levu cake me vakaraitaka oya:
-
Ena vuku i Jisu Karisito, sa veisau na ka kecega.
-
Ena Vukuna, sa vinaka cake na ka kecega.
-
Ena Vukuna, sa rawai tu na bula—vakabibi na veigauna mosimosi.
-
Ena Vukuna, sa rawa na ka kecega.
Na Nona veisiko vaka iVakabula vakaturicake tale, a vakatakila na Kalou na Tamada, esa itukutuku lagilagi ka talei duadua ni Siganimate. Ena vukei ira na lewe ni matavuvale ni rawata na nodra ivakadinadina i Jisu Karisito me noda iVakabula ka Dauveivueti, ka sereka tu na ivau ni mate.
Au tinia ena noqu ivakadinadina ena dina taucoko ni Vola i Momani kei Jisu Karisito ni sa Luve ni Kalou bula. Ena yacai Jisu Karisito, emeni.