Savali Faaleautaitai i le Eria
O Sina Taimi Paia
I ni nai tausaga talu ai, a o ou auauna o se epikopo, sa ou molimauina ai se vaega o le autalavou ua iloaina lo latou tāua ma faamoemoega paia. Sa latou aoaoina e faapea “O lenei lava le amio Atua e lelei ma le faamaoni i luma o le Atua o le Tamā lea, ina ia tauasiasi atu lea i e mātua oti ma fafine ua oti a latou tane i o latou tiga.”1
E ala i asiasiga faaleauaunaga, na faamasani atu ai nei talavou ia Tuafafine Ofa Cutler. O ia o se tuafafine matua pele ua vaivai lona soifua maloloina lea sa nofo na o ia i se tamai taavale toso. O le tele o ona manaoga na maua ai se avanoa matagofie mo alii talavou e iloa i latou lava e ala i le auauna atu ia te ia. O le tele o gaoioiga na aofia ai le fufuluina o ana faamalama, faamamaina o lana taavale toso, ma le na’o le nofonofo lava i lona potu pito i luma ma talatalanoa ma ia. I le āluga o le taimi, na fausia ai e nei alii talavou ni sootaga tumau ma Tuafafine Cutler. Sa manumalo o ia i o latou loto ma maua la latou lagolago.
Ona oo lea i se tasi aso, sa maua ai se tala na faateia ai o ia. Sa ta’u mai e fomai ua maua o ia i le kanesa tumau ma e puupuu se taimi o totoe o lona soifua. Sa matuā nutimomoia lagona i lenei tala! I totonu o ni vaiaso, sa faateteleina ai le faaletonu o le tulaga o lona gasegase, ma sa lē mafai ona auai o ia i sauniga faamanatuga i taimi uma. Sa avea nei alii talavou ma laina ola faaleagaga mo Ofa a o latou faia asiasiga o auaunaga i lona fale ma tuuina atu faatusa o le faamanatuga ia te ia. Sa fiafia tele o ia i lona taimi faatasi ma i latou aemaise lava le avanoa e faafouina ai ana feagaiga.
A o faasolo pea ina leaga tele le tulaga o lona gasegase, sa siitia loa o ia i se nuu lata ane ma nofo ai i se nofoaga tutotonu e soifua ai ē e manaomia le fesoasoani lea sa maua ai e ia le tausiga na ia manaomia ma i ai foi se vaega toaitiiti sa feiloai i vaiaso taitasi mo le sauniga faamanatuga. I se tasi aso na maua ai se telefoni mai le nofoaga tutotonu. Sa talosaga mai se tagata faigaluega pe mafai ona ou avatua le au ositaulaga, pe i upu a Tuafafine Cutler “o tama”, e asia o ia ma faia le faamanatuga. Sa ou fai atu i le tagata faigaluega ua faamamaluina i matou i lea avanoa.
I le Aso Sa, sa ou ta’u atu i ositaulaga le talosaga a Tuafafine Cutler. Sa latou talia le valaaulia e aunoa ma se faatuai.
Ina ua maea a matou sauniga o le Aso Sa, sa matou agai atu i le fale tausi tutotonu. A o matou malaga i le taavale, sa talatalanoa alii talavou e uiga i taaloga faatoa uma atu, o a latou suega o le a fai, ae faasilisili lava e uiga i tamaitai talavou sa latou mananao e ave i le siva e sosoo ai a le aoga. O se talanoaga masani lava a talavou.
Ina ua matou taunuu i le fale tutotonu, sa faafeiloai i matou i le faitotoa e le tausima’i ua popole lava ia Tuafafine Cutler. Faatasi ai ma ona loimata, sa fai mai o ia ma le atuatuvale, “Epikopo Nattress, ua faasolo lava ina vaivai tele Ofa. Ua fai ma mou atu o ia, ma ou te fefe o le a toesea o ia mai ia i tatou!” Sa toe fai mai o ia, “O lona manaoga lava e tasi ia taumafa i le faamanatuga.”
Sa vaai atu o ia i alii talavou o loo tutū i o’u tua. Sa laei i latou i ofutino papa’e ma fusiua—alii talavou agavaa a le Atua, o loo umia Lana perisitua, faamamaluina lena perisitua. Sa i ai i latou i le feau a le Alii. Sa fai mai lenei tagata faigaluega ma ona loimata, “Ua pei outou o ni agelu!” Ona ia taitai atu lea o i matou i le potu o Ofa.
Sa matuā tigaina Ofa. Sa taoto filemu o ia i lona moega. Sa ou tootuli i autafa o lona moega, uu mai lona lima, ma fai atu, “Tuafafine Cutler, o Epikopo Nattress lea; ua matou o mai ma le korama a ositaulaga. Ua matou o mai e tuuina atu le faamanatuga.” Sa ataata laitiiti o ia ma lue fiafia mai lona ulu.
Sa faia se afa li’o e ositaulaga ma tootutuli faataamilo i lona moega. E tasi lava le fasi aeto sa tuu i luga o le tamai sasa. Sa faamanuiaina, ma tuuina atu ma le faaeteete le fasi areto i le pito o lona gutu. Sa matou toe tootutuli. E tasi le ipu faamanatuga e tumu i le vai sa faamanuiaina, ma tuuina atu foi ma le faaeteete se tamai matāua o le vai.
O sina taimi paia lea. A o matou faai’uina le sauniga, sa ataata Tuafafine Cutler ma musumusu lemu mai, “Faafetai.”
Sa ou vaavaai atu faataamilo i le potu i nei alii talavou sili ona lelei. E leai lava se eseesega tele o i latou mai atalii o Helamana. O upu a Isaia e sili ona faamatalaina ai i latou, i le mea moni, a o latou “sii a’e apaau e pei o aeto.”2 Sa i ai moni lava i latou i le feau a le Alii.
Na matou tuua uma lena fale tausima’i tutotonu ua suia i matou. Sa matou auai i se taualumaga paia. Sa osia e Tuafafine Cutler mo le toe taimi i lona olaga faaletino lana feagaiga ma le Atua o le a ia manatua pea o Ia. I lona faia o lea, sa tatala mai ai le lagi, ma sa toe faamanuiaina o ia e i ai Lana folafolaga ina ia ia te ia pea Lona Agaga—i le ma’i ma oo lava i le oti.
O la matou faigamalaga i le fale sa faatumulia i le filemu. Ae na iu ina motusia e se tasi alii talavou le filemu ina ua na ona ia faapea mai, “Sa matuā manaia tele.” Sa matou foi atu i le fale ma se malamalamaaga faafouina o le uiga moni lava o le tauave i o tatou luga le suafa o le Faaola.
Na maliu Tuafafine Cutler i ni nai aso mulimuli ane—o faatuatua ma faamaoni i ana feagaiga.
Pe o se mea ea e ofo ai, e ala i se mamanu fuafuaina, o mau e lua e sili ona ta’uta’u i totonu o le Ekalesia talu mai le Toefuataiga i le 1830 o tatalo o le faamanatuga?
I lenei lalolagi faigata, lea e matuā faigofie le oo mai o faaosoosoga, ia aua lava nei galo ia i tatou mea laiti ma le faatauvaa e aumaia le mana, pule, ma le ola e faavavau. Ia tatou faafouina a tatou feagaiga i vaiaso taitasi a o tatou aai i Lana faamanatuga. A o tatou faia o lea, o le a tatou maua le filemu, ma o le a Ia faamanuia i tatou i le taimi lenei ma le faavavau.