Kapitulo 29
Usa ka Dakong Pamilya
Sa sayo sa 1996, sa Pilipinas, ang presidente sa Relief Society sa Stake sa Iloilo nga si Maridan Nava Sollesta nakadawat og balita gikan sa iyang presidente sa stake, si Virgilio Garcia. Sa milabayng pipila ka bulan, misulat siya sa kinatibuk-ang kapangulohan sa Relief Society nga naghangyo nga magpabisita ni Chieko Okazaki, ang unang magtatambag ni Presidente Elaine L. Jack. Ang makapalambo sa pagtuo nga mga pakigpulong ni Sister Okazaki sa komperensiya nakapadasig ni Maridan, ug mituo siya nga ang kababayen-an sa iyang stake makabenepisyo gikan sa pagpaminaw niya nga mamulong sa personal. Ug karon, si Presidente Garcia misulti niya, si Sister Okazaki nakadawat sa buluhaton nga mobisita sa ilang stake.
Bag-ohay lang, ang Simbahan nakakab-ot og mahinungdanong kalamposan: adunay mas daghang Santos sa gawas sa Estados Unidos kaysa sulod. Si Maridan ug ang iyang bana, si Seb, nagpasakop sa Simbahan sayo nianang milabayng sobra sa dekada. Naselyo sila sa Manila Temple niadtong 1984, ug sila adunay tulo ka anak nga lalaki, nga karon nag-edad og siyete, nuwebe, ug diyes. Sa lima ka tuig sukad sa pagkatawag ni Maridan isip presidente sa Relief Society, ang Simbahan sa Pilipinas mitubo og sobra sa 80,000 ka miyembro. Ang sumada sa mga miyembro sa nasod anaa sa 360,000 ka miyembro, nakapahimo niini nga ikalima sa labing daghan nga populasyon sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa kalibotan, nga nalabwan lamang sa Estados Unidos, Mexico, Brazil, ug Chile.
Ang gidaghanon sa kinatibuk-ang mga awtoridad gikan sa gawas sa Estados Unidos nagkadaghan usab. Anaa na sa Una ug Ikaduha nga mga Korum sa Seventy naglakip sa mga sakop sama nila ni Angel Abrea gikan sa Argentina, Hélio da Rocha Camargo ug Helvécio Martins gikan sa Brazil, Eduardo Ayala gikan sa Chile, Carlos H. Amado gikan sa Guatemala, Horacio A. Tenorio gikan sa Mexico, Yoshihiko Kikuchi gikan sa Japan, Han In Sang gikan sa South Korea, ug Augusto A. Lim gikan sa Pilipinas. Niadtong 1995, ang Unang Kapangulohan naghimo og tahas sa awtoridad sa area aron pulihan ang katungdanan sa representante sa rehiyon, nagdugang sa gidaghanon sa mga lider sa pagkapari sa tibuok kalibotan nga nagsuporta sa lokal nga mga yunit. Si Sister Okazaki, nga natawo ug nagdako sa Hawaii, mao ang unang tawo nga gikan sa Asya nga nagserbisyo diha sa usa ka kinatibuk-an nga kapangulohan sa Simbahan.
Sa Iloilo City, si Maridan mismo nakasaksi sa pagtubo sa Simbahan. Niining higayona aduna nay walo ka ward ug unom ka branch sa iyang stake, ug ang pagbisita sa matag kongregasyon mas lisod alang niya ug sa ubang mga lider sa stake. Si Maridan tag-iya ug nagdumala og kompanya sa mga tambal [pharmaceutical company], nga maoy nakapabisi niya. Apan gibuhat niya ang iyang labing maayo aron mangalagad sa kababayen-an nga iyang giatiman. Bisan og daghan sa mga kinabig ang nahimong lig-on nga mga miyembro, adunay daghan usab nga mga Santos sa Pilipinas nga mihunong sa pagtambong sa ilang mga miting sa Simbahan. Usahay, sa dihang mibisita si Maridan nila, dili sila makig-istorya niya. Ang uban midawat sa iyang mga pagbisita ug mipasalamat sa pagtagad nga iyang gihatag nila.
Samtang nakig-istorya si Maridan niini nga mga babaye, iyang nahibaloan nga ang uban nasilo sa isigka miyembro sa Simbahan. Ang uban nawala ang ilang pagtuo o mibalik sa ilang kanhi nga mga kinabuhi. Ang ubang mga babaye wala malingaw o wala kaayoy makuha gikan sa mga miting tungod kay dili sila kahibalo og Iningles o Tagalog, ang duha ka dako nga pinulongan sa Simbahan sa Pilipinas. Bisan og ang Simbahan nagtrabaho aron maanaa ang mga materyal sa hapit duha ka gatos ka pinulongan ug sinultihan sa nasod, ang komunikasyon mao ang usa sa dakong problema taliwala sa mga miyembro sa Simbahan.
Si Sister Okazaki miabot sa Siyudad sa Iloilo sa buntag sa Pebrero 24, 1996. Si Maridan ug si Presidente Garcia kabahin sa komitiba sa pag-abiabi nga misugat niya, ni Elder Augusto A. Lim, ug ni Sister Myrna Lim sa airport.
Sa tibuok adlaw, si Maridan ug ang mga miyembro sa iyang stake gitudloan ni Sister Okazaki ug ni Elder Lim. Sa iyang unang leksiyon, si Sister Okazaki migamit sa Doktrina ug mga Pakigsaad 107 sa paghatag og gibug-aton sa kaimportante sa pagkat-on ug pagtuman sa mga katungdanan sa usa ka tawo diha sa Simbahan. Pagkagabii, namulong siya sa tibuok stake mahitungod sa pagtinguha og mga panalangin gikan sa Langitnong Amahan.
“Akong minahal nga mga kaigsoonan,” siya miigon, “makapangayo kita sa mga gitinguha sa atong kasingkasing. Makapangayo kita uban sa hugot nga pagtuo ug pagsalig. Kita nasayod nga ang mahigugmaong Amahan maminaw nato. Andam Siya nga mohatag nato sa unsay atong gusto kon buot Niya.”
Ang sunod nga adlaw mao ang Dominggo, ug si Sister Okazaki mitambong sa mga miting sa Ward sa Siyudad sa Iloilo. Atol nianang higayona, siya mitudlo ug miawhag ni Maridan nga makigtambag sa mga sister sa Relief Society gamit ang ilang lumad nga pinulongan aron makasabot sila sa iyang instruksiyon. Sa wala pa mobiya nianang pagka-hapon, si Sister Okazaki mihatag ni Maridan og usa ka basahon bahin sa pagpangulo.
Pipila ka bulan ang milabay, si Maridan ug ang ubang Pilipino nga mga Santos adunay kahigayonan nga makahimamat og laing lider sa Simbahan: si Presidente Gordon B. Hinckley. Sukad nahimong presidente sa Simbahan, mibiyahe siya sa tibuok kalibotan nagbisita sa mga Santos. Sa Pilipinas, mibisita siya sa Manila ug sa Siyudad sa Sugbo.
Samtang didto sa Manila, gitubag niya ang mga pangutana mahitungod sa Simbahan alang sa mga estasyon sa lokal nga telebisyon. Usa ka pangutana nga gipasabot diha sa “Ang Pamilya: Usa Ka Pamahayag ngadto sa Kalibotan,” usa ka bag-o nga pamahayag sa Unang Kapangulohan ug sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles. Sulod sa daghang katuigan, ang mga lider sa Simbahan nabalaka nga ang tradisyonal nga mga pagtulun-an mahitungod sa kaminyoon ug sa pamilya nagkausab sa tibuok kalibotan. Ang pamahayag nagmatuod nga ang kaminyoon tali sa lalaki ug babaye gi-orden sa Dios ug nga ang pamilya mahinungdanon sa Iyang plano sa kaluwasan. Naghupot kini sa kabalaan sa kinabuhi, namahayag nga ang tanang tawo hinigugmang mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye sa langitnong mga ginikanan, gilalang diha sa hitsura sa Dios, adunay mga kinaiya sa pagkadios ug kalagmitan nga mahimong usa ka dios. Nag-awhag usab kini sa mga ginikanan sa paghigugma sa ilang mga anak ug sa pagpadako nila diha sa pagkamatarong, magtinabangay nga magkauban samtang sila nag-establisar og usa ka panimalay nga gibase sa “hugot nga pagtuo, pag-ampo, paghinulsol, pagpasaylo, pagtahod, gugma, kaluoy, buhat ug maayong makalingaw nga mga kalihokan.”
“Ang pamilya mao ang organisasyon nga gi-orden sa Dios,” si Presidente Hinckley mipasabot sa nag-interbiyo diha sa Pilipinas. “Ang Dios mao ang atong Amahan sa Kahangtoran, ug kita mao ang Iyang mga anak, walay pagtagad sa atong kaliwatan, kolor, o unsa pa. Kitang tanan Iyang mga anak. Kabahin kita sa Iyang pamilya.”
Dayon, samtang namulong sa coliseum nga napuno sa traynta y singko ka libo nga mga Santos, iyang gipasabot nga ang mga tawo usahay mangutana niya kon nganong paspas kaayo ang pagtubo sa Simbahan sa Pilipinas.
“Ang tubag mao ra kini,” siya miingon. “Kini nga Simbahan nagsilbing angkla, usa ka lig-ong angkla sa kamatuoran dinhi sa kalibotan nga mausabon ang mga mithi.”
“Ang matag lalaki ug matag babaye nga nagpasakop niini nga Simbahan ug naghupot sa mga pagtulun-an niini,” siya mipadayon, “magpuyo og mas nindot nga kinabuhi, mahimong usa ka mas malipayon nga lalaki o babaye, maghambin sa iyang kasingkasing og dakong gugma alang sa Ginoo sa Iyang mga paagi.”
Usa ka gabii niadtong Marso 1996, si Veronica Contreras nagbarog tupad sa iyang bana, si Felicindo, sa gawas sa gambalay sa ilang ward sa Santiago, Chile. Bag-o lang sila nga mibalhin ngadto sa kapital gikan sa Panguipulli, mas gamay nga siyudad sa habagatang bahin sa Chile, nanghinaot nga makakaplag og mas maayong mga oportunidad sa edukasyon alang sa ilang lima ka anak. Mas maduol usab sila sa Santiago Chile Temple ug mahisakop sa stake, nga makahatag og naestablisar nga mga klase sa seminary ug mga kalihokan sa kabatan-onan. Bisan og dili kadto Dominggo, ang magtiayon naghunahuna nga tingali mangita sa ubang mga miyembro nga anaa sa meetinghouse. Apan sa pag-adto nila didto, ilang nakita nga nakatrangka ang mga pultahan. Walay tawo.
Sa kaulahian niana nga semana, ang magtiayong nakasugat og duha ka misyonaryo nga nagbisikleta ug mihangyo nila nga tabangan ang ilang pamilya nga makontak ang bishop. Wala madugay, ang bishop miadto sa balay sa mga Contreras ug miabiabi nila sa ward, apan ang iyang pagbisita wala moandam nila sa unsay naghulat nila sa ilang unang Dominggo sa simbahan.
Sa Panguipulli, ang mga Santos mitratar sa ilang meetinghouse sama sa ilang panimalay, nagpabilin niini nga limpyo ug maayong pagkamintinar. Apan sa pagsulod ni Veronica sa meetinghouse sa Santiago, nasurprisa siya sa nakita nga ang mga salog ug mga bungbong napuno sa mga marka sa sapatos ug sa mga marka sa ligid gikan sa mga bata nga nagsakay sa ilang mga biseklita agi sa mga pasilyo. Atol sa panagtigom alang sa sakramento, kadaghanan sa mga lingkoranan walay naglingkod, bisan og ang ward adunay sobra sa pito ka gatos nga mga miyembro nga anaa sa mga rekord.
Makaguol, ang mga problema nga nahibaloan sa mga Contreras diha sa ilang bag-ong ward normal ra sa Chile. Ang gidaghanon sa mga bunyag sa kinabig sa tibuok Habagatang Amerika paspas nga mitubo atol sa mga 1980 ug sa sayo sa 1990, nga maoy hinungdan sa pagkamugna sa dinosena nga mga stake. Apan daghang bag-o nga mga miyembro sa tibuok kalibotan naglisod sa pagpadayon sa ilang pasalig sa gipahiuli nga ebanghelyo human sa ilang bunyag.
Ang mga lider sa Simbahan nabalaka mahitungod sa pagpabilin sa bag-ong mga kinabig sulod sa katuigan ug naningkamot nga masulbad ang isyu sa lainlaing mga paagi. Pagka-1986, ang lokal nga katungdanan sa pagkapari sa seventy giwagtang, nagdugang og kalig-on sa lokal nga mga korum sa mga elder. Ang mga misyonaryo giawhag usab sa paggahin og mas daghang oras sa pagpakigdait sa bag-ong mga miyembro, ug ang Simbahan naghimo og unom ka sunod-sunod nga mga leksiyon alang sa bag-ong mga miyembro sa pagtabang sa bag-ong mga kinabig nga makapahiangay. Apan daghang tawo ang wala gayod makadawat niini nga mga leksiyon. Ug ang mga ward sama sa usa diha sa Santiago sa kasagaran nabug-atan sa kadaghan sa trabaho. Diyotay ra ang mga miyembro nga nagtambong sa mga miting kon itandi sa sumada sa gidaghanon sa mga Santos diha sa ward.
Ang bag-ong bishop sa mga Contreras buotan ug matinud-anon nga tawo, apan siya walay mga magtatambag aron motabang nga mabahin ang iyang trabaho. Kinahanglan usab siya nga mogahin og taas nga oras sa trabahoan ug kasagaran dili makahimamat sa mga miyembro sa adlawng tingtrabaho. Sa dihang nahimamat siya ni Veronica ug ni Felicindo, mitanyag sila og tabang pinaagi sa pagserbisyo kon asa sila gikinahanglan. Wala madugay, ang ilang kinamagulangan nga anak nga babaye ang nagtukar sa organ sa ward, ug ang ilang mga anak nga lalaki nagserbisyo uban sa laing mga batan-ong lalaki. Si Felicindo misugod sa pagtabang sa buhat sa family history ug sa templo ug nagserbisyo sa high council sa stake. Si Veronica, nianang higayona, gitawag isip presidente sa Relief Society sa ward.
Ang uban miapil nila sa ilang pagserbisyo. Apan aduna pay daghang angayng buhaton aron matabangan ang ward nga mas makalihok.
Sa dihang gipahibalo ang Hong Kong Temple niadtong Oktubre 1992, si Nora Koot Jue nalipay kaayo. Milabay na ang sobra sa traynta ka tuig sukad sa iyang pagserbisyo sa Southern Far East Mission. Nianang higayona, mibalhin siya sa Estados Unidos, naminyo og Chinese American nga ginganlan og Raymond Jue, ug nagpadako og upat ka anak. Apan ang iyang mga kasinatian isip nahauna nga Chinese nga kinabig sa Simbahan sa Hong Kong wala gayod mawala niya. Kini mao ang mga istorya nga iyang isugilon sa iyang mga anak sa dili pa matulog.
Si Raymond naghunahuna nga ang tibuok pamilya kinahanglang moadto sa pagpahinungod sa templo.
“Dili,” miingon si Nora. “Dako kaayo og gasto.”
Miinsister si Raymond. “Kinahanglan kita nga moadto,” siya miingon.
Ang pamilya misugod sa pagtigom og kwarta. Ang mga anak karon mga hamtong na, ug nasayod sila kon unsa ka importante ang balay sa Ginoo ngadto sa ilang inahan. Sa dihang mibalhin siya ngadto sa Estados Unidos niadtong 1963, mihapit una siya sa Hawaii aron modawat sa iyang pagtuga didto sa templo sa Laie. Unya, siya ug si Raymond naselyo sa Los Angeles Temple, ug wala madugay human niana, ang Oakland Temple gipahinungod duol sa ilang panimalay sa San Francisco Bay Area sa California. Si Nora ug si Raymond sa kadugayan nahimong mga worker sa templo didto, naghatag ni Nora og oportunidad sa pagpahigayon sa mga ordinansa sa templo gamit ang Mandarin, Cantonese, Hmong, ug ubang mga pinulongan.
Sa dihang nahuman na ang Hong Kong Temple niadtong Mayo 1996, ang Simbahan nagpahigayon og duha ka semana nga open house. Si Nora ug ang iyang pamilya miabot sa siyudad sa gabii sa Mayo 23, tulo ka adlaw sa wala pa ang pagpahinungod sa templo. Sa paggawas nila sa airport, si Nora mibati og kainit, umogon nga hangin ang mipalibot niya.
“Welcome sa Hong Kong,” giingnan niya ang iyang pamilya nga nagpahiyom.
Pagkasunod pipila ka adlaw, gisuroy ni Nora iyang pamilya sa siyudad. Ang iyang kinamagulangan nga anak nga babaye, si Lorine, nakaserbisyo usab og misyon sa Hong Kong, ug nalipay nga manag-uban nga makabisita pag-usab sa lugar. Samtang gipakita ni Nora ang iyang mga anak sa kadalanan ug mga gambalay nga kanhi iyang nahibaloan, ang mga istorya nga ilang nadungog sa mga bata pa sila nahimong tinuod. Usa sa unang mga lugar nga siya midala nila mao ang templo, gitukod sa nahimutangan sa karaang mission home diin migahin siya og daghang panahon isip batan-ong babaye. Walay sama ang kalipay ni Nora nga makita ang lugar nga nahimutangan sa ingon niana ka sagrado nga katuyoan.
Pagkabuntag sa Dominggo, Mayo 26, ang pamilya mitambong og espesyal nga panagtigom alang sa sakramento uban sa presidente sa misyon ni Nora, si Grant Heaton, ug uban pang mga misyonaryo kaniadto sa Southern Far East Mission. Atol sa miting, si Presidente Heaton ug ang mga misyonaryo mihatag og pagpamatuod. Sa dihang turno na ni Nora, mibarog siya. “Ang Espiritu nagdilaab sulod kanako,” siya mipamatuod. “Produkto ko niini nga yuta ug niini nga misyon. Ug mapasalamaton ko.”
Pagkasunod buntag, si Nora ug ang iyang pamilya manag-uban nga naglingkod sa celestial nga lawak sa Hong Kong Temple. Ang panagway ni Nora masanagon ug mapahiyomon samtang gisugdan ni Presidente Thomas S. Monson ang miting ug namulong si Elder Neal A. Maxwell sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles. Mibati siya nga ingon og nahibalik siya sa lugar diin ang iyang panaw nagsugod. Kwarenta y dos ka tuig sayo niana, mihangyo siya ni Elder Harold B. Lee nga ipadala og balik ang Simbahan ngadto sa Hong Kong. Pipila lamang ang mga Santos diha sa siyudad nianang higayona. Karon ang Hong Kong aduna nay balay sa Ginoo, ug didto siya uban sa iyang bana ug mga anak.
Sa pagtapos sa miting, si Presidente Thomas S. Monson mibasa sa pag-ampo sa pagpahinungod. “Ang Imong Simbahan naglambo ug nakapanalangin sa mga kinabuhi sa daghan sa Imong mga anak nga lalaki ug babaye dinhi niini nga lugar,” siya nag-ampo. “Kami nagpasalamat Kanimo alang sa tanan nga midawat sa ebanghelyo ug nagpabilin nga matinuoron ug matinud-anon ngadto sa mga pakigsaad nga gihimo uban Kanimo. Ang Imong Simbahan niini nga dapit miabot na sa hingpit nga kahingkod uban sa pagpahinungod niining sagrado nga templo.”
Ang mga luha midagayday sa aping ni Nora samtang ang tanan nanganta og “Ang Espiritu sa Dios.” Sa dihang nahuman na ang panapos nga pag-ampo, siya mipundok sa iyang bana ug mga anak sa iyang mga bukton ug migakos nila. Ang iyang kasingkasing napuno sa kalipay.
Nianang gabhiona, ang pamilya mitambong og panagtigom og balik sa misyon. Miabot sila nga medyo naulahi og gamay ug nakita nga ang tanan nag-istoryahanay na sa usa ka lawak. Nahilom ang tanan sa dihang misulod si Nora, ug ang iyang pamilya nahingangha kay ang matag usa nagpulipuli sa pagtimbaya niya uban sa pasidungog ug pagtahod.
Samtang nakig-istorya si Nora sa karaang mga higala, ang usa ka tigulang nga lalaki mipikpik sa iyang abaga. “Nakahinumdom ka ba nako?” nangutana siya.
Si Nora mitan-aw niya, ug nausab ang iyang panagway sa dihang nailhan niya kini. Siya si Harold Smith, usa sa unang mga misyonaryo nga iyang nahimamat sa bata pa siya. Siya mipailaila niya ngadto sa iyang mga anak.
“Wala ko maghunahuna nga nakahimo ko og kalainan,” siya miingon kaniya [kang Nora]. Dili siya katuo nga siya nahinumdom kaniya.
“Dili nimo makalimtan ang mga tawo nga miluwas nimo,” miingon si Nora.
Pagka-Mayo 1997, ang gobyerno sa Zaire nahugno human sa katuigan sa panaggubat ug kasamok sa politika. Si Presidente Mobutu Sese Seko, nga nagkontrolar sa nasod sulod sa tulo ka dekada, himatyon, ug siya wala nay gahom karon nga ipahunong ang kataposan sa iyang administrasyon. Ang mga pwersa sa militar gikan sa Rwanda, silingan sa Zaire sa silangang bahin, nakasulod sa nasod sa pagpangita sa gipalayas nga mga rebelde gikan sa kaugalingong sibil nga gubat niini. Ang ubang mga nasod sa silangang bahin sa Africa sa wala madugay misunod, sa kaulahian nakigkumboya og pwersa sa ubang mga grupo aron papahawaon ang nagluya nga presidente, pulihan siya og bag-ong lider, ug usbon ang ngalan sa nasod og Democratic Republic of the Congo, o DRC.
Ang Simbahan padayon nga naglihok diha sa rehiyon samtang nagkagrabe ang panag-away. Mga unom ka libo ka mga Santos ang nagpuyo sa DRC. Ang Kinshasa Mission naglangkob og pito ka nasod nga adunay disesiyete ka full-time nga mga misyonaryo. Pagka-Hulyo 1996, ang pipila sa mga magtiayon gikan sa rehiyon mibiyahe og sobra sa duha ka libo ug walo ka gatos ka kilometro aron modawat sa ilang mga panalangin sa templo sa Johannesburg South Africa Temple. Pipila ka bulan ang milabay, pagka-Nobyembre 3, ang mga lider sa Simbahan miorganisar sa Kinshasa Stake, ang unang stake sa DRC ug ang unang stake sa Africa nga French og pinulongan. Adunay lima ka district usab ug baynte sayis ka branch nga nagkatap sa tibuok misyon.
Sa Luputa, si Willy Binene, karon baynte siyete anyos, naglaom gihapon nga makaserbisyo og full-time nga misyon, bisan sa kagubot sa iyang nasod. Apan sa dihang iyang gipakigbahin ang iyang pangandoy ngadto ni Ntambwe Kabwika, usa ka magtatambag sa kapangulohan sa misyon, nakadawat siya og makasagmuyo nga balita.
“Akong igsoon,” si Presidente Kabwika miingon niya, “ang limitasyon sa edad kay baynte singko anyos. Walay paagi nga matawag ka sa misyon.” Dayon, naningkamot sa paghupay niya, siya midugang, “Batan-on pa ka. Mahimo ka nga moeskwela, magminyo.”
Apan wala mahupay si Willy. Grabe ang iyang gibati nga kasagmuyo. Murag dili makataronganon nga ang iyang edad ang nakapugong niya sa pagserbisyo og misyon. Nganong dili man pwede nga adunay eksepsiyon, ilabi na human sa tanang nahitabo niya? Naghunahuna siya kon ngano nga ang Ginoo mismo ang midasig niya sa pagserbisyo og misyon. Iyang gilangan ang iyang edukasyon ug panarbaho aron sundon kana nga pag-aghat—ug para sa unsa man?
“Dili ka kinahanglang magproblema niini,” miingon siya sa iyang kaugalingon. “Dili maayo nga imong ipanghimaraot ang Dios.” Nakahukom siya nga magpabilin kon asa siya ug buhaton ang tanan nga gisugo sa Ginoo kaniya.
Unya, pagka-Hulyo 1997, ang mga Santos sa Luputa pormal nga naorganisar ngadto sa usa ka branch. Human sa pagkatawag ni Willy isip klerk sa pinansiyal ug misyonaryo sa branch, iyang naamgohan nga ang Ginoo miandam niya sa pag-establisar sa Simbahan diin siya nagpuyo. “OK,” miingon siya, “dinhi ang akong misyon.”
Ang ubang pipila ka Santos sa Luputa Branch gitawag usab isip mga misyonaryo sa branch. Tulo ka adlaw sa usa ka semana, si Willy nag-atiman sa iyang mga tanom. Sa ubang mga adlaw moadto siya sa matag balay nagsulti sa mga tawo mahitungod sa ebanghelyo. Human niana, si Willy manglaba sa iyang usa lamang ka parisan sa karsones aron limpyo kini pagkasunod adlaw. Dili siya segurado unsay nakapadasig niya sa pagsangyaw sa ebanghelyo sa hilabihan ka makugihon, ilabi na sa mga panahon nga kinahanglan siya nga molakaw nga walay sulod ang tiyan. Apan nasayod siya nga gimahal niya ang ebanghelyo, ug gusto siya nga ang iyang katawhan—ug sa umaabot nga panahon ang iyang mga katigulangan—makaangkon sa mga panalangin nga anaa kaniya.
Ang buhat mahimong mahagiton. Ang ubang mga tawo mihulga sa mga misyonaryo sa branch o mipasidaan sa uban nga likayan sila. Pipila sa mga tawo sa baranggay gani nagpundok aron gub-on ang mga kopya sa Basahon ni Mormon. “Sunoga ang Basahon ni Mormon,” miingon sila, “ug ang Simbahan mawala.”
Apan nakita ni Willy nga ang Ginoo naghimo og mga milagro pinaagi sa iyang mga paningkamot. Kausa, sa dihang siya ug ang iyang kompanyon nanuktok sa pultahan, naabli kini nga baho kaayo ang sulod sa balay. Gikan sa sulod, ilang nadungog ang hinay nga tingog nga nanawag nila. “Sulod lang,” miingon kini. “Masakiton ko.”
Si Willy ug ang iyang kompanyon nahadlok nga mosulod sa balay, apan misulod sila ug nakita ang usa ka lalaki nga luya kaayo. “Mahimo ba nga mag-ampo kita?” nangutana sila.
Miuyon ang lalaki, mao nga nag-ampo sila, mipanalangin niya nga ang iyang sakit mawala. “Mobalik mi ugma,” sila miingon niya.
Pagkasunod adlaw, ilang nakita ang lalaki nga anaa sa gawas sa iyang balay. “Kamo mga tawo sa Dios,” miingon siya. Sukad sa ilang pag-ampo, miarang-arang ang iyang pamati. Gusto siya molukso sa kalipay.
Ang lalaki dili pa andam nga magpasakop sa Simbahan, apan ang uban andam na. Matag semana, si Willy ug ang ubang mga misyonaryo nakighimamat sa mga tawo—usahay sa tibuok nga mga pamilya—nga gustong mosimba uban sa mga Santos. Sa ubang mga Sabado, nagbunyag sila og hangtod sa traynta ka tawo.
Ang Simbahan sa Luputa misugod sa pagtubo.
Niadtong Hunyo 5, 1997, si Presidente Gordon B. Hinckley mibarog sa pulpito ubos sa dakong atop-atop sa Colonia Juárez, Mexico. Mga unom ka libo ka mga tawo ang nanglingkod sa iyang atubangan. “Pipila sa mga tawo sa Simbahan mibati og diyotay nga kaluoy nimo,” nangomedya siya sa mga tawo. “Murag layo kaayo ka sa tanan.”
Ang mga miyembro sa Simbahan gikan sa Estados Unidos nagpuyo sa Colonia Juárez ug sa ubang mga lungsod sa amihanang bahin sa Mexico atol sa mga pagpangronda sa gobyerno sa U.S. batok sa dinaghan nga kaminyoon niadtong mga 1880. Kini nga mga lungsod nahimutang sa uga nga Disyerto sa Chihuahuan, mga tulo ka gatos ka kilometro gikan sa dakong siyudad. Ang ilang lokal nga eskwelahan nga gidumala sa Simbahan, ang Juárez Academy, mag-usa ka gatos ka tuig na, ug si Presidente Hinckley miadto aron sa pagsaulog sa okasyon.
Si Presidente Hinckley nahibalo sa kasaysayan sa mga Santos sa Colonia Juárez, ug nakadayeg siya sa ilang determinasyon sa paghupot sa hugot nga pagtuo. “Nagtinabangay kamo sa usag usa sa mga panahon sa kasamok ug kalisdanan. Kinahanglan gayod tungod kay nag-inusara ra kamo,” siya misulti nila. “Kamo nahimong usa ka dakong pamilya.”
Pagkasunod adlaw, si Presidente Hinckley namulong sa seremonyas sa gradwasyon sa eskwelahan ug gipahinungod pag-usab ang bag-ong giayo nga gambalay sa akademiya. Si Meredith Romney, ang presidente sa Colonia Juárez Stake, midrayb niya og tulo ka gatos ka kilometro sa amihanang bahin paingon sa airport sa El Paso, Texas.
Ang dalan sa El Paso batoon ug libaongon. Sa sinugdanan, si Presidente Hinckley migahin og panahon sa pakigsulti ni Presidente Romney. Apan human niana ang panag-istoryahanay nahunong, ug si Presidente Hinckley hilom nga namalandong bahin sa mga Santos sa Colonia Juárez ug ang layo nga distansya nga ilang biyaheon aron motambong sa balay sa Ginoo. “Unsa ang atong mahimo aron matabangan kini nga mga tawo?” naghunahuna siya.
Ang pangutana may kalabotan sa mga Santos sa tibuok kalibotan. Uban sa sobra sa usa ka dosena ka mga templo nga kasamtangang giplano o gitukod pa, 85 ka porsiyento ka miyembro sa Simbahan sa dili madugay maanaa na sa sulod sa lima ka gatos ka kilometro sa templo. Sa amihanang bahin sa Brazil, pananglitan, ang mga Santos nga mibiyahe kaniadto og liboan ka kilometro aron motambong sa templo sa São Paulo mas maduol na sa bag-ong templo sa Recife, usa ka siyudad sa amihanang silangan sa baybayon sa Brazil. Ang bag-ong gipahibalo nga templo sa Campinas, usa ka siyudad nga mga nubenta ka kilometro sa amihanan sa São Paulo, sa samang paagi mohimo sa mga panalangin sa templo nga mas magamit sa unom ka gatos ka libo nga mga Santos. Sa dili madugay, ang mga templo kinahanglanon usab sa mga siyudad sama sa Porto Alegre, Manaus, Curitiba, Brasília, Belo Horizonte, ug Rio de Janeiro.
Apan si Presidente Hinckley gusto nga dad-on ang mga templo nga mas duol ngadto sa daghan pa nga mga Santos. Siya mituo nga ang balay sa Ginoo adunay mahinungdanong tahas sa pagtabang sa mga miyembro sa Simbahan nga magpabiling mapasaligon sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Kristo. Bag-ohay lang, nahibaloan sa propeta nga 20 porsiyento lang sa bag-ong mga kinabig ang nagtambong ug nag-apil gihapon sa Simbahan human sa usa ka tuig. Ang makapakugang nga porsiyento nakapahasol niya ug sa iyang mga magtatambag, ug pagka-Mayo nagpadala sila og sulat ngadto sa tanang miyembro sa Simbahan.
“Kami nabalaka kaayo mahitungod sa kadaghanan sa atong mga kaigsoonan sa tanang pangedaron kinsa nakadawat og pagpamatuod ni Jesukristo apan wala mobati sa makapatunhay nga mainitong pakigdait taliwala sa mga Santos,” mabasa sa sulat. “Daghan kaayo ang wala makadawat sa mga panalangin sa pagkapari ug sa mga saad sa pakigsaad sa templo.”
“Ang matag bag-ong miyembro nagkinahanglan og tulo ka butang,” ang sulat nagpadayon, “usa ka higala, usa ka responsibilidad, ug espirituhanong pag-amuma pinaagi sa pagtuon sa ebanghelyo.”
Sa Colonia Juárez, si Presidente Hinckley nakaamgo, ang Simbahan hapit aduna sa tanan nga gikinahanglan niini aron sa pagsangkap niini nga matang sa suporta alang sa lokal nga mga Santos. Ang usa ka butang nga kulang niini mao ang balay sa Ginoo. Ingon usab diha sa mga stake sa ubang hilit nga mga lugar sa tibuok kalibotan. Apan lisod ipangatarongan ang pagtukod og mga templo sa mga lugar diin walay igo nga mga Santos nga mogamit ug momintinar niini.
Naghunahuna siya mahitungod sa mahal nga bayranan sa mga pasilidad sa labhanan ug sa cafeteria diha sa mga templo. Kining duha naghatag og makapatunhay nga serbisyo alang sa mga patron sa templo. Apan unsa kaha kon ang mga patron magdala og ilang kaugalingong mga sinina sa templo ug mangita og pagkaon bisan asa?
Sulod sa katuigan, si Presidente Hinckley naghunahuna mahitungod sa pag-usab sa desinyo sa pipila ka templo aron magtukod og daghan pa niini sa tibuok kalibotan. Anaa na, ang Simbahan mipahiangay sa mga desinyo aron matubag ang mga panginahanglan sa lokal nga mga Santos diha sa mga lugar sama sa Laie, São Paulo, Freiberg, ug Hong Kong. Nganong dili man magtukod og templo nga aduna lamang sa mga kinahanglanon: usa ka bunyaganan ug mga lawak alang sa mga kompirmasyon, mga initiatory, mga pagtuga, ug mga pagselyo? Kon buhaton kini sa Simbahan, ang balay sa Ginoo mahimong maestablisar sa mga yuta bisan asa, magdala og sagrado nga mga pakigsaad ug mga ordinansa nga mas duol ngadto sa daghan pa nga mga Santos.
Dayon, si Presidente Hinckley nag-drowing og yanong plano alang sa matang sa templo nga iyang gihunahuna. Ang inspirasyon miabot nga klaro ug kusganon. Sa iyang pag-abot sa Siyudad sa Salt Lake, gipakita niya kini ngadto ni Presidente Monson ug ni Presidente Faust, ug miaprobar sila sa konsepto. Ang Korum sa Napulog Duha ka Apostoles misuporta usab sa ideya.
Sa kataposan, gidala ni Presidente Hinckley ang gidrowing ngadto sa arkitekto sa Simbahan. Ang arkitekto misusi sa drowing.
“Nindot,” miingon siya. “Dali ra kaayo trabahoon nga konsepto.”