Ilo Iaļ in Ijo Koņaer
Kom̧ ro rainin rej em̧m̧akūt m̧aanļo̧k ilo iaļ in ijo koņami rej kajoor an Kabun̄ eo an Rilo̧mo̧o̧r im em̧ōj an jepļaaktok.
Ij lukkuun jar kōn jipan̄ eo an Jetōb Kwojarjar āinwōt aō kiiō kwaļo̧k aō iakwe, kautiej, im kam̧m̧oolol kōn membōr ro an Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata ipeļaakin laļ in.
Er rej jān Waikōn eo Āliktata
Iiō eo 1947, ekar jejjet 100th iiō anniversary in paineer ro kein kajuon an Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata rekar itaaktok ilo Salt Lake Valley. Elōn̄ kōjeraam̧m̧an in kakeememej ko rekar kōm̧m̧an ilo iiō ņe, im naan in kam̧m̧oolol ko rellōn̄ rekar waļo̧k kōn rikaļoor rein reniknik an Jisōs Kraist ro rekar tōl iaļ ko, kalōk m̧ōn jokwe ko, katōk jikin kallib ko ilo āne jam̧dān in ejjab emourur, im rekar ejaake jukjukinped ko.
Būreejtōn J. Reuben Clark, Rikakpilōklōk eo Kein Kajuon ilo Būreejtōnji eo Kein Kajuon, ekar leļo̧k juon iaan naan in kōjeraam̧m̧an ko ban meļo̧kļo̧ke im ekaeņōm̧m̧an n̄an paineer rein retiljek ilo Oktoba 1947 kweilo̧k eo eļap.
Ilo ennaan in an, Būreejtōn Clark ekar kile ritōl ro rebun̄bun̄ ro rekar tōl tok rim̧m̧akūt tok rein jān irrilōk, āinwōt Būreejtōn Young, Heber C. Kimball, Wilford Woodruff, Parley P. Pratt, im elōn̄ ro jet. Ijoke, jibadbad eo an eļap ekar jab n̄an kwaļo̧k tōbrak ko an rein kajjojo. Ijjelo̧kin, ennaan ko an rekar pedped wōt ioon jetōb kein rekajoor ilo jerbal ko etaer rejjab bun̄bun̄ barāinwōt kar jab jeje ilo bwebwenato in Kabun̄ in. Taitōļ in ennaan eo an ej “They of the Last Wagon.”1
Būreejtōn Clark ekar kōmeļeļeiki ilo meļeļe eo ellaajrak kōn kadkad ko an im apan̄ ko an rim̧m̧akūt tok rein me rekar jelm̧aeiki ro rekar ito itak ilo waikōn eo āliktata ilo kajjojo iaļ in waikōn ko raitok me rekar kijoone toļ jiddik ko. Ekar nōbar rein reperan rejabun̄bun̄ im ejjeļo̧k ej kakeememej er, ro rekar menonoiki būn̄al ko, raan n̄an raan, wiik n̄an wiik, im allōn̄ n̄an allōn̄ jen aolep waikōn ko rej būlbūli im̧aan mejāer—im ro rekar anjo̧ jān mennin kapan̄pan̄ ko ejjeļo̧k jem̧ļo̧kier rekar jelm̧ae ilo iaļ eo aer.
Būreejtōn Clark ekar kwaļo̧k, “Er rej jān waikōn ko āliktata rekar bun̄ m̧aanļo̧k, rejorāān im mōk, ikinejnej neer, jet iien renanin ebbweer, em̧m̧akūt kōn tōmak eo aer bwe Anij ej iakwe er, bwe jepļaaktok in gospel eo ekar m̧ool, im bwe Irooj ekar tōl im kōjebwebweiki Em̧m̧aan ro Rejitōn Bōro ro rej bwilūk m̧aan.”2
Ekar kōjem̧ļo̧k naan ko an kōn nōbar in me ekam̧ōņōņō: “N̄an jetōb rein rettā, reļļap ilo tōmak, ilo jerbal, ilo mour ewāppen, ilo ejaake ļāmoren in ad, ij ettā im leļo̧k aō iakwe, aō kautiej, im nōbar.”3
Jab Dikļo̧k Ijo Koņaer
Ilo 1990, Būreejtōn Howard W. Hunter, innām Būreejtōn eo an Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro, ekar leļo̧k juon ennaan kōn jipan̄ ko reļļap im ejjeļo̧k jem̧ļo̧kier an membōr ro an Kabun̄ in ro rej tiljek ilo jerbal im tōmak im ro rej bōk jidik ak ejjeļo̧k kile jen armej ak nōbar.
Būreejtōn Hunter ekar kakobaba:
“Kar ba [kōn likao eo edik im peran Kaptin Moronai]:
“‘Eļan̄n̄e aolep armej rekar, im raar, im renaaj kar, āinwōt Moronai, lo, lukkuun kajoor ko an hell renaaj kar idikdik indeeo, aaet, devil enaaj kar ejjeļo̧k an kajoor ioon būruōn ro nejin armej’’ (Alma 48:17).
“Ejjab ke juon naan in nōbar em̧m̧an n̄an juon em̧m̧aan ebun̄bun̄ im kajoor. … Ruo eoon ko tokālik ej juon ennaan kōn Hilamōn im em̧m̧aan ro jein im jatin, ro rekar kōm̧m̧ane ijo koņaer me edikļo̧k kile jān Moronai, jej riit:
‘Kiiō lo, Hilamōn im ļōm̧aro jein im jatin rekar jab dikļo̧k ijo koņaer n̄an armej ro jān Moronai’ (Alma 48:19).”
Būreejtōn ekar wōnm̧aanļo̧k wōt, “Ilo bar ba, men̄e Hilamōn rekar jab kile ak jetm̧atm̧at āinwōt Moronai, ekar āinwōt eļap ijo koņaan, en̄in, ekar āinwōt rijjipan̄ eļap ak wōrtokjen āinwōt Moronai.”4
Innām Būreejtōn Hunter ekar ko̧o̧njeļe kōj aolep bwe jen jab dik ilo ijo koņaad. Ekar ba: “Eļan̄n̄e kwoj en̄jake jon̄an ļap in ta eo kwoj kōm̧m̧ane iiō in ak iiō ko rej itok wōt me rejjab kōm̧m̧an am̧ lukkuun bun̄bun̄, kwon innem̧m̧an. Enan̄in aolep armej ro rem̧m̧an tata ro rekar mour rekar jab lukkuun bun̄bun̄ barāinwōt. Jerbal im eddōkļo̧k, tiljek im niknik.”5
Ilo Iaļ in Ijo Koņaer
Ij kam̧m̧oolol kōn milien membōr ro an Kabun̄ in ro rainin rej itok n̄an Rilo̧mo̧o̧r6 im bun̄ m̧aanļo̧k ilo iaļ in bujen eo ilo waikōn ko āliktata ilo iaļ in wāikōn in ad ippān doon—im ro ilo m̧ool ejjab dikļo̧k ijoko koņaer. Tōmak eo ami ekajoor ilo Jemedwōj Ilan̄ im Irooj Jisōs Kraist im mour ko ami rewūjlepļo̧k, em̧m̧an rej im̧we eō bwe in erom̧ juon em̧m̧aan im rikaļoor em̧m̧an.
Ij iakwe kom̧. Ij kautiej kom̧. Ij kam̧m̧oolol kom̧. Im ņaij nōbare kom̧
Juon ennaan ilo Bok in Mormon eo jān Samuel Rileman eo ejjejjet an kōmeļeļeiki en̄jake ko aō kōn kom̧.
“Lo bwe eļapļo̧k m̧ōttan eo aer rej ilo iaļ in ijo koņaer, im rej etetal jim̧we im̧aan Anij, im rej lale n̄an kōjparok kien ko An im kakien ko An. …
“Aaet, ij ba n̄an kom̧, bwe eļapļo̧k m̧ōttan eo aer rej kōm̧m̧ane men in, im rej kijejeto kōn tiljek ejjab kijeļo̧k bwe remaron̄ bōktok bwe in ro jeir im jatier n̄an jeļā kōn m̧ool.”7
Ij tōmak naan in “ilo iaļ in ijo kūņaer” ej kōmeļeļeiki m̧aan im kōrā ro jeid im jatid ro reloļo̧kjeņ ro rej kappukot im jijet iturin armej ro rej make iaer ilo kweilo̧k ko an Kabun̄ in ilo elōn̄ kain wāween ko jet. Er rej aolep iien kajjieon̄ in kaenōm̧m̧an ro rej pād ilo aikuj in kaenōm̧m̧an,”8 ilo aer jab kōtmāne jabdewōt kile ak nōbar n̄an er.
Naan in “ilo iaļ in ijo koņaer” ej kōmeļeļeiki ripālele ro im ajri ro rej rie juon m̧ōttā, juon jinen ak jemān, ak juon ajri eo ej jerbal ilo juon jerbal in tōl ilo Kabun̄ eo an Irooj em̧ōj an jepļaaktok. Aer dim̧, inem̧m̧an, im jab kile rej rejtake kajoor eo ej kōm̧m̧an bwe kōjeraam̧m̧an ko an elōn̄ kajjojo armej im baam̧le ko ilo wāween ko me renaaj lukkuun in jeļā kaki wōt ilo indeeo.
Naan in “ilo iaļ in ijo koņaer” ej kōmeļeļeiki kajjojo armej ro, ro rekar oktakļo̧k jān Anij, ilo ettā rej bar-oktak tok n̄an E bar juon alen,9 ukweļo̧k jān jerawiwi ko aer, im kappukot karreeo im kajoor in kōmour eo an Pinmuur eo an Rilo̧mo̧o̧r eo. Itok n̄an Kraist10 kōn ro̧o̧ltok n̄an iaļ in bujen eo jān jerawiwi rej erroloul ilowaan “iaļ ko remo̧”11 eaorōk ilo jetōb im lukkuun in wāppen. Ilo aer bun̄ m̧aanļo̧k kōn tōmak im jab barōk ilo kōm̧m̧an em̧m̧an, er rej katōt pedped eo an juon jerbal eļap ilo mour ko an kajjojo armej,12 “n̄an aolep epepen ko im n̄an indeeo.”13
Naan in “ilo iaļ in ijo koņaer” ej kōmeļeļeiki kajjojo armej ro rewāppen ro rej jan̄nuwaade aer erom̧ aļaļ em̧ōj eo̧ti n̄an Rilo̧mo̧o̧r kōn bujen ko remālim im kain̄i ko an gospel eo An—ak maron̄ kajejtokjen jān kōm̧m̧an āindein jān jekjek ko ilōn̄ in jon̄ak ko aer. Ij kallim̧ur bwe ami limo enaaj jako im ami pokake im tiljek ilo kijenmej leļo̧k ankilaami n̄an Anij enaaj maron̄ nōbare ilo “iien ko an Irooj.”14 “Jan̄ enaaj pād wōt ilo bon̄, a lan̄lōn̄ enaaj itok n̄e e jibboñ.”15
Naan in “ilo iaļ in ijo koņaer” ej kōmeļeļeiki rūkook ro reim̧we ipeļaakin laļ in ro rej jerbal n̄an Irooj ilo jipan̄ ro jerar im membōr ro n̄an “ron̄ tarlep in gospel eo ilo lo eo [aer] make, im ilo kajin eo [aer] make.”16 Ainikier, sign language, im bok ko em̧ōj aer ukook rej leļo̧k m̧ool ko rem̧ool, aaet jet wōt iaad rejeļā etaer ak jan̄in kar kwaļo̧k ad kam̧m̧oolol. Kōn mennin letok an lo ko me rej jeraam̧m̧an kake, rukook ro rej tiljek jerbal, mōņōņō in jipan̄, im, eļaptata, jipan̄ armej ro bōk mennin letok eo an jetōb ilo aer riit im ron̄jake naan eo an Anij.17
Naan in “ilo iaļ in ijo koņaer” ej kōmeļeļeiki rim̧are ro retiljek ro rej kautiej eddo in bujen eo aer n̄an tim̧oon im kobrak laļ im ro rekar jeraam̧m̧an kōn kajoor im kijenmej ilo dāpij ajri ro nejier n̄an kwaļo̧k kautiej ilo kweilo̧k in kwojkwoj eo. Ilo juon laļ eo ej ļapļo̧k an pok im jorrāān kōn kakkure ko reļļap im kālet ko rebōd, jetōb kein reperan rejjab eo̧ron̄ ainikien ko rāinjuon rej nōbar kōļmenļo̧kjeņ ko rej ļōmņak er make; er rej kautieje kwojarjar im aorōk eo an mour eo ilo karōk in m̧ōņōņō eo an Jemedwōj Ilan̄ n̄an ajri ro Nejin.
Elōn̄ rim̧are ro rej barāinwōt lōke n̄e kōņaan ko rejim̧we an būruweer rejjab kile wāween im n̄āāt rekar kōjatdikdik im ettōņak kaki. Er rej “kōttare wōt Irooj”18 im jab kajjitōk bwe Enaaj tōpar raan in mour ko aer ioon laļ in. “Bwe jān wōt kar jinoin laļ armej raņ rekar jab ron̄ im jab en̄jake jān lo̧jiln̄i, im jabdewōt māj eaar jab loe, O Anij, ijjello̧kun wōt Kwe, ekōjkan an eļap men ko Kwaar kōpooji n̄an e eo ej kōttare Eok.”19
Naan in “ilo iaļ in ijo koņaer” ej kōmeļeļeiki taujin im taujin in ritōl ro an nursery im rūkaki ro an Būraimere ro rej iakwe im kōmeļeļeik ajri ro an Kabun̄ in kajjojo raan in Jabōt.
Ļōmņak wāween eo ejelet jerbal in jipan̄ eo ekar kōm̧m̧an jān rikaļoor rein rewūjlepļo̧k—im kōjeraam̧m̧an ko rekabwilōn̄lōn̄ kar kallim̧uri ro otemjej rej jerbal in karejar n̄an ajri ro.
“Im [Jisōs] ej kabwijere juon ajri e dik im kajutak e eoļōpeir, im ke em̧ōj An jiburlep e, E ba n̄an er,
“Jabdewōt eo enaaj bōk jon iaan ajri rein ilo Eta, ej bōk N̄a, im jabdewōt eo ej bōk N̄a, e jab bōk N̄a, a Eo ear jilkintok Eō.”20
Naan in “ilo iaļ in ijo koņaer” ej kōmeļeļeik ajri ro reniknik rej kanooj kea kōn ro jineer im jemāer rerūtto, juon m̧am̧a eo ejabwe iien an kiki ej kaenōm̧m̧an juon ajri ilo iien eo jinen ej riwaj āinwōt juon “ļaion ilo kōjem̧ in oror eo” an m̧weo im̧ōn,21 Membōr ro an Kabun̄ in ro rekar itaaktok m̧okta im pād wōt n̄an karōk im limi jea ko, im im̧we armej ro kajjojo reka karuwaineneik baam̧le eo, ro jerāer im m̧ōttāer n̄an itok im loe, itok im jipan̄, im itok im pād wōt.22
Ikar kōmeļeļeiki jejjo wōt waanjon̄ak ko an rikaļoor ro rej kōjparok bujen im rewūjlepļo̧k an Jisōs Kraist āinwōt kom̧ ro rej bun̄ m̧aanļo̧k “ilo iaļ in ijo [koņaami].” Milien waanjon̄ak ko jet an Armej ro Rekwojarjar ilo Raan ko Āliktata ro rej leļo̧k “aolepān jetōb ko aer”23 n̄an Anij maron̄ loe ilo m̧woko rej likūt Kraist pedped eo aer im ilo iunit ko an Kabun̄ in ipeļaakin laļ in.
Ami iakwe im jerbal, ron̄jake im ekkatak, kea im kaenōm̧m̧an, im katakin im kam̧ool kōn kajoor eo an Jetōb Kwojarjar. Ami jitlo̧k im emakijkij in jar, ej kajoorļo̧k im kajoorļo̧k ilo ettā bōro, im dimļo̧k im dimļo̧k ilo tōmak ilo Kraist, “n̄an obrak [ami] jetōb kōn m̧ōņōņō im ineem̧m̧an, aaet, em̧ool n̄an karreoik im kokwōjarjare [būruōmi], kokwōjarja eo ej itok kōnke aer … kōtļo̧k [būruweer] n̄an Anij.”24
Kallim̧ur im Naan in Kam̧ool
Er ro jān waikōn eo āliktata, aolep ro ejjab dikļo̧k ijo koņaer, im kom̧ ro rainin rej bun̄ m̧aanļo̧k ilo iaļ in ijo koņaer rej kajoor eo an Kabun̄ eo em̧ōj an jepļaaktok an Rilo̧mo̧o̧r. Im āinwōt an kar Irooj kallim̧ur, “Aolep tūroon ko im mo̧jen ko, tōln̄an ko im kajoor ko, naaj kwaļo̧ki im likūti ioon aolep ro rekar kijenmej ilo peran kōn gospel eo an Jisōs Kraist.”25
Ij lan̄lōn̄ in kam̧ool bwe Jemedwōj Ilan̄ im Nejin Ejitōn Bōro rej mour im Aer kallim̧ur rej m̧ool, ilo āt eo ekwojarjar an Irooj Jisōs Kraist, amen.