General Conference
Thothup Ngak Somoel Ulan e Yafos ni Gubin e Rran
October 2024 general conference


14:17

Thothup Ngak Somoel Ulan e Yafos ni Gubin e Rran

Thothup Ngak Somoel era fal’aeg gubin e rran ni nge par nib thothup. Ra chuchgur nagdad ngak Somoel migad falflaen’ ngodad.

Gamaed e tabinaw ko Gong e bay e fafael nigamaed ma tay ko rran nigamaed be madnam ngay, nib mu’un e thin ko mak’ak’aar ngay nifan e papa.

Machane biney e gosgos e bathil rogon. Reb e team e bay Tutuw riy (ni arame gag) nge l’agruw i pfak fakag, ni 12 nge 11 e duw rorow. Ma raba’ reb e team ni yaed e artificial intelligence (AI) ni ke fal’aeg rogon Cousin Peter ni nge yoeg binen nib mak’ak’aar ni woed rogon nima yoeg i Gerrit W. Gong. I Tutuw Gerrit Gong nge AI Gerrit Gong.

Fagli pfak fakag nge gag e guwaread riy ni s’omon.

Mang e yima pining ko dinosaur nima yani tuneg e karo? Tyrannosaurus nima Bilbilig.

AI Gerrit Gong e kanoeg ngak—mu leam ni woed Gerrit W. Gong. Mu non ni bod ir.

AI Gerrit Gong—“Ba’aray reb e thin ko mak’ak’ar nima yoeg e papa’ ni ke yoeg Gerrit W. Gong, nibe yean u ya’an, nibe leam: Mangfan ni farke gek’iy nib sobut’aen’ e be pi’ e falflaen’ ngak e gidii’? Ni Bachan e bay lik’ingin nib sug ko t’ufeg nge pa’ngin nib sug ko murnguy. Woed e rake gak’iy nem, gadaed e krayag ni ngaed pire’egned e falflaen’ ni fa’anra gadbe ayuweg e girdii’.”

Ere, mang e gabe lemnag? Arfan nikanoeg e thin nib mak’ak’ar ko papa ngay.

Bo’or rogon nrayog ningad minmindad, migad falflaen’ ngodaed, nrayog ni ngad guyed nga owchidaed. Bin bay rodaed e fare gospel ko falflaen’ nge thothup ulan e yafos ni gubin e rran. Thothupeg e ma fal’ag rogon e tin nib thothup ban’en. Machane thothupeg e kuma ayuwegdaed ko pin’en nib thothup ni gadaed be rrin’ ni gubin e rran—ggan ni gubin e rran, ni woed rogon fapi mana, ulan ere fayleng ney nib sug ko rachangol nge ppan. Ra ngan un ngak Somoel, ma thingarda thothup niged gadaed, ya Ba Thothup,ma nge ayuwegdaed ngad thothup gaed, ma arram nira pinningdaed Somoel ngad uned Ngak.

Ra bagdad ma bay e biroek’ e yat. Npan ni gamow Sister Gong e gu mada’nagmed—gidii’en e members ko Galasia nge fagar—ma mornga’agen e thothupeg rom ngak Somoel ko Yafos rom ni Gubin e Rran e ma pi’ e falflaen’ ngomow. Gara par ni meedalip e Cs: communion rom ngak Got, urngin e girdi’ nge murnguy rorad ngorad, michmicheg nge m’ag rorad ngak Got, tabinaw, nge pifagar—lukngun rok Yesus Kristus.

Be m’ug e biney nib riyul’: gidii’ nibay ko tiliw nim michuwaen’raed e bay boech e falflaen’ roraed, mab fel’ fithik’ i dow, ngak pi’in ndariy e michmicheg roraed fa tha’ nib thothup. Falflaen’ nge rogon nib fel’ e yafos, rogon i fithik’ i dowey nge rogon e leam, rogon fan nge fan ni yima rrin’, yul’yul’ nge rogom, tha’ rom, nge rogon fani nemow e gubin rom ko salpiy—ko pin’ey ni gubin, liyoer ulan e tiliw era mon’og nigem.

Tiney e gidii’ e ma falflaen’raed ko dowef nge rogon e leam roraed mab fel’ wun’raed ko rogon e yafos roraed ko gubin e duw nge gin ni yaed be par riy.

Yima pining fithingan e biney ni “yalen e tiliw nib nemow” e ma pi’ e tomilang, fan ni ngan rrin’, nge thogthog ni demturug gelngin e mo’war ulan e yafos. Na’un ko mich nge ulung ko Gidii’en Got e ma micheg e biney ni dariy be’ ma yigo ir rok’. Thothup ngak Somoel e ma yoeg ni dabni thin nib yabaq, ma dabni tarfaangin, ma dabni guy e tin ni dani fel’ nibay ko fapi internet. Thothup ngak Somoel e ma yoeg e arrogom ko tin nib thothup nge tin ni yima tayfan, arrogon ko tin nrima pi’ e falflaen’ ngodaed, rogom, nth’abi fel’ napan ni gadaed be Laek u fithik’ e mich.

Uw rogon ya’an e biney ni thothup ngak Somoel ko yafos ni gubin e rran?

Thothup ngak Somoel ko yafos ni gubin e rran e wod ya’an l’agruw ni’ nib fel’yangren row, kar mabgol gow nike gaman reb e duw, ni yow be fol ko fapi m’ag ko gospel, yow be gafgow u ta’abang, nge pigpig ni yow be tay ulan e yafos rorow.

Me tabab, “Napan e high school, ug moey u fithik’ e lumor. Ku thamiy ni d’ani moey Got rog ni nge ayuwegneg. Reb e nap ngay, me text nigeg e fagar rog me ga’ar, ‘Ey kam be’eg e Alma 36?‘

“Napan ni gu tabab i bi’eg,“ ke yoeg,“me suguyeg e gapas nge t’ufeg.“ Kug thamiy ni woed nikan pii’ ba gumuchmuch ngog. Napan nigu bi’eg Alma 36:12, Kug nang ni ke guyeg e Chitamangiy nu Tharmiy ma minang e n’en ni gube thamiy.”

Me ul’ul’ ngay, “U mm’on nigu mabgol gow, mugog e tin nib riyul’ ngak e fiance rog ni gag e d’ani gel e mich rog ko mornga’agen e tithing. Mangfan nibe yoeg Got ngodaed ni ngad pi’ed e salpiy ma boech e gidii’ e bay rok’ ni bo’or nrayag ni nge pi? Fiance rog e ayuwegneg nge weliy ni gathi mornga’agen e salpiy machane mornga’agen i rrin’ e tin nike motochiyel nag ngodaed. Me pi’ e athamgil ngog ni ngu tabab i pi’ pilwon e tithing.

“Kurug guy e mich rog nike gaa’,” key yoeg. “Bochingiyal’ ma ribuchu’uw e salpiy, machane bo’or e pi tawa’ath ni gamow be guy mab gaman e salpiy nibay romow.”

Nge reb, “napan e klass ko nursing rog,” ke yoeg,”karimus ni yigogag e member ko Galasia nibay nge en nike mabgol. Bo’oringiyal’ ni guma digey e klass rog ni bachan e gidii’ u klass ni yaed be non ndani fel’ ni mornga’agen e mich rog, mornga’agen ni gube chuw ko maadne garment, fa bachan e kug mabgol ni kugub bitir.”

Machane be ’ul’ul i yoeg, “Bin ba’aray e semester nike thumur e kug gay rogon ni nge fal’ag rogon i weliy mornga’agen e tin nib michuwun’ug ngay nge rogon nib fel’ ni nggu dag ko gidii’. Llowaen’ nge mich rog e niga’nag ni bachan e kan sikeng nigeg ni nggu sak’iy u biyang ni yigo’gag ko pin’en nib michuwun’ug ngay.

Me ul’ul’ fare mo’on nike mabgol me ga’ar, “U mm’on ninggu wan ko mission rog min pi’ ba mulwol ngog ni nggu ’un ko gosgos ko college baseball. Biney nigu dugliy e rib momaw’, machane gu tay e pin’ey nga barba’riy mugwean nggu pigpig ngak Got. Dariy bi’id ma gura thilyeg e biney nikug rrin’ ni l’agruw e duw.

“Napan nigu sul nga tabinaew,“ me yoeg, “rib momaw’ rogon machane kug thamiy nikug gel, makug papay, mab fel’ fithik’ i downgig. Bagel pa’ag ni gube yoen’ u mm’on nigu chuw. Bo’or e gosgos nrayag ngog ko tin somm’on napan nigu chuw, nib mo’on fare school ngay nrigu ba’adag ni nggu un ngay. Ma, bin th’abi ga’fan,“ me yoeg, “kug taga’ ngak Somoel ko gubin ban’an rog.”

Me uneg ngay, “Napan ni gag reb e tamachib kug machib nag ni Chitamangiy nu Tharmiy e micheg gelngiy nima yib u dakean e meybil, machane bochingiyal’ ma guma pagtilin e biney.”

Tawa’ath nima yib ni bachan e pi tamachib ni yaed be thothup-ngak-Somoel e ribo’or. Salpiy, ngiyal’, nge ku boech bin’en e bay ni d’ani moem. Machane napan nira yib e pi tamachib ndemuturug e gin nikar bad riy ngar thothup ngak Somoel, ma gubin ban’en mara fel’ kanawo’en nge ngiyal’ riy nira pi’ Somoel.

Chiney nike 48-e duw rog, reb e senior missionary, “Chitamangig e ba’adag ni nggu wean nga college, gathi ngguwan ko mission. Tomuren e biney, me yib e m’ar ngak ko gum’ircha’ nge yim’ ko napan e 47 e duw rok’. Ku thamiy e kireb u gum’ircha’eg. Uw rogon nrayag ni nggu fel’eg nge mat’aw e biney ngak e chitamangig?

“Tomuren,“ me yoeg, “kug dugliy ni nggu waen ko fare mission, kug guy e chitmangig ulan reb e lik’ay. Ba gapas mab falflaen’ ngay, ni gura pigpig.“

Biney e senior missionary e ul’ul’, “Ni woed rogon fare Doctrine and Covenants 138ni machib nag, michuwun’ug ngay ni krayag ni nge pgipig e chitamangig ni’ir reb e tamachib ulan fare tofen e ya’el. Gu be guy chitimag ni be ayuweg ea thangituw-romaed, ni ke chuw ko Germany ni ke 17 ea duw rok’ ninggu lost niged ko chongin ea tabinaw; ngan pir’eg biyay.”

La’anggig e ki yoeg, “U fithik’ fare ulungi walag ko pumo’on rog, fare aningeg nraned ko mission e aram e pi’in ni kar thapagned e college degree nib mon’og.”

Thothup ngak Somoel ulan e yafos ni gubin e rran e wod ya’an reb e tamachib nike fil rogon ni nge pagaen’ ngak Got ni nge duugliy rogon e yafos rok’. U mm’on riy, napan ni fith ninge yibliy be’ nike m’ar, me ga’ar fare tamachib, “bay e mich rog; ere gura yibliy ni nge gol. Fin aram,” ni ga’ar fare tamachib, “kug fil ko ngiyal’ nem ni gathi nggu meybil ko tin nigu ba’adag, machane tin nib manang Somoel nib ga’fan ngak facha’. Mug yibliy facha’ ko gapas. Ta’aboch riy me yibi yim’ u fithik’ e gapas.”

Thothup ngak Somoel ulan e yafos ni gubin e rran e wod fare thamtham nima yib u barba’ fare veil, ni ngabi peth, me pi’ e gapas, nge gelngiy. Bay reb e administrator u reb e unniversity nima yoeg nibe thamiy ko girdii’ nikemus ni manang mornga’agen nima meybil ni fan ngak. Pi ch’aney e kar duguliyed u lane yafos roraed ko fare university ma yaed be ul’uleg e ayuweg ko fare mornga’agen e sikuul nge fapi bitir riy.

Ba walagdad ni bpin nima gay rogon nge rrin’ gelngin nrayag rok’, u tomuren ni chuw figirngin ni bochane d’ani yul’yul’ ngak nge fapi bitir rorow. Gube falflaen’ ngak nge pich’an niwoed ir. Rebborran ngay ni yibe tata’aer e maad, nibay pa’ u dakean fapi maadne garment, me ga’ar, “Mangfan fal’ngin e pin’ey?” Me thamiy ba lam ni yib ngak nib munguy, “Fapi m’ag rom e bay rog.”

Go napan e 50 e duw ngay, bay reb e bpin nri ba’dag ninge fel’ thilrow e chitamangin. “Napan ni gube ilaal,” ni ga’ar, “bay pi walageg ni pumon nge chitamag, fin gub—karimus ni gag e bpin ni fak. Karimus ni n’en ni rigu ba’dag e ‘ngu rrin’ gubin nib fel’’ nifan e papa’ rog.

“Me yim’ e chitinag! Karimus e cha’en nibay u thilmow e chitamag nge gag.

“Borran riy“, me yoeg fare walag ni ppin,“mug rung’ag ba lam, ‘mu pining e chitamam nge un ngam nga temple.’ Irreram e somm’on riy ko yar romow e papa‘ rog ni gamow ma yean ngalan e na’un rok’ Somoel. Goeg ko papa’ rog ni rib t’uf rog, Me yoeg ngog ni rigub t’uf rok.

“Par ulan fare na’un rok’ Somoel e ke golnag mow. Chitinag e daniyag ni pi’ e ayuw ngomow u fayleng. Fani yan nga barba’ fare veil fani aram e yag ni pi’ e ayuw nge fal’ag e n’en nike tagan. Fare temple e polo’nag e milekag romaew ni ngu manged reb e tabinaew ni manechubog.”

Me ga’ar fare mo’on matam, “Fare yibliy ko temple e reb e tawa’ath nrib thothup ni keyag ngomow e bitir rog ni karimus ni’ir e bpin ni fakag. Chiney e gamow ma yaen u ta’abang ma gamow be thamiy ni yibe gelnag e t’ufeg romow.

Thothup ngak Somoel ulan e yafos ni gubin e rran e mu’un e ngiyal’ ngay napan ni bayi yim’ be’. U mm’on ko biney e duw, chitinag, Jean Gong, e ke yim’ u mm’on ni nge gaman 98 e duw rok’.

Fa’an gara fith ko chitinag, “Gaba’adag e ice cream ni fithingan e rocky road, fa chocolate nib wechwech, fa strawberry?” Ra ga’ar nina’, “Arrogon, rayag, ni nggu riq leman ni gubin?” Min’ e rayoeg e danga’ ngak e chitinam, nrib ga’ nraba’adag gubin lamen fapi ice cream?

Bay biyay nigu fith ngak e Chitinag ko mang e duugliy ni kari fal’ag wa’ath e yafos rok.

Ke yoeg, “Fare tawfe ni un ngay ni nge mang reb Fare Galasia ku Yesus Kristus ni Fan ko Gidiiʼen Got ko Tin Tomur e Rran nge ir ni chuw u Hawaii nge yib ngaray, ni gin ni mada’nag e chitmangem riy.”

Tawfe nag ko napan ni 15 e duw rok’, ni’ir e karimus u fithik’ e tabinaew rok’ nib ga’ gathon ni ’un ko Galasia, chitinag e bay e mich ko m’ag rok’ mab pagaen’ ngak Somoel nira tawa’ath nag nge mfen gathon e tabinaew rok. Ku tawreng nag e chitinag, ni woed rogon ni gabe tawreng nag gidii’en e tabinaew rom. Machane gumnang ni chitiningig e dawri chuw. Kemus nd’ani moey uroy ko chingiyal’ney. Guma tayfan nge gubin e pi’in nike yim’ ni yaed e bugi gidii’ nib fel’ thingwaread ni gubin e rran nib thothup nag ngak Somoel.

Arragon, thothup nag ngak Somoel ulan gubin e rran e mu’un e yib ngay ni bo’or yay ngak Somoel ngalan e na’un rok’ nib thothup. Biney e bay nib riyul’ ni demturug ko gadaed pi gidii’en e Galasia fa tafagar.

Dalip i tafagar ni ra bad ko fare Thimbuw ko fare Temple u Bangkok Thailand.

“Irreray tigil’ e gol nigey,” nike yoeg bigyaed.

Ko gin ni yima tawfe riy, bigyaed e ke yoeg, “Napan gura yib ngaray, ma guba’adag ni ngan lukuyeg madabug ni nggu denen biyay.”

Bin dalip e ga’ar, “Rayag ni ngam thamiy fare gelngin e thothup?”

Mereb bugithin nib thothup, temple rodaed e be piningey ma be yoeg:

“Thothup Ngak Somoel.

“Fare Na’un rok’ Somoel.”

Thothup Ngak Somoel era fal’ag gubin e rran ni nge par nib thothup. Be chuchugur nagdaed ngad falflaen’ gaed ku Somoel nge ku gadaed nge fal’eg rogdaed ni ngaed pired ku Got ni Chitimangdaed, nge Yesus Kristus, nge cha’an nib t’uf rodaed.

Woed rogon fare fagar rog, bay ni’um lemnag ni fa’anra gab t’uf rok e Chitamangiy nu Tharmiy. Fulweg riy e rib magagiyel, ni’ir e arrogon! Rayog ni ngad thamiyed ea t’uf Rok’ u nap’an ni gadaed be fal’eged ea thothup ni fan Somoel ni birodaed ni gubin ea rran, ni gadaed be falflaen’ ni manimus. Ngad rined ni arrogon, ni Gube meybul udakaen e fithingan ku Yesus Kristus, amen.

Babyoren e Ayuw

  1. Ngiyal’ e bin Kakrom e M’ag, kan machib nagdaed ni, “’I Gag SOMOL ni Got romed, ere thingar mu ted gimed ni gimed ba tabgul, ni bochan e gub thothup” (Leviticus 11:44). Dared u mit e thothup ngak Somoel (mugy ko Doctrine and Covenants 20:69), sak’iy ko yungin’en nib thothup (muguy ko Doctrine and Covenants 45:32), Mu ted fan e Madnan mi gimed tay nib thothup (muguy ko Exodus 20:8), chuw ko fapi maad nib thothup (muguy ko Exodus 29:29), fanay fare gapgep nikan yibliy (muguy ko Exodus 30:25), tawa’ath nagmed fapi profet nib thothup (muguy ko Doctrine and Covenants 10:46), min taga’ ko fapi chep nib thothup (muguy ko Doctrine and Covenants 20:11), fapi motochiyel nib thothup (muguy ko Doctrine and Covenants 20:20), nge fapi angel nib thothup (muguy ko Doctrine and Covenants 20:6). Thothup ngak Somoel e susun ni nge tawa’ath nag gubin yang ko yafos rom.

  2. Muguy ko Moses 6:34.

  3. Mu guy “Religion and Spirituality: Tools for Better Wellbeing?,” Gallup Blog, Oct. 10, 2023, news.gallup.com. “Worldwide, people with a greater commitment to spirituality or religion have better wellbeing in many respects”—including positive emotions, sense of purpose, community engagement, and social connections (Faith and Wellness: The Worldwide Connection between Spirituality and Wellbeing [2023], 4, faithandmedia.com/research/gallup).

  4. Rareb e pi’ey nike buch e kug weliy—u fithik’ e t’ufeg nge adag—ko rogon e thin ku facha’ nib mu’un ngay nike pi’mat’won.

  5. U lan fare Galasia ea daba’, ma pilal nib fel’ yangren ni bay ea 18-35 ea duw (ni ku bay ea gidii’ ni mabgol nge dawori mabgol nib fel’ yangren) nge pilal ni daawori mabgol (ni 36-45 ea duw) ea ba ta’areb-nge dalip (32.5 pasenet) ko urngin chongin ea Galasia. Ko tinem ea 5.623 milion chongin ea Galasia, pilal nib fel’ yangren ni bay ea 18-35 ea duw roraed ea bay ea 3.625 milion (ni 69400 ea ba mabgol), ma bay ea 1.998 milion ni dawori mabgol ni bay ea 36-45 ea duw roroaed. Pich’an rodaed nib fel’ yangren ma dawori mabgol ea rbay fal’ngin; urngin nib fel’. Ra bigyaed ma bay e mich rok’, nibe gay, ma be athamgil, nge murnguy roraed. Tiney ni gube weliy mornga’agen u roy e be yipfan mornga’agen boech e tin nike buch ko pi fal’yangren nge tin nike pilaal ni yigoyaed roraed ko napan ni kug mada’gaed ulan e Galasia.

  6. Chiney, ma bay 77,500 e tamachib nibe pigpig ulan 450 e mission u dakean e fayleng. Biney e mu’un fapi tamachib ngay ni fal’yangren, fapi tamachib nibe pigpig, nge yubugolnibe pigpig, machane gathi 27,800 e gidii’en e tamachib ni pilaal fa be pi’ e ayuw. Rareb e pi mornga’agen e pi tamachib ney, ko ngiyal’ nra fal’aged rogonraed u dakean e pigpig nge ngiyal’ nikar suled, era bigyaed makan suguy ko thothup ngak Somoel.

    Bo’or e pi tamachib ney ni kar thapagned e tin ni wo’en e thothup. Tiney e mu’ub fapi mich ngay ko pi pigpig nikar ted ni ngar ayuwegned e gidii’ ni ngar bad ngak Yesus Kristus nge pi tamachib ney ni yaed be mang pigachalpen Yesus Kristus nge Machib Nag e Gospel Rog tamachib. Machib Nag e Gospel Rog e ma thilyeg fapi tamachib, me pingeg, fare mich roraed ni bachan e pin’en nike buch roraed. Kar filed rogon ni ngar t’ufeged e gidii’, ndemuturug yang, thin riy, nge yalen. Yaed be polo’nag fare profecy ko fare thin nib mangil ko mornga’agen fare gospel ku Yesus Kristus nin sulweg yarmen ngan polo’nag u dakean e naam, thin, nge gidii’. Kar nanged rogon e par ngak be’ nib thil ngoraed ni’ir e en niyow btamachib Yaed ma muruwel fapi members u ta’abang, fapi tiyugang’, nge fapi tafagar nib thilthil ngoraed, nge kuboch ni bo’or.

    Machib Nag e Gospel Rog fapi tamachib ni yaedbe chugliy e mich nge fal’nginraed. Kar ngongliyed e tha’ nikan yibliy nifan e en ni yow tamachib u ta’abang. Kar filed ni fol ere fek fapi taw’ath nge ma’ang’ang i yib. Kar manged, fapi gidii’ nibay e m’ag roraed: “I gag beeʼ ni gachalpen i Yesus Kristus, ni fachaʼ ni Fak Got” (3 Nephi 5:13).

  7. Boch e gidii’en e Galasia nib yul’yul’ ma yaed ba sag, pi sisters nge brothers, e yaed be pire’eg ni yaed bay u fithik’ e momaw’ ni dariy bi’id ma yaedra mel’eg e biney kanawo’en. Pi Gidii’en Got ney ni yaed ba yul’yul’, e yaed be ul’ul’ ni gubin e rran, ni yaed be son nag Somoel. Somoel e rabagdaed ma manang, ni wod rogon e biney nikan weliy mornga’agen, e be pi’ e ayuw nge athamgil ngodaed ni ngad taga’gaded ko nigyal’ rok’ nge kanawo’en.

  8. Bo’or e tha’ u thilin e galabithir nge bitir nrayag ni ngan gelnag. Ri gub falflaen’ ngay ko gubin e pi’nen, ni tomuren bukun e duw, athamgil, mi n’agfan, nge m’ag e kan ngongliy fa kan fulweg rogon. Re bpin ney e dubun ni nge sap e gidii’ ngak e chitamangin nib thil. Ke ga’ar, “I’ir e reb e matam nib yul’yul’ ma be’ ni’ir reb e tiyugang’ nib fel’.”

  9. Ra reb e bitir ma rogon ni biney e ke yean u rogon nin chowathliyraed, ma dariyfan e biney ya baga’ ni buchu’uw ban’en ni yaed manang napan ni kiyaed bitir, nge urngin e pin’en nima rrin’ e chitinginraed ngoraed. Dariy reb e thin nrayag ni nge weiliy rogon e nangfan, tu’ufeg, nge adag nifan e chitamangig nge chitiningig nra dagew nike ayuwegneg napan ni gumang reb e figirngiy, galbithir, nge reb e thingtuw. Gara sap ko mfen nifan fare wo’en e falflaen’, marayag, ko therek ko temple ni dariy bi’id manemus, rayag ni ngad guyeddaed ni gadaed e chitingin, titaw, nge thingtaw nge barba’ riy.

  10. Daba, mornga’agen 60 percent ko chongin ko Galasia u dakean e fayleng ba paer ko 50 miles (80 km fa mornga’agen ta’areb e hour) ko fare Tabinaw ko fare Somoel. Boch e duw nga mm’on, napan ni yira yoeg nike m’ay reb e temple, go napan dalipi-ko aningeg gidii’en e Galasia nibe par ni gowa reb e awa ko fare na’un rok’ Somoel. Biney e be yean u rogon, machane yibe athapeg nib chuchugur nrayag ni yaen nga na’un rok’ Somoel’ nib thothup ni gubin ngiyal’, ni ngeyag nin yibliy gathon e tabinaew nge gadaed nge pi pfakdaed nga m’on.

  11. Ko Temple rodaed, fare yol nibay riy e “Thothup Ngak Somoel, fare Na’un Rok’ Somoel.” In e temple e bay boech e thin riy ni bo’or ko biney, ni woed fithing e Galasia nikan uneg ngay. Ma in e temple e bay e biney e thin riy nikan thilyeg u but’: “fare na’un rok’ Somoel, thothup ngak Somoel” (u Atlanta, Los Angeles, nge San Diego un lane Merikan). Temple u Logan e kemus nibay e thin riy ni, “thothup ngak Somoel.”