Mga Pioneer sa Matag Yuta
Ang Simbahan sa Brazil Ang Umaabut Miabut sa Katapusan
Sa pisikal nga gidak-on ug sa populasyon, ang Brazil mao ang ikalima sa labing dako nga nasud sa kalibutan. Apan sa 100 ka tuig ang milabay, ang populasyon migamay, ug ang pipila mipahimulos sa natural nga kahamugaway: usa ka tropikal nga klima, tambok nga mga yuta, ug usa ka abunda sa mineral ug tubig.
Si Max ug Amalie Zapf naintriga sa Brazil ug nakahukom nga mopuyo didto. Nagpasakop sila sa Simbahan sa Germany niadtong 1908 ug milalin ngadto sa Brazil niadtong Marso 1913. Isip unang nailhan nga mga miyembro sa Simbahan nga nagpuyo sa Brazil, sila naghinam-hinam nga anaa sa usa ka nasud uban sa daghan nga mga saad. Apan ang Simbahan wala natukod sa South America, ug si Max ug Amalie sa wala madugay nakaamgo nga pagkamingaw nga bation nga sila walay kahigayunan sa pagsimba ug makig-uban sa ubang mga miyembro.1
Human sa 10 ka tuig sa Brazil, nasayran nilang Max ug Amalie Zapf ang laing matinud-anong miyembro sa Simbahan, si Augusta Lippelt, kinsa milalin niadtong 1923 gikan sa Germany uban sa iyang upat ka mga anak ug dili miyembro nga bana ngadto sa Brazil sa habagatang bahin sa Santa Catarina. Ang mga Zapfs mibalhin ngadto sa Santa Catarina aron maduol sa mga Lippelts.
Paglabay sa duha ka tuig giablihan ang South American Mission sa Buenos Aires, Argentina. Ang ikaduhang presidente sa misyon, K. B. Reinhold Stoof, gikan usab sa Germany, nadasig sa pag-establisar sa Simbahan taliwala sa daghang mga langyaw nga German nga populasyon sa habagatang Brazil. Niadtong 1928 iyang gitudlo ang duha ka mga misyonaryo, si William Fred Heinz ug Emil A. J. Schindler, sa Joinville, usa ka siyudad nga dunay dakong populasyon sa mga langyaw nga German. Pagka 1930, si Presidente Stoof mibisita sa mga Zapfs ug mga Lippelts ug mitukod og branch, diin ang duha ka mga pamilya sa katapusan makasimba ug makaambit na sa sakrament.
Unsay kalainan ang mahimo sa 100 ka tuig. Sa wala pa moabut ang Zapfs niadtong 1913, ang Brazil walay mga miyembro, walay mga misyonaryo, ug walay organisasyon sa Simbahan. Karon labaw sa usa ka milyon ka mga miyembro nagpuyo sa Brazil, ang nasud nga ikatulo nga dunay kinadak-ang populasyon sa mga miyembro sa Simbahan (sunod sa Estados Unidos ug Mexico). Ang Simbahan karon adunay mga kongregasyon sa tibuok estado ug dagkong mga siyudad sa Brazil. Ang mga kaliwat nila ni Max ug Amalie nakatagamtam sa mga benepisyo sa usa ka lig-on ug madasigon nga Simbahan sa usa ka talagsaon ug madanihon nga kasaysayan.
Nagtubo nga Sama sa usa ka Tugas
Usa ka panagna nga gihatag didto sa Argentina niadtong 1926 ni Elder Melvin J. Ballard (1873–1939) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nagsugyot nga ang rehiyon sa sinugdanan hinay nga nagtubo, apan kini sa umaabut modako og maayo. Nanagna siya: “Ang buhat sa Ginoo motubo sa hinay-hinay dinhi sama sa usa ka tugas nga motubo sa hinay-hinay gikan sa usa ka liso. Dili kini mosulbong sa usa ka adlaw sama sa sunflower nga daling motubo ug dayon mamatay.”2
Pipila lamang ang nagpamiyembro sa Simbahan sa nag-unang katuigan sa Brazil Mission, nga giablihan niadtong 1935. Ang Simbahan naglihok sa kasagaran sa pinulongan nga German hangtud 1940, sa dihang giusab kini ngadto sa Portuguese, ang opisyal nga pinulongan sa nasud. Ang mga misyonaryo nagserbisyo sa daghang mga siyudad sa tibuok nasud hangtud sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan nga kinahanglan silang mobiya sa nasud. Ang mga misyonaryo mibalik human sa gubat, ug ang buhat nagsugod na usab.
Sa siyudad sa Campinas, sa estado sa São Paulo, pipila ka batan-ong mga lalaki ug babaye nagpasakop ug nagpabiling matinud-anon. Usa niadtong unang mga miyembro mao si Antônio Carlos Camargo. Mipasakop siya sa dihang tin-edyer pa niadtong 1947, nakig-date ug naminyo sa usa ka miyembro sa Simbahan, ug niadtong 1954 mieskwela sa Brigham Young University ug sa wala madugay sa University of Utah. Siya ug ang iyang asawa mibalik ngadto sa Brazil niadtong 1963 alang sa iyang trabaho sa usa ka kompanya sa textile ug nahibulong sa pagtubo sa Simbahan. Sa dihang mibiya sila niadtong 1954, dihay pipila lamang ka gagmay nga mga branch, gidumala sa usa sa mga Amerikano nga mga misyonaryo. Hinoon, atol sa ilang pagkawala sa siyam ka tuig, hapit 16,000 ka mga taga-Brazil ang nagpasakop sa Simbahan, lakip sa daghang batan-ong mga pamilya kinsa dunay abilidad sa pagpangulo ug matinud-anong pasalig. Si Antônio namahayag, “Sila mga hamili ug halangdon nga gipili sa Ginoo dinhi sa São Paulo.”3
Niadtong 1966, 31 ka tuig human maablihi ang Misyon sa Brazil, ang unang stake sa South America naorganisar sa São Paulo. Si Elder Spencer W. Kimball (1895–1985), kaniadto sakop sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, miorganisar sa stake uban ni Walter Spät isip presidente ug si Antônio isip iyang ikaduha nga magtatambag.
Pipila lamang sa bag-ong mga lider ang nakakita sa usa ka stake. Apan ang Ginoo miandam ni Antônio, kinsa dunay daghang mga kasinatian sa simbahan sa Estados Unidos ug nakahimo sa pagtabang sa mga kapangulohan sa stake. Gikan sa pagpangulo sa mga ward ug branch nianang unang stake miabut ang mga lider alang sa dugang daghang mga stake. Ang ilang impluwensya nabati sa tibuok nasud samtang ang organisasyon sa stake nagsugod sa madasigon nga kalamboan.
Panahon sa Paglambo
Usa ka wala damha nga mga pahibalo nakaaghat og mas dako nga pagtubo sa Simbahan sa Brazil: ang pagtukod sa templo. Ang mga miyembro nasayud sa kaimportante sa mga templo, apan ang kadaghanan nakakita lamang sa mga litrato. Ang pinakaduol nga templo anaa sa Estados Unidos, liboan ka milya ang gilay-on. Si Presidente Kimball mibisita sa Brazil niadtong Marso 1975 ug sa usa ka regional conference mipahibalo sa pagtukod og templo sa São Paulo. Hilabihan nga kahinam ug sakripisyo sa panalapi nakapahuman niini niadtong 1978. Mga miyembro mitabang sa pagbayad sa bili sa pagtukod sa templo pinaagi sa mga donasyon. Daghan nila mibaligya sa ilang mga sakyanan, alahas, ug yuta aron makakwarta alang sa ilang mga donasyon.
Ang pagpahinungod sa templo niadtong Oktubre ug Nobyembre 1978 giunhan niadtong Hunyo pinaagi sa pagpadayag sa priesthood (tan-awa sa Opisyal nga Pahayag 2). Kini nga pagpadayag nagpasabut nga ang tanang takus nga mga miyembro sa Brazil makaapil sa pagpahinungod ug sa mga panalangin sa templo.
Ang mga pagpadayag sa priesthood ug pagpahinungod sa templo maoy nakapasiugda sa usa sa dakong misyonaryo nga kalampusan nga nakita sa Simbahan: labaw sa 700,000 ka mga taga-Brazil nagpamiyembro sa Simbahan sa misunod nga duha ka dekada.
Dugang nga mga panghitabo nakapadugang niini nga pagtubo. Ang nasud nakasinati og importante nga politikal ug sosyal nga kausaban nga nakaingon sa pagtubo. Daghang mga taga-Brazil mibalhin ngadto sa urban nga mga dapit ug nahimong mas bukas sa bag-ong relihiyon. Sa samang higayon, si Presidente Kimball mihangyo sa mga presidente sa stake sa Brazil sa paghimo og mga tumong aron sa pagdugang sa gidaghanon sa kabatan-onan nga taga-Brazil nga matawag sa pagserbisyo og misyon. Sa wala madugay labaw sa katunga sa mga misyonaryo nga nagserbisyo sa Brazil mga lumad nga taga-Brazil. Kining returned nga mga misyonaryo sa wala madugay nahimong lokal nga mga lider sa Simbahan.
Apan ang pagtubo sa Simbahan nakasugat og: kakulang sa kasinatian sa mga miyembro. Kini nga hagit, hinoon, dunay positibo nga resulta: kini nagkinahanglan og dugang nga hugot nga pagtuo ug espirituhanong giya tali sa mga miyembro. Sama pananglit, niadtong Nobyembre 1992 usa ka stake naorganisar sa Uruguaiana, sa kasadpang bahin sa Brazil, layo sa na-establisar nga stake sa Simbahan. Usa ka matinud-anon ug dugay na nga miyembro sa Simbahan, si José Candido Ferreira dos Santos, gitawag isip patriyarka sa bag-ong natukod nga stake, siya nabalaka. Siya mipasabut ngadto sa General Authority: “Dili ko mahimong usa ka patriayarka. Wala koy ideya kon unsa kana. Wala ko makahinumdom sukad nga nakahimamat og patriyarka ug wala gani koy patriyarkal nga panalangin.” Ang General Authority misugyot og solusyon. Sa silingang siyudad sa Alegrete, usa ka bag-ong patriyarka, si Ruí Antônio Dávila, bag-ohay usab nga natawag ug anaa sa susamang sitwasyon. Ang duha ka mga patriyarka kinahanglan mohatag og patriyarkal nga panalangin sa usag usa.
Samtang nagdawat si Brother Santos sa iyang mga panalangin gikan ni Brother Dávila, natingala siya dihang nadungog niya ang mga panalangin nga gipamulong kalabut sa iyang nangagi ug sa iyang personal nga tinguha nga walay kahigayunan nga mahibaloan sa patriyarka. Sa dihang si Brother Santos na sad ang mihatag og panalangin sa ulo ni Brother Davila, nakahilak sila sa samang kasinatian ang nahitabo. Ang duha ka mga tawo pagkahuman nagginaksanay uban sa lawom nga pagsabut sa unsay nahitabo.4 Sama nga ang Espiritu midasig nila sa paghatag sa ilang unang patriyarkal nga panalangin, ang Espiritu midasig kanila samtang sila mihatag sa gatusan pa ka mga tawo. Ang Ginoo mihatag og daghang mga espirituhanong mga panalangin sa usa ka nasud diin ang mga kasinatian sa Simbahan limitado.
Makanunayong Pundo sa Edukasyon
Ang kakulang sa edukasyon sa mga miyembro mao ang laing hagit. Kasagaran, kon ang mga misyonaryo mouli na, sila andam sa espirituhanon apan kulang sa edukasyon sa pag-angkon og igo nga panarbaho. Si Reinaldo Barreto, usa ka presidente sa stake sa São Paulo, mipasabut, “Usa gayud ka hagit ang pagpangita og trabaho. Daghang mga misyonaryo nawagtangan og paglaum sa pag-uswag, gani nawala ang ilang espirituhanong kalig-on sa ilang mga misyon.” Edukasyon mao ang yawe kanunay sa pagbuntog niini nga hagit.
Tungod niini, sa pag-establisar sa Perpetual Education Fund [Makanunayong Pundo sa Edukasyon] ni Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) niadtong 2001 nakapanalangin kini sa liboan ka mga returned missionary. Kini naghatag nila og mga oportunidad sa pagbansay, nga miresulta sa mas maayo nga trabaho. Ang mga miyembro mas makasuporta sa pamilya ug pagpalapad pa sa ilang mga edukasyon. Si Presidente Barreto, kinsa nahimong tigdumala sa programa sa PEF [MPE] sa Brazil, miingon, “Usa ka panalangin nga makita ang batan-ong mga miyembro makahuman sa ilang edukasyon ug makatrabaho, apan ang tinuod nga kalampusan sa programa mao nga makita ang ilang lebel sa pagsalig nga molambo. Sila dunay dakong paglaum.”5
Mahalaron nga mga Miyembro
Ang kalig-on sa Simbahan sa Brazil dili lamang sa gidaghanon sa mga miyembro apan usab sa ilang pagkamahalaron sa ebanghelyo. Sama pananglit, si Gelson Pizzirani, usa ka retirado nga tigdumala sa airline, gitanyagan og usa ka mahagiton ug nindot kaayo nga trabaho: pagtabang sa pagtukod og usa ka bag-ong airline sa Brazil. Sa samang higayon, siya ug ang iyang asawa, si Míriam, gitawag sa pagdumala sa Brazil Brasília Mission. Walay pangutana kon unsay buhaton. Sukad sa ilang bunyag isip mga tin-edyer, ilang gipahinungod ang ilang kinabuhi ngadto sa Simbahan. Sa wala pa ang ilang kaminyoon, si Brother Pizzirani gitawag sa pagserbisyo isip presidente sa branch. Siya gitawag nga mahimong presidente sa stake sa edad nga 25 ug midawat og laing daghang ubang mga calling, lakip ang Area Seventy. Si Sister Pizzirani nagserbisyo sa stake ug ward Relief Society, Young Women, ug mga calling sa Primary. Siya mipahayag sa iyang mga pagbati mahitungod sa mga panalangin sa ebanghelyo: “Ang akong kinabuhi klarong napanalanginan tungod kay ako naningkamot sa pagsunod sa mga sugo. Alang sa matag sugo nga akong sundon, ako makadawat og panalangin.”6
Human sa ilang misyon sa Brasília, ang ilang mga plano nga manimuyo nabalda sa usa ka mubo nga tawag sa pagserbisyo isip presidente sa Brazil Campinas Mission. Human sa pipila ka bulan nga pahulay, sila midawat sa tawag niadtong 2013 nga mahimong presidente ug matron sa Recife Brazil Temple. Usa sa mga misyonaryo kinsa nagbunyag ni Brother Pizzirani bag-ong gitawag uban sa iyang asawa sa pagserbisyo sa Recife Temple, diin ang misyonaryo ug kinabig nagserbisyo og dungan.
Ang ehemplo sa mga Pizziranis sa pagbiya sa mga oportunidad sa panarbaho aron moserbisyo sa Ginoo makadasig apan kasagaran tali sa matinud-anong mga miyembro sa Brazil.
Ang 100 ka tuig sukad miabut ang pamilyang Zapf sa Brazil nakakita og daghang positibong mga kausaban apan usab panagsa nga mga kalisud. Ang mga propeta nga nakabisita, bisan pa niana, wala magduha-duha sa pagpahayag og hugot nga pagtuo sa kaugmaon sa nasud. Kadto nga mga panagna natuman samtang ang Brazil mipahimutang sa kalibutan isip lider sa ekonomikanhong pagtubo ug kalamboan. Ang mga kaliwat sa mga Zapfs—sa ilang tinuod nga mga kaliwat ug niadtong kinsa misunod sa ilang mga tunob diha sa ebanghelyo—nag-ani sa mga kaayohan sa kakugi ug pailub niadtong unang mga paningkamot sa pagtanom sa mga liso sa ebanghelyo. Ang ikaduha nga bahin sa panagna ni Elder Melvin J. Ballard nga gihatag niadtong 1926 nahitabo: “Liboan ang magpamiyembro sa Simbahan dinhi. Kini gibahin ngadto sa labaw sa usa ka misyon ug mahimong usa sa labing lig-on sa Simbahan.”
Pagtubo sa Simbahan sa Brazil
|
148 |
1935 |
|
216 |
1938 |
|
536 |
1948 |
|
1,454 |
1958 |
|
31,635 |
1968 |
|
54,410 |
1978 |
|
265,286 |
1988 |
|
703,210 |
1998 |
|
1,060,556 |
2008 |
|
1,239,166 |
2013 |